+0 به‌ین
حاققیمیزی ایسته‌میریک والسلام!
دوکتور جئری
اینقیلاب یئنیجه غلبه چالمیشدی. سولچو یولداشلیق پارتییاسی دونیا فهله گونو شهرین مرکزینده میتینگ کئچره‌جگینی بیلدیرمیشدی. شهر اهالیسی‌نین چوخونلوغونون، کرپیج کوره‌لرینده، اکین یئرلرینده، اینشاآت ایشلرینده، خالچا توخوما داخمالاریندا چالیشدیغینی گؤز اؤنونه آلاراق؛ ایسلامچی قارداشلیق پارتییاسی، سولچولارین بو گیزلی گوجدن یارارلاناراق شهری اله کئچیرمه‌لریندن قورخویا دوشموشدو.
آخشام باشی، قاش قارالاندا یئددی-سککیز ایسلامچی گنج، ایمام جومعه‌نین گؤروشونه گئدیب احوالاتی اولدوغو کیمی اونون حوضورونا چاتدیردی. حاجی آغا قیسا بیر دانیشیقدان سونرا گولومسه‌ییب، "آزغین، آللاه‌سیز کومونیستلر هئچ غلط دارتا بیلمه‌یه‌جکلر!" دئیه قوناقلاری آرخایین ائله‌‌دی؛ سونرا قاپی آغزیندا کئشیک چکن کومیته‌چی قارداشلاردان بیرینی ایچرییه چاغیریب دؤشکجه‌سی‌نین آلتیندان بیر دَمَت پول چیخاردیب بیله‌سینه وئره‌رک قولاغینا نمنه پیچیلدادی!...
***
ائرته‌سی گون، شهرین مرکزی قالابالیق ایدی. اوچ-دؤرد یوز نفر میتینگه قاتیلمیشدی. قاتیلیمچیلار چوخراق گنج اؤیرنجیلر ایدی. یولداش بؤیوک‌آغا کورسویه چیخیب فهله‌لرین، اکینچیلرین حاق-حوقوقلارینی قان‌سوران سرمایه‌دارلاردان آلاجاغینی دانیشیردی. آرا- سیرا گؤستریچیلر یوموروقلارینی گؤیه قالدیراراق،" یاشاسین کارگر!..یاشاسین زحمت‌کئش!.. محو اولسون سرمایه‌دار!.." دئیه یولداشین سؤزلرینی اوْنایلاییردیلار.
بیردن، ییغینجاغین سول طرفیندن، الینده بئل، کولونگ، اوراق، چکیچ، شنه، شومشه داشییان یوز- یوز اللی کیشی گؤرونمگه باشلادی. بونلار فهله مئیدانیندان گلن گون‌موزد ایشچیلر ایدی. فهله‌لر آیاقلارینی یئره تاپدایاراق شوعار وئریردیلر. یولداش بؤیوک‌آغانین گؤزلری یاشاردی؛ فهله‌لرین اویانیشیندان جوشقویا گلدی. اللرینی باشی اوسته بیربیرینه چاتاراق گلنلره دایانیشمادا اولدوغونو گؤسترمگه باشلادی آنجاق چاغیریش-باغیریشلاری آییرد ائدینجه اؤزونو ایتیردی.
فهله‌لر بیر آغیزدان قیشقیردیلار:
محو اولسون کارگر!
محو اولسون زحمت‌کئش!
یاشاسین ایسلام!
حاققیمیزی ایسته‌میریک والسلام!
...
آز سونرا کورسو ییخیلیب یولداش بؤیوک‌آغا آیاق آلتدا قالمیشدی. حاجی آغانین دؤشکجه آلتیسی ایشینی گؤرموشدو!...
Haqqımızı istəmirik vassəlam!
Dr.jery
İnqilab yenicə qələbə çalmışdı. Solçu yoldaşlıq partiyası dünya fəhlə günü şəhərin mərkəzində mitinq keçirəcəyini bildirmişdi. Şəhər əhalisinin çoxunluğunun, kərpic kürələrində, əkin yerlərində, inşaat işlərində, xalça toxuma daxmalarında çalışdığını göz önünə alaraq; islamçı qardaşlıq partiyası, solçuların bu gizli gücdən yararlanaraq şəhəri ələ keçirmələrindən qorxuya düşmüşdü.
Axşam başı, qaş qaralanda yeddi-səkkiz islamçı gənc imam cümənin görüşünə gedib əhvalatı olduğu kimi onun hüzuruna çatdırdı. Hacı ağa qısa bir danışıqdan sonra gülümsəyib, "azğın, Allahsiz kommonistlər heç qələt darta bilməyəcəklər!" deyə qonaqları arxayın elədi; sonra qapı ağzında keşik çəkən komitəçi qardaşlardan birini içəriyə çağırıb döşəkəçəsinin altından bir dəmət pul çıxardıb biləsinə verərək qulağına nəmnə pıçıldadı!...
***
Ertəsi gün, şəhərin mərkəzi qalabalıq idi. Üç-dörd yüz nəfər mitinqə qatılmışdı. Qatılımçılar çoxraq gənc öyərncilər idi. Yoldaş Böyükağa kürsüyə çıxıb fəhlələrin, əkinçilərin haqq-hüquqlarını qansoran sərmayədarlardan alacağını danışırdı. Ara- sıra göstəriçilər yumuruqlarını göyə qaldıraraq," yaşasın kargər!..yaşasın zəhmətkeş!.. məhv olsun sərmayədar!.." deyə yoldaşın sözlərini onaylayırdılar.
birdən, yığıncağın sol tərəfindən, əlində bel, külüng, oraq, çəkiç, şənə, şümşə daşıyan yüz- yüz əlli kişi görünməyə başladı. Bunlar fəhlə meydanından gələn günmuzd işçilər idi. Fəhlələr ayaqlarını yerə tapdayaraq şüar verirdilər. Yoldaş böyükağanın gözləri yaşardı; fəhlələrin oyanışından coşquya gəldi. Əllərini başı üstə birbirinə çataraq gələnlərə dayanışmada olduğunu göstərməyə başladı ancaq çağırış-bağırışları ayırd edincə özünü itirdi.
Fəhlələr bir ağızdan qışqırırdılar:
Məhv olsun kargər!
Məhv olsun zəhmətkeş!
Yaşasın islam!
Haqqımızı istəmirik valslam!
…
az sonra kürsü yıxılıb yoldaş böyükağa ayaq altda qalmışdı. Hacı ağanın döşəkəçə altısı işıni görmüşdü!...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
بنیاد ادب و شکر آذربایجان!
دوکتور جئری
اسکی‌لر، گلین، بیگ ائوینه گلنده قایناتا قاباغا کئچیب، "خوش گلدین" دئیندن سونرا، "قیزیم! دوعا ائله من مکّه‌یه گئدیم، قاییداندا سنه ایسته‌دیگین خلعتی گتیریم!" دئیردی. گلین‌ده اوتانا-اوتانا، " وار اول آتا!..من تکجه ساغلیغیزی ایسته‌ییرم" دئیه یانیت وئرردی. (البته ائشیتدیگیمه گؤره، گلینلرین بیری قایناتاسینا:" آتا! اولماز خلعتی بو باشدا وئره‌سن بلکه گئتدین مکّه‌یه گلمه‌دین!" دئمیشدی)
.gif){kind=small}
حسن آغا ایروحانی جومهور باشقانی سئچکی‌لرینده تبریزه گلنده "منه اوْی (رأی) وئرسه‌ز باشقان اولاندا نه ایسته‌ز سیزه وئره‌جگم" دئمیشدی. میللت‌ده سئوینجک،" ساغ اول، وار اول!" یئرینه تئز، "بیز فرهنگستان زبان ترکی ایسته‌ییریک" دئمیش.
حسن آغا جومهور باشقانی سئچیلندن سونرا میللته وئردیگی سؤزو یادینا سالاراق، "من فرهنگستان زبان ترکی‌یم کجا بود؟" دئیه نئیله‌ییم- نئیله‌ییم دوشموش. آل‌آلتداکی‌لار باشقانا،" فرهنگستان زبان ترکی یئرینه بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان وئرین بو ایش بیتسین، گئتسین!" دئمیشلر. جومهور باشقانی،" بئله ائتسم میللت مندن اینجیمز می؟!" دئیه سوروشموش. ال‌آلتداکی‌لاردا: "آرخایین اولون؛ بیگ وئرن آتین دیشینه باخمازلار!"دئمیشلر.
جومهور باشقانی، " بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان"-نین قیرمیزی شیریغینی کَسَندن سونرا ال‌آلتداکی‌لار ،" بو میللتی ادب ائله‌مه‌سک یارین(صاباح) آیری ایستکلری اولاجاق" دئیه قورومون آدینی "بنیاد ادب و هنر آذربایجان"-ا چئویرمگی دوشونموش‌لر....
.gif){kind=small}
دیلکچه:
ال‌آلتداکی‌لارین دیقّتینه چاتدیریلمالی‌‌‌‌دیر: اؤنردیگینیز " بنیاد ادب و هنر آذربایجان" آدی بیر آز ساقینجالی‌دیر! کسینلیکه بو آد پانتورکیست‌لری سئویندیریب سوء ایستفاده‌لرینه یول آچا بیله‌جکدیر!...
بیلدیگینیز کیمی اسکی‌دن بری، " ترکی هنر است، فارسی شکر است" دئییبلر. "بنیاد ادب و هنر آذربایجان" آدیندا، "هنر" سؤزجوگو ترکی آنلامینی آنیمساتدیغی (خاطیرلاتدیغی) اوچون، ریجا اولونور سون دئییشیک اولاراق "هنر" سؤزجوگو یئرینه "شکر" سؤزو ایشله‌دیلسین.
.gif){kind=small}
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
آنادیلیمیز نئجه اولدو؟!
دوکتور جئری
جومهور باشقانی تبریزه گلنده، شهرین باش بیلنلری ایله اؤزل بیر اوتوروم کئچیردی. باش‌بیلن‌لیک ده یبزیم باش‌بلامیز اولوب! منی ده بو اوتوروما چاغیرمیشدیلار!
جومهورباشقانی دانیشاندا، گؤز آلتی چئوره‌ده‌کیلری گؤزدن کئچیرمگه باشلادیم؛ کیمی مورگوله‌ییر، کیمی یانینداکی ایله قونشور، کیمی تسبئح جئویر، کیمی ایسه گؤزونو بیر یئره تیکیب کیرپیک بئله وورموردو. یانیمدا اوتوران اوستاد دفتری‌یه دؤندوم. آغزینی یاریم مئتر آچیب اسنه‌ییردی! یاواشجا بیله‌سینی دومسوکله‌ییب دئدیم:
- اوستاد! آغزین آچیق‌ایکن باشقاندان سوروش آنادیلیمیز نئجه اولدو؟!...
Anadilimiz necə oldu?!
Dr.Jery
Cumhurbaşqanı Təbrizə gələndə, şəhərin başbilənləri ilə özəl bir oturum keçirdi. Başbilənlik də bizim başbəlamız olub! Məni də bu oturuma çağırmışdılar!
Cumhurbaşqanı danışanda, gözaltı çevrədəkiləri gözdən keçirməyə başladım, kimi mürgüləyir, kimi yanındaki ilə qonuşur, kimi təsbeh çevirir, kimi isə gözünü bir yerə tikib kiprik belə vurmurdu. Yanımda oturan ustad Dəftəriyə döndüm; ağzını yarım metr açıb əsnəyirdi! Yavaşca biləsini dümsükləyib dedim:
- Ustad! Ağzın açıq ikən başqandan soruş: anadilimiz necə oldu?!...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
جومهور باشقانیندان، "فرهنگستان زبان ترکی" ایسته‌میشدیک یوخسا " بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان"؟!
دوکتور جئری
سیراغا گون باجاناغیم‌گیله قوْناق گئتمیشدیک . آخشام باشی، بالدیزیم حیطده اوْینایان اوْغلو حسنی چاغیریب اوْووجونا بیر بورمالانمیش پول باساراق تاپشیردی:
- قاچ کوچه باشیندان بیر کیلو یئرآلما آل؛ گل.
اوْن دقیقه سوْنرا حسن الی بوْش قاییتدی:
- آنا! بیر کیلوْ سوغان آلیم یا یئرآلما؟!!
بالدیزیم ترس- ترس اوْنا باخدی:
- بیر کیلوْ یئر آلما .. بیر کیلوْ یئر آلما آل، دئدیم!!
بو کز حسن ییرمی دقیقه یوباندی. یئنه یئرآلما آلمامیشدی:
- آنا یادیمدان چیخدی!.. دئدین؛ بیر کیلوْ سوْغان آلیم یا یئرآلما؟!
بالدیزیم اؤفکه‌لندی؛ حسنین قولاغیندان یاپیشیب چکه-چکه وورغولادی:
- بیرررر...کیلوْوْوْوْ...یئرر..آلماااا... آل‌ل‌ل!
قولاق بورما ایشینی گؤردو. حسن یاریم ساعات سوْنرا الی دوْلو قاییتدی؛ بیر کیلوْ سوْغان آلمیشدی!
Cumhurbaşqanından, "Fərhəngistane zəbane torki" istəmişdik yoxsa," bonyade fərhng və honəre Azərbaycan"?!
Dr.Jery
Sırağa gün bacaağımgilə qonaq getmisdik. Axşambaşı baldızım həyətdə oynayan oğlu Həsəni Çağırıb ovucuna bir burmalanmış pul basaraq tapşırdı:
- Qaç küçə başından bir kilo yeralma al; gəl.
On dəqiqə sonra Həsən əliboş qayıtdı:
- Ana! Bir kilo soğan alım ya yeralma?
Badızım tərs-tərs onan baxdı:
- Bir kilo yeralma al, bir kilo yeralma al, dedim!!
Bu kəz Həsən yirmi dəqiqə yubanı; yenə yeralma almışdı:
- Ana! Yadımdan çıxdı; dedin; bir kilo soğan alım ya yeralma?!
Baldızım öfkə ilə Həsənin qulağından yapışıb çəkə-çəkə vurğuladı:
- Birrr.. kilooo...yerr..almaaa...allll...
Qulaqburma işini gördü. Yarım saat sonra Həsən əlidolu qayıtdı; bir kilo soğan almışdı!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر