+0 به‌ین
اینقیلاب گولمه‌جه‌لری
دوکتور جئری
فرقی ندیر؟
اینقیلابین قیرخینجی ایل دؤنومونده، موخبیر گؤستریجیلرین آراسیندا قوجا بیر کیشی‌یه یاخینلاشیب سوروشدو:
- حاجی عمی! سورشا بیله‌رم شاه زامانی ایله ایندی‌نین نه فرقی وار؟
قوجا الینده‌کی بایراغی یئله‌ده‌رک دئدی:
- چوخ فرقی وار! شاه زامانی بیر عیدده، بیر عیدده‌نین وار-یوخو تالاییب قانلارینی شوشه‌یه توتوردولار...
موخبیر قوجانین سؤزونو کسدی:
- هه.. اینقیلابدان سونرا نه جور اولوب؟!
- ایندی تام ترسینه‌دیر!
***
کیشی‌نین باشی آغرییردی!
اینقیلابین ایل دؤنومو موناسیبتینه خسته‌خانالاردا خالقا پولسوز خیدمت وئرنده بیر کیشی دوکتورون یانینا گئدیر.
- هاران ٱغریییر؟-دئیه دوکتور سوروشور.
کیشی بیر آز فیکبرله‌شیب دئییر:
- دوکتور دوزونو ایسته‌سن بیلمیرم گؤزوم آغرییر یا قولاغیم!
دوکتور چاش-باش قالینجا کیشی آچیقلاییر:
- قیرخ ایلدیر، مسئوللاردان ائشیتدیگیم باشقا، گؤردوگوم باشقا!
***
تلویزون ایله یخچال
ییرمی ایکی بهمن گؤستریسیندن قاییداندا اوستاد دفتری دئینمگه باشلادی:
- تلویزیون گونده دؤولتین بازاردا، اوجوزلو ات داغیتدیغی خبرینی وئریر آنجاق آلتی آیدان چوخدور بیزیم یخچالدا اتدن خبر یوخدور!
اوزونتو ایله باشیمی توولادیم:
- مگر سن یخچالی، تلویزیونون پریزینه تاخمامیسان؟!
***
کیم اینقیلاب ائله‌دی؟
تئیمور آغانین قهوه‌خاناسیندا یولداشلارلا چایلاشماقدایدیق. سؤز-صؤحبت باهالیغا چکیلدی.هامی اوی بیرلیگی ایله باشلادیلار حؤکومتی تنقید ائتمگه. آتماجایلا دئدیم:
- بو سؤزلر ندیر دئییرسیز، اینقیلاب ائله‌ین بوکیمی چتینلیکلره دوزمه‌لی‌دیر؟!
بو سؤز آغزیمدان چیخار-چیخاماز یولداشلار،" من اینقیلاب ائله‌مه‌میشم " دئیه باشلادیلار دارتیشماغا. سونوندا کاسا-کوزه‌نی اوستاد دفتری‌نین باشیندا سیندیریب دئدیلر:
- بو اینقیلاب ائله‌ییب!
اوستاد دفتری نسه دئمه‌ییب باشینی آشاغی سالینجا قولاغینا پیچیلدادیم:
- اوستاد دوغرو دئییرلر؟
اوستاد دفتری باشینی توولادی:
- یوخ بابا!.. منیم دیواریم آلچاق‌دیر. ائوده ده هر کیم اوسدورسا، آتار منیم بوینوما!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
حاجی لئ‌لگین آرتیق بالاسی
دوکتور جئری
قاپی زیپ-زیپ دؤیولوردو. گئچن قیرخ ایلده قاپیمیز بئله برک دؤیولمه‌میشدی. اؤز-اؤزومه دئدیم،"سن اؤلمه بو یا میللی-مدنی حاق-حوقوقلارمیزدیر گتیریبلر قاپی آغزیندان وئره‌لر یا نفت پولودور!". آیاق یالین ائشیگه قاچدیم. تلم-تله‌سیک قاپینی آچدیقدا، قونشوموز مشه خوجاوئردی ایله بورون-بورونا گلدیم. اوخو داشا دگمیشلر کیمی سوروشدوم:
- خئیر اولا مشدی، نه خبردیر؟!
الینده‌کی کاغیذی منه اوزاداراق دئدی:
- دوختور! زحمت اولماسا آلا بو کاغیذی، منیم دیلیمدن حؤکومته بیر عریضه یاز!
بوش کاغیذی آلاراق دئدیم:
- قاپی آغزیندا پیسدیر، هله بویور ایچرییه گؤروم نه دئییرسن؟..
ایچرییه گئچر-گئچمز دردی دئشیلدی:
- دوختور اؤزون یاخشی بیلرسن، من گون‌موزد فهله‌یم. سحر تئزدن مئیدانا گئدیرم، بیر گون ایش اولور بئش گون اولمور. بیمه‌میز ده یوخدور. بللی دئییل باشیمیزا بیر قضا-قدر گلسه نئجه اولاجاغیق.هله بونلار بیر یاندا قالسین. بیز ائله بو آز ایله گئچینمکده ایدیک حؤکومت باشلادی اوچ میلیوندان آشاغی گلیری اولانلارا "سبد کالا" وئرمگه. بو "سبد کالا" اود اولدو دوشدو بیزیم ائوه. بئش – اون گون گؤزله‌دیک بیزه ده سبد وئره‌لر، خبر اولمادی. بیر آی گؤزله‌دیک خبر اولمادی. ائوه گلنده آرواد باشلاییردی دئیینمگه؛ فیلان قونشون اوچ میلیون آیلیغی وار سبد کالا آلدی، بئهمان قونشونون دونقوزو اسکیک‌دیر سبد کالا آلدی؛ بیزه نییه وئرمیرلر؟ سونرا کاسا-کوزه نی منیم باشیمدا سیندیرماغا باشلادی. سنین عورضه‌ن یوخدور حاققینی آلماغا. "سهام عدالت" وئرنده ده هامی آلدی سن دالییا قالدین حاققیمیز یاندی؟..
ایندی دوختور سندن خواهیش ائدیرم منیم دیلیمدن حؤکومته بیر عریضه یازیب حاققیمی دیریلده‌سن!!
بیرآز دوشونجه‌یه دالدیقدان سونرا ایسته‌دیم دئییم، "مشدی! سنینکی نه "تامین اجتماعی" بیمه‌ن وار، نه "کمیته امداد" دا " اداره بهزیستی" ده آدین وار، نه...." دئمه‌دیم؛ دئدیم:
- مشدی! عریضه یازماغا گره‌ک یوخ، "سبد کالا" سنی توتمور!
مشدی خوجاوئردی شاشیردی:
- آخی نییه! مگر بیز ایرانلی دئییلیک، منیمکی آیلیق گلیریم یئددی-سککیز مین تومندن ده آزدیر!!
باشیمی آشاغی سالاراق دئدیم:
- آخی سیز حاجی لئ‌لگین آرتیق بالاسی‌سیز!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
قره
دوکتور جئری
قلئیچی مورتوض مینی‌بوسدان ائندی. اویان-بویانا باخدی. کندلری- ترس‌آوا ایگنه اوجو قدر دَییشمه‌میشدی. بوخچاسینی قولتوغونا ووروب ائولرینه ساری یؤنلدی. قالاقلاری آرخادا قویوب باسمانلیغی گئچنده ائولری گؤرنمگه باشلادی. دده‌لیگی شیخ‌آغا، قاپی آغزیندا، سککی‌نین اوستونده اوتورموشدو. یاخینلاشیب ایکی قات أییله‌رک سایغیلا سالام وئردی. شیخ آغا باشینی قووزاییب دیل اوجو نسه فیسیلدادی. قلئیچی مورتوض چاش-باش اولدو:
- دده منم قلئیچی مورتوض، تانیمادین؟!!
شیخ آغا آلتدان-اوسته قلئیچی مورتوضو سوزدو. تانیمامیشدی سانکی. قاشلارینی چاتدی:
- قلئیچی مورتوض؟!!
قلئیچی مورتوض جوشغو ایله اؤزونو تانیتدیرماغا چالیشدی:
- هه! قلئیچی مورتوضام.. سنین اوغوللوغون! یادیندادیر، سککیز ایل بوندان قاباق منه پول وئردین گئدیب شهردن سنه قره آلیم؟.. شهرده، ایستمه‌دن اؤزومو بؤیوک بیر قالابالیغین ایچینده گؤردوم. خالق اورمو گؤلونون قوروماسینا گؤره اعتراض ائتمکده ایدی. بیردن الی دگنکلی گزمه‌لر تؤکولوشوب خالقی ووروب یاخالاماغا باشلادیلار. منی ده توتدولار. محکمه‌ده منه سککیز ایل زیندان کسدیلر. بوگون زیندانیم قورتولدو...
شیخ آغانین چاتیق قاشلارینی آچیلدی. آیاغا قالخدی. الینی قلئیچی مورتوضا اوزاداراق دئدی:
- قره هانی؟
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
داناباش کندینده شفّافلیق
دوکتور جئری
اوزون سوره ایدی، اوستاد دفتری،"بیز هاچانادک یوخسوللوق ایچینده یاشامالی‌ییق؟ گل بیز ده خزینه آختاراق!" دئیه قیلیغیما گیرمیشدی. سؤزلرینه گوله‌رک:" اوستاد سنکی تاریخ اوخوموسان! آخی سن نییه بو سؤزلردن دانیشیرسان؟ هانسی خزینه؟ بو شایعه‌لری میللتیمیزین آراسیندا یاییرلار، بیز اؤز اللریمیزله تاریخی یئرلریمیزی سؤکوب داغیداق، ایندییه‌دک کیم خزینه تاپیب، کیم زنگین اولوب؟"دئییردیمسه قولاغینا باتان دئییلدی؛ ترسینه اونون قولاغیما اوخومالاری یاواش-یاواش ائتکی بوراخماقدا ایدی.
بیر گون سوروشدوم:
- هله دئ گؤرک سنین بو آرادیغین خزینه هارادا گؤمولوب؟
اوستاد دفتری راحات بیر سولوق آلدی:
- خزینه سیزین داناباش کندینده گؤمولودور.
من داناباش کندینده دوغولسامدا، اوزون ایللر ایدی شهرده یاشاییردیم. آیامدا-سایامدا داناباش کندینده گئتسمه ده، ایندییه‌دک بو قونودا کندلیلردن نسه ائشیتمه‌میشدیم. ماراقلا سوروشدوم:
- هله سنین بو خزینه‌ن داناباشین هاراسیندا گؤمولودور؟ خریطه‌ن وار؟.. بیر شئی ائشیتمیسن؟
اوستاد دفتری آرخایینجا دئدی:
- ایمامزادا بعقوب‌دا.
- ایمامزادا یعقوب‌دا؟!!
اوستاد دفتری باشی ایله دوغرولادی:
- آراشدیردیقلاریما گؤره بو ایمامزادا قاچا قوشولوق ایللریندن اورتایا چیخیب. نظره گلیر بیرینجی دونیا ساواشی سیراسیندا جیلولار، موسلمانلاردان تالادیقلاری قیزیلاری، سونرا گلیب چیخارتسینلار دئیه بو ایمامزادا گیزلتمیشلر.
قاققاناق چکیب گولدوم:
- سن ده ایسته‌ییرسن، بئل-کولونگ گؤتوروب، گئدک داناباشلیلارین گؤزونون قاباغیندا قبیری سؤکوب قیزیلاری چیخارداق؟! اولان بیلیرسن داناباشلیلار آدامین باشینا نه ایش گتیررلر؟!
اوستاد دفتری دوداقلارینی بوزوشدوره‌رک:
- داناباشلیلارین گؤزونون قاباغیندا خزینه‌نی چیخارتمایاغیق کی، گئجه چیخارداجاغیق!- دئیه آرتیردی:
- مشه فیروزی تانیییرسان ؟
مشه فیروز منیم چوخ اوزاق قوهوملاریمدان ایدی. اوستاد دفتری آچیقلادی:
- مشه فیروز ایمامزادانین میجوری(خادیمی)دیر. مشه فیروزون بئینی‌نین اوستونه ایشله‌مک سنین ایشیندیر. اونو قاندیرسان گئجه گئدیب قبیری سؤکوب قیزیللاری چیخارداریق!
***
مشه فیروز اؤنجه بو ایشه راضی اولموردو. بیزی آللاهین عذابیندان، آغزیمیزین اگیلمه‌سیندن، یئر گؤیون بیربیرینه قووشاجاغیندان قورخودوردو، آنجاق سوندا خزینه اونو دا اووسونلادی.
اوچ گون سونرا گئجه یاریسی، داناباش کندی‌نین قیراغیندا گؤزله‌مکده ایدیک. گؤزلریمیزی قارانلیغا زیلله‌میشدیک. هاندان-گئجدن اوزاقدان بیری ال چیراغی ایله علامت وئردی. ماشینلا علامت وئرن یئره یاخینلاشدیق. مشه فیروز ایدی. اوزونو مندیل ایله باغلامیشدی. تکجه گؤزلری گؤرونوردو.
- ماشینی کنده گتیرمه‌یین!
ماشیندان دوشوب کنده ساری یورودوک. کندین گیریشینده بیردن سؤیولرین دالیندان ایکی الی دگنکلی قارالتی قاباغیمیزا چیخدی. قورخا-قورخا فیروزدان سوروشدوم:
- بونلار کیمدیلر؟!
- قورخمایین، بونلار منیم قارداشلاریمدیرلار.
- بونلارا نییه دئمیسن؟
مشه فیروز اؤفکه‌لندی:
- من هئچ نه‌یی قارداشلاریمدان گیزلتمه‌رم!
اوستاد دفتری‌نین اوزونه باخدیم. بیر شئی دئمه‌دی. یولوموزون آردینی توتدوق. کندین أیری-بوروق کوچه‌لری‌نین بیرینده، قالاقلارین دیبینده بئش-آلتی کیشی بوسموشدو. هوروت-هوروت مشه فیروز اوزونه باخدیق.
- نیگران اولمایین عمی اوغلولاریم‌لا بی‌بی اوغلولاریم‌دیر! گؤزتچی قویموشام مأمور زات گؤرسه‌لر بیزه خبر وئرسینلر.
ایمامزادایا یئتیشدیک. ایشیق ائشیگه چیخماسین دئیه پنجره‌لرینی پتو ایله اؤرتموشدولر. ایمامزادانین قاپیسیندا بیری گؤزله‌مکده ایدی. بیز سوروشمادان مشه فیروز اؤزو تانیشلیق وئردی. کوره‌کنلری ایدی. یئنه اوستاد دفتری‌نین اوزونه باخدیم. تومموشدو. کورکن ایمامزادانین قاپیسینی آچیب بیزی ایچرییه بویور ائتدی. ایچرییه آیاق باسدیقدا، ائله بیل بیز قازان ایستی سو باشیمیزا تؤکدولر. ایمامزادادا یئتمیش-سکسن آغساققال کیشی اوتورموشدو. بیزی گؤرجک آیاغا قالخیب خوش گلدین دئدیلر. چاش-باش یاواشجا مشه فیروزدان سوروشدوم:
- بونلار بورادا نه قاییریرلار؟!
مشه فیروز فیسیلدادی:
- هر نه اولسا داناباشلیلارین هامیسی‌نین بو خزینه‌ده حاققی وار. بیز ائله‌یه بیلمه‌ریک قیزیللارین بوتونونو اؤزوموزه گؤتورک؟!
مشه فیروزون گؤستریشی ایله ضریحه یاخینلاشدیق. قبیر اوزون سوو، بوتؤو بیر قارا داش ایدی. اوستاد دفتری‌نین اوزونه باخدیم. رنگ-روفو قاچمیشدی. دوداقلاری تیر-تیر تیتره‌ییردی. یاواشجا قولاغیندا پیچیلدادیم:
- بیلیرسن قبیری سؤکوب قیزیل یئرینه سوموک تاپساق نه اولاجاق؟ داناباشلیلار اویغون یئریمیزه آغاج سوخاجاقلار!
بیر ایشلر گؤرمه‌سه ایدیم اوستاد دفتری‌نین روحو بدنیندن چیخاجاق ایدی. بیردن بیر شئی فیکریمه یئتیشدی:
- مشه فیروز! بیزی تلسدیردیگیندن، اونوتدوق قیزیل آختاران دزگاهی ماشیندان گؤتورک. سیز بورادا گؤزله‌یین بیز تئز گئدیب دزگاهی گتیرک!
سونرا مشه فیروزون یانیتینی گؤزله‌مه‌دن اوستاد دفتری‌نین قولوندان یاپیشیب ایمامزادادان ائشیگه چکدیم.
آز سونرا، سؤنوک ایشیقلارلا ماشینی شهره ساری سوروردوم.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر