دوکتور جئری
ساتاشما ادبیاتی
گؤروش‌لر : 0
تاريخ : شنبه 1 آذر 1393 | یازار : دوکتور جئری
+0 به‌ین

ایكی اوشاق یئتمز!

دوكتور جئری

 

آنلاشمازلیق

   هردن بئله گؤرونور؛ میللت ایله دؤولت بیر بیری‌نین سؤزونو آنلاماقدا چتینلیك چكیر! دونن قونشوموز كبلایی خوجا وئردی‌نین نوه‌سی‌نین آد قویماسی ایدی. كوچه‌ده قارشی قارشی‌یا گلدیك. سوروشدوم:

-         كبلایی! اوشاغین آدینی نه قویدونوز؟

دؤشونو قاباغا وئردی:

-         امیر محمد علی

-         امیر محمد علی؟!!

-         هه!.. گله‌جكده جمعیتیمیز آزالماسین دئیه بیزده دؤولتین نیداسینا لبئیك دئیه‌رك اون ایلدن سونرا نوه صاحیبی اولوب آدینی امیر محمد علی قویدوق!

باشیمی توولاییب دئدیم:

-         كبلایی! دؤولت دئییب؛ دؤرد-‌بئش اوشاق دونیایا گتیرین نه اوچ-دؤرد اوشاغین آدینی بیری‌نین اوزه‌رینه قویون!...

 

جمعیتیمیزین آرتماسی‌نین یولو

    جمعیتین گئت‌گئده آزالماسی اؤلكه باشچیلاریمیزی دریندن قورخویا، قایغی‌یا سالاراق چئشیدلی یوللارلا میللتی دوغوم-دوغوشا شیرنیكدیرمگه چالیشیرلار.بو دوغرولتودا، بیزده، بیر اؤنری ایله بو سورونون اورتادان قالخاماسینا یاردیمچی اولماق ایسته‌ییریك:

اؤنری:

    قبیرداشی كیمی، كفن كیمی،  مؤهور-تسبئح كیمی، چادیرا كیمی، قیبله‌نوما كیمی،  تومان‌باغی‌ كیمی، دیش‌قوردالایان كیمی، ساققال‌داراغی كیمی، ركعت‌سایان تزگاهی كیمی، دوندورما‌ چؤپو كیمی ...دؤولت، آغازاده‌لرین بیرینه تاپشیرسین جمعیتمیزین آزالماسی‌‌نین قاباغینی آلماق اوچون چیندن، چین‌اوشاغی وارید ائله‌سین...

 

آج اینسان

   چوخلو یوردداشلاریمیز دوشونورلر؛ جمعیتیمیزین آزلماسی‌نین ندنی یوخسوللوق‌دور‌، فقر‌دیر. بو دوشونجه‌نین یانلیش اولدوغونو، برزیل‌لی بیلگین دوكتور خوزه دو كاسترو، "‌آج اینسان" كیتابیندا بیلیمسل آچیدان قانیتلامیشدی.خوزه دو كاسترو بیر دئنه‌مه‌ده آغیرلیق، اوزونلوق، ساغلاملیق باخیمیندان عینی اولان ایكی بؤلوك سیچانی؛ بیرینجی بؤلوگو آج، ایكینجینی بؤلوگو توخ ساخلایاراق یوخلامیشدی. بیر سوره سونرا، او،  اینانیلمازجاسینا، آج سیچانلارین چوخالماسینا، توخ سیچانلارین آزالماسینا، هردن ده سونسوز، دوغماز دوروما  دوشدوگونه  تانیق اولموشدو. او كیتابیندا بو سونوجا وارمیشدی: آج اینسان چوخ بالالار!..

   بو آراشدیرمادان آنلاشیلیر، اؤلكه‌میزین جمعیتی‌نین آزالماسی‌نین قاباغینی آلماق اوچون میللت یوخسوللوغا، فقره سوروكلنمه‌لی‌دیر. البتته دانماق اولماز، بو یؤنده سوروملولار بؤیوك آددیملار آتیب، آتماقدادیرلار...

 

هامی دوغماغا ایره‌لی!

جمعیتیمیزین آزلماسی‌نین قاباغینی آلماقدا آغالار، خانیملار چیگین-چیگینه چالیشماقدادیرلار. دونن خسته‌خانایا بیر آغانی گتیرمیشدیلر، یانچیلاری تلم-تله‌سیك سوروشوردولار:

-         آغالارین دوغوم اوتاغی هانسی‌دیر؟!

هامی شاشیردی:

-         آغادا دوغارمی؟!...

یانچیلاری  برانكاردی توولا ایته‌له‌یه‌رك:

-         آغامیز باهالیق آلتیندا دوغماقدادیر!..-دئدیلر.

 

نییه جمعیتیمیزی چوخالتماق ایسته‌ییریك؟

دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، یئر آلتی، یئر اوستو سولارین قورویوب اؤلكه سوسوز بیر چؤللوگه دؤنوشه‌جكدیر.

دئییرم: دوز دئییرلر !

دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، نئفت-گاز یاتاقلاریمیز قورتولاجاقدیر.

دئییرم: دوز دئییرلر !

دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، چئوره كورلانیب، مئشه- اورمانلاردان، یابانچی حئیوانلاردان بیر  ایز- توز قالمایاجاقدیر.

دئییرم: دوز دئییرلر!

دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، یئرلی دیل، كولتورلر آرادان گئدیب تاریخدن سیلینه‌جكدیر.

دئییرم: دوز دئییرلر!

دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، ایش یئرلری بوس-بوتون قاپاناجاقدیر.

دئییرم: دوز دئییرلر!

دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا،.................

 

یورولور؛ دئییر: بئله ایسه نییه گره‌ك ایندیدن اللی ایل سونرایا جمعیتیمیزی چوخالتماق فیكرینده اولاق؟

دئییرم: چوخ آدام بیزه لعنت اوخوسون!

 

Iki uşaq yetməz!

Dr.Jery

 

Anlaşmazlıq

   Hərdən belə görünür; millət ilə dövlət bir birinin sözünü anlamaqda çətinlik çəkir! Dünən qonşumuz kəblayı Xucaverdinin nəvəsinin ad qoyması idi. Küçədə qarşı qarşıya gəldik. soruşdum:

- Kəblayı! uşağın adını nə qoydunuz?

döşünü qabağa verdi:

- Əmir Məhəmməd Əli

- Əmir Məhəmməd Əli?!!

- Hə!.. gələcəkdə cəmiyyətimiz azalmasın deyə bizdə dövlətin nidasına ləbbeyk deyərək on ildən sonra nəvə sahibi olub adını Əmir Məhəmməd Əli qoyduq!

Başımı tovlayıb dedim:

- Kəblayı! dövlət deyib; dörd-beş uşaq dünyaya gətirin nə üç-dörd uşağın adını birinin  üzərinə qoyun!...

 

 

Cəmiyyətimizin artmasının yolu

   Cəmiyyətin get gedə azalması ölkə başçılarımızı dərindən qorxuya, qayğıya salaraq çeşidli yollarla milləti doğum-doğuşa şirnikdirməyə çalışırlar. Bu doğrultuda, bizdə, bir önəri ilə bu sorunun ortadan qalxamasına yardımçı olmaq istəyirik:

Önəri:

  Qəbirdaşı kimi, kəfən kimi, möhür-təsbeh kimi, çadıra kimi, qiblənüma kimi, tuman bağı kimi, dişqurdalayan kimi, saqqal darağı kimi, rəkət sayan təzgahi kimi, dondurma çöpü kimi ... dövlət, Ağazadələrin birinə tapşırsın cəmiyyətmizin azalmasının qabağını almaq üçün Çindən, Çin uşağı varid eləsin...

 

Ac insan

   Çoxlu yurddaşlarımız düşünürlər; cəmiyyətimizin azlmasının nədəni yoxsulluqdur, fəqrdir. Bu düşüncənin yanlış olduğunu, Brezilli bilgin Dr.Xoze de kastru, "Ac insan" kitabinda bilimsəl açıdan qanıtlamışdı. Dr.Xoze de kastru  bir denəmədə ağırlıq,uzunluq, sağlamlıq baxımından eyni olan iki bölük siçanı; birinci bölüyü ac, ikinci bölüyü tox saxlayaraq yoxlamışdı. bir sürə sonra, o, inanılmazcasına, ac siçanların çoxalmasına, tox siçanların azalmasına, hərdən də sonsuz, doğmaz duruma düşdüyünə tanıq olmuşdu. o kitabında bu sonuca varmışdı: Ac insan çox balalar!..

Bu araşdırmadan anlaşılır, ölkəmizin cəmiyyətinin azalmasının qabağını almaq üçün millət yoxsulluğa, fəqərə sürüklnəməlidir. əlbəttə danmaq olmaz, bu yöndə sorumlular böyük addımlar atıb, atmaqdadırlar...

 

Hamı doğmağa irəli!

   Cəmiyyətimizin azalmasının qabağını almaqda ağalar, xanımlar çiyin-çiyinə çalışmaqdadırlar. Dünən xəstəxanaya bir ağanı gətirmişdilər, yançıları tələm-tələsik soruşurdular:

- Ağaların doğum otağı hansıdır?!

Hamı şaşırdı:

- ağada doğarmı?!...

Yançıları brankardı tovla itələyərək:

- Ağamız bahalıq altında doğmaqdadır!..-dedilər.

 

Niyə cəmiyyətimizi çoxaltmaq istəyirik?

 

Deyir: deyirlər;əlli il sonra, yer altı, yer üstü sular  quruyub ölkə susuz bir çöllüyə dönüşəcəkdir.

Deyirəm: düz deyirlər !

Deyir: deyirlər;əlli il sonra, neft-gaz yataqlarımız qurtulacaqdır.

Deyirəm: düz deyirlər !

Deyir: deyirlər;əlli il sonra, çevrə korlanıb, meşə- ormanlardan, yabançı heyvanlardan bir iz- toz qalmayacaqdır.

Deyirəm: düz deyirlər!

Deyir: deyirlər;əlli il sonra, yerli dil, kültürlər aradan gedib tarixdən silinəcəkdir.

Deyirəm: düz deyirlər!

Deyir: deyirlər;əlli il sonra, iş yerləri büs-bütün qapanacaqdır.

Deyirəm: düz deyirlər!

Deyir: deyirlər;əlli il sonra.................

Yorulur; deyir: belə iysə niyə gərək  indidən əlli il sonraya cəmiyyətimizi çoxaltmaq fikrində olaq?

Deyirəm: çox adam bizə lənət oxusun!



آچار سؤزلر : اوشاق,

    بؤلوم: ساتیریک یازی‌لار
آرشیو
سون یازی‌لار
یولداش‌لار
سایغاج
ایندی بلاقدا : نفر
بوگونون گؤروشو : نفر
دونه‌نین گؤروشو : نفر
بوتون گؤروش‌لر : نفر
بو آیین گؤروشو : نفر
باخیش‌لار :
یازی‌لار :
یئنیلنمه چاغی :