+0 به‌ین
سندن اولان اوشاقلار
دوکتور جئری
بیر زامان‌لار کندیمیزین حاجی قنبر آدلی بیر کدخوداسی وار ایدی. چوخ یاخشی بیر اینسان ایدی. دئمک اولار، بوتون وار-یوخونو خئیر ایشلره وقف ائتمیشدی. کندین یاپیشیغینداکی ان یاخشی زمیسینده کند اوشاقلاری اوچون اؤز خرجی ایله مدرسه تیکدیرمیشدی. حیطیندن کندلیلر اوچون گؤزل بیر کیتابخانا چیخارتمیشدی. کندین جامع مسجیدی و حامامی‌نین دوزلتمه‌سینده ده بؤیوک امگی گئچمیشدی. اینقلابدان سونرا ایستیخدام‌لاردا تحقیات مسئله‌سی اورتایا چیخاندا کندلی‌لره، «سیزدن خواهیش ائله‌ییرم دؤولت طرفیندن کیمسه‌نین تحقیقینه گلنده، ایستر یاخشی آدام اولسون ایستر پیس، سیز اونو موطلق تعریفله‌ین. یاخشی آدام اولسا، دؤولتی بیر یئرده ایستخدام اولسا سونرالار کندیمیزین دردینه دَیه بیلر؛ پیس بیریسی اولسا دا کندیمیزدن گئدیب شری باشمیزدان کم اولار.» دئیه سیفارش ائله‌یردی. تاسفوله حاجی قنبر بللی ائتمه‌سه‌ده قوجالیقدا یوخسوللوغا اوغراییب ایکی اینگی‌نین سود پولو ایله چتینلیکله عاییله‌سینی دولاندیریردی.
بیرگون کندین قهوه‌خاناسیندا سؤز-صوحبت یئر-مولکون باهالاشماسیندان دوشَنده کندین تای‌باشی‌سی ایبیش هامی‌نین ایچینده اوزونو حاجی قنبره توتوب کوبود-کوبود دئدی:
- حاجی قنبر! سنده عاغیل اولسایدی، یئرلری‌نین ان یاخشی‌سینی مدرسه‌یه-مچیده وئرمه‌‌ییب، ایندی ساتیب اونلارین پولو ایله پاشالار کیمی گئچینه بیلردین!
بو آجی سؤزلردن حاجی قنبر اوزلن کیمی اولوب دئدی:
- مشه ایبیش بیلرسن من نییه زمی‌لریمین ان یاخشی‌سینی مدرسه‌یه وئردیم؟
ایبیش،«بیلمیرم» دئیه دوداق‌لارینی بوزوب باشینی ساللادی.
حاجی قنبر آجی-آجی گولوب آچیقلادی:
- مشه ایبیش من اونا گؤره زمی‌لریمین ان یاخشی‌سینی مدرسه‌یه وئردیم کی سندن اولان اوشاقلار اوخوسونلار سنین کیمی ائششک اولماسینلار!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
تخت جمشیدی کیم یاندیردی؟
دوکتور جئری
یئنی تاریخ موعلّیمی اوستاد ایرانشهری بیر ساعات هخامنیشی ایمپراتورلوغوندان درس وئردیکدن سونرا شاگیردلرین بیریندن سوروشدو:
- سن!.. دئ گؤروم تخت جمشیدی کیم یاندیردی؟
اوشاق آیاغا قالخیب تیتره‌یه-تیتره‌یه:
"- آغا! واللاه من یاندیرمامیشام"- دئیه آغلاماغا باشلادی.
بو یانیتدان موعلیم اؤفکه‌‌له‌نیب کلاسدان ائشیگه چیخدی. قارشیدان ریاضیات موعلیمی گلیردی:
- اوستاد نولوب؟
- نه اولاجاق؟ شاگیردلرین بیریندن سوروشدوم: "تخت جمشیدی کیم یاندیری؟"، من یاندیرمامیشام دئیه باشلادی آغلاماغا...
ریاضیات موعلیمی باشینی توولادی:
- ائله اؤز ایشی‌دیر! بونلار بیر ایشی گؤررلر سونرا آغلاییب دئییرلر بیز گؤرمه‌میشیک.
تاریخ موعلّیمی داها بتر اؤفکه‌لندی. دئیینه-دئیینه دفتر اوتاغینا قوشدو.
- اوستاد! نولوب؛ بو نه حالدیر؟!- دئیه مودیر سوروشدو.
تاریخ موعلیمی تؤوشویه-تؤوشویه:
- نه اولاجاق؟.. شاگیردلرین بیریندن سورشدوم: "تخت جمیشدی کیم یاندیردی؟" من یاندیرمامیشام دئیه باشلادی آغلاماغا...
مدیر تلفونون دستگینی گؤتوره‌رک دئدی:
- سیز هئچ ناراحات اولمایین اوستاد. من بو ساعات ناظیمه دئیه‌رم گئدیب آراشدیرسین کیم بو ایشی گؤروب؟
مدیرین بو سؤزو تاریخ موعلیمینه اود ووردو. آیاغینی یئره تاپداییب قیشقیردی:
- اسکندر! تخت جمشیدی اسکندر یاندیریب. اولمایا بونو سیز ده بیلمیرسیز؟
مدیر یئریندن قالخدی:
- دوز دئییرسیز اونون ایشی دیر، گئچن هفته ده فارسی موعلیمی‌نین ماشینینی پیچاقلا جیزمیشدی.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
دیلین وظیفه‌سی نمنه‌دیر؟
دوکتور جئری
مدرسه‌لرین آچیلیشی‌نین ایلک گونونده، موعلّیم اوشاقلارا "علوم"دان درس دئییردی:
- باخین اوشاقلار! آدامین بدنینده‌کی اورقان‌لارین هر بیری‌نین اؤزونه مخصوص وظیفه‌سی واردیر. میثال اوچون اورک قانی بدنده دولاندیریب آدامی یاشادیر؛ معده یئمک‌لری هضم ائدیب آدامین ساغلیغی تأمین ائدیر؛ قارا جیگر قانی تصفیه ائدیب آدامین احتیاجی اولان ویتامین‌لری حاضیرلاییر...
درس وئریلرکن بالاجا یاشار کلاسین پنجره‌سیندن نیگران-نیگران ائشیگه باخیردی. موعلّیم اونا سسلندی:
- اوغلوم! سن دئیه بیلرسن بدنده دیلین وظیفه‌سی نمنه‌دیر؟
بالاجا یاشار جلد موعلّیمه ساری دؤندو:
- آغا ایجازه!.. دیل، میلّی امنیتی خطره سالیب آدامین باباسینی زیندانا باسدیریر!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
کیم بهشته گئتمک ایسته‌ییر؟!
دوکتور جئری
اوشاق‌لاردا دینی اینانج‌لاری گوجلندیرمک آماجی
ایله بو ایلدن ایبتیدایی مدرسه‌لرده دینی
درس‌لری‌نین ساعاتی آرتیریلیب. بو دوغرولتودا مدرسه‌نین ایلک گونونده موعلیمه درسی
بیر سورغو ایله باشلادی:
- گول بالالاریم! سیزلردن کیم بهشته گئتمک
ایسته‌ییر؟
کلاسدا هامی بارماغینی یوخاری قالدیردی یاشاردان
باشقا.
موعلیمه شاشیردی:
- اوغلوم! سن بهشته گئتمک ایسته‌میرسن‌می؟!
بالاجا یاشار آیاغا قالخدی:
- خانیم موعلّیم ایستردیم آنجاق آنام تاپشیردی:
مدرسه بیتینجه تئز ائوه گل.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
بیزده قارادریلی‌ییک!
دوکتور جئری
جومعه آخشامی ایدی. شیخ آغانین گؤروشونه گئتمگه حاضیرلاشماقدایدیم ائوین زنگ چالیندی. قاپینی آچدیقدا، یئریمده قورویوب قالدیم. آستانادا بیر قارادریلی کیشی دایانمیشدی. اؤز- اؤزومه دئدیم،" اولمایا بو قارادریلی ترامپ‌ین سویچو سیاست‌لریندن قاچاراق بیزه سیغیماق ایسته‌ییر؟!". کیشی منیم هوروت-هوروت باخدیغیمی گؤرونجه دیله گلدی:
- تئز اول، یولداشلار کوچه آغزیندا گؤزله‌ییرلر.. گئج قالمیشیق..
کیشی دانیشینجا اونو تانیدیم. بیزیم اوستاد دفتری ایدی. چاشقین- چاشقین سوروشدوم:
- اشی!.. نییه به اوزونو قارا بویامیسان؟!
آجی- آجی گولدو:
-مگر ائشیتمه‌میسن آمریکادا یاشانان اولایلارا گؤره دونن شیخ آغا چیخیشیندا ترامپ‌ین راسیستی و شئونیستی سیاست‌لرینی قینایاراق قارادریلی‌لره معنوی دستک وئریب.بو اوزدن بیزده اوزوموز قارا بویامیشیق بلکه آغا بیزی ده قارادریلی سانیب، آنادیلینده بیرجه مکتبی اولمایان قیرخ میلیون تورکون هارایینا چاتا...
تله‌سیک ایچری‌یه دؤنونجه اوستادی دفتری سسلندی:
- به هارا گئدیرسن؟ گئج اولدو..
- بیر دقیقه گؤزله، من ده اوزومو قارالاییم...
بؤلوم: آجی گولوش‌لر
+0 به‌ین
خوش خبرلر یولدادیر
دوکتور جئری
اوستاد دفتری قزئتی بوکوب میزین اوستونه قویدو:
- آنایاسانین 15-نجی و 19.نجی مادّه‌لری ایجرا اولوناجاق، مدرسه‌لرده آنادیلی اوخوتدورولاجاق، سراسری تورکجه گونده‌لیک بوراخیلاجاق، سراسری تورکی تلویزیون کانالی آچیلاجاق، اورمو گؤلونه سو چکیله‌جک، ایشسیزلره ایش، ائوسیزلره ائو وئریله‌جک، ماعاشلار آرتاجاق ....
سئوینجک سؤزلرینی کسدیم:
- هاچان..هاچان بو ایشلر اولاجاق؟!
اوستاد دفتری فیسیلدادی:
- سئچکیلر قاباغی!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
"بسندگی زبان فارسی" قضیه‌سی
دوکتور جئری
ترس آوانین آغ ساققاللاری ایله بیرگه قلئیچی مورتوضون دوکانینا گئتمیشدیک.اوستاد دفتری بیرآز اویان بویاندان دانیشاندان سونرا اصل مطلبه گئچدی:
- جناب مورتوض! مجلیس سئچیملری یاخینلاشماقدادیر. بیز سیزدن ریجا ائدیریک بو دؤوره سیز بو وظیفه‌یه آدای اولاسیز. بیلدیگیز کیمی، بیزیم حاضیرکی وکیل ترس‌آوا خالقیندان چوخراق جیبینه-فامیلینه خیدمت ائله‌مکده‌دیر!
قلئیچی مورتوض دریندن بیر سولوق آلاراق دئدی:
- قاباقجا من سیزین لوطفوزدن تشکور ائدیریم. آنجاق سایغیلی کندلیلر، منیم بو وظیفه‌یه لازیم اولان مدرکیم یوخدور.
اوستاد دفتری گولدو:
- موشکولو یوخدور، بئش-اون تومنله مدرک آلا بیله‌ریک، نمنه مدرکی ایسته‌ییرسیز: دوکتورا، یوکسک دوکتورا؟!
قلئیچی مورتوض باشینی آشاغی سالدی:
- دوزونو ایسته‌سز من هئچ ایبتیدایی تحصیل ده آلمامیشام!
اوستاد دفتری‌نین قاشلاری چاتیلدی:
- بو اولمادی؛ ایبتیدایی تحصیل مدرکی موطلق اولمالی‌دیر..
من دئدیم:
- بونونکی غمی یوخدور، جناب قلئیچینی ایبتیدایی اکابیر کلاسلارینا یازدیراریق. ماشالله هوشلو-باشلیدیر، بئش-آلتی آیین ایچینده ایبتیدایی تحصیل مدرکینی آلا بیلر.
قلئیچی مورتوض آجی-آجی گولدو:
- موشکول بوردادیر؛ معلول اولدوغوما گؤره منی بو کلاسلارا یول وئرمه‌یه‌جکلر!
شاشیردیم:
- مگر سیز معلولسوز؟.. نه معلولیتی؟!!
قلئیچی مورتوض باشی ایله "هه" دئیه‌رک آرتیردی:
- فارس دیلی بیلمیرم!
من بو یانیتدان چاش-باش قالینجا، اوستاد دفتری آچیقلادی:
- "وزارت آموزش و پرورش"-ین "تست بسندگی زبان فارسی" طرحینه گؤره، فارس دیلینی بیلمه‌ین اوشاقلار، آغیر ائشیدن، ضعیف گؤرن اوشاقلار کیمی معلول ساییلیب ایثتیثنایی مدرسه‌لرده تحصیل آلمالی‌دیرلار.
فارس دیلی قورومونون یاردیمچیسی اوستاد فرهیخته دانیشیغا قاتیلدی:
- بیزیم گؤرکملی اوستادیمیز، جناب جواد شیخ السلامی بو موشکوله یاخشی بیر یول تاپیب:
" می‌توان جوانان کم سال آذربایجانی و زنجانی و خوزستانی؛ اعمّ از دختر و پسر را به سیستم مبادلة جوانان که در اروپا مرسوم است؛ برای یکی دو سال در خانواده های محترم فارسی زبان که زبان متداولشان فارسی باشد؛ به عنوان مهمان پذیرفت و از این راه به ترویج و تحکیم زبان فارسی میان این گروه سنّی کمک کرد."
کئفلی ایسکندر قاققاناق چکیب گولدو:
- اشی شیخ الاسلامی 15-10 یاشیندا اوشاقلاری دئییب نه بو بوغو بورمانی!!
بیردن بیر شئی بئینیمده قیغیلجیم ووردو:
- اولماز فارس دیلینی اؤیرنمک اوچون، جناب مورتوضو اوچ-دؤرد آیلیغا تهرانا گؤنده‌رک؟!
بو اؤنریدن هامی‌نین چیچگی چاتلادی. بیرآغیردان دئدیلر:
- نییه اولماز؟
***
آلتی آی ایدی قلئیچی مورتوض تهرانا گئتمیشدی. نه گلیردی، نه ده تلفون وورودو.کندین آغ ساققاللاری منی چاغیردیلار:
- گل، گئت، گؤر بو هایاندا قالدی؟.. فارس دیلینی اؤیرنمه‌دی؟.. سئچیملر یاخینلاشیر ها!!
فورصتی ایتیرمه‌دن تهرانا یولاندیم. شهری الک-ولک ائله‌یندن سونرا ترس آوالیلارین قهوه‌خاناسینی تاپدیم. قهوه‌چی‌دن قلئیچی مورتوضون سالیغینی آلدیم. گوله-گوله دئدی:
- قلئیچی مورتوض بورادا بیر فارس قیز ایله ائوله‌نیب ترس آوایا قاییتماق دا ایسته‌میر!..
اینانمادیم؛ آدرسینی آلیب قهوه خانادان ائشیگه چیخدیم. قلئیچی مورتوض ییرمی مرتبه‌لی بیر آپارتمانین اون دوققوزونجو قاتیندا یئر توتموشدو. تؤوشه‌یه-تؤوشه‌یه پیله‌لری چیخیب ائوین قاباغیندا دایاندیم. قاپینی تیققیلداتدیم. ایچری‌‌دن قلئیچی‌نین گولمه سسی گلیردی. هاندان-گئجدن قاپی آچیلدی. ننه‌م-باجیم اولسون قاپینی آچان گؤزل-گؤیچک بیر قیز ایدی. منیم هوروت-هوروت باخدیغیمی گؤرونجه فارس لهجه‌سیله سوروشدو:
- کِم نِن اِشِز وار؟
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
مسئوللارین گؤزلری
دوکتور جئری
اوستاد دفتری دئییردی؛ مدرسه‌نین دفترینده اوتورموشدوم. بیر کیشی تلَسیک ایچری گیردی:
- منیم یئتیمیمی چاغیرین گلسین!
گولومسه‌یه‌رک سوروشدوم:
- آغازاده‌نین آدی نمنه‌دیر؟
اوشاغین آدینی دئدیکده، یئنه سوروشدوم:
- هانسی کیلاسدا اوخویور؟
کیشی بیر گؤزونو قییاراق دئدی:
- بیر گؤزومه سککیزده اوخویور، بیر گؤزومه ده دوققوزدا!!
سککیزینجی ، دوققوزونجو صینیفلرین سییاهیسینا باخدیم، اوشاغین آدینی تاپا بیلمه‌دیم.
- آرخایینسیز، آغازاده بو مدرسه‌ده اوخویور؟!
کیشی یئنه گؤزونو قییدی:
- بیر گؤزومه بو مدرسه‌ده اوخویور، بیر گؤزومه ده بو کوچه باشینداکی مدرسه‌ده!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
باهالیغین فایداسی
دوکتور
جئری
خانیم موعللیم کیلاسدا صوبحانه‌نین فایدالاری حاققیندا اوشاقلارا
دانیشیردی:
- گول بالالاریم!.. صوبحانه یئمه‌میشدن مدرسه‌یه گلمه‌یین. بیر دورمک
پنیر-چؤرک یئییب اوستوندن ده بیر ایستیکان چای ایچسه‌نیز، هم یاخشی درس اوخویا
بیلرسینیز همی ده بدنیز ساغلام اولار...
بالاجا یاشار آیاغا قالخدی:
- خانیم موعللیم منیم بدنیم هامیدان بتر
ساغلامدیر!
خانیم موعللیم گولومسه‌دی:
- حتماً همیشه مدرسه‌یه گلنده صوبحانه
یئییرسن؟
بالاجا یاشار باشی "هه" دئیه‌رک آرتیردی:
- خانیم موعللیم! بیز سحره، ناهارا، شاما صوبحانه
یئییریک!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
گؤزلربمیز نییه قارالیر؟
دوکتور جئری
یایین سون گونو، اوستاد دفتری مطبه گلدی. اؤپوش-گؤروشدن سونرا قارشیمدا اوتوروب سؤزه باشلادی:
- دوکتور! کئفیم خوش دئییل، نئچه گوندور گؤزلریم قارالیر!
ال چیراغینی گؤزلرینه سالدیم:
- دئمک سنین ده گؤزلرین قارالماغا باشلاییب؟! اوچ دؤرد گون بوندان قاباق دوستلاردان بهبود ائلچی‌بگ،قودرت موعللیم، گرگرلی آراز ده گلمیشدیلر!
تدیرگین اولدو:
- اولمایا بو بیر سالقیندیر؟ دوا-درمانی وارمی؟!..
اوزونتو ایله باشیمی توولادیم:
- دوا-درمانی بیزیم الیمیزده دئییل!
اؤفکه‌لندی:
- اولمایا بونودا آمریکا تحریم ائله‌ییب؟!
یئریمدن قالخیب اوتاقدا وار-گل ائده‌رک دئدیم:
- یوخ..یوخ.. بو قونودا آمریکانین گوناهی یوخدور!
بیرآز یوموشالدی:
- هله گؤزلریمیزین قارالماسی‌نین عیللتی ندیر؟!
دریندن بیر سولوق آلدیم:
- عیللتی مدرسه‌دیر!
شاشیردی:
- مدرسه؟!!
آچیقلاماق ایسته‌دیگیمده بیردن گؤزلریم قارالدی، آز قالدی ییخیلام. قیشقیردیم:
- اوستاد منی توت، گؤزلریم قارالدی!
جلد قولتوغوما گیریب منی اوتوراجاغین اوستونده اوتورتدوردو. هاندان-گئجدن گؤزلریم اطرافی سئچدی:
- اوستاد! قیرخ ایلدیر گؤزلریمیزی تیکمیشیک مدرسه‌لرده آنادیلیمیز اوخوتدورولوسون، بونجا ایلده گؤز قارالمازمی؟!
....
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
رضاشاه-ین اؤلوسو نییه گولدو؟!
دوکتور جئری
شاه عبدالعظیم حرمی‌نین یاخینلیغینداکی خارابالیقدان مومیالانمیش بیر اؤلونون تاپیلماسی‌نین آردینجا، بیر قروپ اوزمان اولای یئرینه یئتیشَرک مومیایی‌نین رضاشاه-ا عایید اولوب-اولمادیغینی آراشدیرماغا باشلادیلار. ژئنئتیک بیلیملری‌نین پروفئسورو دئدی:
- بیز مومیایی‌نی اینگلیستانا گؤندرملی‌ییک، هر نه اولسا اونلار رضاشاهین گؤزه-گؤزه‌سینه آرتیقراق تانیش اولدوقلاریندان بیزدن یاخشی جمدگین کیملیگینی آیدینلادا بیلرلر.
اسکی بیلیملری‌نین دوکتورو دیللندی:
- بو اولان ایش دئییل! بیزیم اؤز بیلگینلریمیز بو قونونو آراشدیرمالی‌دیرلار!
بو سؤزلرین آردینجا، اوزمانلار ایکی‌یه بؤلونوب کیمی دوکتورون، کیمی ایسه پروفئسورون فیکرینی ساووناراق دارتیشماغا باشلایاندا اوستاد دفتری آرالیغا گئچدی:
- آغالار.. بیر دقیقه... بیر دقیقه...
هامی سوسدو.
- آغالار ایجازه وئرسه‌نیز من بیر دفیقه‌نین ایچینده مومیایی‌نین رضاشاها عایید اولوب-اولمادیغینی آیدینلادیم.
اوزمانلار شاشقین-شاشقیق اوستاد دفتری‌یه پول آچدیلار. اوستاد مومیایی‌نین باشینا گئچدیکدن سونرا اگیلیب قولاغینا نسه پیچیلدادی. بیردن مومیایی قاققاناق چکیب گولمه‌یه باشلادی.
هره قورخودان بیر یانا قاچاندا، اوستاد دفتری دیکلَنیب گولومسوندو:
- قورخمایین.. گلین.. گلین!..جمدک رضاشاهینکی دیر!!
اوستاد دفتری‌نین گولومسه‌مه‌سیندن اورکله‌نن اوزمانلار توپلاشدیلار:
- سیز رضاشاهین مومیایی‌سی‌نین قولاغینا نمنه دئدینیز گولدو؟!!
- من دئدیم: قوردوغون شئونیستی حوکومتین دئویلمه‌سیندن قیرخ ایل سونرا، دؤولت باشچیلاری، بیز تورکلره سؤز وئریبلر یاخین گله‌جکده مدرسه‌لرده آنادیلیمیزده درس اوخویاجاغیق.
آچیقلاما:
اوُزمان: متخصیص
اولای: حادیثه
گؤزه: سلول، حوجره
بیلیم: علم
بیلگین: عالیم
قونو: مؤوضوع
ساوونماق: مدافیعه ائتمک
دارتیشماق: موباحیثه ائتمک
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
ان بؤیوک یالان هانسی‌دیر؟!
دوکتور جئری
داناباش کندی‌نین میللت وکیل‌لری، ایبیش ایله قیبیش رستوراندا یئییب ایچدیکدن سونرا گارسونو چاغیریب دئدیلر:
- بیز مرج باغلامیشیق هر هانکیمیز ان بؤیوک یالانی سؤیله‌سه، میزین حسابینی او بیریسی اؤده‌یه‌جک. بو اوزدن سیزدن ایسته‌ییریک بیزیم آرامیزدا قضاوت ائله‌یه‌سینیز.
گارسون گولومسه‌یه‌رک راضیلیغینی بیلدیردیکده، ایبیش دئدی:
- بیز مجلیسده بیر لایحه تصویب ائلهمیشیک؛ 97-نجی ایلده اورمو گؤلو فلاکتلی دورومدان قورتولوب اسکی حالینا قاییداجاق.
بونون آردینجا قیبیش سؤزه باشلادی:
- بیزده مجلیسده بیر لایجه تصویب ائلهمیشیک؛ 97-نجی ایلده آذربایجانلی‌لارین میللی-مدنی حاقلاری وئریلیب مدرسه‌لرده تورکجه اوخوتدورولسون.
گارسون بیر ایبیشین، بیر قیبیش اوزونه باخدی. میللت وکیل‌لری ماراقلا گؤزلرینی گارسونون آغزینا تیکدیلر. گارسون میزین حسابینی الینده بوزوشدوره رک دئدی:
- ایکینیزده منده قوناق‌سینیز!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
شئونیزمین الیندن نه چکیریک؟!
دوکتور جئری
ائل باغیندا دالغین-دالغین اوتورموشدوم. بیری الینی چیگنیمه قویدو. اوستاد دفتری ایدی، نئچه یول سسله‌میشدی،ائشیتمه‌میشدیم.
- اشی.. نه اولوب گمیلرین می باتیب؟!- دئیه سوروشدو.
الینی سیخدیم. یانیمدا اگلشدی.
- مدرسه‌لرین آچیلیشینی دوشونوردوم. یئنه پاییز گلدی ده آنادیلیمیزین غریب‌لیگی یادیما دوشدو. یئنه پاییز گلدی ده آنادیلیمیزین ائوده قالاجاغی یادیما دوشدو! بیلیرسنمی اوستاد؟ من هر ایل بو موناسیبته گؤره بیرشئی‌لر یازیرام. بایاق دوشونوردوم گؤره‌سن بو ایل نه یازیم؟
آجی-آجی گولدو:
- اللرینیز آغریماسین یازیرسینیز؛ تکی سوروشا بیلَرم بو کیمی یازیلار بیر-ایکی گون میللتی دویغولاندیرماقدان باشقا نه ایشه یاراییر؟..
درین بیر سولوق آلدیم:
- اوستاد!.. بو یازیلارین نه ایشه یارایاجاغینی بیلمیرم آنجاق بیز موللا نصرالدین نوه‌لری اولدوغوموزدان اؤزموزده یوکوملولوک دویوروق هر ایل بو قونودا بیر یازی یازاق!!
قاشلارینی چاتدی:
- آنلامادیم،بونون نه ایلگیسی وار موللا نصرالدینه؟!!
گولومسه‌یرک دئدیم:
- وار اوستاد وار!!.. سانکی ائشیتمه‌میشسن بیزیم بؤیوک بابامیز موللا نصرالدین افندی‌نین نجیب بیر ائششگی واریمیش! او، آیدا بیر کره ائششگی بازار آپاریب، ساتماق اوچون دللالا تاپشیرارمیش. گونلرین بیر گونو دللال موللانی بیر قیراغا چکیب دئییر:
- موللا! بو ائششک قاباقدان گلن موشترینی قاپیر، دالدان گله‌نی ایسه تَپیر، بونو کیسمه آلمایاجاق!
موللا، دللالین سؤِلرینی دوغرولاییر:
- حاقلی‌سینیز.. ذاتآ منده بونو ساتماق اوچون گتیرمه‌میشم، تکجه گتیرمیشم خالق بیلسین من بو ائششگین الیندن نه چکیرم!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
ایران خالقلاری‌نین گله‌جگی...
دوکتور جئری
کئچن جومعه آخشامی حضرت عزرائیل، کولتورل سوی‌قیرما معروض قالان ایران خالقلاری‌نین ایللیک ییغینجاغینا قاتیلاراق سورغولاری بیر-بیر یانتیلادی.
ایلک سوروشان عرب خالقی‌نین آغ‌ساققالی اولدو:
- حضرت عزرائیل! بیز خوزستان خالقی گونده-گونده باشیمیزا اله‌نن توز-تورپاقدان هاچان قورتولاجاغیق؟
عزرائیل گولومسوندو:
- اللی ایل سونرا.
عرب آغ‌ساققالی‌نین گؤزلرینده یاش حلقه‌لندی:
- نه یازیق من او گونو گؤرمه‌یه‌جه‌یم!
ایکینجی سورغونو بلوچ خالقی‌نین آغ‌ساققالی سوروشدو:
- بیز بلوچستان خالقی یوخسوللوقدان، فقردن هاچان قورتولاجاغیق؟
عزرائیل یئنه گولومسوندو:
- یوز ایل سونرا.
بیر دامجی یاش بلوچ آغ‌ساققالی‌نین گؤزوندن آخدی:
- نه یازیق من او گونو گؤرمه‌یه‌جه‌یم!
اوچونجو سورغونو سوروشان، آذربایجان کیملیکچی چالیشقانلارینا منسوب اولان بیر گنج ایدی:
- ایراندا یاشایان تورکلرین هاچان آنادیللرینده مدرسه‌لری اولاجاق؟
عزرائیل دولوقساندی سونرا بیردن اؤکوتمه ووروب آغلاماغا باشلادی. هامی چاش-باش بیربیری‌نین اوزونه باخدی. عزرائیل ایچینی چکه-چکه سیزیلدادی:
- نه یازیق من او گونو گؤرمه‌یه‌جه‌یم!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
موللا نصرالدین جومهور باشقانی سئچکیلرینده
دوکتور جئری
شئیخیمیز جومهور باشقانی سئچکیلرینه آدای اولاندا آذربایجان میللتینه سسلندی:
- من کرامت صاحبی‌یم، منه رأی وئرسه‌نیز لال قالمیش دیلینیزی آچاجاغام!
موللا نصرالدین آیاغا قالخدی:
- سیز کرامت صاحیبی‌سینیزسه، شئونیست‌لرین دیلینی لال ائله‌یین!
جومهور باشقانی سئچکیلرینده، موللا نصرالدین دفتر آچیب شئیخیمیزی چای-شیرنی ایله تبلیغ ائدیردی. شئیخیمیز سئچکیلری قازاندیقدا خالق موللانین یانینا گئدیب سوروشدولار:
- ایندیکی شئیخیمیز جومهور باشقانی اولوبدور بیزیم آنادیلیمیزه گؤره نه ایشلر گؤره‌جکدیر؟
یانیتدا موللا اؤکوتمه ووروب آغلاماغا باشلادی سونرا بیر آزدان قاققاناق چکیب گولدو.
چاش-باش اولان خالق موللانین آغلاییب گولمه‌سی‌نین ندنینی سوروشدولار:
- آغلادیغیم بوندان اؤترودور؛ سیز عواملار بیلمیرسیز شئیخیمیز آنادیلی مسئله‌سینه گؤره نه ایشلر گؤره‌جکدیر. گولدوگوم ده بوندان اؤترودور؛ من اؤزومده بیلمیرم !
موللا نصرالدین جومهور باشقانی سئچکیلری‌نین ایکینجی دؤوره‌سینده ده شئیخیمیزی تبلیغ ائتمیشدی. سونوجلار بللی اولونجا موخبیرلر موللانین باشینا ییغیشدیلار:
- موللا! سیز ایکی دؤوره‌دیر شئیخیمیزین یانداشی اولوب سئچکیلری قازانماسیندا بؤیوک روْل اویناییب‌سیز. سوروشا بیلریک؛ کئچن دؤوره جومهور باشقانی سیزین هانسی ایستک‌لرینیزی یئرینه یئتیریب بو دؤوره‌ده ایسه سیزین ایستگینیز جومهور باشقانیندان نه اولاجاقدیر؟
موللا میللتین سئچکیلره قاتیلماسیندان درین مینتدارلیغینی بیلدیره‌رک آچیقلادی:
- کئچن دؤوره بیز جومهور باشقانیندان "فرهنگستان زبان ترکی" ایسته‌میشدیک، باشقانیمیز ساغ اولسون، بیزیم بو ایستگیمیزی " بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان" -نی آچماقلا یئرینه یئتیردی!!
موخبیرلرین بیری تلسدی:
- بو دؤورده‌کی ایستگینیزدن دانیشین؟!
موللا گولومسه‌دی:
- بو دؤوره سایغیلی جومهور باشقانیمیزدان "بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان"- نین باغلاماسینی ایسته‌یه‌جه‌ییک!
سئچکیلردن سونرا موللا نصرالدین یوخودا گؤرور:جومهور باشقانی ایسته‌ییر "آنادیلینده مدرسه" حاققی وئره آنجاق او آیاق دیره‌ییب اوسته‌لیک اولاراق اورمو گؤلونون قورتارماسینی دا ایسته‌ییر. بو چکیش-بکیشده بیردن موللا یوخودان اویانیب گؤرور هئچ خبر یوخدو. تئز گؤزلرینی یومور:
- عیبی یوخدور "آنادیلینده مدرسه" حاققینی وئرسه‌نیز ده گؤره‌ر»!!
جومهور باشقانی سئچکیلرینده موللا نصرالدین بارماغینی سیلکه‌له‌یرک میللتی اویاریر:
- بیلیرسینیز شئیخیمیزه رأی وئرمه‌سه‌نیز نه اولاجاق؟!!
میللت قورخویا دوشوب شئیخیمیزه رأی وئردیکدن سونرا موللانین یانینا گلیرلر:
- موللا!.. شئیخیمیزه رأی وئرمه‌سه‌ایدیک نه اولاجاق ایدی؟!!
موللا سویوق قانلیلیقلا دئییر:
- هئچ! شئیخیمیز چیخمایاجاق ایدی!!
موللانصرالدین جومهور باشقانی سئچکیلری اؤنجه‌سی میللته دانیشیردی:
- دونن شئیخیمیزین اؤزل نوماینده‌سی یانیما گلمیشدی. باشقانیمیز، آذربایجان میللتینه ایکی بؤیوک وعده وئریب‌دیر!
میللت ماراقلاندی:
- نه وعده‌لری؟!
موللا اؤزونتو ایله میزیلدادی:
- واللاه بیرینجی وعده نوماینده‌نین یادیندان چیخمیشدی، ایکینجیسی ایسه منیم یادیمدان چیخدی!!
سئچکیلرین سونوجو بللی اولاندان سونرا موللا نصرالدین شئیخمیزین یانینا گئدیب دئدی:
- سایغیلی باشقانیمیز! گئجه یوخودا گؤردوم سیز بیزه "آنادیلینده مدرسه" حاققی وئریب‌سینیز!!
شئیخیمیز ساققالی تومارلایا- تومارلایا دئدی:
- موللا! من سیزه سؤز وئریرم بو دؤرد ایلده حیمایه‌نیزی مندن اسیرگه‌مه‌سه‌نیز بو حاققی سیزدن گئری آلمایام.
گئجه یاریسی موللا نصرالدین تله‌سیک آروادینی یوخودان اویاتدی:
- آرواد تئز اول منیم گؤزلوگومو گتیر!
آرواد شاشیردی:
- موللا گئجه‌نین بو واختی گؤزلوگو نئیله‌ییرسن؟!
موللا گؤزلرینی آچمادان دئدی:
- یوخوودا گؤروردوم جومهور باشقانی بیزه "آنادیلینده مدرسه" حاققی وئریر آنجاق قارانلیقدا اوچ-دؤرد نفر اونو دؤوره‌له‌ییب قویمورلار. ایسته‌ییرم گؤروم بو کؤپک اوغلانلاری کیملردیرلر...
شئیخیمیز جومهور باشقانی سئچکیلرینی قازاندیقدان سونرا، یانداشی موللا نصرالدینی اؤزل ایختیارلارلا اورمو گولونون قورتارماسینا گؤره‌ولندیریر. موللا نئچه یوز مین نفر دالیجا سالیب قوروموش اورمو گؤلونه آپاراراق کاظیم خان داشی‌نین باشیندان سسلنیر:
- گؤلو بو دورومدان قورتارماق اوچون ایکی رکعت یاغیش نامازی قیلمالی‌ییق. ریجا ائدیریم ایش-ایشدن گئچمه‌میش تئز دستماز آلیب نامازا باشلایاق.
خالق دستماز آلیب سیرا-سیرا موللانین دالینا دوزولوب ناماز قیلماغا باشلایینجا گؤرورلر موللا بیر آیاغینی یوخاری قالدیریب.
نامازدان سونرا چاش-باش اولان خالق، موللادان بو ایشی‌نین سببینی سوروشورلار:
- من هامیدان سونرا دستماز آلدیغیم اوچون گؤلون سویو چاتمادی سول آیاغیما مسح چکیم بونا گؤره نامازیمیز باطیل اولماسین دئیه آیاغیمی یوخاری قوْوزامیشدیم.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر