+0 به‌ین
دؤولت میلّتین فیکرینده دیر
دوکتور جئری
دؤولت‌خانیمین اوغلو قلئیچی مورتوض سککیز ایله یاخین‌دیر ترس‌آوا کندی‌نین موعلّیمی اوستاد دفترییه بورجلودور. بوگون صاباح ائلهییب وئرمیر. دونن اوستاد دفتری ترس‌آوایا گلنده یولاقدا قلئیچی مورتوض‌لا اوز-اوزه گلدی. آرتیق بوروق وئرمگه یول یوخ ایدی. اوستاد دفتری قیزغین-قیزغین قلئیچی مورتوضون یاخاسیندان یاپیشیب سیلکه‌یه‌رک قیشقیردی:
- اشی منیم بورجومو هاچان وئره‌جکسن؟!.. احتیاجیم وار ..آنلاییرسان؟!
قلئیچی مورتوض تیتره‌یه-تیتره‌یه الینده‌کی توربانی اوستاد دفترییه گؤستردی:
- باخ! دده‌لیگیمین ساققالی حاقّی ، ائله بو گون سنین بورجونو وئرمگه فیکیرله‌شیردیم.
اوستاد دفتری‌نین گؤزلری ایشیقلاندی، یاخاسینی بوراخیب یوموشاقجا سوروشدو:
- توربادا نه وار؟ پولدور؟..
دوزلو بیر گولوش قلئیچی مورتوضون دوداغینا یاخیلدی:
- یوووخ پول دئییل.. پیتراق توخومودور.
اوستاد دفتری چاشیردی:
- پیتراق توخومو؟!
قلئیچی مورتوض باشی ایله اونایلایارق آچیقلادی:
- من ایندی بو توخوم‌لارینی ناخیر یولونون قیراغینا سپه‌جگم. سپدیکدن سونرا یاغیش یاغیب توخوم‌لار گؤیره‌جک؛ گؤیه‌رندن سونرا خالقین قویون سوروسو بورادان گئچنده یونلری پیتراق‌لارا ایلیشه‌جک؛ ایلیشدیکدن سونرا من گلیب یونلری ییغاجاغام؛ ییغدیقدان سونرا یویاجاغام؛ یودوقدان سونرا قوروداجاغام. قوروتدوقدان سونرا چیرپیب دیده‌جگم؛ دیتدیکدن سونرا اگیره‌جگم؛ اگیردیکدن سونرا بویاتدیراجاغام. بویاتدیردیقدان سونرا گؤزل بیر خالچا توخویاجاغام. توخودوقدان سونرا خالچانی اوروپا اؤلکه‌لری‌نین بیرینه صادیر ائله‌یه‌جگم. صادیر ائله‌دیکدن سونرا یاخشی بیر پول الیمه گله‌جک. پول الیمه گلدیکدن سونرا سنین بورجونو وئره‌جگم.
اوستاد دفتری بو سؤزلری ائشیتدیکده اؤفکه‌دن قاققاناق چکیب گولدو. بو گولوشدن قلئیچی مورتوضون دا دوداغی قاچدی:
- اوستاد!.. گول.. گول.. ایندیکی بورجون دورولدو نییه گولمورسن؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
بیز نییه آمریکادان قورخموروق؟
دوکتور جئری
اوستاد دفتری دئییردی:
جوغا زنبیل زیگوراتی حاقیندا تاریخی
آراشدیرمالاریمی بوتونله‌مک اوچون خوزستانا گئتمیشدیم. شوش شهرینده بیر ماشین
کرایه‌له‌دیم. ماشینین صاحابی جاسم آدلی بوغو بورما، قاش‌قاباقلی و هئیکل‌لی بیر
عرب ایدی. یولون اورتالاریندا بیردن جاسم اگری-اگری منه باخاراق سوروشدو:
- قورخمورسان تک باشینا منیمله بو چؤلون
اورتاسینا گلمیسن؟!
دوداقلاریمی بوزه‌رک دئدیم:
- یووو.. قورخمورام!
جاسم قاشلارینی چاتدی:
- نییه قورخمورسان؟!
گولومسه‌یرک آچیقلادیم:
- آخی سنین نییندن قورخوم!.. اوچ حالدان قیراق
دئییل: یا پول‌لاریمی الیمدن آلاجاقسان یا باشیما پیس ایش گتیره‌جکسن یا دا
اؤلدوره‌جکسن. بیرینجی حالدا، بونو بیل منیم او قدر ده پولوم یوخدور. ایکینجی
حالدا، دؤولت بیزیم باشیمیزا او قدر اویونلار گتیریب سنین پیس ایش گتیرمه‌ن
اونلارین یانیندا هئچ ساییلیر. اوچونجو حالا گلدیکده، من فیکر ائله‌ییرم اؤلموشم خبریم یوخدور چونکو نئچه واختدیر نظریمه
گلیر آلتدان نفس آلیرام!
جاسم قاققاناق چکیب گولدو. آرتیق چوغا زنبیله یئتیشمیشدیک.
بیر-ایکی ساعات گزدیکدن سونرا تکرار شوشا قاییتدیق. نه قدر ائله‌دیم جاسم مندن
کرایه آلمادی کی آلمادی...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
دؤولتین پاخیل‌لیغی
دوکتور جئری
آلتی آی ایدی قونشوموز محمدقولو دوستاقدا ایدی. دونن مورخص‌لیگه گلمیشدی. بیر قوطو شیرینی آلیب گؤروشونه گئتدیم. اویان بویاندان دانیشاندا سونرا سوروشدوم:
- آغا محمد قولو فوضول‌لوق اولماسین، سوروشا بیله‌رم سیزی نه اوستونده دوستاغا سالیبلار؟
"دوز ایشله‌مک اوستونده "- دئیه محمدقولو آرتیردی:
- دؤولت گؤردو؛ منیم چیخارتدیغیم اللی مین تومنلیکلر کاغیذ، رنگ و ضریب امنیتی باخیمیندان اونون چیخارتدیغی اللی مین‌لیکلردن اوستوندور پاخیل‌لیق ائلهییب منی باسدی دوستاغا!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
اینقیلاب گولمه‌جه‌لری
دوکتور جئری
فرقی ندیر؟
اینقیلابین قیرخینجی ایل دؤنومونده، موخبیر گؤستریجیلرین آراسیندا قوجا بیر کیشی‌یه یاخینلاشیب سوروشدو:
- حاجی عمی! سورشا بیله‌رم شاه زامانی ایله ایندی‌نین نه فرقی وار؟
قوجا الینده‌کی بایراغی یئله‌ده‌رک دئدی:
- چوخ فرقی وار! شاه زامانی بیر عیدده، بیر عیدده‌نین وار-یوخو تالاییب قانلارینی شوشه‌یه توتوردولار...
موخبیر قوجانین سؤزونو کسدی:
- هه.. اینقیلابدان سونرا نه جور اولوب؟!
- ایندی تام ترسینه‌دیر!
***
کیشی‌نین باشی آغرییردی!
اینقیلابین ایل دؤنومو موناسیبتینه خسته‌خانالاردا خالقا پولسوز خیدمت وئرنده بیر کیشی دوکتورون یانینا گئدیر.
- هاران ٱغریییر؟-دئیه دوکتور سوروشور.
کیشی بیر آز فیکبرله‌شیب دئییر:
- دوکتور دوزونو ایسته‌سن بیلمیرم گؤزوم آغرییر یا قولاغیم!
دوکتور چاش-باش قالینجا کیشی آچیقلاییر:
- قیرخ ایلدیر، مسئوللاردان ائشیتدیگیم باشقا، گؤردوگوم باشقا!
***
تلویزون ایله یخچال
ییرمی ایکی بهمن گؤستریسیندن قاییداندا اوستاد دفتری دئینمگه باشلادی:
- تلویزیون گونده دؤولتین بازاردا، اوجوزلو ات داغیتدیغی خبرینی وئریر آنجاق آلتی آیدان چوخدور بیزیم یخچالدا اتدن خبر یوخدور!
اوزونتو ایله باشیمی توولادیم:
- مگر سن یخچالی، تلویزیونون پریزینه تاخمامیسان؟!
***
کیم اینقیلاب ائله‌دی؟
تئیمور آغانین قهوه‌خاناسیندا یولداشلارلا چایلاشماقدایدیق. سؤز-صؤحبت باهالیغا چکیلدی.هامی اوی بیرلیگی ایله باشلادیلار حؤکومتی تنقید ائتمگه. آتماجایلا دئدیم:
- بو سؤزلر ندیر دئییرسیز، اینقیلاب ائله‌ین بوکیمی چتینلیکلره دوزمه‌لی‌دیر؟!
بو سؤز آغزیمدان چیخار-چیخاماز یولداشلار،" من اینقیلاب ائله‌مه‌میشم " دئیه باشلادیلار دارتیشماغا. سونوندا کاسا-کوزه‌نی اوستاد دفتری‌نین باشیندا سیندیریب دئدیلر:
- بو اینقیلاب ائلهییب!
اوستاد دفتری نسه دئمه‌ییب باشینی آشاغی سالینجا قولاغینا پیچیلدادیم:
- اوستاد دوغرو دئییرلر؟
اوستاد دفتری باشینی توولادی:
- یوخ بابا!.. منیم دیواریم آلچاق‌دیر. ائوده ده هر کیم اوسدورسا، آتار منیم بوینوما!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
دگرلی سؤزلر!!
دوکتور جئری
جومعه آخشاملاری، شهریمیزده سعدی ادبی درنگی‌نین ییغینجاقلاری اولور. بو هفته اوستاد دفتری دیل و ادبیات حاققیندا دانیشاجاقدی. بیرآز گئجیکمیشدیک. قوشوقچو کل اوغلان ماشینی اوستادین قاپیسیندا ساخلاییب بئش-آلتی یول سیقینال چالدی. هاندان-گئجدن اوستاد دفتری ایله اوغلو، میرزه دفتری ائشیگه چیخدیلار. اوستاد دفتری باشینی باغلامیشدی، بتر ده اوسکوروردو. باشی ایله بیزیله سالاملاشاندان سونرا دئدی:
- قلمداشلار!..تأسفله من بوگون خسته‌لنمیشم، درنگه گله‌بیلمه‌یه‌جگم. منیم یئریمه اوغلوم میرزه دانیشاجاق..
میرزه دفتری ماشیندا اوتوراندا، اوستاد دفتری برک-برک تاپشیردی:
- اوغلوم میرزه!.. دیقتلی اول، دگرلی دانیشاسان، گؤرنلر- ائشیدنلر دانیشغیندان فیض‌یاب اولسونلار!
ماشین یولا دوشنده گؤزومون قیراغی ایله آرخا قولتوقدا اگلمیش میرزه دفترییه باخدیم. جوشقولو گؤرونوردو. بیرآز دا رنگی قاچمیشدی. گولومسه‌یه‌رک سوروشدوم:
- آغا میرزه! دانیشیغا بیر شئی‌لر حاضیرلامیسان؟!
جلد الینی جیبینه سوخوب بیر تیکه کاغیذ چیخارتدی:
- دانیشغیمین موهوم نوکته‌لرینی یازمیشام. آنجاق بیر آز استرس‌یم وار، ایلک دفعه‌دیر جمع قاباغیندا دانیشیرام، قورخورام اؤزومو ایتیرَم دوکتور!..
میرزه دفتری‌نین یانیندا اوتورموش کئفلی ایسکندر :
- قورخما اوغلوم! استرسین داواسی منده دیر!- دئیه جیبیندن بالاجا بیر شوشه چیخاردیب میرزه‌یه وئره‌رک آرتیردی:
- استرس گلنده بو داوادان بیر-ایکی خورتو ایچرسن!!
*
درنک قیو-قیو قیویلداییردی. یئریمیزده اوتورونجا درنگین باشقانی اوستاد فرهیخته، کل اوغلانی چاغیردی. کل اوغلان، قوشوغونو گورولتولو آلقیشلار ایچینده اوخویاندان سونرا، سیرا اوستاد دفتری‌نین اوغلونا یئتیشدی. میرزه دفتری میکروفونون آرخاسینا گئچینجه، شوشه ایله کاغیذی جیبیندن چیخاردیب ماسانین اوستونه قویدو. بیر-ایکی یول میکروفونون باشینا تاپداییب پوفله‌دی:
- کم گوی و گزیده گوی چون دُررر...
میرزه دفتری ایکینجی دیزه‌نی اوخویا بیلمدی. سسی تیتره‌ییب دوداقلاری اسمگه باشلادی. بوغازی توتولدو. ماسانین اوستوندن شوشه‌نی گؤتورب ایکی-اوچ خورتو ایچدی. داوا همن ائتکیسینی گؤستردی:
- کم گوی و گزیده گوی چون دُر
از اندکِ تو جهان شود پُر
میرزه دفتری داوانین مؤعجوزه‌سینی سئزینجه شوشه‌نی گؤتوروب اوچ-دؤرد خورتو داها ایچدی:
- استخوانگان ترکیزه دارینه، همایه کناره‌ای سپردیس بندازه. نورخان هم‌سانه آکنده. رازمان زیمابه پوشن...
دانیشیقدان هامی چاش-باش اولدور. کیمی دوداغین بوزدو؛ کیمی ایسه باشینی توولادی. میرزه دفتری شوشه‌نی یئنه باشینا چکدی:
- دفترک درصدانه دمابان گلشنه. استوانک پروندان آب زن. رشته‌مان دولا پاگن. چینی‌جا فن‌ورز آموزانه...
ساغیمدا اوتوران کل اوغلانین قولاغینا پیچیلدادیم:
- بونا نه اولدو؛ نییه تارتان-پارتان دانیشیر ؟!!
سولومدا اوتوران کئفلی ایسکندر بیج-بیج گولدو.
میرزه دفتری آنلاشیلماز سؤزلری سایا-سایا بیردن درین بیر سولوق آلیب سوسدو. دیک-دیک دینله‌ییجی‌لرین اوزنه باخدی. گؤزلری قیپ-قیرمیزی اولموشدو. کیمسه‌دن سس چیخمیردی. میرزه دفتری سوسغونلوغو گؤرونجه بیردن سسینی آتدی باشینا:
- آنلامازلار نییه به آلقیشلامیرسیز؟! یاریم ساعاتدیر سیزه قیزیل خیردالاییرام، اوچ-دؤرد یوز میلیون تومنلیق سؤز دانیشمیشام نییه به هوروت-هوروت باخیرسیز؟ آلقیشلایین دااا..
اوستاد فرهیخته او باشدان قیشقیردی:
- بو ساچما-ساپانلار ندیر دانیشیرسان، اوتان.. کَس سسینی!!
بو هایدان میرزه دفتری بیرآز یوشودو؛ یوموشاق-یوموشاق آچیقلادی:
- فرهنگستان زبان فارسی ایلده 15 میلیارد تومن بودجه آلیب اوچ-دؤرد یوز دنه سؤزجوک دوزلدیر، هئچ بیلیرسیز بو سؤزلرین بیری دؤولته نئچه‌یه باخیر؟! 12 میلیون تومنه!! من بورادا یاریم ساعاتدیر بو دگرلی - باهالی سؤزلری ساییرام، سیز ایسه هوروت-هوروت باخیب هئچ آلقیشلامیرسیز دااا...
سؤزجوکلر:
آلقیش: تشویق
ائتکی : تأثیر
جوشقو: هیجان
خورتو :جرعه
درنک: انجمن
دیزه: مصراع
سئزمک: حس ائله‌مک
سولوق: نفس
قوشوق: شعر
قوشوقچو: شاعیر
قولتوق: مُبل، صندلی
ماسا: میز
های: ندا
یوشوماق: آرام اولماق
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر