+0 به‌ین
ایکی دقیقه، نئچه دقیقه‌دیر؟
دوکتور جئری
آخشام چاغی، ائل‌باغیندا اوستاد دفترینی گؤردوم. اون- اون بئش گون ایدی بیله‌سیندن ایز-توز یوخ ایدی. رنگی بیرآز آغاران کیمی ایدی.
- اوستاد هارالارداسان؟! نه گؤرونورسن، نه تئلئفونا جاواب وئریرسن! دولانماغا گئتمیشدین؟!- دئیه سوروشدوم.
الیمی سیخاراق دئدی:
- آذربایجانین میللی قهرمانی بابکین دوغوم گونو مناسیبتینه، بابک قالاسینا گئده‌جک ایدیک آنجاق اولمادی!
دوداقلاریمی بوزدوم:
- نییه؟!!..
اوستاد اوزونتو ایله باشینی توولادی:
- گئدیشیمیزه بیر گون قالان، آدی‌یوخ ایداره‌سیندن زنگ ووروب دئدیلر: سیز ایله ایکی دقیقه ایشیمیز وار؛ گلین بورایا. ماتدیم-ماتدیم بو واخت‌سیز زنگه فیکیرلشنده، آرتیردیلار: گلمه‌یه وسیله‌نیز وار یوخسا چووال گؤنده‌رک؟
- سونرا نئجه اولدو؟!!
- هئچ؛ دونن بیزی بوراخدیلار!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
ایسلام اؤلکه‌سینده هر شئیین بیر یولو وار!
دوکتور جئری
سووئت‌لر بیرلیگی چؤکمگه باشلایاندا، اوتایلی بو تایلی آذربایجانلیلار آرازین ایکی ساحیلینه توپلاشیب ووصال ماهنیلارینی سس-سسه وئریب اوخویاندا، بیزیم قلئیچی مورتوض اؤزونو چایا ووروب اوتایا گئچدی. چوخلو آختاریشلاردان سونرا، ایللر اوزونو، آیری دوشموش خاللی-تئللی خالاسینی تاپدی. گؤز یاشلاری آخیشیب داشاندا، خالا-بالا ساریشیب قوْووشاندا، قاپی-قونشو "ایسلام اؤلکه‌سیندن بیری گلیب" دئیه خبردار اولوب خالانین ائوینه دولوشدولار. سالام-صالاوات ایله قلئیچی مورتوضو یئنی آچیلمیش مچیدلرینه گؤتوروب، قاداغا قویولموش دینلری حاققیندا سورغو-سوالا باشلادیلار. آلنی مؤهور گؤرمه‌میش قلئیچی مورتوض چتین دورومدا قالمیشدی. دده‌لیگی شیخ آغانین آبیری گئتمه‌سین دئیه ناچارلیقدان یالاندان-دوغرودان بیر شئیلر قوشوشدوروب سورغولاری بیر تورلو جاوابلاندیرماغا چالیشدی. سیرا خالاسی ارینه یئتیشدی. شانسدان اوتایلی خالاسی اری‌نین آدی، بو تایداکی خالاسی اری‌نین آدی کیمی کئفلی ایسکندر ایدی! کئفلی ایسکندر بتر ایچن ایدی. اؤزونه بیر چیخیش یولو آختاریردی. ادب-ارکانلا گلیب قلئیچی مورتوض قاباغیندا اوتوروب سوروشدو:
- بورادا دئییرلر؛ چاخیر ایچنین نامازی آللاه درگاهیندا قبول اولماز. منده ایچمگی ترگیده بیلمیرم. بونون بیر چیخیش یولو وارمی؟!
قلئیچی مورتوض باش بارماغینی گیژگاهینا قویوب بیرآز فیکیرلشندن سونرا جاواب وئردی:
- ایسلام اؤلکه‌سینده هر شئیین بیر یولو وار. سن ائله‌یه بیلرسن سرخوشلوق باشیندان چیخاندا تؤوبه ائله‌ییب نامازینی قیلاسان، نامازدان سونرا گئنه ایچه بیلرسن!!
کئفلی ایسکندر سایغی ایله الینی دوشونه باسیب،" منه دئییردیلر ایچمه، دوزونو سیز دئییرسیز، شوکورلر اولسون کی یولو وار ایمیش!"دئینده، قلئیچی مورتوض آرتیردی:
- هله بو بیر شئی دئییل کی! من اوتایداکی خالام ارینی ایکی کره ده مکّه‌یه گؤندرمیشم!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
ان بؤیوک یالان هانسی‌دیر؟!
دوکتور جئری
داناباش کندی‌نین میللت وکیل‌لری، ایبیش ایله قیبیش رستوراندا یئییب ایچدیکدن سونرا گارسونو چاغیریب دئدیلر:
- بیز مرج باغلامیشیق هر هانکیمیز ان بؤیوک یالانی سؤیله‌سه، میزین حسابینی او بیریسی اؤده‌یه‌جک. بو اوزدن سیزدن ایسته‌ییریک بیزیم آرامیزدا قضاوت ائله‌یه‌سینیز.
گارسون گولومسه‌یه‌رک راضیلیغینی بیلدیردیکده، ایبیش دئدی:
- بیز مجلیسده بیر لایحه تصویب ائلهمیشیک؛ 97-نجی ایلده اورمو گؤلو فلاکتلی دورومدان قورتولوب اسکی حالینا قاییداجاق.
بونون آردینجا قیبیش سؤزه باشلادی:
- بیزده مجلیسده بیر لایجه تصویب ائلهمیشیک؛ 97-نجی ایلده آذربایجانلی‌لارین میللی-مدنی حاقلاری وئریلیب مدرسه‌لرده تورکجه اوخوتدورولسون.
گارسون بیر ایبیشین، بیر قیبیش اوزونه باخدی. میللت وکیل‌لری ماراقلا گؤزلرینی گارسونون آغزینا تیکدیلر. گارسون میزین حسابینی الینده بوزوشدوره رک دئدی:
- ایکینیزده منده قوناق‌سینیز!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
گروگان
دوکتور جئری
آغیر تیخاج ایدی. نه ایره‌لی‌یه گئتمک اولوردو، نه‌ده گئری قاییتماغا یول وار ایدی. یوزلر ماشین یانا-یانا، دال-دالا حرکت‌سیز دایانمیشدی. سیقناللارین سسی گئت گئده اوجالماقدا ایدی..
"روز شعر و ادب زبان فارسی (روز شعر و ادب ایران-ی سابیق!)" گونو اوستاد شهریاری آغیرلاماق اوچون "بنیاد ادب و هنر آذربایجان (فرهنگستان زبان ترکی-ی سابیق!)"-ا قوناق چاغیریلمیشدیم. ایندیسه بیر ساعاتدان چوخ ایدی تیخاجدا اللریمی فرمانا تاپدایاراق گؤزله‌ییردیم. آرتیق گئج قالمیشدیم. تؤرن ایندی باشلامیش اولمالی‌ایدی. کیسمه یولون نییه کسیلدیگینی بیلمیردی. بیردن گؤزوم قارشی طرفدن- ماشینلارین آراسیندان گلن بیر گنج اوغلانا ایلیشدی. ماشینین شوشه‌سینی ائندیریب اونو سسله‌دیم. اوغلان یاخینلاشینجا قاباقدا نه اولدوغونو سوروشدوم. اوغلان تؤوشویه-تؤوشویه دئدی:
- تئروریست‌لر یولون باشیندا، "فرهنگستان زبان فارسی" باشقانینی گروگان توتوبلار. اونلار دئییرلر یوز میلیون وئرمه‌سه‌لر بنزین تؤکوب باشقانی یاندیراجاقلار!
جوشغولاندیم:
- اورتالاما هر ماشینا نه قدر یئتیشر؟!.. وئره‌ک ده یولو آچسینلار.. خالقین ایشی-گوجو وار!...
گنج اوغلان بارماقلاری ایله گؤستره‌رک یانیتلادی:
- ایکی لیتر !!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
موللا نصرالدین جومهور باشقانی سئچکیلرینده
دوکتور جئری
شئیخیمیز جومهور باشقانی سئچکیلرینه آدای اولاندا آذربایجان میللتینه سسلندی:
- من کرامت صاحبی‌یم، منه رأی وئرسه‌نیز لال قالمیش دیلینیزی آچاجاغام!
موللا نصرالدین آیاغا قالخدی:
- سیز کرامت صاحیبی‌سینیزسه، شئونیست‌لرین دیلینی لال ائله‌یین!
جومهور باشقانی سئچکیلرینده، موللا نصرالدین دفتر آچیب شئیخیمیزی چای-شیرنی ایله تبلیغ ائدیردی. شئیخیمیز سئچکیلری قازاندیقدا خالق موللانین یانینا گئدیب سوروشدولار:
- ایندیکی شئیخیمیز جومهور باشقانی اولوبدور بیزیم آنادیلیمیزه گؤره نه ایشلر گؤره‌جکدیر؟
یانیتدا موللا اؤکوتمه ووروب آغلاماغا باشلادی سونرا بیر آزدان قاققاناق چکیب گولدو.
چاش-باش اولان خالق موللانین آغلاییب گولمه‌سی‌نین ندنینی سوروشدولار:
- آغلادیغیم بوندان اؤترودور؛ سیز عواملار بیلمیرسیز شئیخیمیز آنادیلی مسئله‌سینه گؤره نه ایشلر گؤره‌جکدیر. گولدوگوم ده بوندان اؤترودور؛ من اؤزومده بیلمیرم !
موللا نصرالدین جومهور باشقانی سئچکیلری‌نین ایکینجی دؤوره‌سینده ده شئیخیمیزی تبلیغ ائتمیشدی. سونوجلار بللی اولونجا موخبیرلر موللانین باشینا ییغیشدیلار:
- موللا! سیز ایکی دؤوره‌دیر شئیخیمیزین یانداشی اولوب سئچکیلری قازانماسیندا بؤیوک روْل اویناییب‌سیز. سوروشا بیلریک؛ کئچن دؤوره جومهور باشقانی سیزین هانسی ایستک‌لرینیزی یئرینه یئتیریب بو دؤوره‌ده ایسه سیزین ایستگینیز جومهور باشقانیندان نه اولاجاقدیر؟
موللا میللتین سئچکیلره قاتیلماسیندان درین مینتدارلیغینی بیلدیره‌رک آچیقلادی:
- کئچن دؤوره بیز جومهور باشقانیندان "فرهنگستان زبان ترکی" ایسته‌میشدیک، باشقانیمیز ساغ اولسون، بیزیم بو ایستگیمیزی " بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان" -نی آچماقلا یئرینه یئتیردی!!
موخبیرلرین بیری تلسدی:
- بو دؤورده‌کی ایستگینیزدن دانیشین؟!
موللا گولومسه‌دی:
- بو دؤوره سایغیلی جومهور باشقانیمیزدان "بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان"- نین باغلاماسینی ایسته‌یه‌جه‌ییک!
سئچکیلردن سونرا موللا نصرالدین یوخودا گؤرور:جومهور باشقانی ایسته‌ییر "آنادیلینده مدرسه" حاققی وئره آنجاق او آیاق دیره‌ییب اوسته‌لیک اولاراق اورمو گؤلونون قورتارماسینی دا ایسته‌ییر. بو چکیش-بکیشده بیردن موللا یوخودان اویانیب گؤرور هئچ خبر یوخدو. تئز گؤزلرینی یومور:
- عیبی یوخدور "آنادیلینده مدرسه" حاققینی وئرسه‌نیز ده گؤره‌ر»!!
جومهور باشقانی سئچکیلرینده موللا نصرالدین بارماغینی سیلکه‌له‌یرک میللتی اویاریر:
- بیلیرسینیز شئیخیمیزه رأی وئرمه‌سه‌نیز نه اولاجاق؟!!
میللت قورخویا دوشوب شئیخیمیزه رأی وئردیکدن سونرا موللانین یانینا گلیرلر:
- موللا!.. شئیخیمیزه رأی وئرمه‌سه‌ایدیک نه اولاجاق ایدی؟!!
موللا سویوق قانلیلیقلا دئییر:
- هئچ! شئیخیمیز چیخمایاجاق ایدی!!
موللانصرالدین جومهور باشقانی سئچکیلری اؤنجه‌سی میللته دانیشیردی:
- دونن شئیخیمیزین اؤزل نوماینده‌سی یانیما گلمیشدی. باشقانیمیز، آذربایجان میللتینه ایکی بؤیوک وعده وئریب‌دیر!
میللت ماراقلاندی:
- نه وعده‌لری؟!
موللا اؤزونتو ایله میزیلدادی:
- واللاه بیرینجی وعده نوماینده‌نین یادیندان چیخمیشدی، ایکینجیسی ایسه منیم یادیمدان چیخدی!!
سئچکیلرین سونوجو بللی اولاندان سونرا موللا نصرالدین شئیخمیزین یانینا گئدیب دئدی:
- سایغیلی باشقانیمیز! گئجه یوخودا گؤردوم سیز بیزه "آنادیلینده مدرسه" حاققی وئریب‌سینیز!!
شئیخیمیز ساققالی تومارلایا- تومارلایا دئدی:
- موللا! من سیزه سؤز وئریرم بو دؤرد ایلده حیمایه‌نیزی مندن اسیرگه‌مه‌سه‌نیز بو حاققی سیزدن گئری آلمایام.
گئجه یاریسی موللا نصرالدین تله‌سیک آروادینی یوخودان اویاتدی:
- آرواد تئز اول منیم گؤزلوگومو گتیر!
آرواد شاشیردی:
- موللا گئجه‌نین بو واختی گؤزلوگو نئیله‌ییرسن؟!
موللا گؤزلرینی آچمادان دئدی:
- یوخوودا گؤروردوم جومهور باشقانی بیزه "آنادیلینده مدرسه" حاققی وئریر آنجاق قارانلیقدا اوچ-دؤرد نفر اونو دؤوره‌له‌ییب قویمورلار. ایسته‌ییرم گؤروم بو کؤپک اوغلانلاری کیملردیرلر...
شئیخیمیز جومهور باشقانی سئچکیلرینی قازاندیقدان سونرا، یانداشی موللا نصرالدینی اؤزل ایختیارلارلا اورمو گولونون قورتارماسینا گؤره‌ولندیریر. موللا نئچه یوز مین نفر دالیجا سالیب قوروموش اورمو گؤلونه آپاراراق کاظیم خان داشی‌نین باشیندان سسلنیر:
- گؤلو بو دورومدان قورتارماق اوچون ایکی رکعت یاغیش نامازی قیلمالی‌ییق. ریجا ائدیریم ایش-ایشدن گئچمه‌میش تئز دستماز آلیب نامازا باشلایاق.
خالق دستماز آلیب سیرا-سیرا موللانین دالینا دوزولوب ناماز قیلماغا باشلایینجا گؤرورلر موللا بیر آیاغینی یوخاری قالدیریب.
نامازدان سونرا چاش-باش اولان خالق، موللادان بو ایشی‌نین سببینی سوروشورلار:
- من هامیدان سونرا دستماز آلدیغیم اوچون گؤلون سویو چاتمادی سول آیاغیما مسح چکیم بونا گؤره نامازیمیز باطیل اولماسین دئیه آیاغیمی یوخاری قوْوزامیشدیم.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
پاییمیزی آلدیق!
دوکتور جئری
اوستاد دفتری آغری قزئتینی ماسانین اوستونه چیرپاراق قیشقیردی:
- دوز یازیب دا!!...
دینله‌ینلر چاش-باش بیربیرلری‌نین اوزونه باخدیلار.
- جومهور باشقانی‌نین قؤوملر و مذهب‌لر ایشلری حاقدا آدادیغی باش یاردیمچیسی شئیخ یونسی، کئچن دؤرد ایلده آذربایجان میللتی‌نین تاپدالانمیش حاقلاری‌نین یئنیدن الده ائتمه‌سی اوچون نه ایشلر گؤرموش؟.. اوخوللاردا تورک دیلی‌نین اوخوتدورماسینا گؤره هانسی آددیملاری آتمیش؟ تورک دیلی قورومونون آچیلیشی اوچون نه ائتمیش؟ تورک میللتینی تحقیر ائدن ماهی‌صفت‌لر، پیلته‌لر کیمی دلخک‌لرین قارشیسینی آلماق اوچون هانسی اؤنلملری آلمیش؟ رادیو-تئلئویزیون پروگراملاریندا، درسلیک کیتابلاریندا، رسمی درگی-قزئتلرده تورک میللتینی کوچومسه‌ین، تاریخ-کولتورونو ساپدیران، دوشونولموش سییاستین قارشیسینی آلماق اوچون هانسی گیریشیملرده بولونموش؟!.....
اوستاد دفتری ساییب- سایماقدا ایکن قلئیچی مورتوض قاپیلاری بیربیرینه تاپدایاراق تله‌سیک ایچری گیردی:
- نه اوتورموسونوز گلین پایینیزی آلین!
- نه پایی؟!- اوتورانلار سئوینجک بیر آغیزدان سسلندیلر.
قلئیچی مورتوض تؤوشویه- تؤوشویه :
- عزرائیل بالا پایلاییر؛ تئز گلین بالا پایینیزی آلین؛ گؤرمورسونوزمو مملکتیمیزین جاماعاتی گئت-گئدده قوجالیب الدن دوشمکده دیر؟!!- دئدی.
اوتورانلارین آراسیندان موللا نصرالدین آیاغا قالخدی:
- آی مورتوض بگ! گئت عزرائیله دئگینن: سن بیزیم بالالاریمیزا دگمه، بیز سنین وئردیگین بالانی ایسته‌میریک!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
حداد عادیلین تبریز سفری
دوکتور جئری
آذربایجان میللتی‌نین کولتورل سورونلارینی بیلدیرمک آماجی ایله، بایرام تعطیل‌لرینده فارس دیلی قورومونون باشقانی اوستاد حداد عادیل تبریزه قوناق چاغیریلمیشدی. اوستادی ائتکی‌له‌ییب آنادیلی- تورکجه‌دن یازیب-اوخوما قاداغاسینی قالدیرماق اوچون قوجامان سهند داغی‌نین کؤکسونده، بیر آغاجلیقدان اوخونا بیله‌جک حرفلرله قورآن کریمدن بیر آیه یازدیریلمیشدی:
یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثی وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ خَبیرٌ
سونوندا، اوستاد حداد عادیل آذربایجانین گؤزل-گؤیچک گؤرونتولرینی سئیر ائده-ائده پرشیا ماشینی ایله تبریزین آلا قاپیسیدان ایچری گیردی. قاباقجادان قیرمیزی خالچا سالینیب خالق اللرینده‌کی بایراقلاری یئله‌یه‌رک دؤزومسوزلوکله گؤزله‌مکده ایدی. اوستاد ماشیندان ائندیکده ایکی بالاجا قیز رسمی و غئیری رسمی دیلینده خوش گلدین دئدیلر. سونرا زورنا-قاوال چالینیب اوستاد شهر باشچی‌لاری‌نین قاباغیندان سان گئچدی. قارشیلاما تؤره‌نی بیتجک اوستاد شهرین یئددی اولدوزلو پارس هوْتئلینه گؤتورولدو. هوْتئلده اوستادی ایلک قارشیلایانلار موخبیرلر اولدولار. ایلک سورغو "سس‌سیز تبریز" قزئتی وریندن سوروشولدو:
- اوستاد! تبریزه گلنده، داغین اوزه‌رینده یازیلمیش قورآن آیه‌سینه گؤره فیکرینیزی بیلدیره بیلرسینیزمی؟
حداد عادیل گؤزلوگونون اوستوندن موخبیرین گؤزلرینه دیک باخا-باخا دئدی:
- من داغ-ماغ گؤرمه‌دیم!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
قاشینما
دوکتور جئری
دونن اوستاد مانقورتزاده مطبه گلمیشدی. رنگ-روفو ساپ-ساری اولموشدو:
- دوکتور! دادیما چات اؤلدوم!- دئیه زاریلدادی.
اوتوراجاق بویور ائتدیکدن سونرا سوروشدوم:
- دئ گؤروم نه‌یین دیر اوستاد؟!
ساپ-ساری رنگی قیزارماغا باشلادی. باشینی آشاغی سالاراق:
- یانیم قاشانیر دوکتور! – دئییب آرتیردی:
- دوکتور! قاشیرام قانیم چیخیر، قاشامیرام جانیم چیخیر!
- نه واختدان قاشینتی توتوبسان؟
- چوخداندیر دوکتور! آنجاق سون واختلاردا قاشینتیم دؤزولمز اولوب!...
- قاشینتیز سورکلی(مداوم) دیر یوخسا آرالیقلی؟!
- یوخ دوکتور.. مداویم دئییل هردن توتور، هردن بواخیر؟!
- یاخشی بئله ایسه دئ گؤروم قاشینتیز نه زامان توتور، نه زامان بوراخیر؟
اوستاد مانقورتزاده باشینی قووزادی:
- دوکتور!!
"زبان رسمی" آدی گلنده خوش-خوش اولورام " آنادیلی" آدی گلنده قاشانیرام!
"پارس" آدی گلنده خوش-خوش اولورام " تورک" آدی گلنده قاشانیرام!
"آذری" آدی گلنده خوش-خوش اولورام " تورکی" آدی گلنده قاشانیرام!
"خلیج همیشگی" آدی گلنده خوش-خوش اولورام " اورمو گؤلو" آدی گلنده قاشانیرام!
"محمود افشارلار" آدی گلنده خوش-خوش اولورام " جاواد هئیت‌لر" آدی گلنده قاشانیرام!
"ارمنستان" آدی گلنده خوش-خوش اولورام " آذربایجان" آدی گلنده قاشانیرام!
"کوروش، داریوش" آدی گلنده خوش-خوش ....
سؤزونو کسدیم:
- گئچین تخته، موعاینه ائدیم- دئدیم.
اوزو قویلو تختین اوستونه اوزاندی. باش بارماغیمله تومانینی آشاغی چکیب اوتوراغینا چیراغ سالدیم:
- اوستاد!! اوتوراغیزین باشینا نه ایش گتیریب‌سیز؟!!
یئریندن داشلاندی؛ نیگران-نیگران اوزومه باخدی:
- یعنی دئییرسیز، ایش ایشدن گئچیب دوکتور!.. هئچ بیر ایش گؤرمک اولماز؟
اوزونتو ایله دئدیم:
- بیر‌آزجیق تئز گلسه‌یدیز، یاغ- یاخی ایله سیزی درمان ائده بیلردیم آنجاق ایندی گره‌ک بیر فوق تخصص دوکتورا موراجیعه ائده‌سیز...
- سوراغیزدا یاخشی بیر دوکتور وارمی، منی اونون یانینا گؤنده‌ره‌سیز؟!
باشیملا "هه" دئیه‌رک میزین چکمه‌سیندن بیر ویزیت کارتی چیخاردیب بیله‌سینه اوزاتدیم. اوستاد مانقورتزاده تشکور دولو باخیشلاری ایله کارتی آلیب اوخدو:
- پروفئسور دوکتور ساری قولو خان
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
بیزیمکی، سیزینکی
دوکتور جئری
اؤلکه‌ده قؤوملر آراسیندا میللی باریشی، دایانیشمانی گوجلندیرمک اوچون شیخ حسن جومهو باشقانلیغی اوتوراجاغیندا اوتوروب-اوتورالی آنایاسانین آسیلی قالمیش اون بئشینجی، ییرمینجی مادده‌لرینی یورولوگه گتیرمکدن اؤترو شیخ علی‌نی اؤزونه اؤزل دانیشمان سئچدی. دانیشمان ایلک آددیمدا بوتون قؤوملرین تمثیلچی‌لرینی حوضورونا قبول ائده‌رک فیکر آلیش-وئریشینه باشلادی. تمثیلچیلر منصوب اولدوقلاری قؤوملرین چتینلیکلریندن دانیشاراق دانیشماندان چؤزوم یولو ایسته‌دیلر.
باشدا بلوچ خالقی‌نین تمثیلچیسی موللا عؤمر سؤزه باشلادی:
- شیخ آغا!.. بیزیم شهرلرده ایش یوخدور.. گنجلریمیز ایشسیزدیرلر بیز نئیلهملیییک؟
شیخ علی گولومسه‌دی:
- نئیله‌یه‌جک‌سیز، گلین بیزیم شهرلرده ایشله‌یین!
تورکمن قؤومونون تمثیلچیسی محمد قوجق آیاغا قالخدی:
- شیخ!! بیز اوشاقلاریمیزا، محمد قیلیچ، قاریاغدی، محمد آراز، آی جامال، گول ایسته‌رم، کیمی قوشا آد قویوروق ایندیسه سیجللی ایداره‌سی بونا قاداغا قویوب بیز نئیلهملیییک؟
شیخ ساققالینی تومارلادی:
- سیجللی ایداره‌سی قویمورسا قوشا آد قویاسیز، بیزیم آدلاری قویون..چوخدا گؤزلدیرلر؛ کوروش، داریوش، ماردوش...
بختیاری قؤومونون تمثیلچیسی کاک موراد گیلئیلندی:
- تئلئویزیوندا بیزیم میللی گئیم - پالتارلاریمیز لاغا قویولور...
شیخ سؤزونو کسدی:
- بیزیم پالتارلاریمیزی گئیین!!
سیرا آذربایجان میللتی‌نین تمثیلچیسی اوستاد دفتری یئتیشدی:
- شیخ آغا!.. بیز مدرسه‌لرده اؤز آنادیلمیزده یازیب-اوخوماق ایسته‌ییریک آنجاق بیر سورو شئوینیست بو حاق ایسته‌ییمیزین قاباغیندا انگل تؤره‌دیرلر، سیزجه بیز نئیلهملیییک؟
شیخ ایری-ایری اوستاد دفترینی سوزه‌رک دئیندی:
- انگل تؤره‌دیرلرسه، بیزیم دیلده یازیب- اوخویون؛ چوخدا شیرین دیر!!
اوستاد دفتری یئرینه اوتورونجا قئلیچی مورتوض یئریندن قالخدی:
- شیخ آغا!.. اؤنجه سیزدن موشکولریمیزی بیر-بیر حل ائتدیگیز اوچون تشکور ائدیرم. منیمده بیر موشکولوم واردیر اونوندا یولونا قویساز اولدوقجا مینتدار اولارام .
بو سؤزلر شیخ علی‌نین خوشونا گلدی:
- بویورون.. بویورون!
قلئیچی مورتوضون دیشلرینی آغارتدی:
-شیخ آغا!.. اللی یاشیم وار هله ائولنمه‌میشم، گئجه‌لری یوخوم گلمیر؛ دئییرسیز نئیله‌ملی‌یم!!
.........
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
بالاخانیمدان سوروش!!
دوکتور جئری
اوستاد دفتری دئیینمه توتموشدو. کیمسه‌یه ماجال وئرمه‌دن ویر-ویر تؤکوردو:
- نییه اؤلکه بودجه‌سی‌نین چوخونو مرکز اؤزونه گؤتورور؟... نییه ایش یئرلرمیزین چوخو فارسستاندادیر؟...نییه تلویزیون کانال‌لاریمیز‌ین، یوزه دوخسان دوققوزو رسمی دیلین خدمتینده‌دیر؟... نییه مدرسه‌لریمیزده تکجه فارس میللتینی‌نین دیلی اوخونور؟.. نییه معدنلریمیز آذربایجاندان داشینیر؟...نییه بئیین- بیلکلریمیز تئهرانا کؤچورلر؟...نییه یوکسک ماعاشلار رئیس‌لر اوچوندور؟..نییه ...
نییه‌لری کسمه‌سه ایدیم اوستاد دفتری‌نین سورغولاری بیتمه‌یه‌جکدی:
- دایان...دایان اوستاد!.. نییه‌لری‌نین جاوابینی بیلمک ایسته‌ییرسن؟!
باشی ایله "هه" دئدی.
- گئت بالاخانیمدان سوروش!!
اوستاد دفتری آغیز- دوداغینی اگیشدیردی:
- بالا خانیم داها کیمدیر؟!!
- بالا خانیم قونشوموزدور؛ شیخ آغانین آروادی دیر..!!
هامی شاشقین-شاشقین منه باخینجا سوردوردوم:
- بیزیم بیر نردیوانمیز وار ایدی، یئری قاپی‌نین دالی ایدی! قونشولاردان کیمسه‌یه نردیوان گره‌ک اولاندا گلیب آپارار، ایشینی گؤرندن سونرا گتیریب گئنه قاپی‌نین دالینا قویاردی. سیراغا گون پاییز هیسی تؤکمکده ایدیک. نردیوان گره‌ک اولدو. قاپی‌نین دالیندا دئییلدی!.. آرواد آغادان سوروشدوم:
- نردیوان هانی؟
چگینلرینی سیلکه‌له‌ییب:
- خبریم یوخدو!.. بیر‌آیدان چوخدور قاپی‌نین دالیندا دئییل!- دئدی.
- گئت گؤر قونشولارین هانکیسی آپاریب گتیرمه‌ییب؟!
یاریم ساعات سونرا الی بوش قاییتدی:
- قونشولارین هئچ بیرینده دئییلدی!
آجیقلاندیم:
- اولمایا بو میراتا قالمیش قاناد چیخاردیب اوچوب گئدیب گؤیلره؟!!..
بو آرادا اوغلوم جیرتدان قاپیدان گیردی ایچری.
- اده نردویواندان خبری یوخدور؟!
- بالاخانیم آپاریب!!
بالاخانیم‌‌گیلین ائولری دال کوچه‌دیر. آرواد آغایا باخدیم. اوزونو چئویردی اویانا. دال کوچه‌یه گئتمه‌میشدی.
- جیرتدان بالام! تئز گئت نردویوانی آل گتیر، پول وئره‌جگم دوندورما آلاسان هاااا...
بویون قاچیردی:
- گئدنمه‌رم... شیخ آغادان قورخورام!!
توز- تورپاق ایچینده اؤوزوم بالاخانیم گیله یولللاندیم. قاپیلاری یاریم آچیق ایدی. نردیوان قاپی‌نین دالیندا ایدی!..زنگی چالدیم. ایچریدن بالاخانیم سسلندی:
- کیمسن؟!
قاپینی آرالادیم:
- حاجی خانیم منم!..گلمیشم نردیوانی آپارام.
بالاخانیم یاشماغینی آغیزینا چکیب دئدی:
- عیبی یوخدور آپار آنجاق ایشینی گؤرندن سونرا تئز گتیر قوی یئرینه!
گولمه‌گیم توتدو:
- حاجی خانیم! ائله بیل نردیوان بیزیمکی دیر هاااا...
بالاخانیم قاشلارینی چاتدی:
- سیزینکی اولسون دا... بیزه سیزدن چوخ لازیم اولور!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
خبر: "طرح نو" قزئتی تورکلری یامانلادی، مش اسماعیل توتوقلاندی!
دوکتور جئری
دونن مأمورلار محلّه‌یه تؤکولوشوب قونشوموز مش اسماعیلی توتوقلاییب آپاردیلار. مش اسماعیل بئش ایل بوندان قاباقدا پان‌تورکیست‌لیک اتهامینا گؤره یاخالانمیشدی. دئییلنلره گؤره، او، توران اؤلکه‌سی‌نین جاسوسو اولوب "طرح نو" قزئتی‌‌نین علئیهینه اولان گؤستریلرده، اغتشاشلاردا الی واردیر....
بئش ایل بوندان قاباق مش اسماعیلین ایلک توتوقلانماسی‌نین ماجراسینی یازمیشدیق، خاطیرلاتماق اوچون یئنه حوضورلارینیزا سونماق ایسته‌ییریک:
مش اسماعیل نئجه پان تورکیست اولدو؟
دوکتور جئری
مش اسماعیلی محلله‌ده هامی تانیر. سحر آلا قارانلیقدان ائودن چیخیب آخشام قاش قارالاندا ائوینه قاییدار. اوزون ایللردیر؛ اسکیمیش یوک ماشینیلا بیرگه روزگارین ایستی- سویوغونو، چؤل - باییردا چکمکده دیر. ایندی اونو یالنیز تویلاردا توی بیگی ، یاسلاردا ایسه چای-سماور تزگاهی نین دولاندیریجیسی کیمی گؤرمک اولور آنجاق کئچمیشده، یایلاری بیر نئچه یول قاپی قونشونو ماشینینا دولدوروب اورمو گؤلونه آپاراردی. اورمو گؤلو مش اسماعیلین هر شئی ایدی. اوزمکدن دویمازدی . یورولاندا ایسه زیغ- چامورا قویلانیب شیرین خاطیره لریندن دانیشیب گولدورردی؛ هردنسه اوخویوب هامینی شنلندیره ردی.
مش اسماعیل بؤیوک-کیچیگین سئویملیسی دیر محلله ده . بونا گؤره اونون توتولما خبری هامینی سارسیتدی. محلله‌یه ولوله دوشدو. دئییلنلره گؤره، مش اسماعیل پان تورکیست لیک اتیهامینا گؤره یاخالانیب آدی یوخ ایداره‌سینه آپاریلمیشدی. مش اسماعیلی ائشیگه چیخارتماق اوچون آغ ساققاللار سفربر اولدو. اولمایان- قالمایان یئرلره باش وورولدو. بو چابالامالار بیر آی سونرا سونوجلانیب مش اسماعیل یوز الی میلیونلوق وثیقه ایله آزاد اولدو. بیر قوطو شیرینی باغلاییب شامدان سونرا آتاملا گؤروشنه گئتدیک. ماراقدان ایچیم ایچیمی یئییردی. گؤره سن مش اسماعیلی نه اوچون توتموشدولار؟ بیلدیری می داغیدیب؟ کیتاب- درگی می یاییب؟ یووو..خ ، مش اسماعیل آدینی زورلا یازیر ! بو اولا بیلمز. کامیونچولوغودا تراختورچولوغونون گونوسودور! اولمایا اورمو گؤلونه گؤره بیر شئی دانیشیبدا الینه ایش وئریب؟ هه! بئله اولمالی دیر. آناسی‌نین قیرخیندا سؤز اورمو گؤلونون قوروماسیندا دوشنده او ، "اورمو گؤلونون قورماسی آنامین اؤلوموندن منه آغیر گلیر " دئمیشدی. بو فیکرلرده مش اسماعیل ائوینه یئتیشدیک. اوتاق قوهوم- قونشو ایله دولو ایدی. ایچری گئچدیکده ، مش اسماعیل آیاغا قالخیب بیز ایله اؤپوشوب گؤروشدو. ساتاشاراق:- مش اسماعیل، ماشاآللاه بتر کؤکلمیسشن!- دئدیم.
قیققیلدایا- قیققیلدایا:- "یوخ بابا ، کؤکه‌لن یئرین آدی زیندان‌دیر؛ من گئدن یئرده آدام آریقلار، گؤمورسن تومان اگنیمدن دوشور!" دئدی. هامی گولوشدو.
شیرنیلر یئییلدی. چایلار ایچیلدی. قوناقلارین بیری، " مش اسماعیل نئجه اولدو توتولدوز؟" دئینجه مش اسماعیلین آلینی قیریشلاندی. سیگاری‌نین کؤتویونو کول قابینا باساراق ،"هامینی برق توتاندا بیزیده جین چیراغی توتدو" دئیه سؤزه باشلادی مش اسماعیل: - او گون ناهار چاغی آریغین-یورغون ائوه گلیردیم خیاباندا آغیر تیخاج وار ایدی. ماشینلار یاواش- یاواش گئدیردیلر. قاباغیمداکی پرشیا ماشینی بیردن تورموزا باسینجا دالدان اونا توخوندوم. آشاغی آتلاندیم. ائله بیر شئی اولمامیشدی. پرشیاداکی لاردا ائندیلر. دؤرد گنج اوغلان ایدیلار. ساغ الیمی دوشومه قویوب بیر آز اگیله‌رک:- باغیشلایین تقصیر منده ایدی، خسارتیز نئچه اولسا حاضیرام وئریم- دئدیم. کئچی ساققاللی پرشیانین سوروجوسو حیرصلی – حیرصلی قیشقیردی:
- ای بر پدرت لعنت افراسیاب!
" ائله بیل ،منی بیر آیریسی ایله یانلیش توتموش " دئدیم اؤز- اؤزومه سونرا:
- ببخشید آغا من افراسیاب نیستم ایسمی من مش اسماعیل است.
گئچی ساققال اوغلان سایمازیانا :
- تورو نمی گم جد اعلایتونو می‌گم – دئدی سونرا دا بیر ایکی دنه کیفیر سؤز افراسیابین بؤیرونه دوگونله‌دی.
چاش- باش قالمیشدیم. اوغلانین نه دئدیگینی ایچ ائله‌یه بیلمیردیم. بیرآز دوشوندوم . بیردن هیندی فیلیم‌لرده کی کیمی قاییتدیم اوتوز- اوتوزبئش ایل قاباغا. شاه زامانی، اورمو رادیوسوندا شاکری آدلی بیریسی هر آخشام شاهنامه نین ناغیللارینی دئیردی. بو ناغیللاری چوخ خوشلادیغیمدان هر گون اونلارا قولاق آساردیم. بیردن سانکی یاتمیش ایدیم ، اویاندیم. بو ناغیللاردا افراسیاب تورکلرین شاهی، بؤیوگو ایدی. بونو خاطیرلایینجا قانیم بئنیمه داشلاندی. گؤزلریمی یوموب آغزیمی آچدیم:
-اولان روستمین آغزینی سـ...
اونون آروادینی ...
اونون دده سی نین سومویونو....
سهرابین قانینا ایشیییم، اونون نوشداروسونا سیچیم...
گنجلر یامانلاری ائشیدجک اوستومه یومولدولار.فیرلانان یومورق اولدو آتیلان تپیک. مامورلار اوزومه بیبرلی اسپری فیشقیراندا اؤزومه گلدیم. یولدان گئچنلر، دؤرد فارسین بیر یاشلی تورکله ووروشدوغونو گؤرونجه ساواشا قاتیشاراق گنجلری دؤیوب پرشیانی دارما- داغین ائتمیشدیلر. بیزی پولیس ایداره سینه آپاردیلار.گتیرمزلیکدن پولیس ایداره‌سی‌نین رئیسی، روستم و گنجلرله همشهری چیخدی! نه باشیزی آغریدیم. پولیس ایداره‌سینده حلل اولا بیلن پرونده نی، "بو موضویا یئتیشمک بیزیم صلاحیبتیمیزده دئییل" دئیه آدی یوخ ایداره سینه گؤندردیلر....
مش اسماعیل یئنه سیگار آلیشدیردی. قوناقلارین بیری دؤزمه‌ییب، " اورادا نه اولدو؟" دئیه سوروشدو. مش اسماعیل توستونو بورنون دلیکلریندن ائیشیگه بورولایاراق سؤزونون آردینی توتدو:
- هئچ اورادا پوخو قویدوق سبده. مملکتده، تورکلرله فارسلارین آراسینی وورماق ، ایغتیشاش سالماق گوناهینی، بیلدیگیز کیمی بوینوما قویدولار، خولاصه پان تورکیست دئییلن شئیین کوت - شالوارینی اگنیمه بیچدیلر. یولداشلار ساغ اولسونلار اونلارین کؤمگی ایله ضامینه بوراخیلدیم. پرونده نی دادیگاها گؤنده‌ره‌جکلر. گؤره‌ک دادیگاه نه حوکم وئریر. هله هله گؤزله‌ملی‌ییک...
واخت گئچمیشدی. قوناقلار آیاغا قالخیب دیل-آغیز ائده‌رک مش اسماعیل‌لا ساغ اوللاشدیلار. هامیدان سونرا من چیخدیم . قاپی آغزیندا مش اسماعیل دان سوروشدوم:
- مش اسماعیل بو آرادا گوناهلی کیمدیر؛ نییه باشیمیزا بو اویونلار گلیر؟
مش اسماعیل الینی چیگنیمه قویوب گولومسه‌یرک دئدی:
- گوناهلارین هامیسی سازمانی میللین بوینونا دیر! چومچه قازانا دگنده بو کؤپک اوغلولار تئز بیر قطعنامه چیخاردیرلار آنجاق نئچه مین ایللیک ایران - توران ساواشینا بیرجه دنه بئله اولسون قطعنامه صادیر ائله‌مه‌ییب‌لر هم بیزیم جانیمیز قورتولسون هم بو فارسلارین!
1391/1/14
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
آذربایجانلی‌لارین باشلیجا ایستکلری ندیر؟!
دوکتور جئری
جومهور باشقانلیغی دؤره‌سی‌نین بیتمه‌سی یاخینلاشینجا جومهور باشقانی آذربایجانلی‌لارین باشلیجا ایستکلری ایله تانیشیب گلن دؤورده قوللانماق اوچون اؤزل یاردیمچیسینی تبریزه گؤندریر.
یاردیمچی تبریزه چاتدیقدا، "شهرین آتار داماری آیدینلاردیر"دئیه دوشونه‌رک دوز-دوغرو بیلم‌یوردونا گئدیب اؤیرنجیلردن آذربایجانلی‌لارین باشلیجا ایستکلریندن سوروشور. اؤیرنجیلر اوْی بیرلیگی ایله دئییرلر:
- آذربایجانلی‌لارین باشلیجا ایستکلری آنادیل‌لری تورکجه‌نین اوخوللاردا اوخوتدورماسی‌دیر.
یاردیمچی گؤره‌وینی باشاری ایله سونا چاتدیریغینی ساناراق بیلم یوردوندان چیخیر. بازاردان سور-سووقاتدان آلدیقدان سونرا تهرانا قایتیتماغی شونورکن شهرین اورتاسیندا بوشو-بوشونا گزیشن بیر سورو گنجه توش گلیر. اؤز-اؤزونه دئییر:
- بورایاجان گلمیشم، یاخیشسی بودور، بونلاردان‌دا باشلیجا ایستکلریندن سوروشام.
گنجلر بیر نئچه‌سی دئییرلر:
- بیزیم باشلیجا ایسته‌ییمیز ائولنمکدیر! دؤولتدن ایسته‌ییریک ائولنمه ایشینی قولایلاشدیرسین هامی ائولنه بیلیسین!
یاردیمچی فیکره دالیر:
- دوز دئییرلر، ان باشلیجا ایستک ائولنمک دیر قوشقوسوز!.. بیر میللت تؤره‌مه‌سه آنادیلی ده ائر- گئج آرادان گئده‌جک...
یاردیمچی اؤزونه گلیر. بیری دؤشونه تاپداییردی:
- یوخ..آغا! بیزه ائولنمکدن قاباق ایش گره‌کدیر... ایش- گوج اولماسا بیز ائویمیزی نه ایله گئچیندیره‌جه‌ییک؟!
یاردیمچی الینی گؤزونون اوستونه باساراق:
- گؤزوم اوسته... دؤولتده چاتدیرام سیزین باشلیجا ایسته‌یینیز ایشدیر.. سیزه ایش وئرسین!- دئییب گوجلوکله اؤزونو گنجلرین الیندن قورتاریر.
یاردیمچی اوچ- دؤرد ساعات شهرده دولاشیب جاماعاتدان سورغو- سوال ائدندن سونرا یورولور؛ بیر یئرده اوتورب دینجلمک اورگیندن گئچیرکن گؤزو چمنلرین اوستونه آغنامیش بیر نئچه کیشی‌یه ایلیشیر. یاخیشلاشیر؛ سالام وئریب یانلاریندا اگلشیر، ایش- گوجلریندن سوروشور. کیشیلر یوک‌بوشالدان‌دیرلار. یاردیمچی باشلیجا ایستکلریندن سوروشور.
ان یاشلیسی:
- قویسونلار بیز بورادا بیر نفس آلاق!- دئیر- دئمز بارماغی ایله الینده چوماق طرفلرینه گلن چمن مامورونو گؤستره‌رک یولداشلارینا سسله‌نیر:
- دورون قاچین...گلدی!!
ایشیچیلر قاچا-قاچدا، اؤزل یاردیمچی جیبیندن موبایلینی چیخاردیب جومهور باشقانینا بیر مئساژ گؤندریر:
- آذربایجانلی‌لارین باشلیجا ایستکلری بودور: ایسته‌ییرلر نفس آلسینلار!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
آذربایجان مسئله‌سینده سعدی شیرازی‌نین روْلو
دوكتور جئری
ایران ایسلام دئوریمیندن سونرا، آذربایجان توركلری‌نین میلّی - اینسانی حاقّلارینی الده ائده بیلمه‌دیكلری‌نین ندنینی آراشدیردیقدا، اؤنجه‌لری بونو پهلوی دؤنمیندن بعضی سوروملولارین بئیینلرده تورتالانیب قالمیش شوْوئنیستی دوشونجه‌لرله باغلی بیلیردیم آنجاق سون واختلاردا اینجه‌له‌مه‌لریم سونوجا واریب سوچسوز اینسانلارین بابالینی یودوغومدان پئشمانلیق دویدوم. آنلادیم؛ آذربایجان توركلری‌نین میلّی ایستكلری‌نین یولونا شاتیر اوزادان بونلار یوخ، بلكه شئیخ مصلح‌الدین سعدی شیرازی ایمیش!
سعدی شیرازی كیمدیر؟
سعدی شیرازی، اورتاچاغ فارس ادبیاتی‌نین أن گؤركملی شاعیر، یازیچی، دوشونورلریندن اولوب اونون گولوستان كیتابی، اسكی‌دن بری، مكتب‌خانالاردا، قوتسال قورآن كیتابی ایله یاناشی اؤیره‌دیلیب اؤیودلو سؤزلری توپلومدا اویقولانماغا چالیشیلمیشدیر. ایراندا، گولوستان كیتابینا اینانلارا سعدی اویومجولاری دئییلیر....
اولا بیلر سوروشاسانیز؛ سعدی شیرازی‌نین نه ایلیشكیسی وار آذربایجان مسئله‌سینه؟!...
آچیقلاییرام:
فارس تاریخینده سوركلی ادب‌سیز، بیر كیشی‌دن دانیشیلیب. بو كیشی ادب اولماق اوچون، اون ایل رضاشاهین تورمه‌لرینده دوستاق اولوب ایكینجی دونیا ساواشی سیراسیندا آزادلیغا بوراخیلاراق تبریزه گئدیب آذربایجان میلّی حؤكومتینی قورموشدو. بو پیس كیشی‌نین آدی سئیید جعفر پیشه‌وری ایدی.
پیشه‌وری بیر ایل‌لیك حؤكومتی سوره‌سینده، ایران اؤلكه‌سینه یاراشمایان چوخ پیس ایشلره ال وورموشدو. اؤرنك اولاراق او:
- ایران چرچیوه‌سینده اؤزأرك آذربایجان حؤكومتی یاراتمیشدی.
- توركجه‌نی آذربایجانین دؤولت دیلی اعلان ائتمیشدیر.
- آذربایجانا میلّی مجلیس، میلّی اوردو، میلّی پول یاراتمیشدی
- مدرسه‌لرده آنادیلی‌نین اوخونماسینی ایجباری ائله‌میشدی.
- خالیصه یئرلری كندلیلرین آراسیندا بؤلوشدورموشدو.
- آذربایجان موسیقی، تئاتر، ادبیاتینی یئنیدن دیرچلتمیشدی.
- آذربایجان میلّی اونیورسیته‌سی‌نین تملینی قویموشدو.
- وئرگیلری آذربایجانا خرجله‌ییب تهرانا گؤندرمه‌میشدی.
- آذربایجان كند- شهرلری‌‌نین آوادانلیغینا چالیشمیشدیر.
- توركجه درگی - قزئتلر بوراخمیشدی.
- قادینلارین كیشیلرله برابر سس وئرمه حوقوقونو رسمیّیته تانیمیشدی.
- ایران آنایاساسیندا آسیلی قالان ایالتی - ویلایتی انجمنلری قانونونو یورولوگه سالمیشدی.
......
سعدی شیرازی‌نین اویومجولاری پیشه‌وری‌نین بو پیس ایشلرینی گؤردوكده دریندن سارسینتی گئچریب اؤزولموشلر. اونلار ال - اله وئره‌رك (دونن دوست، بو گون دوشمن) آمریكانین یاردیمی ایله آذربایجانا سالدیریب اؤلدوره‌نی اؤلدوروب، اؤلدورمه‌ینی دیدرگین یاخود سورگون ائله‌میشلر. اونلار، پیشه‌وری‌نین پیس ایشلری‌نین ائتكیسینی نئجه آذربایجاندان سیله‌جكلرینی ده دوشونموشلر آنجاق عاغیللاری بیر یئره چاتمایینجا گولوستان كیتابیندان فال آچمیشلار:
بیلگه لوقماندان، " ادبی كیمدن اؤیرندین؟ " دئیه سوروشدوقدا، "ادب‌سیزلردن اؤیرندیم" دئمیشدی."بئله‌كی، بونلارین نه‌لری منه خوش گلمه‌دیسه اونلاری ائتمكدن چكیندیم".
سعدی اویومجولاری فاللارینا چیخان اؤیكونو اوخودوقدا سئوینجدن چیرتیك چالا- چالا پیشه‌وری‌نین پیس ایشلرینی آذربایجاندان سیلمه‌یه باشلاییب قالاق-قالاق یاندیریلان كیتاب تونقالی‌نین باشیندا آند ایچمیشلر؛ سونسوزادك آذربایجانی پیشه‌وری‌نین گؤردوكلری پیس ایشلردن اوزاق ساخلاسینلار.
Azərbaycan məsələsində Sədi Şirazinın rolu
Dr.Jery
Iran islam devrimindən sonra, Azərbaycan türklərinin milli - insani haqqlarını əldə edə bilmədiklərinin nədənini araşdırdıqda, öncələri bunu Pəhləvi dönmindən bəzi sorumluların beyinlərdə tortalanıb qalmış şovenisti düşüncələrlə bağlı bilirdim ancaq son vaxtlarda incələmələrim sonuca varıb suçsuz insanların babalını yuduğumdan peşmanlıq duydum. anladım; Azərbaycan Türklərinin milli istəklərinin yoluna şatır uzadan bunlar yox bəlkə şeyx Müsləhəddin Sədi Sirazi imiş!
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
آذربایجان ائل‌ادبیاتیندان بیر ناغیل: یاغسادا، یاغماسادا
دوكتور جئری
بیری‌نین وار ایدی، بیری‌نین یوْخ ایدی! بیر قادین وار ایدی. قادینین بیر اوْغلۇ ایكی قیزی وار ایدی. قیزلاری نئچه آی ایدی، اۇزاق‌ائلده ایكی قارداشا اره گئتمیشدیلر؛ بؤیۆگو اكینچی‌یه كیچیگی ایسه كۆزه‌چی‌یه. بیر گۆن قادین اوْغلۇنۇ یانینا چاغیریب دئدی:
- اوْغلۇم! ایندی آلتی آیدان چوخدور باجیلارین اۇزاق ائله اره گئدیبلر؛ بیز ایسه هله‌لیك اوْنلاردان بیر سالیق تۇتمامیشیق. سندن ایسته‌ییرم گئدیب سوْراقلاشاسان، گؤره‌سن؛ باجیلارین آغ‌گۆن اوْلۇبلارمی یا یوْخ؟
اوْغلان ساغ الینی ساغ گۆزۆنۆن اۆسته قوْیۇب سوْر-سوْوقاتدان ایكی بۇخچا باغلاییب اۇزاق‌ائله یوْلا دۇشدۇ. آز گئتدی، چوْخ گئتدی، دره تپه دۆز گئتدی، سوْنۇندا اۇزاق ائله یئتیشدی. اؤنجه بؤیۆك باجی‌نین ائوینه گئتدی. باجیسی بیر دری، بیر سۇمۇك اوْلمۇشدۇ. اوْغلان كئف-احوالیندان سوْرۇشدۇ. باجیسی باشینی اۆزۆنتۆ ایله ترپه‌دیب دئدی:
- آی قارداش نه كئفی.. نه احوالی؟.. اریم اكینچی‌دیر، یاغیش یاغاندا دئییر؛ گۆلۆر؛ دانیشیر. آللاه ائلهمهمیش یاغیش یاغمایاندا، اكینه‌جكلری قۇرۇیۇر، بۇ اۆزدن حیرصدن گلیب منی آتیر یۇمۇرۇق تپیگین آلتینا!...
اوْغلان بؤیۆك باجیسی ایله ساغ‌اوْللاشیب كیچیك باجیسی‌گیله گئدیر. باجی‌نین رنگی سارالیب سوْلمۇشدۇ. احوالاتی سوْرۇشدۇقدا باجیسی گؤز یاشلارینی آخیدا- آخیدا دئییر:
- اریم كۆزه‌چی‌دیر.. هاوا گۆنشلی اوْلاندا، دئییر؛ گۆلۆر؛ دانیشیر. آللاه ائلهمهمیش هاوا یاغیشلی اوْلاندا، كۆزه‌لری كوْرلانیر، بۇ اۆزدن حیرصدن گلیب منی آتیر یۇمۇرۇق تپیگین آلتینا!..
اوْغلان باجیلاری‌نین دۇرۇمۇنۇ اؤیره‌نیب آناسی‌نین یانینا قاییتدیقدا دئییر:
- آناجان! یاغیش یاغسادا، یاغماسادا باجیلاریمین گۆنلری قارادیر!
اوْ گۆندن، اۇلۇسۇمۇز(میلّتیمیز) سؤز سؤزه گلنده دئیَر:
- اؤلكه تحریملرده اوْلسادا، اوْلماسادا ....
- نفتین بوْشكاسی یۆز دوْلار اولسادا، اوْلماسادا....
- فیلانكس رئیس اوْلسادا، اوْلماسدا...
- دؤولتین خزینه‌سی دوْلو اولسادا، اولماسادا...
........
بوْرادا باجیلارین ناغیلی سوْنا ائردی. گؤیدن اۆچ آلما دۆشسه‌ده، دۆشمه‌سه‌ده اۇلۇسۇمۇزۇن اؤیكۆسو هله-هله سۆرمكده‌دیر...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
آذربایجانی جانباز!
دوكتور جئری
دؤولتی گؤستریلرده وئریلن بیر شعار چوخ دوشوندوروجودور: آذربایجانی
جانباز. گؤرونور ایران دؤولتچی لری تاریخ بویو، آذربایجانین باشینا نه لر
گلدیگینیدن خبرسیز دئییل دیرلر. بللی دیر؛ اونلار، آذربایجانین توركمانچای وگلستان
آنلاشمالاریندا باشینین كسیلدیگیندن،
دربند، بورچالی، گؤیچه، زنگه زور و... قولاقلاری نین اوزولدوگوندن، قاراباغدا
گؤزونون اویولدوغوندان، پهلوی دؤنمیندن باشلایاراق بدنی نین شاققا- شاققا،
بؤلوندوگوندن اورمو گؤلونده یارالارینا دوز باسیلدیغیندان، بو پارامپارچا و
عضولرینی الدن وئرمیش اؤلكه یه جانباز لقبی وئرمیشلر. دؤولت آذربایجانین جانباز
اولدوغونو بیلیر آنجاق گؤره سن میللتیمیزده آذربایجانین یوزده نئچه جانباز
اولدوغونو بیلیرمی؟....
قورخودان، هر زامان
دؤولتی گؤستریلره قاتیلاراق خالقلا بیرگه آذربایجانی جانباز شعاری وئریرم. یوخ!
ایشیمین الدن وئرمه سیندن قورخمورام(ایشیم دؤولتی دئییل). گؤزلره سوخولماقدا ایسته
میرم(دؤولتی ایشلرده گؤزوم یوخدور). قورخورام بیر گون بو دؤولتی گؤستریلرده هامی
بیردن سسلنسینلر : آذربایجان مفقود الاثر و یاخود آذربایجان شهید! ..قولاغیم سسده
دیر. برك قورخورام....
بؤلوم: ساتیریک یازیلار