+0 به‌ین
دولار نه واخت قالخیر؟
دوکتور جئری
آدی اوستونده دیر؛ بیزیم بو قلئیچی مورتوض گئچمیشلرده قالایچی‌لیق ائدردی. دوکانیندا، خالقین پاخیرلانمیش میس قابلارینی کوره‌ده قیزدیردیقدان سونرا نیشادیر توزو سورتوب، اوستوندن قالای چکه‌رک پار-پار پارلاداردی. او، قالای چکمکله یاناشی، دیبی دلینمیش قاب-قاجاقلاری‌نین دلیگینی ده توتاردی. بو ایش اوچون لحیم میخی وار ایدی. میخی قیزدیریب قابین دلینمیش یئرینه سورته‌رک لحیم‌له‌یردی. بو قوللوقلار اوچون، او یوخسول کندلیلریندن پول یئرینه یومورتا، یاغ، بوغدا کیمی کند محصوللاری آلاردی.
دئییرلر، بیر گون رحمتلیک کربلایی آغاوئردی‌نین آروادی فاطما خاتین دیبی دلینمیش قازانچاسینی قالایچی‌یا آپاریر. قلئیچی مورتوض تئز لحیم میخینی قیزدیب بیر-ایکی کره قازانچانین دیبینه چکه‌رک دلیگی توتور. فاطما خاتین زحمت‌یانا اوچون زنبیلیندن بیر یوموتا چیخاردیب میزین اوستونه قویاندا قئلیچی مورتوض دئییر:
- مشدی خانیم، ائله‌دی ایکی یومورتا.
فاطما خاتین دئینمگه باشلاییر:
- نییه؟!.. نه اولوب؟!.. قاب-قاجاغین دلیگینی توتماغا هامی بیر یومورتا وئریر دا!
قلئیچی مورتوض الی‌نین ترس ایله آلنینین ترینی سیله-سیله دئییر:
- مشدی خانیم، لحیم میخی‌نین قیمتی قالخیب.
فاطما خاتین سسینی آتیر باشینا:
- نییه؟!.. نه اولوب؟!.. میخ بیزی گؤردو قالخدی؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
قلئیچی مورتوض و برجام
دوکتور جئری
ترس آوادا ایش اولمادیغی اوچون، قلئیچی مورتوض‌لا خالاسی اری کئفلی ایسکندر چالیشماغا باشکنده گئتمیشدیلر. ایکی آی بیرگه ایش آختاریب تاپا بیلمه‌یینجه هره‌سی تکباشینا ایش آختارماغا قرار وئرمیشدیلر.
آلتی آی سونرا قلئیچی مورتوض‌لا کئفلی ایسکندر گؤروشموشلر. قلئیچی مورتوض باخمیش، خالاسی اری بتر زنگین اولموش. باهالی بیر ماشین مینمیش، باهالی بالتارلار گئیمیش، قولونا قیزیل ساعات تاخمیش.
- خالا اری اوچ-دؤرد آیدا نئجه زنگین اولدون؟-دئیه قلئیچی مورتوض سورشموش.
کئفلی ایسکندر گولومسه‌یه‌رک دئمیش:
- سندن آیریلاندان سونرا مرکزی بانک‌دا ایش تاپدیم. هر گون ایشدن چیخاندا بیر-ایکی دنه آزادی سیکه‌سی اوتوب ائوده سیچیردیم. بئله‌جه سیکه‌لری ییغیب زنگین اولدوم.
ایکیسی یئنه آیریلمیشدیلار. بو اولایدان بیرآی گئچمه‌میش قئلیچی مورتوض خالاسی ارینی گؤروشمگه چاغیرمیش. کئفلی ایسکندر باهالی ماشینی ایله گؤروش یئرینه چاتینجا باخمیش قلئیچی مورتوض بیر قوجامان تانکا مینه‌رک پولیس ماشینلاری، هلی‌کوپترلر اسکورتوندا گلمکده‌دیر.
کئفلی ایسکندر چاشقین-چاشقین قئلیچی مورتوضدان سوروشموش:
- بونلار نمنه‌دیر؟!!
قلئیچی مورتوض اوزونتو ایله دئمیش:
- سندن آیریلاندان سونرا، اورانیوم کارخاناسیندا ایشه باشلادیم. هر گون ایشدن چیخاندا بیرآز زنگینلشدیریلمیش اورانیوم اوتوردوم. بوگون بیر اوسدوردوم کارخانانین یاریسی پاتلادی. ایندی منی آپاریرلار شهرین ائشیگینده سیچیم!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
مجلیسین قاپالی اوتوروملاریندا نه‌لردن دانیشیرلار؟
دوکتور جئری
ترس آوا کندی‌نین میلّت وکیلی- دوکتور ایبیش تلویزیونون قاباغینا اوزانیب خبرلری ایزله‌ینده، آروادی چوپور مصمه بیله‌سینه دئییر:
- ایبیش جان! سوروشا بیله‌رم، سیز مجلیسین قاپالی اوتوروملاریندا نه‌لردن دانیشیرسیز؟!
دوکتور ایبیش گوله-گوله دئییر:
- نمنه‌دن دانیشاجاغیق، سیز آروادلارین قاپدا اوتوروب دانیشدیقلاریندان دانیشیریق!
چوپور مصمه دوداغینی دیشله‌ییر:
- واخسئی سیز ده او سؤزلردن دانیشیرسیز؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
"بسندگی زبان فارسی" قضیه‌سی
دوکتور جئری
ترس آوانین آغ ساققاللاری ایله بیرگه قلئیچی مورتوضون دوکانینا گئتمیشدیک.اوستاد دفتری بیرآز اویان بویاندان دانیشاندان سونرا اصل مطلبه گئچدی:
- جناب مورتوض! مجلیس سئچیملری یاخینلاشماقدادیر. بیز سیزدن ریجا ائدیریک بو دؤوره سیز بو وظیفه‌یه آدای اولاسیز. بیلدیگیز کیمی، بیزیم حاضیرکی وکیل ترس‌آوا خالقیندان چوخراق جیبینه-فامیلینه خیدمت ائله‌مکده‌دیر!
قلئیچی مورتوض دریندن بیر سولوق آلاراق دئدی:
- قاباقجا من سیزین لوطفوزدن تشکور ائدیریم. آنجاق سایغیلی کندلیلر، منیم بو وظیفه‌یه لازیم اولان مدرکیم یوخدور.
اوستاد دفتری گولدو:
- موشکولو یوخدور، بئش-اون تومنله مدرک آلا بیله‌ریک، نمنه مدرکی ایسته‌ییرسیز: دوکتورا، یوکسک دوکتورا؟!
قلئیچی مورتوض باشینی آشاغی سالدی:
- دوزونو ایسته‌سز من هئچ ایبتیدایی تحصیل ده آلمامیشام!
اوستاد دفتری‌نین قاشلاری چاتیلدی:
- بو اولمادی؛ ایبتیدایی تحصیل مدرکی موطلق اولمالی‌دیر..
من دئدیم:
- بونونکی غمی یوخدور، جناب قلئیچینی ایبتیدایی اکابیر کلاسلارینا یازدیراریق. ماشالله هوشلو-باشلیدیر، بئش-آلتی آیین ایچینده ایبتیدایی تحصیل مدرکینی آلا بیلر.
قلئیچی مورتوض آجی-آجی گولدو:
- موشکول بوردادیر؛ معلول اولدوغوما گؤره منی بو کلاسلارا یول وئرمه‌یه‌جکلر!
شاشیردیم:
- مگر سیز معلولسوز؟.. نه معلولیتی؟!!
قلئیچی مورتوض باشی ایله "هه" دئیه‌رک آرتیردی:
- فارس دیلی بیلمیرم!
من بو یانیتدان چاش-باش قالینجا، اوستاد دفتری آچیقلادی:
- "وزارت آموزش و پرورش"-ین "تست بسندگی زبان فارسی" طرحینه گؤره، فارس دیلینی بیلمه‌ین اوشاقلار، آغیر ائشیدن، ضعیف گؤرن اوشاقلار کیمی معلول ساییلیب ایثتیثنایی مدرسه‌لرده تحصیل آلمالی‌دیرلار.
فارس دیلی قورومونون یاردیمچیسی اوستاد فرهیخته دانیشیغا قاتیلدی:
- بیزیم گؤرکملی اوستادیمیز، جناب جواد شیخ السلامی بو موشکوله یاخشی بیر یول تاپیب:
" می‌توان جوانان کم سال آذربایجانی و زنجانی و خوزستانی؛ اعمّ از دختر و پسر را به سیستم مبادلة جوانان که در اروپا مرسوم است؛ برای یکی دو سال در خانواده های محترم فارسی زبان که زبان متداولشان فارسی باشد؛ به عنوان مهمان پذیرفت و از این راه به ترویج و تحکیم زبان فارسی میان این گروه سنّی کمک کرد."
کئفلی ایسکندر قاققاناق چکیب گولدو:
- اشی شیخ الاسلامی 15-10 یاشیندا اوشاقلاری دئییب نه بو بوغو بورمانی!!
بیردن بیر شئی بئینیمده قیغیلجیم ووردو:
- اولماز فارس دیلینی اؤیرنمک اوچون، جناب مورتوضو اوچ-دؤرد آیلیغا تهرانا گؤنده‌رک؟!
بو اؤنریدن هامی‌نین چیچگی چاتلادی. بیرآغیردان دئدیلر:
- نییه اولماز؟
***
آلتی آی ایدی قلئیچی مورتوض تهرانا گئتمیشدی. نه گلیردی، نه ده تلفون وورودو.کندین آغ ساققاللاری منی چاغیردیلار:
- گل، گئت، گؤر بو هایاندا قالدی؟.. فارس دیلینی اؤیرنمه‌دی؟.. سئچیملر یاخینلاشیر ها!!
فورصتی ایتیرمه‌دن تهرانا یولاندیم. شهری الک-ولک ائله‌یندن سونرا ترس آوالیلارین قهوه‌خاناسینی تاپدیم. قهوه‌چی‌دن قلئیچی مورتوضون سالیغینی آلدیم. گوله-گوله دئدی:
- قلئیچی مورتوض بورادا بیر فارس قیز ایله ائوله‌نیب ترس آوایا قاییتماق دا ایسته‌میر!..
اینانمادیم؛ آدرسینی آلیب قهوه خانادان ائشیگه چیخدیم. قلئیچی مورتوض ییرمی مرتبه‌لی بیر آپارتمانین اون دوققوزونجو قاتیندا یئر توتموشدو. تؤوشه‌یه-تؤوشه‌یه پیله‌لری چیخیب ائوین قاباغیندا دایاندیم. قاپینی تیققیلداتدیم. ایچری‌‌دن قلئیچی‌نین گولمه سسی گلیردی. هاندان-گئجدن قاپی آچیلدی. ننه‌م-باجیم اولسون قاپینی آچان گؤزل-گؤیچک بیر قیز ایدی. منیم هوروت-هوروت باخدیغیمی گؤرونجه فارس لهجه‌سیله سوروشدو:
- کِم نِن اِشِز وار؟
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
هانی منیم یارپاغیم؟!
دوکتور جئری
بیز اؤرت باسدیر ماحالی‌نین ترس آوا خالقی، چوخ سوْووُرقان ایدیک. الیمیزه گئچنی یا قارنیمیزا خرجله‌ییریک یا اگنیمیزه. مومکوندور اینانمایاسانیز؛ بیز قاباقجالاری صوبحانه، ناهار، شام یئیردیک. هر مؤوسومون اؤزونه مخصوص پالتارلارینی آلیب گئیردیک. بیز بیلمیردیک، زیرپی دوشمن بیزیم بو بوش داماریمیزدان خبردار اولسا تحریملرله بیزی دیزیه چؤکورمک ایسته‌یه‌جک. تانری انرژی وزیری‌نین دده به دده‌سینه رحمت ائله‌سین. او اولماسایدی، بیز نه گونه قالاجاق ایدیک؟
گئچنلرده انرژی وزیری دانیشیقلاریندا، " تحریم‌کنندگان فهمیده‌اند نقطه ضعف ما، مصرف است. ما جامعه‌ای مصرفی هستیم. چرا چین اینگونه تحریم نمی‌شود؟ چون با یک وعده غذا هم رفع گرسنگی می‌کنند." دئیه خالقی اویارینجا، بیز سانکی یاتمیش ایدیک اویاندیق. هامیمیز ائولردن ائشیگه تؤکولوشه‌رک شیخ آغانین محضرینه یئتیشیب گؤستریش ایسته‌دیک. شیخ آغا مینبره چیخیب خالقی تقوایا، دونیانین زرق و برقیندن اوزاق گزمگه سیفاریش ائله‌یندن سونرا دئدی:
- مادامکی، بیز اوت-علف ایله قارنیمیزی دویورا بیله‌ریک نیه گؤزوموزو خاریجه‌دن گلن اته، یاغا، دوگویه تیکمیشیک؟ مادامکی، بیز آللاهین وئردیگی آغاج یارپاقلاری ایله بدنیمیزی اؤرته بیله‌ریک نییه خاریجه‌دن پالتار وارید ائله‌ییریک؟ بیز آز مصرف ائله‌سک، دوز مصرف ائله‌سک، اؤزوموزونکولری مصرف ائله‌سک دوشمن نه‌یی بیزه تحریم ائده‌جک؟!
شیخ آغانین دانیشقلاری، ترس آوا خالقی بوس-بوتون دگیشدیردی. سوْووُرقانلیق بیر یوللوق بئیینلردن چیخدی. ائرته‌سی گوندن، خالق اوت-علف ایله قارنینی دویوروب ائشیگه چیخاندا ایسه دال-قاباغینا یاپیشدیریغی ایکی یارپاق‌لا اؤرتونمگه باشلادی...
***
دونن أیری بوروق ایداره‌سینده ایشیم وار ایدی. یارپاقلاریمی یاپیشدیریب ائشیگه چیخاندا، گؤزلریمه اینانمادیم. شیخ آغانین اوغوللوغو، قلئیچی مورتوض یارپاقسیز، تشکیلاتینی توولایا-توولایا مئشه‌یه ساری گئدیردی. قاباغینی کسدیم:
- اشی بو نه وضعیت‌دیر؟ سوْووُرمامازلیغین دا بیر حدّ-حودودو وار!
باشینی آشاغی سالیب دئدی:
- منیم تقصیریم یوخدور. گئجه یاتاندا، یارپاقلاریمی میزین اوستونه قویموشدوم. سحر اویاندیقدا گؤردوم، دده‌لیگیم یانلیشجا صوبحانه یئرینه یئییب.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
حاییف اوروجلوق آیی قورتولدو!
دوکتور جئری
اوروج بایرامینی قوتلاماق اوچون قلئیچی مورتوض‌گیله گئتمیشدیم. ال-قولتوق اوتورموشدو. دالغین گؤرونوردو. الیمی چیگنینه قویونجا اؤزونه گلدی. ال سیخیشیب، اؤپوشدوکده:
- بایرامین موبارک اولسون، ایطاعتلرین، عیبادتلرین قبول اولسون- دئدیم.
آجی بیر گولوش دوداغینا یاخیلدی. گوله- گوله آرتیردیم:
- اشی نه قاش-قاباغین ساللامیسان؟ بیرآز گول؛ دانیش؛ ائله بیل بایرام گونودور هااااا!
دریندن بیر آخ چکه‌رک فیسیلدادی:
- حاییف اوروجلوق آیی قورتولدو!
چاش-باش قالدیم:
- تانری‌نین قوناقلیق آیی ایلده بیر آیدیر دا!! اولمایا ایسته‌ییرسن ایلین اون ایکی آیی اوروجلوق اولسون؟!
اوزونتو ایله باشینی توولاییب دئدی:
- گئنه رمضانلیقدا اوروجوموزو یئییردیک، دئیرم، بو باهالیقلا بوندان بئله نمنه یئیه‌جه‌ییک؟
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
هانسینی؟
دوکتور جئری
شیخ آغا دالغین گؤرونوردو. هر ایلکی کیمی، بو ایل ده قارداش اؤلکه‌لرین باشچیلارینی ایفطارلیغا چاغیرمیشدی. آنجاق تحریملر اوزوندن تؤره‌نن چاتیشمازلیقلاری بیرتورلو قوناقلاردان گیزلتمک ایسته‌ییردی. نئچه ساعات ایدی دوشونوب داشینماقدا ایدی. بیردن قاش-قاباغی آچیلدی. سئوینجدن چیتمیق چالاراق قاپی نؤکری- قلئیچی مورتوضو یانینا چاغیردی:
- اوغول مورتوض! ایفطارا قوناقلاریمیز وار. سندن ایسته‌ییرم، قوناقلارین یانیندا من سنه، " بیرشئی گتیر" دئیه بویوروق وئرنده، سن، "هانسینی گتیریم آغا؟" دئیه سوروشاسان.
قلئیچی مورتوض الینی ساغ گؤزونون اوستونه باسیب ائشیگه چیخاندا شیخ آغا اؤز-اؤزونه:
- بئله‌لیکله قوناقلار هر شئی‌ین گئن-بول اولدوغونو ساناجاقلار- دئیه گولومسوندو.
قاش قارالینجا قوناقلار بیر-بیر، ایکی-ایکی گلیب سوفره‌نین باشیندا اگلشدیلر. شیخ آغا ، " فیلانی گتیر، بئهمانی گتیر" دئیه آرد-آردا قلئیچی مورتوضا بویروق وئریردی.
سونوندا اذان دئییلدی. شیخ آغا قوناقلارا، "بسم الله" دئیه بویور ائتدیکدن سونرا قلئیچی مورتوضا سسلندی:
-اوغول! او بیری اوتاقدان دده‌می ده چاغیر گلسین ایفطارینی آچسین.
قلئیچی الینی ساغ گؤزونونون اوستونه باساراق سوروشدو:
- آغا! هانسی دده نیزی؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
بیرآز دا بیز اؤلک!
دوکتور جئری
شیخ آغامیز، موللا نصرالدینی ایفطارلیغا قوناق چاغیرمیشدی. سوفره آچلیب اورتالیغا یئکه بیر ایفطار آشی چاناغی قویولموشدو. شیخ آغا چؤمچه کیمی بیر قاشیق ائوخانیمیندان آلاندا، موللایا دا بیر چای قاشیغی وئرمیشدیلر. اذان دئییلینجه، شیخ آغا چؤمچه قاشیغی ایله چاناغین جانینا دوشوب آشی ایچری‌یه اؤتورمگه باشلامیش، هر ایچری‌یه اؤتوروشده ایسه، " آخ‌خ‌خ..اؤلدوم آللاه!" دئییرمیش.
موللا بیر ایکی قاشیق آشدان ایچر-ایچمز گؤرموش چاناق یاری‌یا یئتیشمکده، تئز چؤمچه قاشیغی شیخ آغانین الیندن قاپاراق دئمیش:
- شیخ آغا! سنین اؤلدوگون بسدیر، قوی بیرآز دا من اؤلوم!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
سیاست و دیانت
دوکتور جئری
سحر چاغی، قلئیچی مورتوض کوچه باشیندا سیگار
چکمکده ایدی. پولیس ماشینی قاباغیندا ساخلاییب بیر مأمور ائشیگه آتلاندی:
- یئکه کیشی! اوروجونو نییه یئییرسن؟!
قلئیچی ال-آیاغینی ایتیردی؛ سیگار دوداغیندان
یئره دوشدو:
- مگر اوروجلوق گیریب؟!
مأمور کؤپوردو:
- بوگون اوروجلوغون اون بئشی‌دیر، دئییر:
اوروجلوق گیریب؟!
قلئیچی اوزونتو ایله باشینی توولادی:
- واللاه منیم خبریم یوخ ایدی، یوخسا من
اوروجومو یئمه‌رم!
بو سؤز داها بتر مأمورو آجیقلاندیردی. قولوندان
یاپیشیب ماشینین ایچینه چکدی.
یاریم ساعات سونرا، قلئیچی محکمه‌ده ایدی. قاضی،
اگری-اگری اونو باشدان آشاغی‌یا سوزدو:
- اوتانمیرسان گؤز قاباغیندا اوروجونو
یئییرسن؟
قلئیچی باشینی آشاغی سالدی.
قاضی دریندن بیر سولوق آلاراق فیسیلدادی:
- اینقلاب ایللری سیراسیندا اولسایدی، وئریدیم گؤز قوباغیندا یانینا 14 ضربه شاللاق ووراردیلار بیر داها اوروجونو یئمه‌زدین یا اون بئش گون دوستاغا باساردیم هوشون باشینا گلردی. آنجاق تأسوفله، بیز سیاستده اولدوغو کیمی دیانتده ایسه یوموشانما مجبوریتینده قالمیشیق!
بو سؤزلرین آردینجا قاضی قاباغینداکی کاغیذین
اوزه‌رینده نسه یازدیقدان سونرا قلئیچی مورتوضا اوزادیب آرتیردی:
- جزا اوچون، اون گون، سحردن آخشاما دک عدلیه
ایداره‌سی‌نین قاباغینا سوپورگه چکه‌جکسن.
قاپی آغزینداکی مامور قلئیچی مورتوض قولوندان
توتوب ائشیگه چیخارداندا قلئیچی قاضی‌یا دؤنوب سوروشدو:
- باغیشلایین جناب قاضی!.. ناشتاولیغا ساعات
نئچه‌ده چیخاجاغام؟
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
یئرآلما باهالیغی شایعه‌دیر
دوکتور جئری
هرگون آخشام نامازیندان سونرا، شیخ آغایلا گونون مسئله‌لرینه گؤره دانیشاریق. بو گون مشه خوجاوئردی اؤفکه‌لی-اؤفکه‌لی دئدی:
- آغا!.. بویورون منیم کیمی کاسیب آداملار بو باهالیقلا نئجه گئچینسینلر؟! مسئوللار هارادا اؤلوبلر؟! گئچن هفته یئرآلمانین کیلوسونو آلمیشدیم دؤرد مین تومنه، بو گون اولوب سککیز مین تومن!!
شیخ آغا اگری-اگری مشه خوجاوئری‌‌نین اوزونه باخیب باشینی توولادی:
- مشدی! سیز نییه دوشمنلرین شایعه‌لرینی تکرارلاییرسیز؟.. هانسی باهالیق؟!.. سیز فیکر ائله‌ییرسیز بیز یئرآلما یئمیریک؟!..قیمتلردن خبریمیز یوخدور؟!.. من اؤزوم هفته‌ده، کبلایی آللاه قولو باققالدان ، اون مین تومنلیک یئرآلما آلارام. آند اولسون آللاهین وحدانیّتینه بو نئچه واختدا بیر قیران بئله اولسون مندن آرتیق پول آلماییب!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
نئجه اوروج توتاق؟
دوکتور جئری
موبارک اوروجلوق آیی یاخینلاشماقدادیر. دونن آخشام نامازیندان سونرا، شیخ آغایا دئدیلر:
- آغا!..ات باهادیر، دوگو باهادیر، یاغ باهادیر آلیب یئیه بیلمیریک، گومانیمیز بیر یئرآلما-سوغانا گئدیردی او دا جئیران داغینا چیخاندان الیمیز اتگیندن اوزولوب، بو گئدیشله بویورون بیز نئجه اوروج توتاق؟!
شیخ آغا بیرآز ساققالینی تومارلایاندان سونرا دئدی:
- باهالیق، یاغیش کیمی آللاه رحمتی دیر! باهالیقدان، نسه تاپیب یئیه بیلمیرسینیزسه، دئمک ایشلرین یاریسی اؤز-اؤزونه دوزه‌لیب. تکجه اوباشدان دوروب نیّت ائله‌مک قالیب!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
شیخ آغانین گمیسی
دوکتور جئری
اؤرت باسدیر ماحالینا باغلی اولان ترس آوا کندینده، یئددی ایل قوراقلیق اولدو. گؤیدن بیر دامجی سو یاغمادی. گؤللر، چایلار، بولاقلار قورودو. یئرلر چاتار-چاتار اولدو. خالق فلاکته دوشدو. بو یئددی ایلده کندین شیخ آغاسی، بیر چارا تاپماقدان، خالقی باشینا ییغیب یاغیش نامازی قیلماقدان، گمی قاییرماغا باشلامیشدی. گون چیخاندان گون باتانادک گمی‌نین اوستونده ایشله‌ییردی. کندلیلر، ایستیدن شیخ آغانین باشینا هاوا گلدیگینی سؤیله‌سه‌لر ده اودئییردی: یئددی ایل قوراقلیق بیتینجه یئردن-گؤیدن یاغیش یاغیب هر یئری سو آلاجاق!!
سونوندا شیخ آغا دئین کیمی اولدو. یئددی ایللیک قوراقلیق بیتدیکده، یئردن-گؤیدن یاغیش یاغیب هریانی سو آلماغا باشلادی. جان قورخوسونا دوشن ترس آوالیلارجانلارینی قورتارماق اوچون گمی‌نین اطرافینا توپلاشدیلار. بو دورومو گؤرن شیخ آغا، گمی‌نین اوستوندن خالقا سسلندی:
- باجیلار!.. قارداشلار! کئشگه منیم تک باشینا دوزلتدیگیم گمی او قدر بؤیوک اولاردی سیزین هامینیزی اوندا یئرلشدیرردیم! آنجاق تأسفله بو ایمکانسیزدیر. بو اوزدن ترس‌آوانین نسلی یئر اوزوندن سیلینمه‌سین دئیه کندین هر صینیفیندن بیر جوت آدام سئچمک زوروندا قالمیشام. لوطفن آدلارینی اوخودوغوم شخصلر گلیب گمی‌یه مینسینلر.
سونرا قولتوق جیبیندن اوزون بیر سیاهی چیخاردیب اوخوماغا باشلادی:
- کندیمیزین بؤیوک ایختیلاسچیسی جناب آ.ش. ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک روشوتخورو جناب پ.خ ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک اوغروسو جناب غ. ل. ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک فیریلداقچیسی جناب م.پ ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک پاپاق تیکنی جناب ش.ش ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک ساتقینی جناب آ. م. خ ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک مؤحتکیری جناب ف. ف ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک......
اوخونان سیاهیدان گؤز سو ایچمه‌ین قلئیچی مورتوض باشینا باشقا بیر چارا تاپسین دئیه، آروادی خویلو خانیمی قولوندان یاپیشیب گمیدن اوزاقلاشماق ایسته‌دی. بو شیخ آغانین گؤزوندن یایینمادی. آرخادان سسله‌دی:
- آی.ی. قلئیچی مورتوض هارایا گئدیرسن؟ گلین گمی‌یه مینین!..
سونرا گوله-گوله آرتیردی:
- باشی قاپازلی قلئیچی مورتوض اولماسا بؤیوکلریمیز نه ایشه یارایاجاقلار؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
ایشله‌سم ده، ایشله‌مه‌سم ده
دوکتور جئری
بیزیم بو اوستاد دفتری‌نین کیچیک اوغلو چوخ چالیشقان بیر اوشاق‌دیر. یوکسک تحصیلاتینی بیتیریب ایش تاپا بیلمه‌ینده، چوخلاری‌نین ترسینه، مدرکینی بیر قیراغا قویوب بنّا یانیندا کرپیچ آتماغا باشلامیشدی. تیکینتی ایشی اولمایاندا ایسه خیابان قیراغیندا جوراب ساتیردی. دئمک اولار ایندی‌یه‌دک من اونو بوش-بئکار گؤرمه‌میشدیم. آنجاق بایرامدان بو یانا، او هر گون قزئته قولتوغوندا تئیمورآغانین قهوه‌خاناسینا گلیب بولماجا چؤزمکله واختینی سورتور! دونن بیله‌سینه یاناشیب اویان-بویاندان دانیشاندان سونرا ایش-گوجوندن سوروشدوم.
- ایشله‌میرم!- دئدی.
اوزونتو ایله باشیمی توولایا-توولایا:
- بوگونلر ایش تاپماق چتیندیر هر حالدا!- دئدیم.
گولومسوندو:
- ایش اولسادا، اولماسادا من ایشله‌میرم!
شاشیردیم، چالیشمادیغی‌نین ندنی سوروشدوقدا دریندن بیر سولوق آلیب دئدی:
- بیلدیگین کیمی قاباقجالاری بنا یانیندا ایشله‌ییردیم. بیلدیر آتام اللریمین قابارینا دؤزمه‌ییب اویان-بویاندان بئش میلیون تومن جورله‌دی، بیر ایش یولا سالیم. یولداشلاریم دئدیلر، قیزیل سیکّه آل. بئش میلیون‌لا اوچ دنه سیکّه آلماق اولاردی.من اونلارین سؤزلرینه قولاق آسماییب بیر جوراب توخوما دزگاهی آلیب گئجه-گوندوز ایشله‌مکله بئش میلیونلوق سرمایه‌می اون بئش میلیون ائله‌دیم..
دانیشیغینی کسیب آلقیشلاماغا باشلادیم:
- ساغ اول واللاهی!!..نه دئمیشم بئله ایشه...
اوستادین اوغلو گولدو:
- دوزدور من بئش میلیونو بیر ایلده اون بئش میلیون ائله‌میشدیم آنجاق بو ایل، اون بئش میلیون‌لا گئنه تکجه اوچ دنه سیکّه وئریردیلر! یعنی، منیم بیر ایللیک تاقا-تاققیم هاوایا گئتمیشدی! بو اوزدن فیکیرلشدیم؛ مادامکی ایشله‌سم ده، ایشله‌مه‌سم ده سرمایه‌م اوچ دنه سیکه‌دیر، اون بئش میلیونو وئریب اوچ دنه سیکه آلدیم!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
بیرآز دا اوغرولارین فیکرینده اولون!
دوکتور جئری
کاتتا ایسلامین اوغلو، باغلاری ائششگین بئلینه
چاتیب گئتمک ایسته‌ینده، حاجی محمدعلی آغا برزگر توزاناق سالاراق اؤزونو یونجالیغا
یئتیردی. موتوردان آشاغی ائندی. دیشی باغیرساغینی کسیردی. بیر هفته ایدی، قان تر
ایچینده تک باشینا یونجانی بیچیب، تاغالاییب، بوکموشدو. آنجاق باغلارین قوروماسینی گؤزله‌یندن ، کیمسه گونده-گونده گلیب
یونجالاری اوغورلاییردی. نئچه گون پوسقودا یاتدیغی ایشه یاراماسا دا، ایندی آلدیغی
بیر راپورت ایله اوغرونو سوچ اوسته یاخالامیشدی.
حاجی محمدعلی یومروغونو سیخاراق دیشی‌نین دبیندن
چیخانی دئمک ایسته‌ینده، کاتتا ایسلامین اوغلو تئز اونو قاباقلادی:
- حاجی محمدعلی آغا اوتانمیرسان؛ نییه به باغلاری کیچیک سالمیسان؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
جهنّم گولمک یئری دیر!
دوکتور جئری
کئفلی ایسکندر ایله جنّت‌ده گزمکده ایدیک. بیردن قلئیچی مورتوض یادیما دوشدو. اوزونتو ایله دئدیم:
- ایسکندر بگ گؤردون قلئیچی مورتوض اؤز الی‌له اؤزونو نه گونه سالدی. نه قدر بیله‌سینه دئدیک، دیوارین چاتیندان قونشونون آروادینا باخما، جومعه آخشاملاری مچیدده چاخیر ایچمه، دستمازسیز جاماعات نامازی قیلما، محرمکلیکده خالقدان ییغدیغین پوللاری سیم-سانجاق‌لا کوله ائله‌مه، آیاق اوسته ایشه‌مه، بی‌بی‌سی رادیوسونا قولاق آسما، دونیا مالیندان برک یاپیشما، روشوت وئرمه، آغازاده‌لرین یولونو گئتمه، دده‌لیگین جیبیندن پول اوغورلاما...
سونرا دریندن بیر سولوق آلاراق آرتیردیم:
- قلئیچی مورتوض بیزیم کیمی شیخ آغانین سؤزلریندن چیخماسایدی، ایندی بورادا بیزیم‌له کئفه باخیب جهنّمه گئتمزدی!
بو سؤزلریمدن کئفلی ایسکندر کؤورلدی:
- دئییرم، بیزده قلئیچی اوچون یاخشی یولداش اولمادیق ها! بورایا گلندن بیرجه دؤنه بئله اولسون گئدیب اونون حالینی سوروشمامیشیق!
دانیشیق بو یئره چکینجه واختی ایتیرمه‌دن جنّتین ملک‌لریندن ایذین آلیب جهنّمه یوللاندیق. جهنّمده قورخونج بیر صحنه ایله قارشی قارشی‌یا گلدیک. قلئیچی مورتوضو خیرتدگه‌جن قوما قویلامیشدیلار. آنجاق بونونله بئله او، آرا وئرمه‌دن قاققاناق چکه‌رک گولمکده ایدی!
شاشقین-شاشقین سوروشدوق:
- جهنّمین اورتاسیندا، بؤیوک عذابین ایچینده اورکدن گولورسن‌می؟!!
قلئیچی مورتوض زولوقلا گولمه‌یینی ساخلادی:
- شیخ آغا، آلتدان آیاغیمی قیدیقلاییر!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر