+0 به‌ین
دؤولت "یارانه"نین پولونو هارادان وئریر؟
دوکتور جئری
دونن آخشام باشی کئفلی ایسکندر قلئیچی مورتوضا زنگ ووردو:
- مورتوض! هارالارداسان؟.. دور گل بیزه.. لیتریاریم یاخشی عاراق الیمه گئچیب...
قلئیچی مورتوض جوشقو ایله:
- به‌یم.. خالام ائوده دئییل؟!-دئیه سوروشدو.
کئفلی ایسکندر گولدو:
- خاخاخا..خبرین یوخدور؟ خالان ایکی گوندور مشهده گئدیب!
چوخ چکمه‌دی، قلئیچی مورتوض اؤزونو خالاسی اری‌گیله چاتدیردی. قولتوغوندا یئکه بیر خوروز وار ایدی. کئفلی ایسکندر خوروزو گؤرجک گؤزلری‌نین ایچی گولدو. قاچیب آمباردان مانقالی گتیرینده، قلئیچی مورتوض حؤووضون قیراغیندا خوروزون باشینی کسیب دریسینی سویماغا باشلامیشدی.
دم-دزگاه قورولدوقدا، کئفلی ایسکندر دئدی:
- قوی اوستاد دفتری‌یه ده زنگ ووروم گلسین، اونسوز بوغازیمزدان گئچمز!
قلئیچی مورتوض بیر شئی دئمه‌دی. یاریم ساعات سونرا اوستاد دفتری ده میزین باشیندا ایدی. کئفلی ایسکندر سلیقه ایله کاباب شیشلرینی تاباقلارا قویوب بارداقلاری دولدوردو.
اوستاد دفتری بارداغینی بیر قیراغا ایته‌له‌ییب دئدی:
- من یوخ!.. محرم‌لیکده ایچینده، ایشیم راست گلمیر؛ بیلدیر ایچدیم، هامی‌یا "سهام عدالت" وئردیلر منه وئرمه‌دیلر. قورخورام بو ایل ایچیم "یارانه"می کسه‌لر. دئییرلر دؤولت پوللولارین یارانه‌سینی کسمک ایسته‌ییر...
بو سؤزلردن کئفلی ایسکندر گولدو:
- بئله ایسه کابابلاردان یئ! من راضی دئییلم یارانه‌نی کسه‌لر!
اوستاد دفتری تاباغی قاباغینا چکیب هؤوله‌سک کابابلاری دیشینه چکه-چکه، " به به! نه یئمه‌لی‌دیر..نه لذّتلی دیر.. اللریز آغریماسین ؟" دئینده، قلئیچی مورتوض فیسیلدادی:
- تشکوره گره‌ک یوخ اوستاد، اؤز مالیز کیمی یئیین!
ائرته‌سی گونو، کئفلی ایسکندرله قلئیچی مورتوض تئیمور آغانین قهوه‌خاناسیندا اوتورب گئچن گونون نئشه‌سیندن دانیشاندا، اوستاد دفتری قاش‌قاباقلا ایچری گیردی:
- بیلمیرم دونن هانسی شرف‌سیز منیم لاری خوروزومو توتوب یئییب؟ قول-قانادینی دا گتیریب موشامبادا قاپیمین آغزینا قویوب؟..
قلئیچی مورتوض بیج-بیج گولدو:
- اوستاد! نییه به یامان دئییرسیز، خبریز یوخدور خوروزو اؤزوز یئییب‌سیز دا؟!!
اوستاد دفتری چاشیردی:
- نئجه؟!..نئجه؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
گونلرین بیرینده موللا نصرالدین‌ین باشقا بیر کنده یولو دوشور. کندین شیخ آغاسی اونو ائوینه دعوت ائله‌ییب دئییر:
– موللا، گئدک بیزه، بیر آز دوز-چؤرک یئیک!
موللا راضیلاشیب گئدیر. اوزون-اوزادی صؤحبتلردن سونرا سوفره آچیلیر. موللا باخیر کی، دوغرودان دا سوفره ده دوز- چؤرکدن باشقا بیر شئی یوخدور. آج اولدوغوندان چار-ناچار یئمگه باشلاییر. بو حالدا قاپی‌یا بیر نفر دیلنچی گلیب پای ایسته‌ییر. شیخ آغا پنجره‌دن باشینی اوزادیب دئییر:
– ردّ اول، آچیل باشیمیزدان! یوخسا گلیب قول-قابیرغانی قیرارام. دیلنچی ال چکمیر. بو دفعه موللا باشینی ائشیگه چیخاردیب دیلنچی‌یه دئییر:
– گئت قارداش، بو باشقا آداملارا بنزه‌مز. یامان دئدیگی‌نین اوستونده دوراندی.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
هئچ زاد اولماز!
دوکتور جئری
عاشورا آخشامی ایدی.حاجی ایسکندر تلم-تلسیک
مال-حئیوانا باخیب دامداریدان چیخاماق ایسته‌ینده نؤکری محرمعلی قاباغا قاچیب:
- آغا! بیرآز آیاق ساخلایین من ده پالتارلاریمی
گئییم، گلیم.- دئدی.
- سن هارا؟!- دئیه حاجی ایسکندر سوروشدو.
محرمعلی ایش پالتارینی اگنیندن چیخاردا-چیخاردا
دئدی:
- مچیده؛ به‌یم سیز مچیده گئتمیرسیز؟!
- نییه مچیده گئدیرم، آمما سن گلسن دامداری
نئجه اولاجاق؟
- اینشاالله هئچ زاد اولماز!
بو سؤزدن حاجی ایسکندر قیزدی:
- اوغلوم! اینشاالله ایله ایش اولماز.هئچ بیلیرسن قره فاطمانین
اوشاقلاری آنلاسالار دامداریدا کیسمه یوخدور قویونلاری بیر-بیر باجادان چیخاردیب
آپارارلار، هئچ بیلیرسن الی اگری خسروون قارداشلاری گؤرسه‌لر دامداریدا آدام
یوخدور دوواری یاریب اینکلری چیخاردارلار. هئچ بیلیرسن ساری خسروون یئتیملری ائشیتسه‌لر
دامداری بوشدور تویوق-خوروزلاری اینی ایله
بیرگه اوغورلایارلار. هئچ بیلیرسن...
محرمعلی‌نین گؤزلری دولدو نسه دئمک ایسته‌ینده
بوغازی تیخیلدی. حاجی ایسکندر دورومو بئله گؤردوکده سؤزلرینی کسیب قاپینی دالیجا چیرپیب
گئتدی.
حاجی ایسکندر گئتدیکده، محرمعلی په‌یه‌نین
قاباغینداکی سکی‌نین اوستونده اوتوروب هؤنکور-هؤنکور آغلاماغا باشلادی. بو
اولایدان بیر ساعات گئچمه‌میش بیردن محرمعلی‌نین موبایلی زنگ ووردو. حاجی ایسکندر
ایدی:
- اوغول محرمعلی، تئز دور گل مچیده!
محرمعلی یئریندن دیک داشلاندی:
- آغا! دامداری نئجه اولاجاق، اوغرو-موغرو
گلمز؟!
حاجی ایسکندر پیچیلدادی:
- هئچ زاد اولماز! قره فاطمانین اوشاقلاری، الی
اگری بهرامین قارداشلاری، ساری خسروون یئتیملری هامیسی مچیدده‌دیرلر!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
خیردا پول
دوکتور جئری
ائشیتدیک؛ قلئیچی مورتوض موقاویمتی ایقتیصاد سیاستلری دوغرولتوسوندا چالیشماغا باشلاییب. بئله‌کی آروادی خویلو خانیمین ائوده پیشیردیگی آیران آشیلاری، آپاریب شهرین ائل باغیندا ساتاراق یاخشی گلیر الده ائدیر. همی آش ایچک، همی ده قلئیچی مورتوضون یئنی ایشینی تبریکله‌یک دئیه، اوستاد دفتری ایله ائل باغینا یوللاندیق. اوزاقدان قلئیچی مورتوضو گؤردوک. قاباغیناداکی قازانی مالاغا ایله قاریشدیرا-قاریشدیرا اوخویوردو:
- بیرفارسا، ایکی فارسا، اوچ فارسا، دؤرد فارسا، بئش فارسا اون بئش فارسا...
بیزی گؤردوکده سسینی خیپ کسدی. اوستاد دفتری اؤفکه‌لندی:
- اشی یوز کره سنه دئمه‌میشم اؤزگه قؤوملره توخونما؟! فارسا یئرینه دئیه بیلمزسن شئونیسته؟!
قلئیچی مورتوض چاش-باش اولدو:
- اوستاد سن ندن دانیشیرسان؟ مملکندین خیردا پولونون آدینی فارسا قویوبلار..
قلئیچی‌نین سؤزونو کسدیم:
- فارسا یوخ پارسه!
قلئیچی باشی ایله سؤزومو دوغرولادی:
- هه ائله او سن دئین. منیم دیلیم چؤنمور اونو دئییم. ایندیدن تمرین ائله‌ییرم نئجه تلفوظ ائله‌ییم. هرنه اولسا منیم اساس آل-وئریم خیردا پول‌لا اولاجاق!
اوستاد دفتری ائتدیگی یانلیش قضاوتدن پئشمانلیق دویوب باشینی آشاغی سالاراق نسه دئمه‌دی.
آشیمیزی ایچیب آییریلماق ایسته‌ینده سوروشدوم:
- مورتوض بگ نئچه ائله‌دی؟
گولش قاباقلا جاواب وئردی:
- قابیلی یوخدور؛ ائله‌دی ییرمی فارسا!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
"آذربایجانِ مرزی" اوستانی‌نین یئنی مچیدی
دوکتور جئری
شهرده جار دوشدو؛ شیخ آغا یئنی مچیدین کولونگونو وورماقدادیر. بو خبردن هامیمیز چاشدیق. آخی بالاجا شهریمیزده اون سککیز مچید، دوققوز حسینیه‌یه، بئش زینبیه وار! تله‌سیک اولای یئرینه آخیشدیق. هامیدان قاباقدا شهرین دیلنچیسی کورتاغی قاچیردی. بیز چاتدیقدا، شیخ آغا کولونگون دیمدیگی ایله یئری ائشیردی. قاباغا گئچیب، " شیخ آغا!.. شهرده مچیددن چوخراق ، خسته‌خانایا، مدرسه‌یه احتیاج وار" دئمک ایسته‌ینده، کورتاغی ماجال وئرمه‌ییب سسلندی:
- شیخ آغا! ایندیدن دئییرم ها!..مچیدین قاپیسیندا تکجه من دیله‌نه‌جگم!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
کورعلی
دوکتور جئری
وار- یئمزلردن سؤز دوشموشدو. اوستاد دفتری ماراقلی بیرخاطیره سؤیله‌دی:
ییرمی ایل قاباق ائو تیکدیرمک ایسته‌ییردیم. دمیر آلماق اوچون شهرین بؤیوک تاجیری کورعلی‌نین دوکانینا گئتدیم. گره‌ک اولان دمیر چئشیدلری‌نین لیستینی وئردیکده کورعلی چؤرتکه‌نی گؤتوروب شاققاشاقلا حسابلایاراق دئدی:
- ائله‌دی بیرمیلیون ایکی یوز اللی بئش مین بئش یوز تومن.
دسته چکیمی چیخاردیب مبلغی یازماق ایسته‌ینده کورعلی دئدی:
- بیزیم ساتیشلاریمیز نقد دیر، چک قبول ائله‌مه‌ریک.
ائرته‌سی گونو بانکدان نقد پول آلیب دمیرلری آلماغا گئتدیم. کورعلی یئنه دوننکی کیمی چؤرتکه‌نی گؤتورب شاققاشاقلا حسابلاماغا باشلادی:
- ائله‌دی بیر میلیون اوچ اللی بئش مین بئش یوز تومن!- دئدی.
چاشیردیم:
- حاجی.. دونن آخشام دئدیز ائله‌ییر: بیرمیلیون ایکی یوز اللی بئش مین بئش یوز تومن!!
کور علی گولومسه‌دی:
- او دونین قیمتی ایدی، بو گون دمیر قالخیب!
نه قدر آند-ماند ائله‌دیم یوزمین اوسته‌لیگی مندن آلماسین ایشه یارامادی. علاجیم کسلینجه، کیفیمدن بیر میلیون اوچ یوز اللی مین تومن چیخاردیب میزاوستونه قویا-قویا اورگیمده دئدیم:
-عیب ائله‌مز کور علی، من بیر گون بو پولو سنین گؤنوندن چیخاردارام!
کور علی تراوللری سایدیقدان سونرا دئدی:
- قالدی بئش مین بئش یوز تومنی!
- حاجی بیر میلیونلوق آل-وئر بئش- اوچ تومن اوخوماز، اونو وئرمزلر- دئدیم.
- بئله بیر ایشیمیز یوخدور، بئش مین بئش یوز تومنی وئر!- دئدی.
علاجسیز قالاراق جیبیمدن بئش مین تومن چیخاردیب میز اوستونه بوراخدیم.
کور علی یئنه ال چکن دئییلدی:
-بئش یوز تومنی قالدی!
کورعلی‌نین بو داورانیشدان یاواش- یاواش اؤفکه‌نمگه باشلامیشدیم. زورلوقلا اؤزمو ساخلادیم. جیبیمدن مین تومن چیخاردیب میزین اوستونه قویاراق دئدیم:
- حاجی! بئش یوز تومنین یئریه مین تومن وئریرم تکی سیزدن بیر سوال سوروشا بیله‌رم؟!
کور علی تئز مین تومنلیگی گؤتورب دخیله آتاراق:
- سوروش.. سوروش..-دئدی.
دیشیم باغیرساغیمی کسه-کسه دئدیم:
- حاجی! سکسن بئش یاشیز وار، اؤولادیز دا کی یوخدور، آخی بو پوللاری کیمه ییغیرسیز؟!
کورعلی قاققاناق چکیب گوله-گوله دئدی:
- آروادیمین سونکو ارینه ییغیرام!
اوستاد دفتری‌نین خاطیره‌سیندن هامیمیز گولمگه باشلادیق. هاندان-گئجدن سوروشدوم:
- هله اوستاد! او یوز مین تومن اوسته‌لیگی کورعلی‌دن چیخاردا بیلدیز؟!
اوستاد دفتری باشی ایله هه دئیه‌رک آچیقلادی:
- بیرایل سونرا کور علی اؤلدو آروادینی آلدیم!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
خوش خبرلر یولدادیر
دوکتور جئری
اوستاد دفتری قزئتی بوکوب میزین اوستونه قویدو:
- آنایاسانین 15-نجی و 19.نجی مادّه‌لری ایجرا اولوناجاق، مدرسه‌لرده آنادیلی اوخوتدورولاجاق، سراسری تورکجه گونده‌لیک بوراخیلاجاق، سراسری تورکی تلویزیون کانالی آچیلاجاق، اورمو گؤلونه سو چکیله‌جک، ایشسیزلره ایش، ائوسیزلره ائو وئریله‌جک، ماعاشلار آرتاجاق ....
سئوینجک سؤزلرینی کسدیم:
- هاچان..هاچان بو ایشلر اولاجاق؟!
اوستاد دفتری فیسیلدادی:
- سئچکیلر قاباغی!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
میز
دوکتور جئری
قلئیچی مورتوض ایللر اوزونو دده‌لیگی شیخ آغانین قوللوغوندا اولسا دا، همیشه بؤیوک بیر آرزونو اورگینده یاشاتمیمشدی؛ شیخ آغا امکلی اولاندا، اونون یئرینه گئچیب اؤزو خالقا خیدمت ائله‌سین!
ایللر آرد-آردا گلیب گئچمیشدی. شیخ آغا آلتمیش یاشینا دولموشدو...
آنجاق امکلی اولمامیشدی!!
بو اولایدان سارسیلان قلئیچی مورتوض اؤز-اؤزونه:
- آلتمیش یاشیندا اولماسا دا حتماً یئتمیش یاشیندا امکلی اولاجاق-دئیه اورگینه توختاقلیق وئریب اون ایل ده گؤزله‌ملی اولموشدو.
...
بو گون شیخ آغا دوخسان یاشینا دولدو. میزین اوستونده ضرب توتاراق دوداق آلتی نسه میزیلدایاندا، قلئیچی مورتوض ایچری گیردی. شیخ آغا تئز اؤزونو ییغیشدیریب صندلی‌یه سؤیکندی.دیشی باغیرساغینی کسن قلئیچی مورتوض:
- دده! بیر شئی سورشسام اینجیمزسیز؟!- دئیه سوروشدو.
شیخ آغا گولومسوندو:
- یوخ اوغلوم! اینجیمه‌رم سوروش.
قلئیچی مورتوضون سسی تیتره‌دی:
- دده!.. نییه ایکی اللی بو میزدن یاپیشیب‌سیز؟
شیخ آغا یئنه گولومسوندو:
- آخی دؤرد الیم یوخدور!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
تاریخی حافیظه
دوکتور جئری
موللا فرضعلی کندین مئیدانچاسیندا ماشیندان ائندی. اویان-بویانا باخدی. ترس‌آوا هئچ دَییشمه‌میشدی. اون بئش ایل قاباق نئجه ایدیسه، ایندی ده ائله‌یدی. قیزمار گونش دیک کله‌سینه ووروردو. آغ مندیلینی چیخاردیب آلنینین ترینی سیلدی. یئنه گؤز گزدیردی. اوزاقدا کوللوکده دولانان بیر اوغلاندان باشقا چئوره‌ده کیمسه گؤرونموردو. آستا آددیملارلا اوغلانا ساری ایره‌لی‌له‌دی...
***
مجلیس سئچیملری یاخینلاشماقدا ایدی. چوخلاری کیمی موللا فرضعلی ده بو وظیفه‌یه آدای اولماق ایسته‌ییردی. بو اوزدن نئچه آی قاباقدان ترس آوایا گئدیب کندلی‌لرله دردلردن، درمانلاردان دانیشیب اؤزونو گؤسترملی ایدی. بو آرادا تکجه بیر اولای اونون اورگینی اوشودوردو. اوچ-دؤرد کز استخاره ائله‌ییب یاخشی گلنده، اورگینده، "اینشاالله ترس آوالی‌لار او اولایی اونودوبلار" دئیه اؤزونه توختاقلیق وئردی.
اون بئش ایل قاباق، موللا فرضعلی ترس آوانین پیشنامازی ایدی. کندلی‌لرین یانیندا عیزّت- احترامی وار ایدی. آنجاق بیر گون، مچیده کندلی‌لره گون اورتا نامازی قیلاندا، سجده‌یه اَییلیرکن قفیلدن برک بیر سس بیله‌سیندن چیخمیشدی. خبر کندده یاییلینجا، او آبیری‌نین دردیندن بوخچاسینی دؤیونله‌ییب باش کند مقصدینه ترس آوادان قاچمیشدی.
موللا فرضعلی بو اولایی خاطیرلایینجا آلنینی سویوق تر باسدی. یئنه آغ مندیلینی چیخاردیب ترینی سیلدی. آرتیق کوللوکده دولانان اوغلانا یاخینلاشمیشدی. "سالام" وئریب "علیک" آلدیقدان سونرا سوروشدو:
- اوغلوم!..سن کیملردن سن؟
اوغلان:
- قلئیچی مورتوضون اوغلویام!- دئدی.
موللا فرضعلی جیبیندن بیر بئش مین‌لیک چیخاردیب اوغلانا اوزاتدی:
- هه.. قلئیچی مورتوضو تانییرام چوخ یاخشی آدامدیر!..هله دئ گؤروم نئچه یاشین وار؟
اوغلان جلد بئش مین‌لیگی گؤیده قاپدی:
- دقیق بیلمیرم نئچه یاشیم وار آنجاق بابام دئییر؛ موللا فرضعلی اوسدوراندا من آلتی آیلیق ایدیم!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
دولار نه واخت قالخیر؟
دوکتور جئری
آدی اوستونده دیر؛ بیزیم بو قلئیچی مورتوض گئچمیشلرده قالایچی‌لیق ائدردی. دوکانیندا، خالقین پاخیرلانمیش میس قابلارینی کوره‌ده قیزدیردیقدان سونرا نیشادیر توزو سورتوب، اوستوندن قالای چکه‌رک پار-پار پارلاداردی. او، قالای چکمکله یاناشی، دیبی دلینمیش قاب-قاجاقلاری‌نین دلیگینی ده توتاردی. بو ایش اوچون لحیم میخی وار ایدی. میخی قیزدیریب قابین دلینمیش یئرینه سورته‌رک لحیم‌له‌یردی. بو قوللوقلار اوچون، او یوخسول کندلیلریندن پول یئرینه یومورتا، یاغ، بوغدا کیمی کند محصوللاری آلاردی.
دئییرلر، بیر گون رحمتلیک کربلایی آغاوئردی‌نین آروادی فاطما خاتین دیبی دلینمیش قازانچاسینی قالایچی‌یا آپاریر. قلئیچی مورتوض تئز لحیم میخینی قیزدیب بیر-ایکی کره قازانچانین دیبینه چکه‌رک دلیگی توتور. فاطما خاتین زحمت‌یانا اوچون زنبیلیندن بیر یوموتا چیخاردیب میزین اوستونه قویاندا قئلیچی مورتوض دئییر:
- مشدی خانیم، ائله‌دی ایکی یومورتا.
فاطما خاتین دئینمگه باشلاییر:
- نییه؟!.. نه اولوب؟!.. قاب-قاجاغین دلیگینی توتماغا هامی بیر یومورتا وئریر دا!
قلئیچی مورتوض الی‌نین ترس ایله آلنینین ترینی سیله-سیله دئییر:
- مشدی خانیم، لحیم میخی‌نین قیمتی قالخیب.
فاطما خاتین سسینی آتیر باشینا:
- نییه؟!.. نه اولوب؟!.. میخ بیزی گؤردو قالخدی؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
قلئیچی مورتوض و برجام
دوکتور جئری
ترس آوادا ایش اولمادیغی اوچون، قلئیچی مورتوض‌لا خالاسی اری کئفلی ایسکندر چالیشماغا باشکنده گئتمیشدیلر. ایکی آی بیرگه ایش آختاریب تاپا بیلمه‌یینجه هره‌سی تکباشینا ایش آختارماغا قرار وئرمیشدیلر.
آلتی آی سونرا قلئیچی مورتوض‌لا کئفلی ایسکندر گؤروشموشلر. قلئیچی مورتوض باخمیش، خالاسی اری بتر زنگین اولموش. باهالی بیر ماشین مینمیش، باهالی بالتارلار گئیمیش، قولونا قیزیل ساعات تاخمیش.
- خالا اری اوچ-دؤرد آیدا نئجه زنگین اولدون؟-دئیه قلئیچی مورتوض سورشموش.
کئفلی ایسکندر گولومسه‌یه‌رک دئمیش:
- سندن آیریلاندان سونرا مرکزی بانک‌دا ایش تاپدیم. هر گون ایشدن چیخاندا بیر-ایکی دنه آزادی سیکه‌سی اوتوب ائوده سیچیردیم. بئله‌جه سیکه‌لری ییغیب زنگین اولدوم.
ایکیسی یئنه آیریلمیشدیلار. بو اولایدان بیرآی گئچمه‌میش قئلیچی مورتوض خالاسی ارینی گؤروشمگه چاغیرمیش. کئفلی ایسکندر باهالی ماشینی ایله گؤروش یئرینه چاتینجا باخمیش قلئیچی مورتوض بیر قوجامان تانکا مینه‌رک پولیس ماشینلاری، هلی‌کوپترلر اسکورتوندا گلمکده‌دیر.
کئفلی ایسکندر چاشقین-چاشقین قئلیچی مورتوضدان سوروشموش:
- بونلار نمنه‌دیر؟!!
قلئیچی مورتوض اوزونتو ایله دئمیش:
- سندن آیریلاندان سونرا، اورانیوم کارخاناسیندا ایشه باشلادیم. هر گون ایشدن چیخاندا بیرآز زنگینلشدیریلمیش اورانیوم اوتوردوم. بوگون بیر اوسدوردوم کارخانانین یاریسی پاتلادی. ایندی منی آپاریرلار شهرین ائشیگینده سیچیم!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
مجلیسین قاپالی اوتوروملاریندا نه‌لردن دانیشیرلار؟
دوکتور جئری
ترس آوا کندی‌نین میلّت وکیلی- دوکتور ایبیش تلویزیونون قاباغینا اوزانیب خبرلری ایزله‌ینده، آروادی چوپور مصمه بیله‌سینه دئییر:
- ایبیش جان! سوروشا بیله‌رم، سیز مجلیسین قاپالی اوتوروملاریندا نه‌لردن دانیشیرسیز؟!
دوکتور ایبیش گوله-گوله دئییر:
- نمنه‌دن دانیشاجاغیق، سیز آروادلارین قاپدا اوتوروب دانیشدیقلاریندان دانیشیریق!
چوپور مصمه دوداغینی دیشله‌ییر:
- واخسئی سیز ده او سؤزلردن دانیشیرسیز؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
"بسندگی زبان فارسی" قضیه‌سی
دوکتور جئری
ترس آوانین آغ ساققاللاری ایله بیرگه قلئیچی مورتوضون دوکانینا گئتمیشدیک.اوستاد دفتری بیرآز اویان بویاندان دانیشاندان سونرا اصل مطلبه گئچدی:
- جناب مورتوض! مجلیس سئچیملری یاخینلاشماقدادیر. بیز سیزدن ریجا ائدیریک بو دؤوره سیز بو وظیفه‌یه آدای اولاسیز. بیلدیگیز کیمی، بیزیم حاضیرکی وکیل ترس‌آوا خالقیندان چوخراق جیبینه-فامیلینه خیدمت ائله‌مکده‌دیر!
قلئیچی مورتوض دریندن بیر سولوق آلاراق دئدی:
- قاباقجا من سیزین لوطفوزدن تشکور ائدیریم. آنجاق سایغیلی کندلیلر، منیم بو وظیفه‌یه لازیم اولان مدرکیم یوخدور.
اوستاد دفتری گولدو:
- موشکولو یوخدور، بئش-اون تومنله مدرک آلا بیله‌ریک، نمنه مدرکی ایسته‌ییرسیز: دوکتورا، یوکسک دوکتورا؟!
قلئیچی مورتوض باشینی آشاغی سالدی:
- دوزونو ایسته‌سز من هئچ ایبتیدایی تحصیل ده آلمامیشام!
اوستاد دفتری‌نین قاشلاری چاتیلدی:
- بو اولمادی؛ ایبتیدایی تحصیل مدرکی موطلق اولمالی‌دیر..
من دئدیم:
- بونونکی غمی یوخدور، جناب قلئیچینی ایبتیدایی اکابیر کلاسلارینا یازدیراریق. ماشالله هوشلو-باشلیدیر، بئش-آلتی آیین ایچینده ایبتیدایی تحصیل مدرکینی آلا بیلر.
قلئیچی مورتوض آجی-آجی گولدو:
- موشکول بوردادیر؛ معلول اولدوغوما گؤره منی بو کلاسلارا یول وئرمه‌یه‌جکلر!
شاشیردیم:
- مگر سیز معلولسوز؟.. نه معلولیتی؟!!
قلئیچی مورتوض باشی ایله "هه" دئیه‌رک آرتیردی:
- فارس دیلی بیلمیرم!
من بو یانیتدان چاش-باش قالینجا، اوستاد دفتری آچیقلادی:
- "وزارت آموزش و پرورش"-ین "تست بسندگی زبان فارسی" طرحینه گؤره، فارس دیلینی بیلمه‌ین اوشاقلار، آغیر ائشیدن، ضعیف گؤرن اوشاقلار کیمی معلول ساییلیب ایثتیثنایی مدرسه‌لرده تحصیل آلمالی‌دیرلار.
فارس دیلی قورومونون یاردیمچیسی اوستاد فرهیخته دانیشیغا قاتیلدی:
- بیزیم گؤرکملی اوستادیمیز، جناب جواد شیخ السلامی بو موشکوله یاخشی بیر یول تاپیب:
" می‌توان جوانان کم سال آذربایجانی و زنجانی و خوزستانی؛ اعمّ از دختر و پسر را به سیستم مبادلة جوانان که در اروپا مرسوم است؛ برای یکی دو سال در خانواده های محترم فارسی زبان که زبان متداولشان فارسی باشد؛ به عنوان مهمان پذیرفت و از این راه به ترویج و تحکیم زبان فارسی میان این گروه سنّی کمک کرد."
کئفلی ایسکندر قاققاناق چکیب گولدو:
- اشی شیخ الاسلامی 15-10 یاشیندا اوشاقلاری دئییب نه بو بوغو بورمانی!!
بیردن بیر شئی بئینیمده قیغیلجیم ووردو:
- اولماز فارس دیلینی اؤیرنمک اوچون، جناب مورتوضو اوچ-دؤرد آیلیغا تهرانا گؤنده‌رک؟!
بو اؤنریدن هامی‌نین چیچگی چاتلادی. بیرآغیردان دئدیلر:
- نییه اولماز؟
***
آلتی آی ایدی قلئیچی مورتوض تهرانا گئتمیشدی. نه گلیردی، نه ده تلفون وورودو.کندین آغ ساققاللاری منی چاغیردیلار:
- گل، گئت، گؤر بو هایاندا قالدی؟.. فارس دیلینی اؤیرنمه‌دی؟.. سئچیملر یاخینلاشیر ها!!
فورصتی ایتیرمه‌دن تهرانا یولاندیم. شهری الک-ولک ائله‌یندن سونرا ترس آوالیلارین قهوه‌خاناسینی تاپدیم. قهوه‌چی‌دن قلئیچی مورتوضون سالیغینی آلدیم. گوله-گوله دئدی:
- قلئیچی مورتوض بورادا بیر فارس قیز ایله ائوله‌نیب ترس آوایا قاییتماق دا ایسته‌میر!..
اینانمادیم؛ آدرسینی آلیب قهوه خانادان ائشیگه چیخدیم. قلئیچی مورتوض ییرمی مرتبه‌لی بیر آپارتمانین اون دوققوزونجو قاتیندا یئر توتموشدو. تؤوشه‌یه-تؤوشه‌یه پیله‌لری چیخیب ائوین قاباغیندا دایاندیم. قاپینی تیققیلداتدیم. ایچری‌‌دن قلئیچی‌نین گولمه سسی گلیردی. هاندان-گئجدن قاپی آچیلدی. ننه‌م-باجیم اولسون قاپینی آچان گؤزل-گؤیچک بیر قیز ایدی. منیم هوروت-هوروت باخدیغیمی گؤرونجه فارس لهجه‌سیله سوروشدو:
- کِم نِن اِشِز وار؟
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
هانی منیم یارپاغیم؟!
دوکتور جئری
بیز اؤرت باسدیر ماحالی‌نین ترس آوا خالقی، چوخ سوْووُرقان ایدیک. الیمیزه گئچنی یا قارنیمیزا خرجله‌ییریک یا اگنیمیزه. مومکوندور اینانمایاسانیز؛ بیز قاباقجالاری صوبحانه، ناهار، شام یئیردیک. هر مؤوسومون اؤزونه مخصوص پالتارلارینی آلیب گئیردیک. بیز بیلمیردیک، زیرپی دوشمن بیزیم بو بوش داماریمیزدان خبردار اولسا تحریملرله بیزی دیزیه چؤکورمک ایسته‌یه‌جک. تانری انرژی وزیری‌نین دده به دده‌سینه رحمت ائله‌سین. او اولماسایدی، بیز نه گونه قالاجاق ایدیک؟
گئچنلرده انرژی وزیری دانیشیقلاریندا، " تحریم‌کنندگان فهمیده‌اند نقطه ضعف ما، مصرف است. ما جامعه‌ای مصرفی هستیم. چرا چین اینگونه تحریم نمی‌شود؟ چون با یک وعده غذا هم رفع گرسنگی می‌کنند." دئیه خالقی اویارینجا، بیز سانکی یاتمیش ایدیک اویاندیق. هامیمیز ائولردن ائشیگه تؤکولوشه‌رک شیخ آغانین محضرینه یئتیشیب گؤستریش ایسته‌دیک. شیخ آغا مینبره چیخیب خالقی تقوایا، دونیانین زرق و برقیندن اوزاق گزمگه سیفاریش ائله‌یندن سونرا دئدی:
- مادامکی، بیز اوت-علف ایله قارنیمیزی دویورا بیله‌ریک نیه گؤزوموزو خاریجه‌دن گلن اته، یاغا، دوگویه تیکمیشیک؟ مادامکی، بیز آللاهین وئردیگی آغاج یارپاقلاری ایله بدنیمیزی اؤرته بیله‌ریک نییه خاریجه‌دن پالتار وارید ائله‌ییریک؟ بیز آز مصرف ائله‌سک، دوز مصرف ائله‌سک، اؤزوموزونکولری مصرف ائله‌سک دوشمن نه‌یی بیزه تحریم ائده‌جک؟!
شیخ آغانین دانیشقلاری، ترس آوا خالقی بوس-بوتون دگیشدیردی. سوْووُرقانلیق بیر یوللوق بئیینلردن چیخدی. ائرته‌سی گوندن، خالق اوت-علف ایله قارنینی دویوروب ائشیگه چیخاندا ایسه دال-قاباغینا یاپیشدیریغی ایکی یارپاق‌لا اؤرتونمگه باشلادی...
***
دونن أیری بوروق ایداره‌سینده ایشیم وار ایدی. یارپاقلاریمی یاپیشدیریب ائشیگه چیخاندا، گؤزلریمه اینانمادیم. شیخ آغانین اوغوللوغو، قلئیچی مورتوض یارپاقسیز، تشکیلاتینی توولایا-توولایا مئشه‌یه ساری گئدیردی. قاباغینی کسدیم:
- اشی بو نه وضعیت‌دیر؟ سوْووُرمامازلیغین دا بیر حدّ-حودودو وار!
باشینی آشاغی سالیب دئدی:
- منیم تقصیریم یوخدور. گئجه یاتاندا، یارپاقلاریمی میزین اوستونه قویموشدوم. سحر اویاندیقدا گؤردوم، دده‌لیگیم یانلیشجا صوبحانه یئرینه یئییب.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
حاییف اوروجلوق آیی قورتولدو!
دوکتور جئری
اوروج بایرامینی قوتلاماق اوچون قلئیچی مورتوض‌گیله گئتمیشدیم. ال-قولتوق اوتورموشدو. دالغین گؤرونوردو. الیمی چیگنینه قویونجا اؤزونه گلدی. ال سیخیشیب، اؤپوشدوکده:
- بایرامین موبارک اولسون، ایطاعتلرین، عیبادتلرین قبول اولسون- دئدیم.
آجی بیر گولوش دوداغینا یاخیلدی. گوله- گوله آرتیردیم:
- اشی نه قاش-قاباغین ساللامیسان؟ بیرآز گول؛ دانیش؛ ائله بیل بایرام گونودور هااااا!
دریندن بیر آخ چکه‌رک فیسیلدادی:
- حاییف اوروجلوق آیی قورتولدو!
چاش-باش قالدیم:
- تانری‌نین قوناقلیق آیی ایلده بیر آیدیر دا!! اولمایا ایسته‌ییرسن ایلین اون ایکی آیی اوروجلوق اولسون؟!
اوزونتو ایله باشینی توولاییب دئدی:
- گئنه رمضانلیقدا اوروجوموزو یئییردیک، دئیرم، بو باهالیقلا بوندان بئله نمنه یئیه‌جه‌ییک؟
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر