یالان دانیشماغین یول یؤندمی
دوکتور جئری
جومعه آخشامی گونو خویلوخانیم گئنه قلئیچی مورتوضون گونونو گؤی اسکییه بوکدو. یازیق کیشی آروادین قاپاز- دانلاقلاریندان جانینی قورتارسین دئیه اؤزونو ائودن ائشیگه آتمالی اولدو. ساعاتلارجا کؤچهلرده بوشو بوشونا دولانماغا باشلادی... دالغین ایدی، آرغین ایدی، آیاقلاری دالیجا گلمیردی، ائوه قاییتماق دا ایستهمیردی. بیردن اؤزونو ددهلیگی شیخ آغانین قاپیسیندا گؤردو. نسه دوشونوب قاپینی چالدی. ددهلیگی قاپینی آچیب گولر اوزله اونو ایچرییه بویور ائتدی. آنجاق اونون آسیق قاش قاباغینی گؤرونجه یوموشاق-یوموشاق، "اوغلوم بیر شئیمی اولوب؟"-دئیه سوروشدو. قلئیچی مورتوض ایشسیزلیگیندن، الینین دالی اولدوغوندان، گونده-گونده آروادی ایله دعوا-دالاش ائتدیگیندن بول-بول دانیشدیقدان سونرا گؤزلرینی دیک ددهلیگینین گؤزلرینه تیکهرک سوروشدو:
- آغا! سنی آند وئریرم او گؤزل آغازادهلریوین جانینا. منه دئگینن آخی سن نئجه بو سکسن نئچه میلیونلوق اؤرت باسدیر ماحالینین خالقینی یالان-پالانلا ایداره ائده بیلیرسن آنجاق من کیچیک بیر عایلهنی ایداره ائتمکده قالمیشام؟!
بو سؤزلردن شیخ آغا برکدن الینی دیزینه چالیب قاققاناق چکهرک گولدو:
- اوغلوم! ائله بیل سن یالان دانیشماغین یول-یؤندمینی بیلمیرسن؟
قلئیچی مورتوض چاشیردی:
- مگر یالان دانیشماغین دا یول-یؤندمی وار؟!
شیخ آغا باشی ایله "هه" دئیهرک آیدینلیق گتیردی:
- قدیم کیشیلر دئییبلر: "یالانین عؤمرو قیرخ گون اولار". یعنی قیرخ گوندن سونرا یالانین اوستو آچیلار. یالانین اوستو آچیلسا دا آدام آبیرسیز اولوب داها کیمسه اونون سؤزلرینه اینانماز. دانیشیلان یالانین اوستو قیرخینجی گونده آچیلماماق اوچون گرهک آدام اوتوزدوققوزونجو گون اونو یئنی و البته بؤیوک و شیرین بیر یالانلا اؤرت-باسدیر ائلهسین. بئلهلیکله قارشی طرف قاباقکی یالانی اونودوب یئنی یالانلا اؤرگینی خوش ائلهیهجکدیر. البته بو آرادا گرهک آدام گونده دانیشدیغی یالانلارین حسابینی دا الینده ساخلایا بیلسین...
بو آچیقلامادان قلئیچی مورتوض قاش-قاباغی آچیلدی. اگیلیب شیخ آغانین الینی اؤپمک ایستهدیگینده او دئدی:
- اوغلوم! ایندی دور گئت ائوینه، آرواد اوشاغینا موشتلوق وئر،" بایرام قاباغی ددهلیگم حسابیمیزا اللی میلیون تومن پول تؤکهجک".
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
هارانین کولونو باشیمیزا الهیک؟!
دوکتور جئری
دونن آخشام چاغی اوستاد دفتری مطبه گلدی. رنگی ساپ- ساری اولموشدو. "دردین ندیر!" دئیه تختین اوستونده اوتوردوب دامارینی توتماق ایستهدیگیمده الینی دالی چکیب دئدی:
- دوکتور! منیم دردیم سئچکیلر دردیدیر!
بو یانیتدان چاش-باش اولدوغومو گؤرونجه آرتیردی:
- دوکتور اؤزون یاخشی بیلیرسن من بوتون سئچکیلره قاتیلان بیر آدامام. ایندییهدک اولماییب من بیرجه سئچکینی بئله اولسون الدن وئرمیش اولام. آنجاق ایندی گؤرورم بو سئچکیلرین بیزیم احوالیمزدا ترس اثری وار. بیز سئچکیلره قاتیلدیقجا وضعیتیمیز دوزلمک یئرینه گونو-گوندن خارابلاشماقدادیر، سانکی بیر باتلاغین ایچینه دوشموش بیر آدام کیمیییک. بو اوزدن من بوندان بئله سئچکیلرده شیرکت ائتمهیهجگم.
باشیملا سؤیلهدیکلرینی دوغرولاییب دئدیم:
- اوستاد من سیزین بو قرارینیزا سایغی دویورام. سیز ایستهدیگینیز کیمی ائده بیلرسینیز آنجاق بو سارالیب - سولمانین سببنی آنلایا بیلمهدیم دوغروسو..
اوستاد دفتری بو سؤزلریمی ائشیدهلی تلهسیک الینی قولتوق جیبینه سوخوب موبایلینی چیخاردیب بیرآز دوگمهلرینی اللـهدیکدن سونرا اوزومون قاباغینا توتوب آچیقلادی:
- دونن راستگله اینترنتده اوخودوم، نئچه ایل بوندان قاباق اؤلکهمیزین شیخالشیوخی فتوا وئریب، کیمسه سئچکیلرده شیرکت ائلهمهسه یئری کسینلیکله جهنمدهدیر.
من ماتدیم-ماتدیم موبایلا باخاندا اوستاد دفتری اینیلدهدی:
- دوکتور ایندی دئییرسن هارانین کولونو باشیمیزا الهیک؟! سئچکیلره قاتیلساق بو دونیامیز جهنم اولاجاق قاتیماساق او دونیامیز؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
ایت ایتلیگین ترگیتمز!
دوکتور جئری
دونن گون اورتا چاغی اوستاد دفتری قوناغیم ایدی. صؤحبتیمیزین شیرین یئرینده کوچهدن خیرداناچی سسی گلدی:
- آییی.. خیرداناچی، چؤرک خیرداناسی آلیریق...
اوستاد دفتری سؤزلرینی یاریمچیق قویدو؛ چاشیقینجا:
- بو سس منه چوخ تانیش گلیرائله بیل-دئدی.
اوزونتو ایله باشیمی توولاییب دئدیم:
- دوغرو دئییرسن؛ بو سس اوستاد فرهیختهنین سسیدیر. بیلمیرم بو ائوی ییخیلمیش «فرهنگستان زبان فارسی»-دا نه پوخ چیخارتمیش اورادان بیلهسینی ائشیگه اؤتوروبلر. هله اوستهلیک « از کجا آوردی؟» دئیه بوتون مال- ﺛروتینی الیندن آلیبلار. ایندی یازیق بئش باش کیفلتینی دولاندیرماق اوچون کوچهلره دوشوب آرابا ایله خیردانا چؤرک فیلان آلیر...
اوستاد دفتری آجیماسیزجاسینا گولدو:
- حاقیدیر، اورادا اولاندا چوخ آتینی اوینادیردی، قوی ییخیلسین دا جزاسینی گؤرسون!
گئنه کوچهدن خیرداناچی- اوستاد فرهیختهنین سسی گلدی:
-- آییی.. خیرداناچی.. چؤرک خیرداناسی آلیریق، گؤل قورودوروق، دیل دگیشدیریریک، آسیمیلاسیون ائدیریک،قوشون چکیریک، یورد تالاییریق، کیتاب یاندیریریق، ائو ییخیریق، آدام دیدرگین ائدیریک... آییی.. خیرداناچی...
بو سس-هارایدان چاشیب قالدیق. اوستاد دفتری قیزغین-قیزغین دئدی:
- بو ایتی ائشیگه اؤتورسهلر بئله، بو سادهلیکده ایتلیگینی ترگیتمهیهجک!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
نییه تحریملرین اثری یوخدور؟!
دوکتور جئری
او گئجه اؤرت باسدیر ماحالی شیخ آغاسینین کئفی ساز ایدی. آخشام اوستو مساژ
گلمیشدی؛ مملکندین بولوکه اولموش پوللارینین بیر قیسمی آزاد اولوب. کؤنلو بیرآز
آروادی چوپور مصمه ایله دیلخوشلوق ائلهمک ایستهدی. یورغانین آلتیندا الینی
اوزادیب مصمهنی قیدیقلاماغا باشلادی آنجاق آرواد اؤفکه ایله دالینی شیخ آغایا
چئویرهرک دئیینمگه باشلادی:
- نئچه آیدیر دئییرم؛ منه بیر پالتار یویان
ماشینی آل، اللریم پار-پالتارینی یوماقدان قاریدی،آمما سن هردؤنه اؤزونو
ائشیمزلیگه وورورسان.
شیخ آغا آروادی یوشوتماق اوچون اونون ساچلارینی
تومالایا-تومارلایا دئدی:
- اؤزون مندن یاخشی بیلیرسن مملکندیمیز زیرپی
دوشمن طرفیندن تحریمدهدیر. کیمسه بیزیمله آلیش-وئریش ائتمیر، ائتسه ده پولونو
آلا بیلمیریک. اینشاالله تحریملر گؤتورولونجه سنه بیر پالتار یویان ماشینی، هله
اوستهلیک بیردنه ده قاب-قاشیق یویان ماشینی
آلاجاغام.
چوپور مصمه شیخ آغا طرف دؤندو:
- نییه او تزه آزاد اولموش پوللاردان
آلمیرسان؟!
- هانسی پول؟ پول-مولوموز آزاد اولماییب.
- اؤزونو او یولا وورما آغا، بایاق آیاق یولونا گئدنده موبایلینی گؤتوروب
اؤزوم مساژی اوخودوم.
شیخ آغا اؤزونو ایتیرمهدی:
- هه! او پولو دئییرسن، باخ ددهمین روحو حاققی اوپولو شیخ نصراللها وئرهجگم؛
اونا بورجلویام. اینشالله قالسین گلن دفعهیه..
بو جاوابدان چوپور مصمه هیرسلنیب گئنه
دالینی شیخ آغایا چئویریب:
- بئله ایسه، پالتار یویان ماشینی آلانا قدر من ده سنی تحریم ائلهییرم.
سونرا الی ایله شاپ-شاپ قاسیغینا
تاپدایاراق هدهلهدی:
- داها بوندان سونرا بوندان خبر یوخدور.
بو سؤزلردن شیخ آغا قاققاناق چکیب بیج-بیج گولدو:
- سنین تحریملرینین اثری یوخدور!
چوپور مصمه چاشقینجا- نییه؟!- دئیه سوروشدو.
- چونکو هر طرفه دؤنسن بیر دلیگین منه طرفدیر!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
شیخ آغانین عؤمرو
دوکتور جئری
بایرام قاباغی شیخ آغانین آروادی چوپور مصمه ایکی آیاغینی بیر باشماغا سوخاراق ارینه دئدی:
- بایرام سوفرهسی اوچون گرهک قیرمیزی بالیق آلاسان.
شیخ آغا نه قدر بئله دبلرین خورافات اولدوغونا حدیث-روایت گتیرسه ده چوپور مصمهنین بئینیه باتماییب قاش-قاباغینی ساللایاراق اونو تحریمات ائلهجگی ایله هدهلهدی.
چارهسیز قالان شیخ آغا آخشام باشی مچیددن قاییداندا خیابان قیراغیندان قیرمیزی بالیقلا یاناشی بیردنه ده بالاجا تیسباغا آلدی.
آروادی تیسباغی گؤردوکده چاشیردی:
- آغا! بو حئیوان نمنهدیر آلمیسان سنکی دئییردین بو ایشلر خورافهدیر؟!
شیخ آغا فیلوسوفجاسینا باش بارماغی ایله ساققالینی قاشییاراق بیر قاشینی یوخاری آتیب دئدی:
- ائشیمیشم تیسباغالار اوچ یوز ایل عؤمر ائلهیر؛ ایستهییرم گؤروم بوسؤز دوغرودور یا یالان!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
قان یئره تؤکولمهسین دئیه..
دوکتور جئری
اورت باسدیر ماحالینین خاریجه ایشلر وزیری یابانجی خبر آژانسلارینین بیری ایله موصاحیبهده دئدی:
- بیز ایش باشینا گلندن بری، اؤلکهده قان تؤکمکله همیشه مخالیفتده اولموشدوق. حتی سیزی آرخایین ائلهیه بیلهرم خاریجه قووهلرین تحریکی ایله اؤلکه تؤرهنن اوزون سورون ایغیشاشلاردا کیسمهنین بورنوندان بیر دامجی قان بئله تؤکولمهدی.
موخبیر دانشیغی کسدی:
- آنجاق سیز اؤزونوز اعلان ائتمیشدینیز ایغتیشاشلاردا نئچه نفری اعدام ائلهمسینیز!
خاریجه ایشلر وزیری گولومسوندو:
- بیز اؤلکهده قان یئره تؤکولمهسین دئیه اعدامیلاری دارا چکیریک!
بؤلوم: آجی گولوشلر
آیدین هارادادیر؟
دوکتور جئری
اوزون سورن ایغتیشاشلار باسدیریلیقدا، اؤرت باسدیر ماحالینین شیخ آغاسی گنجلرله گؤروشوب یاخیندان فیکیر-دوشونجهلری ایله تانیش اولماق آماجی ایله باش کندین یوکسک اوخوللارینین بیرینه گئتدی. اون ایکینجی کلاسدا بیر روبع یابانجی دوشمنلرین مملکند امنیتینی پوزماق اوچون حیاتا گئچیرتدیکلری قورغولاردان دانیشاندان سونرا اؤیرنجیلره دؤندو:
- ایندی کیمسهنین سورغو-سوالی وارسا سوروشا بیلر.
اؤن سیرادا اوتوران اؤیرنجیلردن بیری آیاغا قالخدی:
- آغا! منیم بیر سورغوم وار.
شیخ آغا گولومسهدی:
- قاباقجا اؤزوزو تانیتدیرین سونرا سوروغوزو سورشون.
اؤیرنجی سایغی ایله باش اگیب دئدی:
- من آیدین دفترییم. سوروشا بیلرم:
دوغرودور، سیزدن تنقیدائلهینلری یوخا چیخاردیرلار؟
اؤیرنجینین سورغوسو بیتر-بیتمز تنفوس زنگی چالیندی. شیخ آغا اؤیرنجیلره:
- تنفوسدن سونرا سورغولاریزی جاوابلاندیراجاغام-دئییب کلاسدان چیخدی.
***
تنفوس بیتیب اؤیرنجیلر کلاسا قاییتدیقدان سونرا شیخ آغا گلدی:
- هارادا قالمیشدیق؟ هه! سوروغولاردایدیق. کیمسهنین سورغوسو وارمی؟
باشقا بیر اؤیرنجی بارماغین قالدیردی:
- آغا! منیم اوچ دنه سورغوم وار.
- اؤزونو تانیتدیردیقدان سونرا سورغولارینی سوروشا بیلرسن-دئدی شیخ آغا.
- آدیم ضیا دوامچیدیر.
سورغولارا گلدیکده:
1- دوغرودور، سیزدن تنقید ائلهینلری یوخا چیخاردیرلار؟
2- نییه تنفوس زنگی ییرمی دقیقه تئز چالیندی؟
3- آیدین هارادادیر؟
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
یاشاسین ایستیبداد
دوکتور جئری
بیزی تک-تک، جوت-جوت گتیریب او دونقوز دامینا باسمیشدیلار. هاواسی روطوبتلی ایدی. هر کس نفس چکمکده چتینلیک چکیردی. هره دینمز- سؤیلهمز بیر قیراغا چکیلمیشدی. من ده باشیمی دیوارا دایاییب یاواش-یاواش چئورهیه گؤز گزدیریردیم. دئمک اولار، توتوقلولارین هامیسی گنج ایدیلر. دینج اوتورسالار دا اوزلرینده بیر چئشید قایغینلیق اوخونوردو. بیردن گنجلرین آراسیندا باخیشلاریم بیرینین اوزهرینده دوندو. اورتا یاشلی بیر کیشی ایدی. دنیز کیمی چالخالانیردی. اللرینی اؤوکهلهییر هردن برکدن دیزینه تاپدایییب دوداق آلتی نسه دئییردی. بیری اونا تسکینلیک وئرمهسه، سکته ائلهیهجک دئیه دوشوندوم. یئریمدن قالخاراق گئدیب قارشیسیندا اوتوردوم. یاواشجا اللریندن توتاراق یوموشاقجا سیخدیم:
- قورخما، بیز هامیمیز بیرلیکدهییک!
اللرینی الیمدن چکیب گؤتو-گؤتو گئری چکیلهرک دیوارا یاپیشدی:
- منی اؤزوزه قاتمایین، من سیزلردن دئییلم،من حؤکومتدن یانایام. منی یانلیشجا توتوب بورایا گتیریبلر.
آرامجا دئدیم:
- تامام..تامام.. بئله ایسه نییه بو قدر تلاشلانیرسان؟ فیشارین قالخار الینه ایش وئرسن ها! هله دئ گؤروم نئجه اولدو یاخالاندین؟
سؤزلریمدن کیشی چالخانتیدان دوشموش کیمی اولدو.اوزونتو ایله سؤزه باشلادی:
- بیلیرسن جناب! ددهم وصیت ائلهییب؛ هر کیم ائششک اولسا سن ده اونون پالانی اول. دوزونو ایستهسن بیز ائله آتا-بابادان حؤکومتلرین طرفینده اولموشوق. ایغتیشاشدان-میغتیشادان دا خوشوموز گلمز. آخشام اوستو ایشدن قاییردیردیم. اوتوبوسدان یئننده بیردن اؤزومو بیر سورو بوش بئیین گنجین ایچینده گؤردوم. یاشاسین آزادلیق، محو اولسون ایستیبداد کیمی آخماقجا شوعارلار وئریردیلر. تئز اؤزومو اونلارین آراسیندان چیخارتماغا چالیشدیم آنجاق بیردن یئردن-گؤیدن مأمورلار قارغا-قجیر کیمی تؤکولوشوب قاباغا گلنی دگنکله ووروب توتوقلاماغا باشلادیلار. بیر تهر قالابالیق ایچیندن چیخیب قاچماغا اوز توتدوم. آنجاق ایکی مأمور دالیمجا دوشدولر. مأمورلارا ایغیشاشچیلاردان اولمادیغیمی بیلدیرمک اوچون قاچا-قاچا قیشقیریردیم: یاشاسین ایستیبداد ، محو اولسون آزادلیق، ساغ اولسون دیکتاتور. آنجاق بیلمیرم نییه مأمورلار آردیمی بوراخماییب منی توتونجا آتدیلار کوتگین آلتینا؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
یوخو
دوکتور جئری
اؤرت باسدیر ماحالینین مؤعتبر شیخ آغاسی بیر هفتهدن چوخ ایدی بللی اولمایان سببلره گؤره گئجهنی گوندوزه قاتاراق بوتون ایگیرمی دؤرد ساعاتی یاتیر، نامازلاری بئله قضایا قالیردی. حتّی اوچ گون قاباق، ماحالین قوزئی گونباتاریندا باش وئرن زلزله اوزوندن ائو-ائشیکلرینی الدن وئریب قیشین شاختاسیندا باییردا قالان اهالی، یاردیم آلماق آماجی ایله اونون قاپیسینا گلیب سحردن آخشامادک گؤزلهسهلر ده یوخودا اولدوغونو بیلینجه کور-پئشمان گئری قاییتمیشدیلار. اوزون یاتمالار اوزوندن رنگی سارالان شیخ آغانین وضعیتی یاواش-یاواش اوغوللوغو قلئیچی مورتوضو نیگران ائلهمگه باشلادی. دونن گون اورتا چاغی شیخ آغا ال سویا یئتیریب تلهسیک یاتاغینا گیریب یاتماق ایستهینده، قلئیچی مورتوض باشی اوسته دیزه چؤکوب هؤنکور-هؤنکور آغلاماغا باشلادی:
- دددده..دده! نییه بو قدر یاتیرسان؟ نهخوشلامیسان!؟ ایستهییرسن بیزی باشسیز قویاسان؟ ایجازه وئر دوکتورا زنگ ووروم گلسین..
شیخ آغا یئرینده دیرسکلندی. سؤنوک گؤزلری ایله قلئیچی مورتوضا باخیب فیسیلدادی:
- قورخما اولما اوغلوم.. بیرشئییم دئییل!
- بیر شئیین دئییلسه، نییه بو قدر یاتیرسان؟-دئیه قلئیچی مورتوض گؤزلرینین یاشینی سوزدوردو.
شیخ آغا دولوخساندی:
- گئچن هفته گئجه یوخودا گؤردوم...
قلئیچی مورتوض باشینا تاپدایاراق قیشقیردی:
- بو دونیادان گئدهجکسن؟!
شیخ آغانین اگری-اگری باخیشی قلئیچی مورتوضو سوسدوردو.
- گئچن هفته گئجه یوخودا گؤردوم، قارداش لیوان ماحالینین ایسلامی موقاویمت جبههسینه منسوب بیر قوروپ، حوضوروما گلیبلر. من ایندییهدک اونلاری هئچ گؤرمهمیشدیم. تأسوفله آد-سانلارینی بئله سوروشمادیم. گلمهلرینین سببنی سوروشدوم. دئدیلر: موقاویمتی گوجلندیرمک اوچون پولا احتیاجلاری وار. دئدیم: قاب گتیرمیسیز؟ بیر یئکه چمدان قاباغیما قویدولار. چمدانی گؤتوروب صاندیقخانایا گئچدیم. تپه-تیخلام دولارلا دولدوردوم، چمدانین قاپاغی باغلانمادی. بیر- ایکی دؤنه تاپدادیم، باغلانمادی. سون کره مؤحکم تاپدادیغیمدا بیردن سسیندن یوخودان دیسکیندیم...
قلئیچی مورتوض چاشقین- چاشقین سوروشدو:
- سونرا نه اولدو؟!!
شیخ آغا اوزونتو ایله آرتیردی:
- نه اولاجاق؟! اوگوندن دایم یاتیرام بلکه آدینی بیلمهدیگیم او مقاومت قروپو چمدانلارینی آلماق اوچون یوخوما گلهلر!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
قیرخ ایللیک مرگ برلرین نتیجهسی نه اولوب؟!
دوکتور جئری
قلئیچی مورتوضون ددهلیگی نئچه ایل ایدی زمی اوستونده ترس آوانین آدی بللیسی قره قاسیق فاطما ایله دعاوالی اولوب محکمهیه گئت-گل ائدیردی. سونوندا سیراغا گون محکمه سون قرارینی وئرهرک ددهلیگی بو داعاوادا حاقلی بیلیب قارشی طرفی آغیر جزالاندیردی. دونن گون اورتا چاغی محکمهنین قراریندان یئنیجه خبردار اولان قره قاسیق فاطمانین کیفیر آغیزلی اوشاقلاری ددهلیگین قاپیسینا تؤکولوشوب، "چیخ ائشیگه قورومساق! آروادین چوپور مصمهنی فیلان-فیلان ائلهیهجهییک"- دئیه قاپینی داشا وئردیلر. آنجاق ددهلیک قاپینی آچمایینجا سالدیرقانلار نهایت یورولوب قمیشلرینی چکیب گئتدیلر! آخشام باشی قلئیچی مورتوض ایشدن قاییداندا قاپی-قونشو اولوب-بیتنلری تئز اونون اووجونا قویدولار.وئریلن ناموس یامانلاریندان کؤپورَن قلئیچی مورتوض دلیجهسینه ائو گیریب شنهنی گؤتورهرک ائشیگه چیخاندا ددهلیگی قاباغی کسدی:
- آی بالا هارا بئله!؟
گؤزلری قان چاناغینا دؤنوشموش قلئیچی مورتوض باغیردی:
- گئدیرم شنهنی سوخام ناموس یامانی وئرنلرین موناسیب یئرینه!
ددهلیک قلئیچی مورتوضون قارشیسینی آلماغی باجارمایینجا چوپور مصمه قاباغا گئچدی:
- بالا گئدیب شر چیخارتما؛ آند اولسون ددهلیگین ساققالینا، منیم تومانیمین باغی بئله ترپنمهییب!!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
اوروسدامین ضمانتی
دوکتور جئری
گئچنلرده بیر یئرده قوناق ایدیک. سؤز-صؤحبت « روسیهنین آمریکادان ایرانا قارشی بوتون تحریملرین لغو ائدیلمهسی طلبی»یندن دوشونجه، اوستاد دفتری اوجادان قاققاناق چکیب گولدو. گولمهسینین سببینی سوروشدوقدا ایلگینج بیر خاطیرهسینی بیزه دانیشدی:
اوتوز نئچه ایل قاباق بیرگون ایشیم کلانترییه دوشدو. شانسدان کلانترینین یئنی رئیسی منیم اسکی صینیفداشلاریمدان بیری چیخدی. اؤپوش-گؤروشدن سونرا منی اوتاغینا آپاریب قاباغیما بیر چای قویاراق اویان-بویاندان، قدیم خاطیرهلردن دانیشماغا باشلادیق. دوز صؤحبتیمیزین شیرین یئرینده بیردن سالوندان تاخ..تاخ.. سسلری ائشیتدیک. سونرا قاپی تپیک ایله آچیلان کیمی اولوب اوجا بوی بیر کیشی ایچری گیردی. کیشینی همن تانیدیم. او شهریمیزین لوطیسی اورسدام ایدی. او عؤمرونون یاریسیندان چوخونو قولدورلوق اوزوندن زیندانلاردا گئچیرمیشدی. اونو باشدان آیاغادک سوزدوک. یوغون بیغلاری قولاقلارینین دیبینه قدر ائشیلن اورسدامین باشیندا یانقیلیجی قویموش قارا شاپقاسی وار ایدی. قارا کوتونو چگینلرینه آتمیشدی. آغ کؤینگینین دوگمهلری یارییا قدر آچیلیب سینهسینین چال توکلری گؤرونوردو، گئن پاچالی قارا شالواری ناللانمیش قارا باشماقلارینین اوستونه دوشموشدو. یئکه دنهلری اولان قیرمیزی تسبئحی الینده شاققیلداییردی. جَوجیگینده ایسه بیر سیقار توستولهمکده ایدی. کلانتری رئیسی چاشقینلیقلا سوروشدو:
- بویورون.. نه ایشیز وار؟!
اوروسدام جَوجیگیندهکی سیقاری گؤتورمهدن بورون اوجوندا دانیشماغا باشلادی:
- جناب سروان! بیزیم اوشاقلاردان بیرینی آتیبلار ایچری. گلمیشم اونو ضمانت ائلهیم تئز چیخارداسیز..
بیلمیرم اوروسدامین تحکّوملو دانیشماسیندان ایدی یا ندن ایدی بیردن کلانتری رئیسی حیرصلنیب قیشقیردی:
- اولان سنین بو پاتیلتین بئش ایل زیندانی وار! هله گلمیسن بیر آیریسینا ضمانت ائلهیهسن؟! باس ائشیگه گؤروم!
آچیقلاما
اوروسدام، فارسجا روستم آدینین تورکجه تلفوظودور.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
ایسلامی یاشماق
دوکتور جئری
قلئیچی مورتوضون خوُیسوز خانیم آدلی بیر بالدیزی
وار. ننهم- باجیم اولسون او چوخ گؤزل و یاخشی بیر قادیندیر. آنجاق هر گؤزلین بیر
عیبی اولدوغو کیمی اونون دا بیرجه عیبی بودورکی، بازارا چیخاندا بزهنیب-دوزهنیر،
ککیللرینی ائشیگه قویور و بیرآز دا دار و رنگلی پالتارلار گئییر. ائشیتدیگیمه گؤره قلئیچی مورتوض دفعهلرجه اونون
بو گئیینیش-گئدیشاتیندان تنقید ائدهرک، « بیز مؤعتبر ددهلیگیم شیخ آغانین یاخین
فامئللری ساییلیریق یاخشی دئییل سن بو قیافتله اونو و بیزیم آبیریمیزی تهلوکهیه
سالاسان» دئسه ده خوُیسوز خانیمین بئینیه باتماییب
کی باتماییب.
کئچن گون بازاردا دولاناندا شانسدان خوُیسوز
خانیملا قارشیلاشدیم. اؤنجه اونو تانیمادیم. ککیللرینی ایچری قویموش، گئن-بول
بیر قارا مانتو گئیمیشدی. اوز-گؤزونو ده هئچ بزهمهییب کلاسیک فیلملر کیمی
سیاه-سفید ایدی. اؤز-اؤزومه دئدیم، ˝یقین قلئیچی مورتوضون بونجا ایل اؤیود-نصحیتلری
اؤز تأثیرینی باغیشلاییب خوُیسوز خانیم ایسلامی یاشماغی اویغون گؤروبدور˝. آخشامی کوچه
باشیندا قلئیچی مورتوض چؤرکخیرداناسی ییغیناندا گؤردوم. احوالاتی اولدوغو کیمی
آنلاتدیقدان سونرا قیس-قیس گولوب دئدی:
- یوخ جانیم منیم اؤیود-نصحیمه قولاق آسان
کیمدیر؟! بالدیزیم پیللهلری چیخاندا بیرآز اورگی دؤیونور. او اوزدن بو گونلر
ایسلامی یاشماغی ترجیح ائدیر!
چاشیردیم:
- اورک دؤیونتوسونون نه ربطی وار ایسلامی
یاشماغا؟!
یئنه گولوب جاواب وئردی:
- نئجه ربطی یوخدور؟! ˝گشت ایرشاد˝ آدامی توتاندا سکته ائلهمهسی اوچون بو بیر ˝بیماری زمینهای˝ ساییلا بیلر.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
مسئوللار چوْر یئییرلر!
دوکتور جئری
بیری وار ایدی بیر یوخ ایدی.اسکی زامانلاردا
یوخسول بیر ار-آرواد یاشایاردی. کیشی قارا فهله ایدی، اؤلمه-دیری بیر یاشاییش
اوچون سحردن آخشامادک باییردا قان-تر ایچینده چالیشاردی. او، آخشام آرغین-یورغون ائوه قاییداندا، آرواد تئز
سوفرهنی آچیب پیشیردیغی یاغ شورباسینی اورتایا قویاردی. یاغ شورباسی دئدیکده،
سویا آتیلمیش ایکی قاشیق یاغ، ایکی بالاجا یئرآلما، اوچ-دؤرد نوخود یا ماش،
بیرآزجیق دا ساریکؤک ایله دوز ایدی. ار-آرواد یاغ شورباسینین سویونو تیلیت ائلهییب
یئدیکدن سونرا آرواد قاپلامانین بوتون
محتویاتینی چاناغا بوشالدیب کیشینین قاباغینا ایتهلهیرک ایندیکی میلّته اورکیاندیران
مسئوللار کیمی دئیردی:
- کیشی من یئمیرم؛ سن یئ آیاقدان دوشمهیهسن!
کیشی دولوخسانیب دئیردی:
- آرواد آخی بئلهکی اولماز، سن نه یئیهجکسن؟!
آرواد دئیردی:
- فاطی یئسین، چوْر یئسین. قاپلامانین دیبینی
یئسین!
سونرا سوفرهدن بیر پارچا چؤرک گؤتورهرک آرتیراردی:
- ائله من قاپلامانین دیبینی سیییرسم گؤرَر.
گونلردن بیر گون، کیشی آروادینین هرگون
قاپلامانین دیبنی سییرمه حرکتیندن شوبههلنیب قادین چاناغی اونون قاباغینا ایتهلهینده
قابی گئری قایتاراراق:
- بو گون من چوخ آج دئییلم بونلاری سن یئی، ائله
من قاپلامانین دیبینی سیییرسم گؤرَر-دئیه جلد قاپلامانی آروادین الیندن قاپار.
کیشی قاپلامانین دیبینه باخاندا گؤزلرینه اینانا
بیلمز؛ ایکیساریلی بیر یومورتا قاپلامانین دیبینه یاپیشمیشدی!
------------------
آچیقلاما
چوْر درد، مرض ویا زهرمار دئمکدیر.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
میلّته گوج دوشمهسین دئیه...
دوکتور جئری
دونن آخشام چاغی شیخ آغا ائششگی ایله شهردن
قاییداندا دوستلارلا ترسآوانین قهوهخاناسیندا اوتوروب اونون اؤرتباسدیر ماحالیندا،
میلتین ریفاهی اوچون تطبیق ائتدیگی یئنی ایقتصادی برنامهلریندن دانیشماقدا ایدیک.
شیخ آغا ایکی گؤزو دولو اولان خورجونو چیگنینه آشیراراق ائششگه مینمیشدی.هامیمیز
چاش-باش بو صحنهنی سئیر ائدرکن اوستاد دفتری اؤزونو ساخلایا بیلمهییب سسلندی:
- شیخ آغا باغیشلایاسان ها.. نییه خورجونو ائششگین
بئلینه چاتمیرسیز؟!
شیخ آغا آلچاقکؤنولولوکله جاواب وئردی:
- دئییرم حئیوان یازیقدیر منله خورجونو بیرگه
داشییا بیلمز یاخشیسی بودور خورجونو دا من گؤتورم.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر