+0 به‌ین
شیخ آغانین بایراملیغی
دوکتور جئری
هر ایل اولدوغو کیمی بو ایلده، بایرامین ایلک گونو شیخ آغانین حوضورونا یئتیشیب الینی اؤپوب یئنی ایلینی قوتلایاندان سونرا دؤرد دؤوره دیزی اوسته اوتوروب بایراملیغیمیزی گؤزله‌مگه باشلادیق. شیخ آغا ایکی ساعات اویان-بویاندان قونوشاندان سونرا دوعا ائله‌مگه باشلادی. بو دانیشغین سونو، بایراملیق‌لارین پایلانماسی‌نین باشلاماسی دئمک ایدی. سون آمین‌لر سسلنینجه شیخ آغا الینی جیبینه سوخوب بیرآز قوردالایاندان سونرا بیر گوزگو چیخاردیب قدرت موعلّیمه اوزاتدی. قدرت موعلّیم جلد گوزگونو گؤیده قاپیب اوزونو بیزه چئویره‌رک دئدی:
- آغا منه چارشنبه آیناسی وئردی!
شیخ آغا دریندن بیر "آخ" چکیب دئدی:
- اوغلوم بو چارشنبه آیناسی دئییل! بو ایل بایراملیق اوچون سیزین ماعاش‌لاریزی ایکی قات چوخالداجاق ایدیم، اوزوم قارا الیم دالی ایدی اولمادی. بو اوزدن بایراملیق اوچون سیزه بو آینانی وئریرم آلدیغیز آیلیق‌لاری بونون قاباغینا قویاسیز.
بو آچیقلامانین آردینجا شیخ آغا یئنه الینی جیبینه سوخوب قیزیل بیر قلم چیخاردیب اوستاد دفتری‌یه وئردی. هامی قلمین قیزیل اولدوغونو سانسا دا قلمین یالنیز رنگی قیزیل ایدی. اوستاد دفتری سئوینجک قلمی آلیب قاپاغینی آچدی. قلمین اوجو یوخ ایدی. اوستاد دفتری اوتانا-اوتانا شیخ آغایا دؤندو:
- باغیشلایین آغا! بونون اوجو یوخدور؛ مومکونسه بونو دَییشدیره‌سینیز.
شیخ آغا گولومسه‌ییب دئدی:
- اوستاد! قدیمکی "بی‌خطر کبریت"لر کیمی بو دا "بی‌خطر قلم"دیر. بونونلا یازساز هئچ یولوز "آدی یوخ" ایداره‌سینه دوشمه‌یه‌جک!
اوچونجو بایراملیق آلان کیشی قوچو نیظام ایدی.بو کز شیخ آغا جیبیندن بیر آت نالی چیخاردیب اونا وئره‌رک آچیقلادی:
- اوغلوم نیظام! دئییرلر آت نالی شانس گتیرر. بو نالی چوماغی‌نین باشینا میخلاتدیر. اینشاالله ارازل و اوباشی قووالایاندا سنه شانس گتیرر.
سیرا منیم بایراملیغیما یئتیشدی. آغا بیر شئی دئمه‌دن جیبندن بورون دسمالی چیخاردیب منه اوزاتدی. بورون دسمالینی تبرلیک کیمی آلیب اوزومه باسیب اؤکوتمه ووردوم. آغانین بورون سویو ایله منیم گؤز یاشلاریم بیربیرینه قاریشدی. چوخ دویغوسال بیر صحنه ایدی. هامی آغلادی.
مندن سونرا ترس آوانین کندخوداسی کاتتا ایسلام بایراملیغینی آلدی. شیخ آغا اونا کوهنه تاخما دیشلرینی وئردی.
ان سون بایراملیق آلان کیشی قره میللت اوغلو قلئیچی مورتوض ایدی. شیخ آغا جیبیندن بیر سیخیم خاریجی شوکالات چیخاردیب اونون اووجونا تؤکه‌رک دئدی:
-اوغلوم مورتوض! گله‌جکده زیرپی دوشمن ایله آغیر بیر ساواشیمیز اولاجاق، یادیندان چیخارتما اومودومو تکجه سنه باغلامیشام!
بایراملیق وئرمه تؤره‌نی قورتاراندان سونرا یولدا قلئیچی مورتوضو توتوب دئدیم:
- بختور! سنین بایراملیغین هامیدان یاغلی دوشدو! نولور او خاریجی شوکالات‌لاردان بیردنه ده وئر بیز یئیک!
قلئیچی مورتوض اگری-اگری منه باخیب دئدی:
- اشی نه شوکالاتی؟ بونلار "دورقوزاق" دواسی‌دیر!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
آللاه ائله‌مه‌سین!
دوکتور جئری
ایل دَییشینجه، قلئیچی مورتوض تاکسی تیلفون‌لا تئز اؤزونو دده‌لیگی- شیخ آغانین ائوینه چاتدیردی. هر ایلده‌کی کیمی ایکی قات اَییلیب شیخ
آغانین الینی مارچا-مارچ‌لا اؤپه‌‌رک یئنی ایلینی قوتلادی. بایرام سوفره‌سی‌نین
قیراغیندا اَیله‌شیب دادلی باسلیقلاری یاواش-یاواش اَریتمگه باشلایاندا، شیخ آغا
اؤلکه‌نین آغیر ایقتیصادی دوروموندان دانیشماقدا ایدی. سؤزلر سونا یئتیشینجه، شیخ
آغا الینی اوزادیب سفره‌نین اورتاسیندان کیتابی گؤتوردو. قلئیچی مورتوضون اورگی
دؤیونمگه باشلادی. ایندی، شیخ آغا هر ایل اولدوغو کیمی، شاخ بیر اللی مین‌لیک چیخاردیب
بیله‌سینه وئره‌جکدی. آنجاق شیخ آغا بو کز کیتابی آچیب آراسیندان گؤی بیر ایکی مین‌لیک
چیخاردیب قلئیچی مورتوضا اوزادراق:
- آللاه ایشینه رونق وئرسین- دئیه خئییر دوعا
ائله‌دی.
باسلیق قلئیچی مورتوضون بوغازینا تیخیلان کیمی
اولدو. گؤزلری دولدو. بلکه ده تاکسی تیلفونا وئردیگی بئش مین تومن یادینا
دوشموشدو. تیتره‌ک سسله دئدی:
- آللاه ائله مه‌سین آغا!.. آللاه ائله‌مه‌سین!
بو یانیتدان شیخ آغا شاشیردی:
- اوغلوم!.. آداما خئییر دوعا ائله‌ینده، دئییر:
آمین. آللاه ائله‌مه‌سین نه دئمکدیر؟!!
قلئیچی مورتوض باشینی آشاغی سالدی:
- آغا ائله بیل ائشیتمه‌میشسن؛ نئچه گوندور
کندیمیزین اؤلو یویانی آللاهین رحمتینه گئدیب من اونون وظیفه‌سینده چالیشیرام!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
یومورتالامایان تویوقلار
دوکتور جئری
شیخ آغانین بؤیوک بیر تویوقلوغو (مرغداریسی) وار. تویوقلوغو، کیچیک قارداشی میرزه نیظام ایشله‌دیر. بایراما بئش-آلتی گون قالان شیخ آغا، میرزه نیظاما زنگ ووراراق اوندان ایسته‌دی ییرمی-اوتوز سبد یومورتا بیله‌سینه گؤندرسین. آخی شیخ آغا بایرام گونو، گؤروشونه، ال اؤپمه‌سینه گلنلرین هره‌سینه، مقامینا گؤره اوچ-دؤرد بویانمیش یومورتا بایراملیق وئرر. میرزه نیظام تیتره‌ک سسله دئدی:
- آغا باغیشلایین تویوقلار نئچه آیدیر یومورتالامیرلار!...
شیخ آغا آجیقلاندی:
- نئجه یانی یومورتالامیرلار؟!..به‌یم اونلارا دن-سو وئرمیرسن؟!
- نییه وئرمیرم آغا؟! لاپدا یاخشیسیندان وئریرم، یئیرلر-ایچیرلر یومورتالامیرلار.تک-توک یومورتالایانلار وارسا دا اوبیری تویوقلار اونلارین یومورتالارینی سیندیریب ایچیرلر.
شیخ آغا جین آتینا میندی:
- بیر یانا گئتمه، گلیرم اورایا...
یاریم ساعات سونرا شیخ آغا وطن مالی - پراید ماشینی ایله اؤزونو تویوقلوغا یئتیردی. تویوقلار شیخ آغانی هئچ سایمادیلار. کیمی ییئیر، کیمی ایچیر،کیمی یاتیر، کیمی یانینداکی ایله قیدلاشیردی. بو داها بتر شیخ آغانی دلی ائله‌دی، میرزه نیظامین اوستونه قیشقیردی:
- گئت پیچاغی گتیر!
میرزه پیچاغی شیخ آغانین الینه وئرنده او دئیینیردی:
- وزیر ایشله‌میر، وکیل ایشله‌میر، مدیر ایشله‌میر، ایشچی ایشله‌میر... بیر قالمیشدی تویوقلار، اونلاردا تنبل‌لیگه اؤیرشدیلر، دئییرم نییه یومورتانین بیری اولوب مین تومن!!
تویوقلار پیچاغین آدینی ائشیتجک قولاقلارینی قاباردیب گؤزلرینی بره‌لتدیلر. بیردن شیخ آغا تویوقلارین اوستونه یومولدو. تویوقلار قورخودان پیریلداشیب قاچدیلار. شیخ آغا یئنه یومولدو، تویوقلار یئنه قاچدیلار. اوچونجو کز یومولاندا میرزه نیظام اتگلیندن یاپیشدی:
- آغا نئیله‌ییرسن؟!..
شیخ آغا کؤپورموشدو:
- یومورتالامایان تویوغون گره‌ک باشینی کسه‌سن!
میرزه نیظام ال-آیاغینا دوشدو:
- آغا!..سیز باغیشلایین اینشاالله بوندان بئله تنبل‌لیگی یئره قویوب یومورتالارلار..سیز بونلاری منه باغیشلایین.
شیخ آغا بیرآز یوشودو:
- میرزه خاطیرین عزیزدیر! بو کز بونلارین گوناهیندان گئچدیم، صاباح یئنه گله‌جگم. هانسیسی ایکی ساریلی یومورتا یومورتالاماسا باشینی کسیب چؤلمگه قویاجاغام!
*
ائرته‌سی گونو شیخ آغا تویوقلوقدا ایدی. یومورتالیقلار یومورتا ایله دولو ایدی. اؤزو ده ایکی ساریلی یومورتالارلا!.. شیخ آغا گولومسه‌یه‌رک یومورتالاری گؤزدن گئچیرنده بیردن یومورتالارین آراسیندا گؤزو بیر بالاجا یومورتایا ایلیشدی. یومورتا، سانکی سئرچه یومورتاسی ایدی! شیخ آغا یومورتانی ایکی بارماغی ایله گؤتوروب تویوقلارا گؤسته‌ره‌رک باغیردی:
- بونو کیم یومورتالاییب؟!
تویوقلاردان سس چیخمادی. شیخ آغا داها بتر باغیردی:
- دئدیم بونو کیم یومورتالاییب؟!
کیمسه‌دن سس چیخمادی. دوروم چوخ گرگین ایدی. شیخ آغانین گؤزلری قیزارمیشدی. هاندی-هاندی ایدی قان تؤکولسون. هاندان-گئجدن تویوقلارین آراسیندان بیری سسلندی:
- آغا!..اونو من یومورتلامیشام!
باشلار سسه ساری چؤندو. خوروز ایدی!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
گؤره‌سن شیخ آغا بو ایل نمنه بایراملیق وئره‌جک؟
دوکتور جئری
بایرام گونو، شهرین تئرمینالیندا قلئیچی مورتوضا توش گلدیم. قاباغینا یئکه بیر زنبیل قویوب تاکسی یولو گؤزله‌ییردی. زنبیلین ایچینده، بیر چالخام کره، بیر دببه بال، بیر قاپلاما قاتیق، بیر توربا بادام-جویز، بیر قوطو کؤینگی، بیر جوت ده جوراب وار ایدی. اؤپوش-گؤروشدن سونرا ال آتیب زنبیلی یئردن اوزه‌رک دئدیم:
- ماشینی تئرمینالین ائشیگینده ساخلامیشام، دور گئدک!
زنبیلی الیمدن دارتاراق دئدی:
- دوکتور! بوگون دده‌لیگیمین بایرام گؤروشونه گئدیرم، اینشاالله صاباح- بیری گون سیزه ده گله‌جگم!
گؤزومو زنبیلدن آییرمایاراق دئدیم:
- بابا نه فرق ائدر بو گون گل گئدک بیزه، صاباح شیخ آغاگیله گئدرسن دااا!!
"یوخ" دئیه باشینی گؤیه آتدی:
- بیلیرسن دوکتور! من یئنی ایلین سوفته‌سینی دده‌لیگیم الیندن آلماسام اولماز، بونا گؤره ایلک اؤنجه اونون گؤروشنه گئمه‌لی‌یم!
- حتمن شیخ آغانین بایراملیغی چوخ یاغلی‌دیر بو قدر گئتمه‌یه تله‌سیرسن؟
گولومسوندو:
- گئچن ایللرده دده‌لیگم بایراملیق پول وئرردی آنجاق بیلدیر قولتوق جیبیندن کیچیک بیر قوطو چیخاردیب اوزرینه اوفله‌یه‌رک منه اوزاتدی. الینی اؤپوب قیزیل سیککه قوطوسو ساندیغیم قوطونو آلاندا دده‌لیگیم آچیقلادی: اوغلوم مورتوض! الیمین دالی اولدوغونا گؤره، بو ایل پول یئرینه آللاهین دگرلی برکتینی سنه تؤحفه وئریرم. آپار ائوین دؤرد بوجاغینا سپ. آللاه باشیندان تؤکه‌جک.
قلئیچی‌نین سؤزونو کسدیم:
- نئجه اولدو آللاه باشیندان تؤکدو؟!
باشی ایله اونایلادی:
- هه!.. اورمو گؤلونون قورودوغوندان بیر ایلدیر یئردن-گؤیدن باشیمیزا برکت یاغیر!
تاکسی قارشیمیزدا دایاندی. قلئیچی مورتوض ساغ اوللاشیب ماشینا میننده اؤز-اؤزومه دئدیم:
- گؤره‌سن قلئیچی مورتوضا شیخ آغا بو ایل نمنه بایراملیق وئره‌جک ؟
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر