باشقا یول
دوکتور جئری
ایندییهدک
اوستاد دفترینی بئله اؤفکهلی گؤرمهمیشدیم. باغیر-باغیر باغیریردی:
- دوخسان نئچه ایلدیر کیملیگیمیزی دانیرسیز..
وارلیغیمیزی دانیرسیز.. آدیمیزی، دیلیمیزی، تاریخیمیزی دانیرسیز.. اعتراض ائلهینلره قارا
یاخیب سیرادان چیخاردیرسیز..آرتیق پیچاق سوموگوموزه دایانیب.. آییریلماقدان باشقا
بیزه آیری یول قالماییب...
اوستاد فرهیخته بیر بوجاغا قیسیلمیشدی. بدنی تیر-تیر تیترهییردی...
اوستاد
فرهیخته، فارسی دیلی و ادبیاتی موعلیمیدیر. اصلیتی تهرانلیدیر آنجاق بیزیم شهرده
قالدیغیندان تورکجهنی سینیق-سالخاق اولاراق دانیشا بیلر. نئچه ایل بوندان قاباق
اونونلا شهرین ادبی درنگینده تانیش اولدوق. اؤلکهنین رسمی دیلی کیمی، اؤزونو بیزه
تحمیل ائدهرک دوستوموز اولدو. او، یاخشی آدامدیر تکی بیر عیبی وار: ایراندا هرنهیی
فارس گؤرور!
گئچن
هفته یولداشلاری قوناق چاغیرمیشدیم. دئییب، گولوب، دانیشیردیق؛ هردن ده چئشیدلی قونولارا
گؤره فیکیر آلیش-وئریشی ائدیردیک. اوستاد دفتری ایله اوستاد فرهیخته بیر قیراغا چکیلیب
هر واختکی کیمی دارتیشیردیلار. گؤزومون اوجو ایله اونلارا باخدیم. اوستاد دفتری بتر بارماغینی
سیلکهلهییردی. بیرآز نیگران اولدوم. نیگرانچیلیغیم یئرسیز دئییلدی بیردن اوستاد
دفتری باغیر-باغیر باغیرماغا باشلادی...
***
اوستاد دفتری ایله اوستاد فرهیختهنی باریشدیرماق ایستهییردیم.آخشام ائل باغیندا قرار قویموشدوم. اوستاد دفتری هله گلمهمیشدی.
بیرآز اوستاد فرهیختهنی دانلادیم:
- أشی ال چکین بو سؤزلریزدن... فارس..فارس..فارس!
سیز بوتون ایرانی فارس گؤرورسوز! بئله ده ایش اولا بیلر؟ ایراندا تورک وار..عرب
وار..بلوچ وار..
اوستاد دفتری باشی ایله سؤزلریمی دوغرولادی.
پئشمانلیق گؤزلریندن اوخونوردو. نسه دئمک ایستهییردیم اوستاد دفتری تاپلیب گلدی.
اوستاد فرهیخته آیاغا قالخیب اوستاد دفترینی قوجاقلایاراق دئدی:
- آه.. آذری برادریم منی عفو ائله...
اوستاد دفتری دارتینیب اؤزونو اوستاد فرهیختهنین
قوللارینین آراسیندان چیخارداراق منه اؤفکهلندی:
- گؤردون!..ایندی گرهک حتماً بونلاردان آیریلاق!!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
حداد عادل-دن سوروشون!
دوکتور جئری
ایسفندین ایکیسینده, اوستاد دفتری اولوسلار آراسی آنادیلی گونو موناسیبتینه گئچریلن گؤستریده توتوقلانمیشدی.
سوروشدورما باشلاندی:
- آدین ندیر؟
اوستاد دفتری بیلگینی اؤوکهلهیه- اؤوکهلهیه یانتیلادی:
- حداد عادل-دن سوروشون!
مأمور ترس-ترس اوستادین اوزونه باخدی:
- سوروشدوم؛ آدین ندیر؟!
- منده دئدیم؛ حداد عادل-دن سوروشون!
مأمور دیشلرینی قیجیرتدی:
- آتان آدی ندیر؟
اوستاد دفتری دوداغی قاچدی:
- حداد عادل-دن سوروشون!
- هارالیسان؟
- حداد عادل-دن سوروشون!..
مأمور قیزغین-قیزغین یوموروغونو میزین اوستونه تاپدادی:
- سن منی ساریمیسان یوخسا اؤزونو؟!..
اوستاد دفتری دیک-دیک مأمورون گؤزونه باخاراق دیللندی:
- یوخ جناب مأمور!..من نه سنی ساریمیشام نه اؤزومو...
من دئسم: تورکم
اویاندان حداد عادل دئیهجک: یوخ.. سن تورک دئییلسن آذری سن
من دئسم: اوغوز خانین اوغلویام
حداد عادل دئیهجک: یوخ.. سن کوروش جانین اوغلوسان!
من دئسم: من سولدوزلویام, توفارقانلییام, سویوق بولاقلییام...
حداد عادل دئیهجک: یوخ.. سن نقدهلیسن, آذرشهرلیسن, مهابادلیسان...
من دئسه م...
اوستاد دفتری نفسینی دردی:
- بئله لیکله بو سورغولاری مندن نییه سوروشورسوز گئدین حداد عادل-دن سوروشون!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
قاشینما
دوکتور جئری
دونن اوستاد مانقورتزاده مطبه گلمیشدی. رنگ-روفو ساپ-ساری اولموشدو:
- دوکتور! دادیما چات اؤلدوم!- دئیه زاریلدادی.
اوتوراجاق بویور ائتدیکدن سونرا سوروشدوم:
- دئ گؤروم نهیین دیر اوستاد؟!
ساپ-ساری رنگی قیزارماغا باشلادی. باشینی آشاغی سالاراق:
- یانیم قاشانیر دوکتور! – دئییب آرتیردی:
- دوکتور! قاشیرام قانیم چیخیر، قاشامیرام جانیم چیخیر!
- نه واختدان قاشینتی توتوبسان؟
- چوخداندیر دوکتور! آنجاق سون واختلاردا قاشینتیم دؤزولمز اولوب!...
- قاشینتیز سورکلی(مداوم) دیر یوخسا آرالیقلی؟!
- یوخ دوکتور.. مداویم دئییل هردن توتور، هردن بواخیر؟!
- یاخشی بئله ایسه دئ گؤروم قاشینتیز نه زامان توتور، نه زامان بوراخیر؟
اوستاد مانقورتزاده باشینی قووزادی:
- دوکتور!!
"زبان رسمی" آدی گلنده خوش-خوش اولورام " آنادیلی" آدی گلنده قاشانیرام!
"پارس" آدی گلنده خوش-خوش اولورام " تورک" آدی گلنده قاشانیرام!
"آذری" آدی گلنده خوش-خوش اولورام " تورکی" آدی گلنده قاشانیرام!
"خلیج همیشگی" آدی گلنده خوش-خوش اولورام " اورمو گؤلو" آدی گلنده قاشانیرام!
"محمود افشارلار" آدی گلنده خوش-خوش اولورام " جاواد هئیتلر" آدی گلنده قاشانیرام!
"ارمنستان" آدی گلنده خوش-خوش اولورام " آذربایجان" آدی گلنده قاشانیرام!
"کوروش، داریوش" آدی گلنده خوش-خوش ....
سؤزونو کسدیم:
- گئچین تخته، موعاینه ائدیم- دئدیم.
اوزو قویلو تختین اوستونه اوزاندی. باش بارماغیمله تومانینی آشاغی چکیب اوتوراغینا چیراغ سالدیم:
- اوستاد!! اوتوراغیزین باشینا نه ایش گتیریبسیز؟!!
یئریندن داشلاندی؛ نیگران-نیگران اوزومه باخدی:
- یعنی دئییرسیز، ایش ایشدن گئچیب دوکتور!.. هئچ بیر ایش گؤرمک اولماز؟
اوزونتو ایله دئدیم:
- بیرآزجیق تئز گلسهیدیز، یاغ- یاخی ایله سیزی درمان ائده بیلردیم آنجاق ایندی گرهک بیر فوق تخصص دوکتورا موراجیعه ائدهسیز...
- سوراغیزدا یاخشی بیر دوکتور وارمی، منی اونون یانینا گؤندهرهسیز؟!
باشیملا "هه" دئیهرک میزین چکمهسیندن بیر ویزیت کارتی چیخاردیب بیلهسینه اوزاتدیم. اوستاد مانقورتزاده تشکور دولو باخیشلاری ایله کارتی آلیب اوخدو:
- پروفئسور دوکتور ساری قولو خان
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
بیزیم دلی خانا...
دوکتور جئری
موفتّیش دلیخانادان گؤروش ائتمکده ایدی. بیرینجی اوتاغا گئچدیلر. بیر دلی ماسانین دالیندا اوتورب نسه یازماقدا ایدی.
- بونون نهیی دیر؟-دئیه موفتّیش سوروشدو.
دلیخانین باشقانی گولومسوندو:
- قوربان بو اؤزونو احمد کسروی سانیر؛ آذری دیلی نظریهسینین اوستونده ایشلهییر، یازیر- یازیر سونرا جیریب تؤکور یئره؛ یئنه تزهدن باشلاییر یازماغا...
ایکینجی اوتاغا گئچدیلر. بیر دلی اوتاقدا وار-گل ائدهرک ویر-ویر تؤکوردو:
- رایانه، زایانه، خایانه، پازانه، چایانه، وایانه، یارانه، هایانه، لایانه....
موفتّیش یئنه سوروشدو:
- بونون نهیی دیر؟!
دلی خانانین باشقانی یئنه گولومسوندو:
- قوربان بو دا اؤزونو "فرهنگستان زبان فارسی" قورومونون رئیسی سانیر، گون چیخاندان گون باتانادک یورولمادان سؤزوجوک دوزلدیر.
اوچونجو اوتاغا گئچدیلر. دلیلرین بیری تاواندان آسلمیش پنکهدن یاپیشیب فیرلاناراق، "تا..تا..تا..تاتا..تاتاتا..تات" دئیه آفتومات(مسلسل) سسی چیخاردیردی.
موفتّیش شاشیردی:
- بونون نهیی دیر؟!
دلی خانین باشقانی یئنه گولومسوندو:
- قوربان، بو اؤزونو اؤلکه قورجوسو ساناراق فارس دیلینین دوشمنلرینی قورشونلاییر.
موفتّیش ال-آیاغا دوشدو:
- تئز اولون بونو یئندیرین آشاغی.. ایندی دوشوب قول-قیچی سینار..
گولوش دلیخانا باشقانینین دوداغیندان قاچدی. الینی قووزایب وار گوجو ایله موفتّیشین قولاغینین دیبینی قیزیشدیردی:
- آخماغین بیری آخماق!!.. ایستهییرسن پانتورکیستلر ایرانی پارام-پارچا ائلهیهلر؟...
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر