آغزی قاتیقلی بالامیز
دوکتور جئری
شئیخ آغانین مکتوبو یئتیشینجه، ایسکندر تئز ییغیشلانیب اؤلکهیه دؤندو. اوْ، اوچ ایل بوندان قاباق آلتی آیلیق اوغلو قارابالانی خالاخانیما، خالا خانیمی دا آللاها تاپشیراراق تروریستلرله ساواشماق اوچون چاتیشما بؤلگهسینه گلمیشدی.
شیخ آغا مکتوبوندا یازمیشدی:
سلام علیکم
حاج آغا ایسکندر! ایشغالچی اسرائیل دؤولت باشچیسی ناتانیاهونون شیعه آذربایجان جومهوریتینه ائدهجگی سفرینه اعتراض ائتمک اوچون جومعه گونو طنطنعهلی بیر تظاهرات گئچیریلهجکدیر، سیزین بو تظاهراتدا اشتراک ائتمگینیز تکلیف اولونور.
اجرکم عندالله
***
ایسکندر ائوه یئتیشمگه تلهسیردی؛هر ندن چوخراق اورگی قارابالایا اسیردی. قاربالانی باغیرینا باسیب اؤپمک-اوغشاماق گئچیردی ایچیندن. کوچهلرینه چاتدی. قاپی آچیق ایدی، ایچری گیردی.حیطده اوچ اوشاق تورپاق-تورپاق اویناییردی. اوشاقلارا باخدی، آرالاریندا قارابالانی تانییا بیلمهدی. بیردن دهلیزین قاپیسیندا خالا خانیم گؤروندو:
- قوربان اوْلوم حاجی ایسکندر قاییتدین؟!
ایسکندر جانتاسینی یئرده قویدو:
- قارا بالا هانی؟
- هله گئچ ایچرییه!
- دئدیم؛ قارابالا هانی؟!
خالا خانیم باشینی آشاغی سالدی:
- باشین ساغ اولسون کیشی! سن گئتدیکدن سونرا قارا بالا قیزیلجا توتوب اؤلدو.
ایسکندرین گؤزلری آچیشدی. اوتاغا گئچدی. ایچریدن هؤنکورتو سسی ائشیدیلدی...
آخشام باشی ایسکندر ائشیگه چیخماق ایستهدیگینده اوشاقلار گئنه حیطده تورپاق- تورپاق اویناییردیلار. اوشاقلارین لاپ کیچیگی خالاخانیما سسلندی:
- ماما...منه پهپه!!
ایسکندرین آیاقلاری یئره یاپیشدی. خالاخانیم بیر قاپ قاتیق ایله بیر پارچا چؤرک گتیریب اوشاغین قاباغینا قویدو. اوشاق قاتیغی آغزی- بورنونا یاخاراق یئمگه باشلادی.
ایسکندرین ایچی قیزیشدی:
- آرواد بونلار کیمدیلر؟!
سونرا لاپ بؤیوک اوشاغی گؤستردی:
- بو کیمین اوشاغیدیر؟!
خالاخانیم گولومسوندو:
- بو مممدعراق بالامیزدیر داا!!..
ایسکندرین گؤزلری تپهسینه چیخدی:
- بالامیز؟!!
خالاخانیم قیرجا-قیرجا فیسیلدادی:
- سن عراقا گئدنده بو اوشاق بوْیومدا ایدی!
ایسکندر اورتانجی اوشاغی گؤستردی:
- یاخشی، بو ؟!
خالا خانیم اوتانیر کیمی یایلیغینی آغزینا چکدی:
- سوریعلینی دئییرسن؟!!.. سن سوریهده ساواشاندا، گونده یادیما دوشوردون، بو دا هوسیندن بوْیوما دوشدو!!
ایسکندر اؤزونو ساخلایا بیلمهییب قیشقیردی:
- بس بو اوشاق؟!!
خالاخانیم اوست دیشلری ایله آلت دوداغینی دیشلهیهرک دیللندی:
- آکیشی!! سسینی آشاغی یئندیر؛ سنی بو آغزی قاتیقلی ائرمنی بالامیزین جانی دای اوستونو وورما، قاپی-قونشو دا دوست-دوشمنیمیز وار آخی!!....
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
نیکولو ماکیاوئللینین درسلری:
اعتراض
جئویری: دوکتور جئری
پادشاه باسقین ائدیب قونشو اؤلکهنی قاپسامیشدی. نیکولو ماکیاوئللینی چاغیریب:
- آلدیغیمیز یئنی اؤلکهده آیاغیمیزی نئجه برکیده بیلهریک؟ - دئیه سوروشدو.
نیکولو سایغی الینی باغرینا باساراق:
- پادشاهیم! بو اؤلکهده بیگلیگینیزی سوردورمگینیز اوچون یئنی یاسالار یازماق گرهکدیر! –دئییب بیر گون سونرا یئنی یاسانی پادشاها سوندو:
1- اؤلکهده، هامی پادشاهین دیلینده دانیشمالیدیر.
2- اؤلکهنین بوتون یئرآلتی، یئر اوستو ثروتلری پادشاها عاییددیر.
3- خالق گلیرلرینین یاریسینی پادشاها وئرگی وئرمهلیدیر.
4- یئنی ائولهننلر، قادینلارینی ایلک گئجه پادشاها باغیشلامالیدیرلار.
5- ساواش قوپاندا، کیشیلر ساواشمالی، پادشاهین اوغروندا جانلارینی وئرمهلیدیرلر.
6- اؤلکه ده کیمسهنین اوسدورماغا حاققی یوخدور.
پادشاه الینی سون مادهنین آلتینا قویوب سوروشدو:
- بو ماده ندن اؤترودور؟!
ماکیاوئللی گولومسهییب دئدی:
- پادشاهیم! خالق جینقیرلارینی چیخارمادان یاسانین ایلک بئش مادهسینی ایجرا ائدهجکلر؛ آنجاق دالدالاردا اوسدوراراق سیزین بویروقلارینیزا قارشی چیخدیقلارینی ساناجاقلار!
بئلهلیکله، پادشاه ایللر اوزونو او اؤلکهده حؤکوم سوردو...
بنزهر یازی:
بیر میللتی نئجه سوْیقێرێم ائتمک اوْلار؟
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
بیزیمکی، سیزینکی
دوکتور جئری
اؤلکهده قؤوملر آراسیندا میللی باریشی، دایانیشمانی گوجلندیرمک اوچون شیخ حسن جومهو باشقانلیغی اوتوراجاغیندا اوتوروب-اوتورالی آنایاسانین آسیلی قالمیش اون بئشینجی، ییرمینجی ماددهلرینی یورولوگه گتیرمکدن اؤترو شیخ علینی اؤزونه اؤزل دانیشمان سئچدی. دانیشمان ایلک آددیمدا بوتون قؤوملرین تمثیلچیلرینی حوضورونا قبول ائدهرک فیکر آلیش-وئریشینه باشلادی. تمثیلچیلر منصوب اولدوقلاری قؤوملرین چتینلیکلریندن دانیشاراق دانیشماندان چؤزوم یولو ایستهدیلر.
باشدا بلوچ خالقینین تمثیلچیسی موللا عؤمر سؤزه باشلادی:
- شیخ آغا!.. بیزیم شهرلرده ایش یوخدور.. گنجلریمیز ایشسیزدیرلر بیز نئیلهملیییک؟
شیخ علی گولومسهدی:
- نئیلهیهجکسیز، گلین بیزیم شهرلرده ایشلهیین!
تورکمن قؤومونون تمثیلچیسی محمد قوجق آیاغا قالخدی:
- شیخ!! بیز اوشاقلاریمیزا، محمد قیلیچ، قاریاغدی، محمد آراز، آی جامال، گول ایستهرم، کیمی قوشا آد قویوروق ایندیسه سیجللی ایدارهسی بونا قاداغا قویوب بیز نئیلهملیییک؟
شیخ ساققالینی تومارلادی:
- سیجللی ایدارهسی قویمورسا قوشا آد قویاسیز، بیزیم آدلاری قویون..چوخدا گؤزلدیرلر؛ کوروش، داریوش، ماردوش...
بختیاری قؤومونون تمثیلچیسی کاک موراد گیلئیلندی:
- تئلئویزیوندا بیزیم میللی گئیم - پالتارلاریمیز لاغا قویولور...
شیخ سؤزونو کسدی:
- بیزیم پالتارلاریمیزی گئیین!!
سیرا آذربایجان میللتینین تمثیلچیسی اوستاد دفتری یئتیشدی:
- شیخ آغا!.. بیز مدرسهلرده اؤز آنادیلمیزده یازیب-اوخوماق ایستهییریک آنجاق بیر سورو شئوینیست بو حاق ایستهییمیزین قاباغیندا انگل تؤرهدیرلر، سیزجه بیز نئیلهملیییک؟
شیخ ایری-ایری اوستاد دفترینی سوزهرک دئیندی:
- انگل تؤرهدیرلرسه، بیزیم دیلده یازیب- اوخویون؛ چوخدا شیرین دیر!!
اوستاد دفتری یئرینه اوتورونجا قئلیچی مورتوض یئریندن قالخدی:
- شیخ آغا!.. اؤنجه سیزدن موشکولریمیزی بیر-بیر حل ائتدیگیز اوچون تشکور ائدیرم. منیمده بیر موشکولوم واردیر اونوندا یولونا قویساز اولدوقجا مینتدار اولارام .
بو سؤزلر شیخ علینین خوشونا گلدی:
- بویورون.. بویورون!
قلئیچی مورتوضون دیشلرینی آغارتدی:
-شیخ آغا!.. اللی یاشیم وار هله ائولنمهمیشم، گئجهلری یوخوم گلمیر؛ دئییرسیز نئیلهملییم!!
.........
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
آمریکا ایله بیزیم فرقیمیز ندیر؟
دوکتور جئری
آمریکانین یئنی جومهور باشقانی، دونالد ترامپ دئدی:
ائحتیاجیم اولمادیغی اوچون جومهور باشقانلیغی آیلیغینی آلمایاجاغام.
بو سؤزدن بئله آنلاشیلیر:
آمریکادا میلیادئرلر گلیب باشقان اولورلار؛ ایراندا ایسه باشقانلار گلیب میلیادئر اولورلار.
بؤلوم: ساتیریک یازیلار