آوروپا ائششکلری نئجه یاشاییرلار؟!
دوکتور جئری
اؤلکهنین ایقتیصادی دورومو آغیرلاشماغا باشلایاندان موللا نصرالدین ائششگینین خرجینی چتینلیکله عؤهدهلهیه بیلیردی. بیر گون آخشام ائششگی یئملهینده یوموشاق-یوموشاق:
- باخ ائششک! بوگون قزئتده اوخویوردوم: آوروپا ائششکلری داندا بیر کیلو آرپا-سامان یئییرلر، بتر ده قیوراقدیرلار آمما سن داندا اوچ کیلو آرپا-سامان یئییرسن؛ بللیدیر بو گئدیشله کؤکهلیب خستهلهنهجکسن. ایجازهنله ساغلیغینی قوروماق اوچون بوندان بئله آرپا-سامانینی بیر کیلویا آزالداجاغام! – دئیه چووالی آخیرا بوشالتدی. سامانین ایچینده آرپادان ایز-توز یوخ ایدی. ائششک چاش-باش موللایا باخدی. موللا گولومسهدی. ائششک باشینی آخیرا سوخوب یئمگه باشلادی.
ائرتهسی گونو موللا ائششگه سو وئرنده دئیینیردی:
- باخ ائششک! بو گون رادیو دئییردی: آوروپا ائششکلری گونده بئش لیتر سو ایچیرلر، سنه گلینجه، گونده ییرمی لیتر سویون یاریسینی ایچیرسن یاریسینی دا یئره جالاییرسان. بونا سوْووُرقانلیق دئیرلر.
ائششک باشینی آخیرا سوخدو. موللا سوقابینا بیر گالون سو تؤکوب ائشیگه چیخدی.
اوچونجو گون موللا طؤولهنین چیراغینی ائششگه گؤستردی:
- باخ ائششک! بو گون تلویزیون آوروپادا ائششک طؤولهلرینین یوزلوک لامپ ایله ایشیقلاندیریلدیغینی گؤستریردی، باخ بیز ایسه گؤزلری کور ائلهین ایکی یوزلوک لامپ تاخمیشیق!
ائششک قولاقلارینی شوشلهدی. موللا لامپی چیخاردیب ییرمی واتلیق بیر لامپ تاخدی.
دؤردونجو گون موللا طؤولهیه گیرینجه اؤزونو یئلپیکلهمگه باشلادی:
- باخ ائششک! بو گون ائنئرژی توپلانتیسیندا سوروملولارین بیری دئییردی: آوروپادا ائششک طؤولهلرینین ایستیلیگی 17 درجهدیر. بیلیرسن بیزیم طؤولهلرین ایستیلیگی نئچهدیر؟ 35درجه!.. بونا ائنئرژی هدره وئرمک دئمزلرمی؟!..
ائششک قویروغونو بوللادی. موللا ائشیگه چیخاندا سوبانین درجهسینی صیفرین اوستونه قویدو.
بئشینجی گون موللا قاش قاباقلی ایدی:
- باخ ائششک! بو گون مئیداندا دللال دئییردی: بیزیم ائششکلر بیر گون ایشلهییب ایکی گون دینجهلنده، آوروپادا ائششکلر آلتی گون ایشلهییب تکجه بیر گون دینجهلیرلر. باخ..بوندان بئله سن ده آوروپا ائششکلری کیمی هفتهنین یئددی گونونو ایشلهملیسن هااا!
ائششک باشینی آشاغی سالدی. موللا طؤولهدن چیخیب قاپینی چیرپدی.
آلتینجی گون موللا اؤفکهلی- اؤفکهلی:
- باخ ائششک! بو گون قهوهخانا دئییردیلر: آوروپا ائششکلری گونده سککیز ساعات ایشلهییرلر. اؤز آرامیزدیر، سن گونده نئچه ساعات ایشلهییرسن؟ هئچ!.. ایکی ساعات دا ایشلهمیرسن؟ باخ! صاباحدان گونده اون ایکی ساعات ایشلهمهسن آرپا-سامانینی کسهجگم..- دئییب ائشیگه چیخدی.
یئددینجی گون موللا ائششگین آغزینا گم وورا-وورا گیلئیلهنیردی:
- باخ ائششک! ائشیتدیگیمه گؤره آوروپا ائششکلری آخشام اولدو باشلارینی یئره قویوب سحرهجن سسسیز-صداسیز یاتیرلار. من بیلمیرم سن نییه گئجهنین یاریلاری آنقیریب قونشولاری راحاتسیز ائدیرسن؟!!
...
قیرخینجی گون ایدی. بو گون موللا اینتئرنئتده اوخودوغو آوروپا ائششکلرینین داوا-درمان، بیمهسینه گؤره ائششگه دانیشاجاقدی. طؤولهیه گیردی. اؤنجه گؤردوگونه اینانا بیلمهدی آنجاق دوغرو ایدی. ائششک اوزون-اوزون اوزانیب اؤلموشدو. موللا اوزونتو ایله دئدی:
- حئیوان ائششک آوروپا ائششکلرینین یاشاییش بیچیمینه یاخشی اؤیرشمیشدی نه یازیق دوشوب اؤلدو!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
شئیخیمیز و اورمو گؤلو
دوکتور جئری
اوتوز نئچه ایل بوندان قاباق، بؤلگهنین آغساققاللاری شئیخیمیزین یانینا گئتمیشلر:
- یا شئیخ!.. سرحدلرده یاشادیغیمیزدان بیزیم یئرلرده صنعت یوخدور؛ کارخانا یوخدور؛ ایش یئری یوخدور؛ گنجلر تئهرانا کؤچورلر؛ کند-شهرلریمیز بوشالماقدادیر؛ بویورورسوز نئیلهیک؟!
شئیخیمیز درین بیر دوشونجهیه دالدیقدان سونرا:
- ایشسیزلیکدن قورتولماق اوچون گئدین اورمو گؤلونه تؤکولن سولارین قاباغینی کسیب اکینچیلیک ائلهیین!-دئمیش.
آغساققاللار سئوینه-سئوینه شئیخیمیزین الینی اؤپوپ آییریلمیشلار...
اوتوز نئچه ایل سونرا یئنه بؤلگهنین آغساققاللاری شئیخیمیزین یانینا گئتدیلر:
- یا شئیخ!.. یویوردوغوز کیمی چایلارین قاباغینا سد ووروب اکینچیلیگه باشلامیشدیق آنجاق ایندی اورمو گؤلونون قوروماسیندان تؤرهنن دوُز-دوُمانا گؤره زمیلریمیز شوراکته دؤنوشوب؛ بویورورسوز نئیلهیک؟!
شئیخیمیز گیجگاهینی قاشایا-قاشایا:
- سدلری سیندیرین گؤلو قورتارین!-دئدی.
آغساققاللار سئوینه-سئوینه شئیخیمیزین الینی اؤپوپ آییریلاندا، بیریسی سوروشدو:
- یا شئیخ!.. بو بیلگهلیک سیزه کیمدن قالیب؟!
یاش شئیخیمیزین گؤزلرینده دالغالاندی. اوزونتو ایله "آتامدان منه قالیب"دئیه آرتیردی:
- رحمتلیک آتام داناباش کندینین شئیخ ایدی. بیرگون کندیلر آتامین یانینا گلیب مصلحتلهشیرلر: "یا شئیخ!.. اینگین باشی کؤپهیه گئچیب. کؤپهنی نئجه چیخارداق؟" آتام دئییر:" اینگین باشینی کسین کوپهنی چیخاردین". کندلیلر اینگی کسدیکدن سونرا یئنه آتامین یانینا گلیرلر:" اینگی کسدیک، باشی کوپهدن نئجه چیخارداق". آتام بو کز،"کوپهنی سیندیرین باشی چیخاردین"دئیه یول گؤستریر. کندلیلر کوپهنی سیندیرماغا گئدنده آتام آغلاماغا باشلاییر. کندلیلر آیاق ساخلاییب، "یا شئیخ! نییه آغلاییرسان؟"دئیه سوروشورلار. آتام الینین دالی ایله گؤزلرینین یاشینی سیله-سیله دئییر:" بونا گؤره آغلاییرام گؤرهسن بیزدن سونرا سیزین موشکوللریزی کیم حلّ ائدهجک؟!".
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
اورمو گؤلونون چؤرهگی
دوکتور جئری
اورمو گؤلونون قورماسینین قارشیسینی آلماق اوچون مجلیسده اورمو گؤلو بؤحران قورومو یارادیلاراق بو ایشه بئش یوز میلیارد تومن بودجه آییریلدی. قوروم اون ایلین ایچینده گؤلو اسکی حالینا قایتارمالی ایدی.
بؤحران قورومونون باشقانلیغینا تعیین اولونان دوکتور کویرنیا ایشه باشلادیغیندا آراز چاییندان اورمو گؤلونه سو چکمک ایستهدی. بو ایش اوچون دوققوز نفر تانکئرچی شوفئر ایشه آلدی. شوفئرلر تانکئری بئش یوز مین تومندن آرازدان سو چکیب اورمو گؤلونه بوشالتمالی ایدیلر. بونون آردینجا باشقان، "تانکئرچیلرین حئساب-کیتابلارینی ساخلاماق اوچون ایکی نفر سایمان (حسابدار) گرهکدیر"-دئیه اون میلیون تومن آیلیقلا آغاباجی کویرنیا ایله قارداش کویرنیانی ایشه آلدی. بیر نئچه گون سونرا باشقان، کندلیلرین بوشالدیلان سولاری زمیلرینه آپاراجاغینی دوشونهرک قارداش اوغلو، باجی اوغلو، دایی اوغلو، خال اوغلو، عمی اوغلو، عمهاوغلوزادهلری آیلیق اون ایکی میلیون تومنله گؤزتچی سئچدی. گؤزتچیلری گؤزتلهمک اوچون ده آغاداماد اون بئش میلیون تومن آیلیقلا ایشه باشلامیشدی. اورمو گؤلون دیرچَلیشینین گوندهلیک راپورتلارینی وئرمه گؤرهوی، آیدا اون سککیز میلیون آلان دوکتور عیال کویرنیانین اوزهرینه دوشموشدو. البته آغاقایین اون دوققوز میلیون آیلیقلا گؤرهولیلرین آراسیندا اوُیوم ساغلاماقدا ایدی. خولاصه، اورمو گؤلو بؤحران قوروموندا دولایلی - دولایسیز اولاراق دوخسان دوققوز نفر چالیشماقدا ایدی.
بؤحران قورومونون ایشه باشلاماسیندان ایکی آی گئچیردی. هر شئی ساعات کیمی ایرهلیلهییرکن مجلیسدن باشقانا، "بؤحران قورومونون خرجلری چوخدور، آزالتمالیسینیز"-دئیه بیر مئساژ گلدی. باشقان بیرآز سال-چیخ ائتدیکدن سونرا دوققوز تانکئرچینی ایشدن چیخارتدی.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر