+0 به‌ین
مکّه‌یه گئتمگیمیز اولمادی!
دوکتور جئری
مچید انگیندن دولو ایدی. مکّه‌یه گئتمه حاضیرلیقلاری گئچیریلیردی. مینبرین قاباغیندا، هر ایل آللاه ائوینه مشرّف اولان، باشدا حاجی جاببار ، حاجی ایسکندر، حاجی عابباس،حاجی فرهاد، حاجی ایمان اولماق اوزه‌ره ییرمی بئش نفر اگلمیشدی. موللا فرضعلی، گئچن ایل آل سعودون تؤرتدیگی جنایتلری بیر-بیر ساییب قینایاراق سؤزو تفتیش اوتاغینا چکدی:
- منیم بورادا، بیر گیلئییم واردیر هر ایل آللاه ائوینه مشرّف اولان آغ‌ساققال حاجیلاریمیزدان. بو نئچه ایلده سیز نییه شورطهلرین تجاووزکارلیغینی گلیب مسئوللارا بیلدیرمه‌میشسیز؟!
حاجی ایسکندر اؤز-اؤزونه دئییندی:
- بیز هاردان بیله‌یدیک بو مناسیکی حجّدن دئییل؟!
موللا فرضعلی بارماغینی توولایاراق قیشقیردی:
- گئنه ساغ اولسون بیزیم گنج حاجیلاریمیز!... اونلار اولماسایدی بیز هله تفتیش اوتاغیندا نه‌لر گئچدیگینی بیلمیردیک!
مچیدین دیبیندن بیری سسلندی:
- آغا! بو ایل نئجه اولاجاق؟!
موللا فرضعلی جاماعاتی آرخایین ائله‌دی:
- مسئوللاریمیزین آردیجیل چالیشمالاری نتیجه‌سینده، خطاکار شورطهلرین هامیسی توتوقلانیب نئچه‌سی إعدام، نئچه‌سی زیندانی، قالانی ایسه قوللوقلاریندان اوزاقلاشدیریلیب‌دیر.
بو خبردن جاماعات راحات نفس چکینجه، قاباق سیرادا اوتورموش حاجیلار هامی بیرلیکده آیاغا قالخیب مچیددن ائشیگه چیخماق ایسته‌دیلر. چاش- باش اولان موللا فرضعلی سوروشدو:
- حاجیلار هارایا؟... مراسیم هله قورتارماییب...
حاجی جاببار پرت اولموشجاسینا:
- بیزیم مکّه‌یه گئتمگیمیز اولمادی!- دئدی.
موللا فرضعلی لاپ بتر چاشیردی:
- آخی نییه؟!!
حاجی جاببار اوزگون- اوزگون دئدی:
- ایندیکی شورطه‌لر اوردا دئییللر نمنه‌یه گئدک!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
نفت پولو نئجه اولدو؟!
دوکتور جئری
دؤرد-بئش دؤوره بوندان قاباق میللت وکیلی اولان ایبیش داناباشلی‌زاده دئییردی:
داناباش کندی‌نین میللت وکیلی اولاندا، ائله سانیردیم اوچ- دؤرد آیین ایچینده وضعیم دوزه‌لیب پولا- پول دئمه‌یه‌جگم آنجاق دؤوره سونا چاتماقدا ایدی من هله اؤزومو تاپا بیلمه‌میشدیم! بیر گون اؤزومو، باهالی ماشینلار مینین، تهرانین یوخاری باشیندا نئچه-نئچه حیط آلان، اوچ-دؤرد کارخانانین صاحیبی اولان کولباش‌آوا کندی‌نین وکیلینه یاناشدیریب،"عاییب اولماسین بیر شئی سوروشا بیله‌رم؟!- دئیه یالواردیم. وکیل کولباش‌آوالی گولومسه‌یه‌رک،" بویورون.."دئیینجه آرتیردیم:
- باغیشلا قارداش! بیز ایکیمیز بیرگه مجلیسه وارید اولموشوق، بیرگه چالیشمیشق، بیر حوقوق آلمیشیق، ایندی نئجه اولوب سیزین وضعینیز یاخشیدیر، باهالی ماشینلار مینیرسیز، گؤزل حیطلرده اوتوروسوز آنجاق من هله ایپی- ایپه دوگونله‌یه بیلمه‌میشم؟!...
وکیل قارداش‌واری الینی چیگنیمه قویوب:
- سن ساده بیر آداما اوخشاییرسان.. یولونو سنه اؤیره‌ده‌جگم آمما سندن خواهیش ائدیرم اؤز آرامیزدا قالسین..- دئیه‌رک قولاغیما بیر شئیلر پیچیلدادی.
اوچ- دؤرد گون سونرا، مجلیسده سیرا منیم دانیشماغیما چاتدی؛ آیاغا قالخیب:
- آغایی رئیس! نفت پولو نئجه اولدو؟! دئیه قیشقیریب تئز یئریمده اوتوردوم.
منیم سؤزومدن مجلیس بیربیرینه دَیینجه رئیس تنفس ائلان ائله‌ییب هامی ائشیگه چیخدی.
گئجه ائوده اوتورموشدوم بیردن قاپی تیققیلدادی. قاپینی آچدیغیمدا قارا کوت-شالوار، آغ کؤینک گئین ساققاللی بیر برادرله بورون- بورونا گلدیم:
- سیز نفت پولو ایسته‌میش‌دینیز؟!- دئیه برادر الینی قولتوق جیبنه سوخدو. آغزیم قورودو، آیاقلاریم تیتره‌یه-تیتره‌یه، اورگیمده کولباش آوالینی سؤیه- سؤیه، " بلی" دئدیمسه ده سسیمی اؤزومده ائشیده بیلمه‌دیم. خیسیلتی کیمی بیر سس بوغازیمدان چیخدی. برادر جیبیندن ایمضالانمیش بیر آغ چک چیخاردیب منه اوزداراق:
- بو سیزین نفت پولونوز!!- دئدی.- آنجاق اوّل آخیر دفعه‌نیز اولسون نفت پولو ایسته‌ییرسیز یوخسا...
تئز سؤزونو کسدیم:
- برادر! من پوخ یئییرم بوندان بئله نفت پولو ایسته‌یم، بو منیم نه‌کی واریمادا بسدیر!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
آدی دگیشیب
دوکتور جئری
1)
سوبایلارین تانیشما، ائولنمه ایشلرینی آسانلاشدیرماق اوچون غئیر اینتیفاعی عیفاف ائوی‌نین آچیلدیغینی ائشیدن قلئیچی مورتوض، بو یئره موراجیعه ائدرکن شئیخ آغایلا قارشیلاشدی.
شئیخ آغا گولش-قاباقلا قلئیچی مورتوضدان سوروشدو:
- صیغه ایسته‌ییرسیز یوخسا دایمی؟!
مورتوض باشینی آشاغی سالیب میزیلدادی:
- صیغه اولسا یاخشیدیر!!
شئیخ آغا یئنه سوروشدو:
- بیر ساعاتلیق، بیر گونلوک، بیر آیلیق.....
قلئیچی سؤزونو کسدی:
- بیر ساعاتلیق اولسون!..آنجاق.. صیغه اوخونمادان قاباق عفیفه‌لری گؤره بیلرم؟!
شئیخ آغا ساققالینی تومارلایا- تومارلایا:
- محرم، نامحرم مسئله‌سینه گؤره، اوچ آیدان یوخاری صیغه‌لر، عکس آلبوموندان سئچیلیر، اوچ آیدان آشاغی‌لار تکجه آد اوزوندن...- دئییب قالین بیر دفتری قلئیچی مورتوضون قاباغینا آچدی:
- مصمه، فاطما، سوسنبر، لئیلان، طرلان، مخمر، قیزبس، سورا، خندان، ملان...
آدلارین آراسیندا قلئیچی مورتوضون گؤزو مودئرن بیر آدا ایلیشدی:
- مونیکا
دینمز-سؤیله‌مز جیبیندن اللی مین چیخاردیب آدین اوستونه قویدو. شئیخ آغا ویر-ویر صیغه‌نی اوخویوب سالونون دیبینده‌کی ایکینجی اوتاغی گؤستردی. قلئیچی مورتوض اوتاغا گئچدی. تختین اوستونده، اوزونده دوواق بیر قادین اگلشمیشدی. مورتوض یاخینلاشیب دوواغی قالدیرینجا، "وااااخ.." دئییب دالی-دالی ائشیگه چکیلدی:
- بوکی قوتور خججه‌دیر!!
شئیخ آغانین دوداغی قاچدی:
- هه!!... آدی دگیشیب!
2)
کئفلی ایسکندر یوزده ییرمی بئشی بانکین شوشه‌سینده گؤروب ایچری گیردی:
- جناب رئیس! گلمیشم بهره‌لی پول گؤتورم !
رئیس قاش- قاباغین ساللادی:
- آغا! بانکداری ایسلامی دیر.. نه "بهره"سی دئنن "کارمزد"....
ایسکندر الینی الینه تاپدادی:
- پااااه آتانی..."بهره"-نین ده آدی دگیشیب!
3)
مالییه ایداره‌سینده بیری چیغیر-باغیر سالمیشدی:
- سیز وئرگی آلیرسیز یا میللتی سیـ...
مالییه‌چیلرین بیری امکداشی‌نین قولاغینا پیچیلدادی:
- سیـ...ریک! تکجه آدی دگیشیب!
4)
بلدییه‌یه ایشیم دوشوب، مأمور "همیاری" قبضینی الیمه وئریب دئییر:
- بونو بانکا یاتیردان سونرا گلین نامه‌زی آپارین..
قبضه باخیرام، باشیمدان توستو قالخیر:
- "بیغ یاغی" دیر؟!!
مأمور بیغینی ائشه‌رک گولومسونور:
- آدی دگیشیب!
5)
تئهرانا گئتمیشدیک. مجلیسین قاباغیندا، اوستاد دفتری بیردن بیرینی گؤسته‌ره‌رک جوشقولاندی:
- دوکتور باخ!! ... احمد کسروی دیر!!
آداما باخدیم:
- او کی غلامعلی حداددیر!!
اوستاد دفتری دیللندی:
- یووو... کسروی‌دیر؛ آدی دگیشیب!
6)
سویو شیرین بیر قادین دوکتورا مراجیعه ائدیب بوغازی‌نین آغریردیغیندان شیکایت ائدیر. دوکتور خسته‌نی تختین اوستونه اوزادیب یان-یؤره‌سینی اللشدیرمگه باشلاییر. قادین قیرجانا-قیرجانا:
- آغا دوکتور نمنه ائدیرسیز؟!- دئییر.
دوکتور بیج-بیج گولور:
- آدی دگیشیب، موعایینه ائدیرم!
7)
مطبیمی باغلاییبلار. قئلیچی مورتوضلا شئیخ آغانین یانیینا گئتمیشیک. ایکی- اوچ تراوئل آغانین دؤشکچه‌سی‌نین آلتینا قویاراق دئییرم:
- آغا بو "وجوه شرعی"-نی یوخسوللارین آراسیندا پایلاشدیرین بلکه اونلارین دوعالاریندان منیم مطبیم آچلیس...
قلئیچی مورتوض قولاغیما پیچیلداییر:
- اولان سنده هن!!...
دئییرم:
- مایماق دئییلم ، منده بیلیرم آدی دگیشیب...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
" اوصول دین" نئچه دنه دیر؟!
دوکتور جئری
کندین یاپیشیغیندا شئیخ آغانین بؤیوک بیر باغی واردیر. شئیخ آغانین باغی دئدیکده، باغ ایله قیراغینداکی بایاض یئرلر اینقلابدان قاباق، کندین اربابی تئیمور خانینکی ایدی، آنجاق اینقلاب اولونجا، شئیخ آغا تئیمورخانین قاپاراغین گؤرتوره‌رک یئرلرینی یوخسول کندلیلرین آراسیندا پای-بؤلوش ائدیب باغی دا یوخسول تاپا بیلمه‌دیگی اوچون اؤزونه گؤتورموشدو.
گونلرین بیر گونو، کئفلی ایسکندر، شئیخ آغانین گؤزون ایراق گؤره‌رک دوشوب باغدا چاخیر ایچیردی. او ایچه- ایچه ایچینده دانیشیردی:
- اشی! بورا نه یاخشی یئردیر... بوندان بئله گلیب بوردا ایچه‌جگم... آیری یئرلرده دوزگون موسلمانلارین الیندن ایچمک اولمور، آداما ماجال وئرمیرلر...
کئفلی ایسکندر بو دوشونجه‌لرده ایکن، هاردانسا الینده بئلچه شئیخ آغا تاپیلیب گلدی. دورومو بئله گؤرونجه بئلچه‌نین شاپپاسی بیرینی ایسکندرین کورکلریندن ایلیشدیردی:
- مورتدین بیری مورتد! هئچ بوردا چاخیر ایچرلر؟!!
ایسکندر اؤزونو ایتیردی:
- آغا من نه هاردان بیلَیدیم غصبی یئرده ایچمک اولماز؟!
بو سؤزدن شئیخ آغا داها بتر قیزدی، بئلچه‌نی قووزایب یئنه وورماق ایسته‌ینده ایسکندر آمان ایسته‌دی:
- آغا.. سنی آند وئرمیشم او گؤزل جددی‌نین روحونا؛ وورما قوی گئدیم!
شئیخ آغا جددی‌نین آدینی ائشیدینجه بیر از یوموشالدی:
- باخ ایسکندر! سندن بیر سورغو سوروشاجاغام دوز دئسن بوراخاجاغام گئده‌سن یوخسا...
ایسکندر سؤزونو کسدی:
- جددن قوربان! سوروش..
- دئ گؤروم؛ "اوصول دین" نئچه دنه‌دیر؟
اسکندر همن یانیت وئردی:
- اوتوز!
شئیخ آغا ایلیشدیردی.
- قیرخ!
شئیخ آغا ایلیشدیردی.
- اللی!
شئیخ آغا ایلیشدیردی.
....
ایسکندر بئلچه یئیه- یئیه اؤزونو بیر تورلو باغدان ائشیگه سالیب اینگیلده‌یه- اینگیلده‌یه جمدگینی ائوه یئتردی. آروادی خالا خانیم احوالاتی بئله گؤرونجه سورشدو:
- باشینا دؤنوم نییه به بئله؟!!
ایسکندر بئل- بوخونونو اؤوکه‌یه- اؤوکه‌یه زاریلدادی:
- چاخیر ایچمگه شئیخ آغانین باغینا گئتمیشدیم. اوصول دین سوروشدو بیلمه‌دیم منی دؤیدو...
خالا خانیم دئدی:
- دئییدین بئش دیر!...
کئفلی ایسکندر باشینی توولادی:
- رحمتلیگین قیزی! یوز دئدیم راضی اولمادی، بئش دئسه ایدیم اؤلدوره‌ردی منی!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
پخمه
دوکتور جئری
کئچن یازیمیزدا یازدیق:
بایرام قاباغی آللاه شئیخ آغانین الی ایله قلئیچی مورتوضا پول یئتیردی. او دا فورصتی ایتیرمه‌دن زییارتی پاسپورت آلیب بایرام تعطیل‌لرینی گئچیرمک اوچون آنتالیایا یوللاندی.
ایندی ماجرانین قالانی:
قلئیچی مورتوض سحر آنتالیایا چاتینجا، ایلک ایشی هوتئل‌لره، موسافیرخانالارا باش ووروب قالماق اوچون اوجوز-اویغون بیر یئر آراماق اولموشدو آنجاق یوکسک قیمت‌لری گؤرونجه دالی-دالی قاییتمیشدی. شئیخ آغانین حالال پولو ایله بیر گئجه بئله بو یئرلرده قالماق اولمازمیش! قاش قارالماقدا ایدی، او هله یئر تاپا بیلمه‌میشدی. چانتا بئلینده، آماجسیز خیابانلاردا، کوچه‌لرده وار-گل ائدیردی، آیاقلاری قابار ساللامیشدی. گلدیگینه پئشمان ایدی. بیلمیردی نئیله‌سین، تئهراندا اولسایدی بیر کارتون تاپیب ایچینده گئجه‌له‌یه بیلردی!.. دالغین- دالغین یورویورکن، بیردن آرخادان بیری سسلندی:
- مورتوض!...مورتوض!
چؤندوگونده کندلیلری، گول مممدی گؤردو. سئوینجدن چیچگی چاتلادی:
- آی‌ی‌ی.. گول مممد!!
- آااا...مورتوض!!... سن هارا، بورا هارا؟!..
قوجاقلاشدیلار. قلئیچی مورتوض اولانلاری اولدوغو کیمی گول مممده آنلاتدی، سونرا سوروشدو:
- سن هاردا قالیرسان؟! سنین یانینا گله‌بیله‌رم؟!...
- منیم بیلیتیم وار... بیر ساعات سونرا ایرانا قاییداجاغام.
قلئیچی مورتوض لاپ داریلدی:
- ایندی دئییرسن من نئیله‌ییم؟!.. گئجه‌نی هاردا قالیم؟
گول مممد گوله‌رک:
- هئچ اوزولمه کیشی!- دئدی، سونرا بارماغی ایله اوزاقلاردا هوندور بیر بینانی گؤسته‌ره‌رک آرتیردی:
- او بینانین یانیندا دار بیر کوچه، کوچه‌نین دیبینده ایسه بیر ایرانلی‌نین ائوی وار. گئجه‌نی اوردا قالا بیلرسن! آز پول قارشیلیغیندا هموطنلره یاخشی "خدمات" وئریر...
***
قلئیچی مورتوض قاپینی چالاندا، بلدییه ساعاتی اون ایکینی چالیردی. اورتا یاشلی بیر کیشی، گئجه پالتاریندا قاپینی آچیب گولر اوزله اونو ایچری‌یه بویور ائتدی. کیچیک حیطی گئچدیکدن سونرا ائوین ایچینه گیردیلر. ائو، اوچو دؤرد بیر هال ایدی هالادا یئددی قاپی آچیلیردی. قلئیچی مورتوض اسنه‌یه- اسنه‌یه دئدی:
- زحمت اولماسا تئز منه بیر بوش اوتاق وئرین...یورغونلوقدان آز قالیر جانیم چیخسین!...
کیشی گولومسه‌دی:
- بایرام قاباغی دیر.. اوتاقلاریمیز میسافیرله دولودور؛ ایسته‌ییرسیز یئریزی نی‌نی‌نین یانیندا سالیم؟
قلئیچی مورتوض اؤز- اؤزونه، " کؤرپه سحره‌دک آغلاییب قویماز یاتیم " دئیه دوشونه‌رک:
- بوش اوتاق یوخدورسا منیم یئریمی ائله بو هالدا سالین- دئدی.
کیشی دینمز- سؤیله‌مز اوتاقلارین بیریندن بیر دست یورقان- دؤشک گتیریب هالین اورتاسینا آتاراق تکرار اوتاغا گئچیب قاپینی باغلادی.
مورتوض سحر اویانیب ال-سویا یئتیرمک اوچون حیطه گئتدیکده گؤزلرینه اینانا بیلمه‌دی. گؤزل بیر قادین حیطین اورتاسیندا ایدمان ائتمکده ایدی. مورتوض دار ایدمان پالتاری‌نین ایچینده قادینین ائنیش-یوققوشلارینی گؤزدن گئچیرده- گئچیرده سوروشدو:
- خانیم! سیز بو ائوین آدامی‌سیز؟!...
قادین شیرین- شیرین:
- بعله..-دئدی.
مورتوض اورکلندی:
- خانیم عاییب اولماسین سوروشا بیله‌رم آدیز نمنه دیر؟!
قادین قیرجانا- قیرجانا :
- منیم آدیم "نی نی" دیر؛ سیزینکی نمنه‌دیر؟!- دئیه قارشیلیق وئردی.
مورتوض ایکی الینی باشینا تاپدی:
- منده "په په"یم!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین