+0 به‌ین
ایراندا دئموكراسی یوخدور
دوكتور جئری
قار- بورانین الیندن تئیمور آغانین قهوه‌خاناسینا قیسیلمیشدیق. ایستی چای جانیمیزی قیزدیریركن، سیجاق دارتیشمادا بئینیمیزی ایسیتمكده ایدی. دارتیشما قونوسو؛ دئموكراسی ایدی.
اوستاد دفتری سؤزون جیلوونو الینه آلمیشدی:
- دئموكراسی، یوردداشلارین رول آلدیغی حؤكومت بیچیمی‌دیر. یوردداشلار دوغرودان یا تمثیلچیلری آراجیلیغی ایله حؤكومتده یئر آلا بیلرلر. دئموكراسی، توپلومداكی؛ سیاسی، ایقتیصادی، دینی، كولتورل، ائتنیك، یاسال ائشیدلیك قونولاریندا اؤنه چیخان بیر آنلاییش‌دیر. یاسال ائشیدلیك، اؤزگورلوك و حوقوقون اوستونلوگو دئموكراسی‌نین ان اؤنملی عونصورلری‌دیر. دئموكراسی، یونانجا دئموكراتییا سؤزجوگوندن گلیر، خالق ایداره‌سی آنلامیندا‌دیر....
اوستاد پرریخته (فرهیخته‌یی سابیق) اوستاد دفتری‌نین سؤزونو كسدی:
- اوستاد ریجا ائدیرم، بوندان بئله دانیشیقلارینیزدا دئموكراسی یئرینه "فرهنگستان زبان فارسی"-نین اؤنردیگی "مردم سالاری" سؤزونو ایشله‌ده‌سینیز.
پروفسور نصرالدین چاشقینلیقلا الینی الی‌نین اوستونه تاپدایاراق اوزونو اوستاد پرریخته‌یه توتدو:
- ایلك كزدیر گؤرورم؛ " فرهنگستان زبان فارسی" قارشیلیق اولاراق یابانچی بیر سؤزه، اویغون بیر سؤزجوك تؤره‌دیب؛ "مردم سواری"..."مردم سواری"... نه گؤزل!.. نه آنلاملی!..
اوستاد پرریخته حیرصدن دوداغینی بوزدو. اوستاد دفتری سؤزلری‌نین آردینی توتماق ایسته‌دیكده، بایاقدان میزین باشیندا اگله‌شیب آلتدان- آلتدان بیزی سوزه‌رك سؤزلریمیزه قولاق آسان بیر ساققالی كیشی دارتیشمایا قاتیلدی:
- ایراندا دئموكراشی یوخدور...
بیر بیریمیزین اؤزونه باخدیق. ساققالی كیشی هئچده "برادر"-لره اوخشامیردی. او بورونو چكه-چكه آرتیردی:
- ایراندا دئموكراشی اولشایدی؛ اوتوژ میلیون مؤهتادین ، مجلیشده بیرجه دنه نوماینده‌شی اولاردی، حق- حوقوقلاریندان دیفاع ائله‌شین...
Qar- boranın əlindən Teymur ağanın qəhvəxanasına qısılmışdıq. İsti çay canımızı qızdırırkən, sıcaq dartışma da beynimizi isitməkdə idi. Dartışma qonusu; demokrasi idi.
Ustad Dəftəri sözün cilovunu əlinə almışdı:
- Demokrasi, yurddaşların rol aldığı hökümət biçimidir. Yurddaşlar doğrudan ya təmsilçiləri aracılığı ilə hökümətdə yer ala bilərlər. Demokrasi, toplumdaki; siyasi, iqtisadi, dini, kültürəl, etnik, yasal eşidlik qonularında önə çıxan bir anlayışdır. yasal eşidlik, özgürlük və hüququn üstünlüyü demokrasinin ən önəmli ünsürlərindəndir. demokrasi, Yunanca demokratiya sözcüyündən gəlir, xalq idarəsi anlamındadır....
Ustad Pərrixtə (Fərhixə-yi sabiq) Ustad Dəftərinin sözünü kəsdi:
- Ustad rica edirəm, bundan belə danışıqlarınızda demokrasi yerinə "Fərhəngestan Zəbane Farsi"-nin önərdiyi "Mərdomsalari" sözünü işlədəsiniz.
Professor Nəsrəddin çaşqınlıqla əlini əlinin üstünə tapdayaraq üzünü Ustad Pərrixtəyə tutdu:
- Ilk kəzdir görürəm "Fərhəngestan Zəbane Farsi" qarşılıq olaraq yabançı bir sözə, uyğun bir sözcük törədib; "Mərdomsəvari"..." Mərdomsəvari "... nə gözəl!.. nə anlamlı!..
Ustad Pərrixətə hirsdən dodağını buzdu. Ustad Dəftəri sözlərinin ardını tutmaq istədikdə, bayaqdan mizin başında əyləşib altdan- altdan bizi süzərək sözlərimizə qulaq asan bir saqqalı kişi dartışmaya qatıldı:
- Iranda demokraşi yoxdur...
Bir birimizin özünə baxdıq. Saqqalı kişi heçdə "Bəradər"-lərə oxşamırdı. O burnunu çəkə-çəkə artırdı:
- Iranda demokraşi olşaydı; otuj milyon möhtadin, məclişdə bircə dənə nümayəndəşi olardı, həqq- hüquqlarıdan difa' eləşin...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر