محرم‌لیک خاطیره‌لری

دوکتور جئری

سیزین دده‌ز یوخدور؟!

         محرم‌لیکده، آتام گئجه‌لری مسجیده گئدنده، یالوار-یاخارلا اتگیندن آسلاناراق منی‌ده یانیجا آپارماسینی ایسته‌یردیم. آتام،"مسجید اوغول- اوشاق یئری دئییل" دئسه‌ده  آغلاما- سیزلامالاریم اوره‌گینی یومشالدیب منی ده اؤزو ایله آپاراردی. مسجیدیمیزین قوللوقچوسو، مشدی تاروئردی قاپی آغزیندا دایانار، تکجه بؤیوکلری ایله گلن اوشاقلاری ایچری‌ بوراخاردی. ایچری‌یه اؤتورولمه‌ین  اوشاقلار ایسه پئنجره‌لرین بارماقلیقلاریندان یاپیشاراق، زنجیر وورانلارا، سینه وورانلارا باخاردیلار.  بیر گون اوشاقلار مشدی تاروئردی‌نین گؤزون ایراق گؤرونجه مسجیده دولموشدولار. موللا عاشورا احوالاتیندان دانیشیرکن اونلار بیر-بیری ایله شوخلوق ائدیب گولوشوردولر. سونوندا موللانین دؤزومو توکه‌نیب اوشاقلارین اوستونه چیمخیردی:

-‌ سیزین دده‌ز یوخدور؟!

سونرا گؤزو ایله مسجیدین دؤرد بوجاغیندا مشدی تاروئردینی آختاراراق ائکلدی:

-‌ مشدی! بوندان بئله دده‌-‌ننه‌سیزلری قویما گلسین مسجیده!...

موللا نه دئییر؟!

     مسجیدیمیزین قوللوقچوسو، مشدی تاروئردی، آغزی پیس بیر کیشی ایدی. بیر گون، موللا موسلومون بالالاری احوالاتینی دانیشیرکن، قادینلار مسجیدین یاریم‌قاتیندا چیغیر-باغیر سالاراق سسینی بوغوردولار. بو دورومدان اؤفکه‌له‌نن مشدی تاروئردی آیاغا قالخیب قادینلارین اوستونه قیشقیردی:

-‌ کؤپگین قیزلاری دینمه‌یین گؤرک، بو کؤپک اوغلو ـ الی ایله موللانی گؤسته‌ره‌رک- نه دئییر آخی!..

اوشاق ایدیم!

آنام دئییر:

-‌ بالا  اوشاقلیغیندا،  آتانلا مسجیده گئتمک اوچون گونده زیرین- زیرین آغلایاردین ایندی نییه مسجیده گئتمیرسن؟!

دئییرم:

-‌ ‌‌‌آخی آنا، اوندا اوشاق ایدیم!

بنزه‌ر یازیلار:

نئجه شاخسئی ووردوم؟

محرم لیک احوالاتی

آغلاما!

Məhərrəmlik xatirələri

Dr. Jery

Sizin dədəz yoxdur?!

     Məhərrəmlikdə, atam gecələri məscidə gedəndə, yalvar-yaxarla ətəyindən aslanaraq mənidə  yanıca aparmasını istəyərdim. Atam,"Məscid oğul- uşaq yeri deyil" desədə ağlama-sızlamalarım ürəyini yumşaldıb məni də özü ilə aparardı. Məscidimizin qulluqçusu, Məşədi Tarverdi qapı ağzında dayanar, təkcə böyükləri ilə gələn uşaqları içəri buraxardı. İçəriyə ötürülməyən uşaqlar isə pəncərələrin barmaqlıqlarından yapışaraq, zəncir vuranlara, sinə vuranlara baxardılar. Bir gün uşaqlar Məşədi Tarverdinin gözün iraq görüncə məscidə dolmuşdular. Molla Aşura əhvalatından danışırkən onlar bir-biri ilə şuxluq edib gülüşürdülər. Sonunda mollanın dözümü tükənib uşaqların üstünə çımxırdı:

- Sizin dədəz yoxdur?!

Sonra gözü ilə məscidin dörd bucağında Məşədi Tarverdini axtararaq eklədi:

- Məşədi! bundan belə dədə-nənəsizləri qoyma gəlsin məscidə!...

Molla nə deyir?!

     Məscidimizin qulluqçusu, Məşədi Tarverdi, ağzı pis bir kişi idi. Bir gün, molla Müslümün balaları əhvalatını danışırkən, qadınlar məscidin yarımqatında çığır-bağır salaraq səsini boğurdular. Bu durumdan öfkələnən Məşədi Tarverdi ayağa qalxıb qadınların üstünə qışqırdı:

- Köpəyin qızları dinməyin görək, bu köpək oğlu- əli ilə mollanı göstərərək- nə deyir axı!..

Uşaq idim!

 Anam deyir:

- Bala uşaqlığında, atanla məscidə getmək üçün gündə zırın- zırın ağlayardın indi niyə məscidə getmirsən?!

Deyirəm:

- Axı ana, onda uşaq idim!