شیخ آغانین آغیزلیغی
دوکتور جئری
نئچه آیدیر، شیخ آغاسینین ائوی اولان کوچهده اوتورورام. من بو سورهده، بیر گون بئله اولسون شیخ آغانین گوندهلیک ایشلرینده آخساقلیق گؤرمهمیشم. او هر گون سحر ساعات یئددیده ایشه گئدر. قلئیچی مورتوض یاریم ساعات قاباغی، ائششگی چوللاییب قاپی آغزیندا آغانین ائشیگه چیخماسینی گؤزلر. تام یئددیده شیخ آغا آیاغینی چارپایانین اوستونه قوبوب قیچینی ائششگین بئلینه آشیرینجا، قلئیچی مورتوض تئز چارپایانی گؤتوروب قاپینین دالینا قویار. سونرا جلد قاییدیب ائششگین نوختاسیندان یاپیشیب یولا دوشرلر. آغزی یانمیش خرونا خستهلیگی کندیمیزده یاییلاندان، شیخ آغا ایله قلئیچی مورتوضون گئدیشاتیندا تکجه اوفاجیق بیر دگیشیکلیک یارانیب: ائشیگه چیخاندا آغیزلارینا ماسک وورولار.
خرونا سالقینینین قاباغینی آلماق اوچون ماسک وورماق البته چوخ بگنیلمیش بیر ایشدیر آنجاق بوآرادا بیر شئی منی برک اینجیدیر. خرونا چیخاندان، کندیمیز ترس آوادا ماسک قیتلیغا دوشوب. ایندی تکجه پوللو آداملار آغیزلارینا ماسک وورورلار. هله بعضی پوللولار ماسکلارینین رنگینی، گئیدیگی پالتارلارین، میندیگی آت-ائششگین رنگی ایله سئت ائلهییرلر ده!..
هه دئییردیم، بو آرادا بیر شئی من برک اینجیدیر؛ قارا خالق ماسک تاپیب وورا بیلمهین بیر دورومدا، شیخ آغا ایله قلئیچی مورتوض گونده بیر رنگ ماسک ایله ائشیگه چیخیرلار؛ بیر گون قیرمیزی ،بیر گون آغ، بیر گون ساری ، بیر گون گؤی...
دیشیم باغیرساغیمی کسیر. اؤز-اؤزمه دئییرم؛ قئلیچی مورتوضو گؤرسم بو جریانی دئیهجگم، قوی گئتسین شیخ آغانین قولاغینا یئتیرسین. اولمایا اونون قانی قارا خالقین قاینیندان رنگلیدیر؟!
آخشام ایشدن ائوه قاییدارکن، شانسدان کوچهده قلئیچی مورتوضلا بورون-بورونا گلدیم. اوزونه چؤهرایی بیر ماسک وورموشدو. کئف- احوال ائلهمدن اورگیمی بوشالتدیم. ایچیم دینجهلینجه گولومسهیهرک:
- نئجه دوستسان؟ او ماسکلاردان بیرینی ده وئر بیز ووراق دا!- دئدیم.
قلئیچی مورتوض الی ایله ماسکی یئندیریب بوینونا سالدی. رنگی قیپ-قیرمیزی اولموشدو. قیزغین- قیزغین دئدی:
- بیرینجیسی دئمهمیشم، مننن ناموس شوخلوغو ائلهمه. ایکینجیسی منیم ددهلیگیم بابالینی یویورسوز..
چاشقینلیقلا سوروشدوم:
- نئجه؟..نئجه؟ من هارادا ناموس شوخلوغو ائلهدیم؟!
قلئیچی مورتوض بیرآز یوموشانان کیمی اولدو:
- ددهلیگیمین حاقیندا یانلیش دوشونمهیین. او ائله عادی قارا خالق کیمی یاشایار. اونون دا ماسک آلماغا پولو سیغیشمیر. دئدیگین ماسکلارا گلینجه، بیز اونلارا بیر قیران بئله، پول وئرمهمیشیک. اونلاری هامیسینی آروادیم خوُیلو خانیم ائوده تیکیبدیر..
یانیلدیغیما گؤره باشیمی آشاغی سالدیم. قلئیچی مورتوض اوتانا-اوتانا آرتیردی:
- خرونادان قاباق آروادیم شورتلاری کؤهنهلنده، ددهلیگیمین مطبخینه دملیک دوزلدردی آنجاق ایندی قیتلیغا گؤره تغییر کاربری وئریب بیزیم اوچون ماسک تیکیر.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
زیرنا چالما
دوکتورجئری
کسینلیکله سیزده زیرناچیلار اورکستراسینین آدینی ائشیتمیشسینیز. نئچه ایل اولار دؤولتین مادی و معنوی دستگی ایله بیز بو موسیقی قروپونو یاراتمیشیق. بیزیم باشلیجا وظیفهمیز، کولونگ وورما یا آچیلیش مراسیملرینده بولونماقدیر. مملکندین هانیسی نؤقطهسینده اولورسا اولسون، بیزیم سسیمیز گلنده، یقین بیلین دونیانین ویا هئچ اولماسا اورتادوغونون بؤیوک بیر پروژهسی آچیلماقدادیر.
بیز هفتهده ایکی گون شهرین فردوسی مدنیت ساراییندا تمرین ائدیردیک. تأسوفله بو آغیزی یانمیش خرونا خستهلیگی چیخاندان، چالیشمالاریمیز آخساماغا باشلاییب. کئچنلرده، امکداشلارلا آنلاشدیق؛ تمرینلریمیزی هر دؤنه بیریمیزین ائوینده گئچیردک. دونن، قلئیچی مورتوضگیلین ائوینده ایدیک. زیرنالاری کؤکلهییب تزه چالماغا باشلامیشدیق بیردن حیط قاپیسی گورولتو ایله آچیلدی. اوستاد دفتری اوتاغین پردهسینین آراسیندان ائشیگه باخدی:
- ائی وای شیخ آغادیر!
قلئیچی مورتوضا اؤفکهلندیم:
- بو هارادان تاپلیب گلدی؟.. سن دئییردین به بو ساعات تلویزیوندا چیخش ائدهجکدیر؟!
اوستاد دفتری ایکی الینی باشینا تاپدادی:
- ائشیتمیشم شیخ آغا بتر موسیقی ایله موخالیفدیر.. ایندی گلیب پسه-پوسهمیزی بیرینه ووروب زیرنالاریمیزی سیندیراجاق..
قلئیچی مورتوض بیزی ساکیتلشدیرمگه چالیشاراق دیوارا آسیلمیش یوغون بیر زیرنانی گؤستریب دئدی:
- قورخمایین جانیم!.. ددهلیگم زیرنا چالانلارین لاپ یئکهسیدیر!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
سیز جهنّمه!
دوکتورجئری
ترس آوا کندی بیر-بیرینه دَیمیشدی. خالق، ایمامزادا
اسحاقین قاباغینا توپلاشیب زور-گوج ایله ایچرییه گیرمک ایستهییردی. خرونا خستهلیگی
چیخاندان شیخ آغانین بویروغو ایله ایمامزادانین قاپیسی باغلانمیشدی. کندین کلانتری-قوچو
نیظام، جاماعاتی داغیتماغا چالیشیردی آنجاق کرپیچ تیکهلری فیرلانماغا باشلایینجا
قاباقدان قاچدی. اوزاقدان بو گؤرونتونو گؤرن شیخ آغا اوزونتو ایله باشینی
توولایاندا قلئیچی موتوض دئدی:
- آغا!.. ایجازه وئرین من گئدیب جاماعاتی
داغیدیم یوخسا ایندی قاپینی سیندیراجاقلار...
شیخ آغا آجی-آجی گولومسهدی:
- اوغول!.. قوچو نیظام قاباقدا دایانا بیلمهیینجه
سنین الیندن نه ایش گلر آخی؟!...
قلئیچی مورتوض یالواردی:
- آغا!.. ایجازه وئرین ده...
شیخ آغا دینمهیینجه، قلئیچی مورتوض قالابالیغا
ساری قاچدی. بیرآزدان جاماعات داغیلیشماغا باشلادی. کیمیلری باشلارینی آشاغی
سالمیشدی. بو سیرادا قلئیچی مورتوض تاپیلیب گلدی. شیخ آغا چاشقین- چاشقین سوروشدو:
- اوغول!.. سن جاماعات نه دئدین داغیلیشدیلار؟!
قلئیچی مورتوضون دیشلری آغاردی:
- دئدیم: سیز جهنمه!.. ایچرییه دولوشوب سید
اسحاق خرونا توتسا، بیز هارانین داشینی باشیمیزا سالاجاغیق؟
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
گئچن یازیمیزدا (کرونا آمریکانین ایشیدیر!) دئدیک: شیخ آغا خورنا توتوب ساییر-باییر ائتمکده ایدی. ایندی ایسه احوالاتین قالانی...
دردلرین درمانی بیزده دیر
دوکتور جئری
قلئیچی مورتوضلا شیخ آغانین باشینین اوسته اوتوروب پیچیلداشماقدایدیق. بیردن قاپی آچیلیب موللا فرضعلی ایچری گیردی. کیم ایسه موللایا خبر وئرمیشدی. دیک آیاغا قالخدیق. موللا فرضعلی دورتمه ایله قلئیچی مورتوضون چیگنینه ووروب قیشقیردی:
- نییه منه خبر وئرمهمیسن؟.. ایستهییردین بیزی باشسیز قویاسان؟
سونرا نیفرتله منیم اوزومه باخاراق آرتیردی:
- پخمه نییه ایسلامی طیبی بوراخیب، گئدیب بو فیرنگیستان دوختورونو گتیریبسن؟.. اوتانمیرسان؟!..
قلئیچی مورتوض باشینی آشاغی سالدی. موللا فرضعلی دیزه اوسته اوتوروب الینی شیخ آغانین باشینا قویدو. آغا گؤزلرینی آچیب گئنه "امی.. امی.." دئمگه باشلادی. موللا فرضعلی جانتاسینی آچیب ایچیندن بیر شوشه چیخارتدی. قلئیچی مورتوضون قولاغینا پیچیلدادیم:
- آلکولدور..
موللا فرضعلی اگری- اگری منه باخدی:
- آلکول یوخ.. زکریای رازی دواسیدیر!..
سونرا شوشهنی شیخ آغانین آغزینا سوخوب قورتا-قورتلا بوغازینا بوشالتماغا باشلادی. بیردن شیخ آغانین آغزی قیفیللانیب گؤزلری کلهسینه چیخدی.
- ائی وای ددهلیگم اؤلدو..-دئیه قلئیچی مورتوض دیزلرینه تاپدادی.
موللا فرضعلی اؤزونو ایتیرمهدی:
- قورخمایین.. بیر شئی دئییل!.. گرهک شیخ آغایا ایماله ائلهیک، تئز اولون آغانی اوزوقویلو چئویرین..
موللا فرضعلی چئویکلیکله جانتاسیندان بیر نئچه خیارا بنزهر شئی چیخادیب آلتدان شیخ آغایا یئیرتمگه باشلادی. بیر-ایکی ساعاتدان شیخ آغا اؤزنه گلدی. داها امی.. امی دئمیردی:
- موللا فرضعلی.. سن آللاه قویما اؤلوم.. آخی من آغیزی نجیسلی.. گؤتو یاشلی نئجه آللاهین حوضورونا گئدیم؟..
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
کرونا آمریکانین ایشیدیر!
دوکتور جئری
گئجه یاریسی تلفون زنگ چالدی. قلئیچی مورتوض ایدی کسیک-کسیک دانیشیردی:
- دوکتور اؤزونو یئتیر.. ددهلیگم الدن گئدیر.. بتر قیزدیرماسی وار.. ائلهبیل خورانا توتوب...
تلم-تلسیک اؤزومو شیخ آغانین باشی اوستونه یئتیردیم. یوخلادیقدا گئج گلدیگیمی آنلادیم. شیخ آغا ساییر-باییر ائتمکدهایدی.
- امی..امی..
قلئیچی مورتوضا باخیب ایشاره ایله ایشین-ایشدن گئچدیگینی آنلاداراق دئدیم:
- ائله بیل شیخ آغا عمیسینه وصیت ائلهمک ایستهییر.. عمیسی کیمدیر دئیین گلسین اوتاغا...
قلئیچی مورتوض پیققیلدادی. اگری-اگری باخدیغیمی گؤرونجه اؤزونو ییغیشدیردی:
- ددهلیگم ماحالدا بیر ترسلیک چیخاندا دئیردی "امریکانین ایشیدیر". ایندیسه اینجاری قالماییب دئیه، "امریکانین ایشیدیر"، امی.. امی.. دئییر.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر