​

میری‌یه دَین گولـله!

دوکتور جئری

شاه قاچمیشدی. گونو-گوندن کوچه-بازارا تؤکولوشوب حؤکومته قارشی شوعار وئرن‌لرین سایی آرتماقدا ایدی. شهر جوشغولو گونلر گئچیریردی. الی قولاغیندا ایدی اینقیلاب غلبه چالسین.

 بیزیم بیر قونشوموز وار ایدی. آدی "میری" ایدی، بیله‌سینه موللااوغلو دا دئیردیلر. میری کؤهنه پالتار دللالی ایدی، هرگون قولونون اوستونه بیر نئچه کوتدان-شالواردان آتیب بازاردا دولاندیراراق ساتاردی. اونون باشی اؤز ایشینه دوموک ایدی. سیاسته قاریشمیردی. حؤکومت حاقیندا بیله‌سیندن سوروشاندا،"کیم ائششک اولسا بیز ده اونا پالان اولاریق" دئییردی. بو حساس‌ گونلرین بیرینده، گون اورتا چاغی او ایشدن ائوه قاییداندا، آروادی الینه بیر چاناق وئره‌رک، "ناهارا قاتیق آشی پیشیرمیشم، قاتیغیمیز یوخدور" دئدی. میری دئیینه-دئیینه یئنیدن بازارا یوللاندی. قاتیغی آلیب ساللانا-ساللانا ائوه دؤندوگونده جامع مسجیدی‌نین قاباغیندا گؤزو بیر قالابالیغا ایلیشدی. شهرین سرپاسبانی سرکار سلطانی مسجیدین قاباغینا توپلاشان جاماعتی خوش دیل ایله داغیتماغا چالیشیردی. آنجاق جاماعات اونو هوْیا باسینجا او چاره‌سیزلیکدن الینی بئلینه آتیب تاپانچاسینی غیلافدان چیخارتدی. بیرآندا بوتون گؤزلر تاپانچایا دیکیلدی. سرکار سلطانی الینی گؤیه قالدیریب بیرکره تتیگی چکدی. قورشون تاپانچانین آغزیندان چیخدیقدا سانکی اسلوموشن حرکتی تاپدی، یاواش-یاواش گئدیب مسجیدین میناره‌سینه دَیدی سونرا قاییدییب قارشی طرفده‌کی پاساژین سیمینت دیوارینا توخوناراق یؤن دَییشیب آرخادان میری‌نین شالوارینی دَلیب دؤرد بارماق قویروق قیرتیلان یئردن آشاغیدا اؤزونه یئر تاپدی. میری "یاندیم" دئیه قیشقیریب اؤنجه قاتیق چاناغی سونرا ایسه اؤزو یئره دوشدو. جاماعات سئل کیمی آخیشیب اونو باشلاری اوسته قالدیردیلار. بو آرادا بعضی‌لری میری‌نین قانینی اللرینه یاخیب خالقا گؤسترمکله اعتیراضی قیزشدیرماق ایسته‌سه‌لرده قاندان بیر ایز-توز گؤرمه‌دیلر!

بیرنئچه اینقیلابچی میری‌نی ماشینا آتیب خسته‌خانایا آپاردی. دوکتور یاخشی موعایینه ائله‌یندن سونرا، "آللاهدان ایمیش گولـله توْودان دوشموشدو یوخسا ایچ اورقانینا جیددی ضرر یئتیره بیلردی، ایندی هئچ خطر یوخدور.. تکجه ایچری بیرآز پوْشلنیب"دئدی. اینقلابچی‌لارین بیری، "گولـله‌نی چیخارتمیرسیز؟"دئیه سوروشدوقدا دوکتور گولومسه‌ییب، "یوخ! بیر ایکی ساعات سونرا اؤزو دوشه‌جک" دئدی.

بو اولایدان بئش-آلتی گون سونرا اینقلاب ظفر قازاندی. باشدا شهرین ایمام جومعه‌سی اولماقلا بیر نئچه اینقلابچی ییغیشیب ائوده اوزوقویلو یاتان میری‌نین گؤروشونه گلدیلر. ایمام جومعه  بیردسته پول میری‌نین یاسدیغینی آلتینا قویاراق،" آغا میری! سیزکیمی اوغول‌لارین تؤکولن قانلاری اولماسایدی بو گون اینقلاب غلبه چالمازدی. خالقیمیز سیزلره بورجولودور"دئدی.

***

بیرهفته سونرا میری ساغالیب یاواش-یاواش باییرا چیخماغا باشلادی. کوچه-بازاردا خالق اونو بارماق ایله بیربیرینه گؤستریب شاه رژیمی‌ قورشونونا سینه‌گرمه‌سیندن دانیشیردیلر. هرکس اونونلا اؤپوشوب-گؤروشوب سالام وئرمگه، تانیشماغا تله‌سیردی. آرتیق میری اؤزوده اینقیلاب یولوندا دَیدیگی گولـله‌نین اؤنمینی آنلاماغا باشلامیشدی.

بیرگون میری ایمام جومعه‌‌نین دفترینه گئتدی. ایمام جومعه اونو چوخ ایستی قارشیلادی، قاباغینا چای قویوب وضعیتی حاقیندا سوروشاندا میری گیلئی‌لنمگه باشلادی:

-‌ اینقیلاب یولوندا منه گولـله دئییب بو وضعیت ایله من نئجه گئدیم نفت صفینده دوروم آغا؟!

ایمام جومعه بو سؤزلری ائشیدجک اوتاندی. مندیلی ایله آلنی‌نین ترینی سیلیب قاپی آغزیندا دایان کومیته مأمورینا بویروق وئردی، تئز میری‌نین نفت سهمیه‌سینی آپاریب قاپیسیندا تحویل وئرسینلر.

ایکی گون سونرا یئنه میری ایمام جومعه‌نین دفترینده ایدی:

-‌ آغا! اینقیلاب یولوندا منه کی  گولـله دَییب ائوده آج-سوسوز اوتورموشام اوندا تعاوونی شیرکت قند-چایی، یاغ-دوگونو اؤز آدام‌لاری آراسیندا پایلاییر. آخی بو دوزدور؟!

بو سؤزلردن بتر ناراحات اولان ایمام جومعه، مسئول اورقانا نامه یازاراق میری‌نین سهمیه‌سینی قاپیسیندا تحویل وئریلمه‌سینه بویروق وئردی.

بو ایکی گؤروشون داوامیندا، میری بیرگون هه، بیرگون یوخ ایمام جومعه‌نین حضورینه یئتیشیب اینقیلاب یولوندا یئدیگی گولـله اوچون یئرلی-یئرسیز ایستک‌لر ایره‌لی سورمگه باشلادی. آرتیق ایمام جومعه میری‌نین الیندن تنگه گلمیشدی. او تاپلیب گلنده قاچیب گیزلنیردی...

بیرگون ایمام جومعه جامع مسجیدینده گون اورتا نامازینی قیلدیقدان سونرا مینبره چیخیب دانیشماق ایسته‌ینده، میری جاماعاتین آراسیندان آیاغا قالخیب دئدی:

-‌ آغا باغیشلایین! آخی بو اینصافدیر منه کی اینقیلاب یولوندا گولـله دَییب اوشاق‌لاریم ایشسیز-گوجسوز قالالار، اوندا بیر تعداد غئیری اینقیلابی آدام‌لارین اوشاق‌لاری شهرین  ایداره‌لرینه سوخولالار؟!

بو سؤزلرله ایمام جومعه‌نین صبیر کاساسی داشدی، قیشقیراراق دئدی:

-‌ میری.. میری.. کئشکه او سنین گؤتونه دَیین گولـله منیم اورگیمین باشیندان دَییدی ده سنین الیندن یاخام قورتولاردی!