شیخ آغانین خورونا توتما حکایهسی
دوکتور جئری
تانری بیر ده او قارا گونلری گتیرمهسین. خورونا خستهلیگینین آت اویناتدیغی، گونده بئش-آلتی یوز اینسانین جانینی آلدیغی گونلر ایدی. بیرگون آرغین-یورغون خستهخانادان ائوه گلیب اؤلومو تختین اوستونه سالمیشدیم. گئجهنین بیرواختی بیردن گؤردوم قاپی گوروپ-گوروپ دؤیولور. "آللاه خئییر ائلهسین" دئیه یئریمدن قالخیب قاپینی آچدیم. قلئیچی مورتوض ایدی. منی گؤرجک ایکی الی ایله باشینا تاپداییب آغلاماغا باشلادی:
- دوکتور! فریادیما چات.. ائویمیز ییخیلدی..
نیگران اولدوم:
- نولوب خویلوخانیما بیر شئیمی اولوب؟!
اؤکوتمه وورا- وورا:
- کئشگه خویلوخانیما بیر شئی اولاردی!.. ددهلیگم..ددهلیگم شیخ آغا اؤلور.. خورونا توتوب... ائویمیز ییخیلدی.. اؤرت باسدیر ماحالی باشسیز قالدی...
پالتارلاریمی گئییب یولا دوشدوک. یاریم ساعات سونرا شیخ آغانین ائوینده ایدیک. شیخ آغا اوتاغین اورتاسیندا اوزانیب خیریلداییردی. قلئیچی مورتوضو گؤرونجه قیشقیردی:
- هانسی جهنمهدهسن؟ اؤلورم.. اؤلورممم.. ترس آوانین دوکتورلاری ایشه یارامادی.. دئمهدیم؛ گئت منه اینگیلیسدن دوکتور گتیر...
قلئیچی مورتوض دئدی:
- دده! تحریملره گؤره اینگیلیسدن دوکتور گتیرمک اولمور.
سونرا بارماغی ایله منی گؤستردی:
- آمما باخ من موشابهینی تاپمشام آدی دا خاریجی دیر!
شیخ آغانین طیب پروندهسینی آلیب تستلری گؤزدن گئچیردیم. خورونا ویروسی آغ جیگرلرینین یوزده دوخسان دوققوزونو بوروموشدو.
قلئیچی مورتوض نیگران-نیگران پیچیلدادی:
- بیر اومود وار؟!
یاواشجا دئدیم:
- بو یوزده (درصد) ایله هر کیمسه اولاسایدی چوخدان اؤلموشدو! آنجاق چوخ اوزولمه من چاراسینا باخاجاغام!
سونرا گئدیب "اؤلورم..اؤلورم" دئین شیخ آغانین قولاغینا بیر ایکی کلمه سؤز پیچیلدادیم.
شیخ آغا سؤزلریمی ائشیدینجه سؤنوک گؤزلرینین ایچی پارلادی...
***
ائرتهسی گونو قلئیچی مورتوض بیر قوطو شیرنی ایله ایشلهدیگیم خستهخانایا گلمیشدی. برکدن الیمی سیخیب دئدی:
- آللاه سیزدن راضی اولسون دوکتور. ددهلیگیم ساغالیب. بوگون هم یئییر، هم ایچیر، هم ده یاتیر. دوغرودان سیز مؤعجیزه ائلهمیشسیز. باشقا دوکتورلارین باهالی-باهالی ایگنه-داواسی ایشه یارامایان یئرده، سیز ایکی کلمه سؤز ایله ددهلیگیمی موعالیجه ائلهدیز.
دوغروسو قلئیچی مورتوضون یئرسیز اؤوگولری (مدحلری) اورگیمه یاتمادی:
- آی قارداش! مؤوضونو چوخ شیشیرتمه! نه مؤعجیزهسی؟ من تکجه شیخ آغانین قولاغینا دئدیم: قورخما پیس آداما هئچ زاد اولماز!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
یئنی آغالار
دوکتور جئری
دونن آخشام قلئیچی مورتوضون گؤروشونه گئتمیشدیک.
باشی پانسیمانلی یاتاقدا اوزانیب زاریلداییردی. دئدیکلریندن آنلاشیلدی او آلتی آیدیر کندلرینین قیزیل
معدنینده مرکزلی بیر آغایا ایشلهییر. نئچه گون قاباق ایسه دیگر معدنچیلرله دالی
قالمیش آیلیقلارینی ایستهمگه گئتدیکده آغانین قولوچوماقلیلاری تؤکولوشوب
اونلاری دویونجایا قدر دؤیموشلر.
بو احوالاتی ائشیتدیکده گوله-گوله دئدیم:
گئنه رحمت ترس آوانین قدیمکی آغاسینا!
دئییرلر؛ قدیملر ترس آوانین بیر آغاسی
وارایمیش. بیر گون اوغلو اونون یانینا گئدیب دئدی: آتاجان! بیر ایشچی تاپمیشام
اؤزوندن یئییر، اؤزوندن ایچیر، بیزه ایشلهییر. بو سؤزلره آغا باشینی توولاییب دئدی:اوغول! ائله بیر
ایشچی تاپاردین بیز ده اوندان یئییب- ایچردیک!
قلئیچی قارداش! ایندی سؤزوم گلیر بو مرکزلی آغا. سیزدن یئییر، سیزدن ایچیر، هله اوستهلیک سیزی ده دؤیور!!
...
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
بیر نؤمره بؤیوک مانتو
دوکتور جئری
دونن آخشام ائشیتدیک قونشوموز موللا فرضعلی سالدیرییا اوغرایب. بتر نیگران اولدوق. اوستاد دفتری ایله بیر قوطو شیرینی باغلاییب گؤروشونه گئتدیک. یازیق یاتاغا اوزانیب زار-زار زاریلداییردی. اوز-گؤزو قاپ-قارا اولموشدو. بیزی گؤرجک آزجا قالخیب یاسدیغا دیرسکلندی. ال اؤپمهدن سونرا اوستاد دفتری سورشدو:
- آغا! الی سینایدی سیزی کیم بو گونه سالیب؟!
موللا فرضعلی دریندن بیر سولوق آلیب دئدی:
- ریا اولماسین بیلمیرم بیلیرسیز یا یوخ، من آللاه خاطیرینه محلّه مچیدینین پئشنامازلیغی ایله یاناشی شکّیات ایدارهسینده ده چالیشیرام. آخشاملار ایسه "ایضافه ثاواب" اوچون کوچه-بازاردا خالقی خوصوصیله خانیملاری "امیربه معروف و نهی از منکر" ائلهییرم. قالابالیق یئرلرده دولاناراق، " باجی توکوزو قویون ایچری"، "قیزیم یاخانی دویمهله"، "ننه جورابینی چک یوخاری توپوغون گؤرسهنیر"، " خانیم قیز گوناهدیر برکدن گولمه"، "بالام، آدام دوداغینی بویاییب ائشیگه چیخماز" دئیه خانیملاری اویاریرام. حاقدان گئچمهیک ده خانیملار دا بو تذکورلریمی موثبت قارشیلاییب تئز اؤزلرینی ییغیشدیریرلار.
موللا فرضعلینین سؤزونو کسدیم:
- آغا! هله بو احوالات ندیر؟!
موللا فرضعلی اورکدن بیر آخ چکهرک آچیقلادی:
- سیراغا گون بازاردا گزیردیم. قاباقدا اوجا بویلو- ائنلی کورکلی بیر آرواد یئهین-یئهین گئدیردی. نفس وورا-وورا آرخادان سسلندیم: آی باجی! آی باجی!.. آرواد گئری دؤنوب اؤفکه ایله "بلی" دئدی. دوغروسو آروادین بو "بلی"سیندن چاشیریب دئدیم: باغیشلایین خانیم! مومکون اولسا بیر نؤمره بؤیوک مانتو گئیهسیز یانلاریز پیرتلاییب ائشیگه!
مارقلا سوروشدوم:
- هه.. سونرا نه اولدو؟!
- نه اولاجاق! گاوورین قیزی باشماغینی چیخاردیب دوشدو جانیما!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
اوجوزلوق گولمهجهلری
دوکتور جئری
یوخودا گؤررسیز!
شیخ آغا ایله هفتهلیک گؤرشوموزده، قلئیچی مورتوض دئدی:
- آغا!.. دونن گئجه یوخودا گؤردوم مملکندیمیزده هر شئی اوجوزلاشیب. میثال اوچون دویونون چوالی اولموشدور 20 مین تومن، یاغین چللگی 5 مین تومن، اتین کیلوسو 2 مین تومن.. سیزجه بونون تعبیری نمنهدیر؟!
شیخ آغا گولومسوندو:
- تعبیری بودور سیز اوجوزلوغو بیرده یوخودا گؤررسیز!
مملکند هانسی طرفه گئدیر؟
موللا نصرالدین یئنی بیر ائششک آلمیشدی آنجاق اونو - مسئوللارین باهالیغی کونترول ائده بیلمهدیگی کیمی - کونترول ائده بیلمهییب ائششک باش آلیب گئدیردی.
یولدا بیریسی سوروشور:
- موللا بو عجله ایله هارایا گئدیرسن؟
موللا جاواب وئریر:
- ائششگین ایستهدیگی یئره!
سببی نه ایدی؟
دونن کوچهده اوستاد دفترینی گؤردوم. گوله-گوله گئدرکن بیردن اؤکوتمه ووروب آغلاییردی. اؤز-اؤزمه دئدیم یقین کیشینین باشینا هاوا گلیب. بیلهسینه یاخینلاشیب احوالاتی سوروشدوم. مندیلی ایله گؤزونون یاشینی سیله-سیله آچیقلادی:
- مسئوللارین یارانهلری چوخالداجاقلارینی یادیما سالدیقدا سئوینجدن گولورم آنجاق بو ایشین سونوجونا فیکرلشدیکده اورگیم دولوب بیلهمی آغلاماق باسیر!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر