كیچیك ایش، بؤیوك ایش!

دوكتور جئری

سیزدن یئی اولماسین اوستاد دفتری ان یاخشی دوستلاریمدان بیری دیر. توپلوم بیلیم لری اوخوموش، نئچه ایل ایشسیز گزینجه،پول- پارت گوجونه بلدیه مزایده سینی قازاناراق ایش یئری نین باشقانی اولموشدو. بازاردا ایشیم اولاندا، اونو گؤرمه میش ائوه دؤنمه رم. ایش یئرینه گیرینجه، هر شئی دن اؤنجه، اوستاد دفتری نین میز- صندلی ایله آرخاسینا وورموش تابلوسو دقتی چكیر. تابلونون باشیندا بؤیوك حرفلرله، كیچیك ایش اللی تومن، بؤیوك ایش یوز تومن؛ بونلارین آلتیندا ایسه كیچیك حرف لرله، اوجرت ایشدن سونرا آلینیر یازیلیب دیر. میزین اوستونده، بوتون باشقانلارین میزلری كیمی بیر نئچه دفتر دستك، تلفن، منگنه، بایراق و چئشید - چئشید قلم لری گؤرمك اولار. هر گئتدیگیمیده اوستاد دفترینی، قزئت اوخوماقدا، بولماجا چؤزمكده یاخود مشتری لرله انگ انگه وئرمكده گؤرموشم. آنجاق سون گؤروشده اونو یالقیز اوتوروب دئینمكده گؤرونجه شاشیردیم. میزینه یاخینلاشیب:

-  خوش گؤردوك اوستاد دفتری یئنه اؤز- اؤزونه نه دانیشیرسان؟- دئدیم.

اوستاد دفتری باشینی قووزاییب منی گؤرونجه قاش قاباغی بیر آز آچیلدی.قولومدان یاپیشیب یانینداكی  چارپایی نین اوستونده اگلشدیره رك دئدی:

- اوووه... بیزده سنی خوش گؤردوك دوكتور بیگ! نه یاخشی گلدین آز قالا داریخمادان بوغولاجاقدیم.

- نییه، اولمایا ائورنسل ائكونومو گرگینلیگی سنین ده بازارینی كاسادلاشدیریب ؟

- كاسادلاشماغینا كی چوخ كاسادلاشیب...

بو سیرادا شیشمان بیر كیشی دیل اوجو سالام وئریب ایش سالونونا گئچدی. اوستاد دفتری گولومسه ییب بارماغی ایله كیشینی گؤستره رك سؤزونون آردینی توتدو:

-  بازارین كاسادلاشماسی نین نیشانه لریندن بیری ائله یئل عوضین ایلك مشتری اولماسی دیر.

بو سؤزلردن بیرشئی باشا دوشمه دیگیمی بیلدیرمك اوچون باشیمی توولاییب دوداقلاریمی بوزدوم. اوستاد دفتری باش بارماغینی قالدیراراق بیرآزجیق دؤزمه می ایسته دی. یئل عوض دئییلن كیشی سالوندان چیخیب گئتمك ایسته یینجه اوستاد دفتری آرخادان سسله دی:

- عوض آغا ، اوجرت!

عوض آغا گئری دؤنوب فیسیلدادی:

- اوستاد نه اوجرتی، بیر شئی یوخ ایدی تكجه یئل ایدی!

اوستاد دفتری قاققیلدادی:

- اشی، سنده بوبئله یئل وارسا ندن یئل دگیرمانی آچیب سوروملولاریمیزین یالانلارینی اویوتمورسن؟

عوض آغا حیرسله بارماغینی اوستاد دفتریه ترپه ده رك  اوزاقلاشدی.

اوستاد دفتری دانیشیغیمیزین آردینی توتوب دئدی:

- دوكتور بیگ، بازارین كاسادلاشماسینا باخمایاراق ایشیمدن چوخ راضییام آنجاق بو دورومدا منی یاندیران باشقا  بیرشئی دیر...

- حتمن یئل عوض كیمی آداملاردان اینجیكلیسن- دئدیم.

- یووو...بورانی آچدیغیمدان بئش آلتی آی گئچمه ییب آنجاق بورادا اؤیرندیكلریم آزاد بیلیم یوردوندا آلدیغیم بیلگی لردن قات- قات آرتیق دیر. بیلیم یوردو همی پوللاری آلیمدن آلدی همی ده نئچه ایل عؤمرومو ... بونلارا یانیرام..

موشتری لرین باشی آچیلیب اوچ-دؤرد نفر سالونا گئچدیلر. بیرینجی موشتری چیخیب قاپییا یؤنَلدیكده دیل اوجو:

- اوستاد یوز تومن سن، خیردا پولوم یوخدو، گلن دفعه حسابلاشاریق- دئدی.

اوستاد دفتری اوز- گؤزونو تورشادیب اؤفكه ایله باغیردی:

- جناب، من اللی تومن اوستونده اللی مین لیك خیردالامیشام، سن پولونو وئر خیردالاماسی مندن!

گنج مشتری قیراریب بوزاردی:

- اوستاد دوزونو ایسته سن پولوم یوخدو.

اوستاد دفتری داها بتر اؤفكه لندی:

- اشی دئنن پولوم یوخدو دا، نییه به مصلحتلی یالان دانیشیرسان!.. خیردا پولوم یوخدو!..

ایكینجی مشتری بیر اللی لیك، اوچونجو ایسه بیر یوزلوك میز اوستونه بوراخدی. دؤردونجو مشتری یوز اللی تومن میزین اوستونه بوراخیب اوستاد دفتری نین شاشقین-چاشقین باخماسینی گؤرونجه:

- منیمكی قارشیق ایدی، همی بؤیوك ایدی همی كیچیك اوستاد! – دئدی.

كیشی نین بو داورانیشینی اوستاد دفترینی یامان ائتكی له دی آیاغا قالخیب:

- سیزین كیمی دوزگون آدام  یاشیمدا گؤرمه میشم آغا، یاشایین .. یاشایین...- دئیه رك كیشی نین الینی سیخدی.

بو احوالاتی گؤرن بئشینجی مشتری هم منیم همده اوستادین دفتری نین گؤزلرینی یاشارتدی. او ایكی یوز تومن میزین اوستونه بوراخاراق:

- اللی تومن كیچیك ایش، یوز تومن بؤیوك ایش، اللی تومن ایسه توكه تیجی وئرگیسی(مالیات بر مصرف كننده) اوچوندور!- دئدی.

اوستاد دفتری كاغیذ مندیل ایله گؤزونون یاشینی سیلیب كیشی نین بوینونو قوجاقلایالی:

- سایغی دگر قارداشیم، بوتون وطنداشلاریمیز سیزین كیمی دویارلی اولسایدیلار اؤلكه نفت باغلیلیغیندان قورتولاجاق ایدی كسینلیكله..- دئدی.

ایشده گئتمك سوره سی گلمیشدی. سالونا گئچیب چیخدیغیمدا پول وئرجكمیش كیمی الیمی جیبیمه آپاراندا اوستاد دفتری قولومدان یاپیشیب:

- عاییب دیر دوكتور!- دئیه منی اوغورلادی.