زاپاس عایله
دوکتور جئری
قلئیچی مورتوضلا واجیب بیر ایشم وار ایدی. قاپالی بیر ماشین توتوب ترسآوا کندینه یوللاندیم. قاپیلارینی چالدیقدا اؤزو ائشیگه چیخدی. گولش-قاباقلا منی قارشیلاییب ایچرییه بویور ائتدی. خالاسی اری کئفلی ایسکندر ده قوناغی ایدی. نفس دریب چایلاشدیقدان سونرا گؤزومون قیراغی ایله کئفلی ایسکندر باخاراق اوزومو قلئیچی مورتوضا توتوب دئدیم:
- مورتوض بیگ! ایسکندرده اؤزوموزونکودور؛ سندن بیر شئی ایستهیهجگم یوخ دئمهیهسن!
قلئیچی مورتوضون دوداغی قاچدی:
- اولمایا بؤیوک خالاما ائلچی گلیبسن؟!!... اولسون.. اولسون سؤزوم یوخدور!
قیزاریب بوزاردیم دیلیم توتار- توماز :
- یوووخ!.. خالانا گؤره گلمهمیشم...- دئدیم.
سؤزومو آغزیمدا قویدو:
- آهااا بیلدیم.. اورتانجی عمهمه گؤره گلیبسن!..
آلنیمدان تر شیر-شیر آخماغا باشلادی:
- یووو...
- دایی قیزیم گولنیسایا گؤره...
- یووو..
- عمیم نوهسی قیزبسه گؤره..
- یوو...
- کاتدانین بؤیوک قیزی ایستهرمه گؤره..
- یوو...
- شئیخ آغانین باجیسینا گؤره...
- یوخ...یوخ...یوخ!
اؤفکهلندیم:
- هئچ دیل آغیزا قویورسان من دئییم نهیه گلمیشم ؟!.. ویر- ویر ساییرسان..
سوسدو؛ باشینی آشاغی سالدی:
- باغیشلا دوکتور! بیزیم کنده هر بیر غریبه گلیر ائله سانیریق ائلچیلیگه گلیب!!
دوداغیمی بوزدوم:
- نه اوچون؟!!
- بیزیم ماحالدا کیشیلرین نسلی کسیلیب مونقریض اولماقدادیر!..
شاشیردیم:
- نئجه...نئجه؟!!
قلئیچی مورتوض اوزونتو ایله :
- کندیمیزین بوتون گنجلری فهلهلیک، هامبالیق اوچون تئهرانا کؤچوب اوردا قالیب اوردا ائولهنیرلر-دئدی- بو اوزدن ماحالیمزین قیزلاری ائوده قالیب قارتالیرلار!.. بیزده اوزاقدان هر گلنی ائلچی سانیریق..
قایغی ایله الیمی چیگنیه قویوب دئدیم:
- مورتوض بیگ سن اؤزون بیلیرسن من ائولییم؛ آرواد- اوشاغیم وار!
آجی- آجی گولدو:
- واللاه بیزیم ائلچیلریمیزین هامیسی ائله دول، ایکینجی آرواد آلماق ایستهین کیشیلردیر!...
سوسدوغومو گؤرونجه سؤزو دگیشدیردی:
- دئمهدین منیمله نه ایشین وار ایدی؟!
یانیتیندا باشیمی توولایاراق دئدیم:
- او قدر بیلمهمی سورغو- سوالا توتدو یادیمدان چیخدی نه اوچون گلمیشم!
کئفلی ایسکندر یئرینده دیکلهنهرک:
- دئییرم ایندیکی گلیبسن، گل مورتوض بیگین بؤیوک خالاسینی آلدا منیمله باجاناق اولاق! - دئییب قلئیچی مورتوضون قولاغینا پیچیلدادی: گئنه هئچ زاددان یاخشیدیر؛ ائله دئییل!
ترس- ترس بیلهسینه باخدیم. دوختونو پوزمادان آرتیردی:
- نییه به بوْز- بوْز باخیرسان! مگر سن ایستهمیرسن آمریکا - اسرائیل ایله موباریزه ائلهیهسن؟!
کئفلینین بو سؤزلریندن آز قالا بوُینوز چیخارداجاقدیم:
- ایکینجی آرواد آلماغین نه دخلی واردیر آمریکا - اسرائیل ایله موباریزهیه؟!
کیچیمسهییجی باخیشلاریلار منی سوزدو:
- مگر ائشیتمهییبسن؛ آمریکا ایله اسرائیل سییاسی، ایقتیصادی، نیظامی ساحهلرده مملکندیمیزی آلت ائتمگی باجارمایینجا بو کز بؤحران یارتماق اوچون چئشیدلی یوللارلا عایله اوجاقلارینی داغیتماغی دوشونمکدهدیرلر؟!
آلایجی بیر بیچیمده:
- ایکینجی آرواد آلساق دوشمنلرین بو قورغوسونون قاباغینی آلاجاغیق اولمایا؟!!-دئیه سوروشدوم.
- ائلهدیر؛ آزغین دوشمنلر عایله اوجاغیمیزین بیرینی داغیتسالار هئچ اولماسا بیر زاپاسی یئرینده اولاجاق! سایسیز- حئسابسیز سانتریفیوژلاریمیز کیمی!!
من قاچما یولونو آختاریرکن قلئیچی مورتوض کئفلی ایسکندره دؤنوب دئدی:
- دئییرم؛ شئیخ آغایا بیر زنگ ووروم گلسین صیغهنی اوخوسون! سن دئییرسن؟!
Zapas ailə
Dr.Jery
Qəleyçi Murtuzla vacib bir işim var idi. Qapalı bir maşın tutub Tərsava kəndinə yollandım. qapılarını çaldıqda özü eşiyə çixdi. Güləş-qabaqla məni qarşılayıb içəriyə buyur etdi. xalası əri Kefli İskəndər də qonağı idi. Nəfəs dərib çaylaşdıqdan sonra gözümün qırağı ilə kefli İskəndər baxaraq üzümu Qəleyçi Murtuza tutub dedim:
- Murtuz bəy! İskəndərdə özümüzünküdür; səndən bir şey istəyəcəyəm yox deməyəsən!
Qəleyçi Murtuzun dodağı qaçdı:
- Olmaya böyük xalama elçi gəlibsən?!!... Olsun.. olsun sözüm yoxdur!
Qızarıb buzardım dilim tutar- tumaz:
- Yooox!.. xalana görə gəlməmişəm...- dedim.
Sözümü ağzımda qoydu:
- Ahaaa bildim.. ortancı əmməmə görə gəlibsən!..
Alnımdan tər şır-şır axmağa başladı:
- Yooo...
- Dayı qızım Gülnisaya görə...
- Yooo..
- Əmim nəvəsi Qızbəsə görə..
- Yoo...
- Katdanın böyük qızı İstərmə görə..
- Yoo...
- Şeyx Ağanın bacısına görə...
- Yox...yox...yox!
öfkələndim:
- Heç dil ağıza qoyursan mən deyim nəyə gəlmişəm ?!.. vır- vır sayırsan..
Susdu; başını aşağı saldı:
- Bağışla doktor! bizim kəndə hər bir qəribə gəlir elə sanırıq elçiliyə gəlib!!
Dodağımı büzdüm:
- Nə üçün?!!
- Bizim mahalda kişilərin nəsli kəsilib münqəriz olmaqdadır!..
Şaşırdım:
- Necə...necə?!!
Qəleyçi Murtuz üzüntü ilə:
- Kəndimizin bütün gəncləri fəhləlik, hambalıq üçün Tehrana köçüb orda qalıb orda evlənirlər-dedi- bu üzdən mahalımzın qızları evdə qalıb qartalırlar!.. bizdə uzaqdan hər gələni elçi sanırıq..
Qayğı ilə əlimi çiyninə qoyub dedim:
- Murtuz bəy sən özün bilirsən mən evliyəm; arvad- uşağım var!
Acı- acı güldü:
- Vallah bizim elçilərimiz hamısı elə dul, ikinci arvad almaq istəyən kişilərdir!...
Susduğumu görüncə sözü dəyişədirdi:
- Demədin mənimlə nə işın var idi?!
Yanıtında başımı tovlayaraq dedim:
- O qədər biləməmi sorğu- suala tutdun yadımdan çıxdı nə üçün gəlmişəm!
Kefli İskəndər yerində diklənərək:
- Deyirəm indiki gəlibsən, gəl Murtuz bəyin böyük xalasını alda mənimlə bacanaq olaq! - deyib Qəleyçi Murtuzun qulağına pıçıldadı: Genə heç zaddan yaxşidir; elə deyil!
Tərs- tərs biləsinə baxdım. Duxtunu pozmadan artırdı:
- Niyə bə boz-boz baxırsan! Məgər sən istəmirsən Amrika-İsrail ilə mübarizə eləyəsən?!
Keflinin bu sözlərindən az qala buynuz çıxardacaqdım:
- İkinci arvad almağın nə dəxli vardır Amrika--İsrail ilə mübarizəyə?!
Kiçimsəyici baxışlarılar məni süzdü:
- Məgər eşitməyibsən; Amrika ilə İsrail siyasi, iqtisadi, nizami sahələrdə məmləkəndimizi alt etməyi bacarmayınca bu kəz böhran yaratmaq üçün çeşidli yollarla ailə ocaqlarını dağıtmağı düşünməkdədirlər?!
Alaycı bir biçimdə:
- İkinci arvad alsaq düşmənlərin bu qurğusunun qabağını alacağıq olmaya?!!-deyə soruşdum.
- Elədir; azğın düşəmənlər ailə ocağımızın birini dağıtsalar heç olmasa bir zapası yerində olacaq! Saysız- hesabsiz santrifyujlarımız kimi!!
Mən qaçma yolunu axtarırkən Qəleyçi Murtuz kefli İskəndərə dönüb dedi:
- Deyirəm; Şeyx Ağaya bir zəng vurum gəlsin siğəni oxusun! Sən deyirsən?!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر