شیخ آغانین حئیوانسئورلیگی
دوکتور جئری
من دونَنهدک اؤرتباسدیر ماحالی شیخ آغاسینین تکجه موسلمان نؤوعوندن اولان اؤلکه و دونیا اینسانلارینین قایغیسینی چکمکده اولدوغونو دوشونمکده ایدیم. سن دئمه اوحضرت اینسانلارلا یاناشی بوتون دونیا حئیوانلارینین آشیری مودافیعهچیسیدیر ده بو ایندییهدک گؤزلردن یایینمیش دورومدا قالیب.
جومعه آخشامی شیخ آغا بیزی شاما قوناق چاغیرمیشدی.خالقین معیشت، ایش و مسکن مسئلهلری اوستونده چوخلو موباحیثهلر گئدندن سونرا نهایت سوفرهلر آچیلیب چئشیدلی-چئشیدلی یئمکلر اورتایا قویولدو. هامی یئمگه باشلاماق اوچون شیخ آغانین ایجازهسینی گؤزلهییرکن، او، بیر بوشقاب گؤتوروب بیر شیش کاباب، بیر تویوق بودو، بیردنه ده بالیق چکهرک آیاغا قالخیب ائشیگه چیخدی. ایشین غریبه طرفی بو، او ائشیگه چیخارکن قاپی دالیندا اولان چوماغی دا یانیجا گؤتوردو. هامیمیز چاش-باش شیخ آغانین اوغوللوغو قلئیچی مورتورضا ساری دؤندوک. او گولومسهیرَک مسئلهیه آیدینلیق گتیردی:
- یئددی آی قاباق قاراباسدی ماحالینین شیخ آغاسی ددهلیگیمه بیر موستضعف پیشیک هدیه وئردی. اوگوندن ددهلیگیم پیشیگین یئمگینی اؤز الی ایله قاباغینا قویمادان اؤزغذاسینی یئمز.
سؤزلر بورایا چاتینجا بیردن ائشیکدن آجیناجاقلی پیشیک چیغیرتیلاری ائشیدیلدی. چاشقینلیق ایچینده گئنه قلئیچی مورتوضا دؤندوکده آچیقلادی.
- پیشیگین غذاسینی قاباغینا قویاندا قاپی-قونشونون آج-اوج پیشیکلری اونون یئمگینه شریک چیخماسینلار دئیه ددهلیگیم چوماق ایله اونلاری قوووالاییر!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
بهیشته گئتمک ایستهییرم!
دوکتور جئری
یاشاییشین تام شیرین چاغیندا، بیر اوزو قیز، بیر اوزو گلین اولان فاطوشون اری بیر ایش قضاسیندا اؤلوب اونو ایکی صغیر اوشاقلا یالقیز بوراخدی. کیمسهسیز قادین بیر مودّت بالالارینین قارنینی دویورماق اوچون او قاپی بو قاپینی چالاراق ایش آختارماغا باشلادی آنجاق ایکی یئتیم اوشاقلا کیم اونا ایش وئرردی؟ ایشوئرنلر تاپیلاندا ایسه، ایشدن چوخ اوندان باشقا ایش گؤزلهییردیلر!
الی هر یئردن اوزولن یازیق فاطوش ائنینده-سونوندا اؤزونو ساتماق فیکرینه دوشدو آنجاق بیریاندان دا آللاهدان، جهنم عذابیندان قورخوردو. چوخلو دوشونوب داشیندیقدان سونرا بیردن بئینینه ووردو گئدیب کندلرینین موللاسی شیخآغا ایله بو مؤوضو حاقیندا دانیشیب ایجازه آلسین. چادیراسینی باشینا سالیب شیخآغانین خیدمتینه یئتیشهرک احوالاتی اولدوغو کیمی اونا دانیشدیقدان سونرا سوروشدو:
- آغا باغیشلایین ها! اؤزوم قارا، اوشاقلاریمین قارنینی دویورماق اوچون من ترسآوانین جاندارما باشچیسی قوچو نیظاما وئرسم آللاه منی جهنم اودوندا یاندیرار؟
شیخ آغا استغفرالله دئییب یئره باخدی:
- قیزیم! آللاه سنی قیرخ گون جهنم اودوندا جاییر-جاییر یاندیرار!
- ترس آوانین کندخوداسی مشه ایسلام وئرسم نئجه؟-دئیه گئنه سوروشدو فاطوش.
- اوندا ایکی آی جهنم اودوندا یاناجاقسان-دئدی شیخ آغا.
- ترس آوانین موعلیمینه؟
- اوچ آی!
الی هریئردن اوزولن فاطوش فیکیرلشیب-فیکیرلشیب سون شخصین آدینی یاواشجادان آپاردی:
- ترس آوانین موللاسینا وئرسم نئجه؟!
شیخ آغانین قاش-قاباغی آچیلیب گولومسوندو:
- قیز نییه یاواشدان دانیشیرسان؟ دئنن بهیشته گئتمک ایستهییرم دا!!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
میلّته گوج دوشمهسین دئیه...
دوکتور جئری
دونن آخشام چاغی شیخ آغا ائششگی ایله شهردن
قاییداندا دوستلارلا ترسآوانین قهوهخاناسیندا اوتوروب اونون اؤرتباسدیر ماحالیندا،
میلتین ریفاهی اوچون تطبیق ائتدیگی یئنی ایقتصادی برنامهلریندن دانیشماقدا ایدیک.
شیخ آغا ایکی گؤزو دولو اولان خورجونو چیگنینه آشیراراق ائششگه مینمیشدی.هامیمیز
چاش-باش بو صحنهنی سئیر ائدرکن اوستاد دفتری اؤزونو ساخلایا بیلمهییب سسلندی:
- شیخ آغا باغیشلایاسان ها.. نییه خورجونو ائششگین
بئلینه چاتمیرسیز؟!
شیخ آغا آلچاقکؤنولولوکله جاواب وئردی:
- دئییرم حئیوان یازیقدیر منله خورجونو بیرگه
داشییا بیلمز یاخشیسی بودور خورجونو دا من گؤتورم.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
آغیر شرطلر
دوکتور جئری
اؤرتباسدیر
ماحالینین شیخ آغاسی بیرآخشام ترسآوادا
گزرکن بیردن یئر چؤکوب درین بیر چوخورا دوشر، باشلایار چیغیرماغا:
- کؤمک..
کؤمک.. کیمسه یوخدور من کؤمک ائلهسین؟
غئیبی ایمدادلار طرفیندن بیر ملک گلیب دئیر:
- اوچ شرط ایله سنی بورادان ائشیگه
چیخاردارام، بوندان بئله:
1. خالقا گوپلامایاسان
2. اؤرت باسدیر ماحالیندا چیخان موشکوللری جهانی
ایستیکبارین بوینونا آتمایاسان
3. ایختیلاس ائلهمهیهسن.
شیخ آغا بیرآز دوشوندوکدن سونرا گئنه باشلایار چیغیرماغا:
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
سن دیندیردین؟
دوکتور جئری
قلئیچی مورتوض ایله خوُیلو خانیم یئنیجه
ائولنمیشدیلر. گردک اوتاغینا گیردیکلرینده اوتانجاقدان بیر ساعات اوز-اوزه اوتورب دینمز-سؤیلهمز بیر-بیرینین اوزونه باخدیلار. هاندان-هانا
قلئیچی مورتوض دیله گلدی:
- خویلو خانیم دینمیرسن؟
خویلو خانیمین یاناقلاری قیزاردی:
- سن دیندیردین من دینمهدیم؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر