اینقیلابچی
دوکتور جئری
اوستاد دفترینی آنادیلینی مودافیعه ائتدیگی اوچون توتوقلاییب بئش-آلتی گون یاخشی توجیه ائلهیندن سونرا قاضی قارشیسینا چیخارتمیشلار.
قاضی غضبلی-غضبلی:
- سیز اؤلکهنین میلّی امنیتینی تهلوکهیه سالیبسیز، سیز بیر ضید اینقلابسیز!-دئیه باغیرمیش.
اوستاد دفتری مظلوم- مظلوم:
- جناب قاضی! واللاه بیللاه من ضید اینقلاب دئییلم، آند اولسون آللاهین بؤیوکلوگونه من گونده یوز یول آرزو ائلهییرم اؤلکهمیزده اینقلاب اولسون!-دئمیش.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
شیخ آغانین خورونا توتما حکایهسی
دوکتور جئری
تانری بیر ده او قارا گونلری گتیرمهسین. خورونا خستهلیگینین آت اویناتدیغی، گونده بئش-آلتی یوز اینسانین جانینی آلدیغی گونلر ایدی. بیرگون آرغین-یورغون خستهخانادان ائوه گلیب اؤلومو تختین اوستونه سالمیشدیم. گئجهنین بیرواختی بیردن گؤردوم قاپی گوروپ-گوروپ دؤیولور. "آللاه خئییر ائلهسین" دئیه یئریمدن قالخیب قاپینی آچدیم. قلئیچی مورتوض ایدی. منی گؤرجک ایکی الی ایله باشینا تاپداییب آغلاماغا باشلادی:
- دوکتور! فریادیما چات.. ائویمیز ییخیلدی..
نیگران اولدوم:
- نولوب خویلوخانیما بیر شئیمی اولوب؟!
اؤکوتمه وورا- وورا:
- کئشگه خویلوخانیما بیر شئی اولاردی!.. ددهلیگم..ددهلیگم شیخ آغا اؤلور.. خورونا توتوب... ائویمیز ییخیلدی.. اؤرت باسدیر ماحالی باشسیز قالدی...
پالتارلاریمی گئییب یولا دوشدوک. یاریم ساعات سونرا شیخ آغانین ائوینده ایدیک. شیخ آغا اوتاغین اورتاسیندا اوزانیب خیریلداییردی. قلئیچی مورتوضو گؤرونجه قیشقیردی:
- هانسی جهنمهدهسن؟ اؤلورم.. اؤلورممم.. ترس آوانین دوکتورلاری ایشه یارامادی.. دئمهدیم؛ گئت منه اینگیلیسدن دوکتور گتیر...
قلئیچی مورتوض دئدی:
- دده! تحریملره گؤره اینگیلیسدن دوکتور گتیرمک اولمور.
سونرا بارماغی ایله منی گؤستردی:
- آمما باخ من موشابهینی تاپمشام آدی دا خاریجی دیر!
شیخ آغانین طیب پروندهسینی آلیب تستلری گؤزدن گئچیردیم. خورونا ویروسی آغ جیگرلرینین یوزده دوخسان دوققوزونو بوروموشدو.
قلئیچی مورتوض نیگران-نیگران پیچیلدادی:
- بیر اومود وار؟!
یاواشجا دئدیم:
- بو یوزده (درصد) ایله هر کیمسه اولاسایدی چوخدان اؤلموشدو! آنجاق چوخ اوزولمه من چاراسینا باخاجاغام!
سونرا گئدیب "اؤلورم..اؤلورم" دئین شیخ آغانین قولاغینا بیر ایکی کلمه سؤز پیچیلدادیم.
شیخ آغا سؤزلریمی ائشیدینجه سؤنوک گؤزلرینین ایچی پارلادی...
***
ائرتهسی گونو قلئیچی مورتوض بیر قوطو شیرنی ایله ایشلهدیگیم خستهخانایا گلمیشدی. برکدن الیمی سیخیب دئدی:
- آللاه سیزدن راضی اولسون دوکتور. ددهلیگیم ساغالیب. بوگون هم یئییر، هم ایچیر، هم ده یاتیر. دوغرودان سیز مؤعجیزه ائلهمیشسیز. باشقا دوکتورلارین باهالی-باهالی ایگنه-داواسی ایشه یارامایان یئرده، سیز ایکی کلمه سؤز ایله ددهلیگیمی موعالیجه ائلهدیز.
دوغروسو قلئیچی مورتوضون یئرسیز اؤوگولری (مدحلری) اورگیمه یاتمادی:
- آی قارداش! مؤوضونو چوخ شیشیرتمه! نه مؤعجیزهسی؟ من تکجه شیخ آغانین قولاغینا دئدیم: قورخما پیس آداما هئچ زاد اولماز!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
یئنی آغالار
دوکتور جئری
دونن آخشام قلئیچی مورتوضون گؤروشونه گئتمیشدیک.
باشی پانسیمانلی یاتاقدا اوزانیب زاریلداییردی. دئدیکلریندن آنلاشیلدی او آلتی آیدیر کندلرینین قیزیل
معدنینده مرکزلی بیر آغایا ایشلهییر. نئچه گون قاباق ایسه دیگر معدنچیلرله دالی
قالمیش آیلیقلارینی ایستهمگه گئتدیکده آغانین قولوچوماقلیلاری تؤکولوشوب
اونلاری دویونجایا قدر دؤیموشلر.
بو احوالاتی ائشیتدیکده گوله-گوله دئدیم:
گئنه رحمت ترس آوانین قدیمکی آغاسینا!
دئییرلر؛ قدیملر ترس آوانین بیر آغاسی
وارایمیش. بیر گون اوغلو اونون یانینا گئدیب دئدی: آتاجان! بیر ایشچی تاپمیشام
اؤزوندن یئییر، اؤزوندن ایچیر، بیزه ایشلهییر. بو سؤزلره آغا باشینی توولاییب دئدی:اوغول! ائله بیر
ایشچی تاپاردین بیز ده اوندان یئییب- ایچردیک!
قلئیچی قارداش! ایندی سؤزوم گلیر بو مرکزلی آغا. سیزدن یئییر، سیزدن ایچیر، هله اوستهلیک سیزی ده دؤیور!!
...
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
بیر نؤمره بؤیوک مانتو
دوکتور جئری
دونن آخشام ائشیتدیک قونشوموز موللا فرضعلی سالدیرییا اوغرایب. بتر نیگران اولدوق. اوستاد دفتری ایله بیر قوطو شیرینی باغلاییب گؤروشونه گئتدیک. یازیق یاتاغا اوزانیب زار-زار زاریلداییردی. اوز-گؤزو قاپ-قارا اولموشدو. بیزی گؤرجک آزجا قالخیب یاسدیغا دیرسکلندی. ال اؤپمهدن سونرا اوستاد دفتری سورشدو:
- آغا! الی سینایدی سیزی کیم بو گونه سالیب؟!
موللا فرضعلی دریندن بیر سولوق آلیب دئدی:
- ریا اولماسین بیلمیرم بیلیرسیز یا یوخ، من آللاه خاطیرینه محلّه مچیدینین پئشنامازلیغی ایله یاناشی شکّیات ایدارهسینده ده چالیشیرام. آخشاملار ایسه "ایضافه ثاواب" اوچون کوچه-بازاردا خالقی خوصوصیله خانیملاری "امیربه معروف و نهی از منکر" ائلهییرم. قالابالیق یئرلرده دولاناراق، " باجی توکوزو قویون ایچری"، "قیزیم یاخانی دویمهله"، "ننه جورابینی چک یوخاری توپوغون گؤرسهنیر"، " خانیم قیز گوناهدیر برکدن گولمه"، "بالام، آدام دوداغینی بویاییب ائشیگه چیخماز" دئیه خانیملاری اویاریرام. حاقدان گئچمهیک ده خانیملار دا بو تذکورلریمی موثبت قارشیلاییب تئز اؤزلرینی ییغیشدیریرلار.
موللا فرضعلینین سؤزونو کسدیم:
- آغا! هله بو احوالات ندیر؟!
موللا فرضعلی اورکدن بیر آخ چکهرک آچیقلادی:
- سیراغا گون بازاردا گزیردیم. قاباقدا اوجا بویلو- ائنلی کورکلی بیر آرواد یئهین-یئهین گئدیردی. نفس وورا-وورا آرخادان سسلندیم: آی باجی! آی باجی!.. آرواد گئری دؤنوب اؤفکه ایله "بلی" دئدی. دوغروسو آروادین بو "بلی"سیندن چاشیریب دئدیم: باغیشلایین خانیم! مومکون اولسا بیر نؤمره بؤیوک مانتو گئیهسیز یانلاریز پیرتلاییب ائشیگه!
مارقلا سوروشدوم:
- هه.. سونرا نه اولدو؟!
- نه اولاجاق! گاوورین قیزی باشماغینی چیخاردیب دوشدو جانیما!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
اوجوزلوق گولمهجهلری
دوکتور جئری
یوخودا گؤررسیز!
شیخ آغا ایله هفتهلیک گؤرشوموزده، قلئیچی مورتوض دئدی:
- آغا!.. دونن گئجه یوخودا گؤردوم مملکندیمیزده هر شئی اوجوزلاشیب. میثال اوچون دویونون چوالی اولموشدور 20 مین تومن، یاغین چللگی 5 مین تومن، اتین کیلوسو 2 مین تومن.. سیزجه بونون تعبیری نمنهدیر؟!
شیخ آغا گولومسوندو:
- تعبیری بودور سیز اوجوزلوغو بیرده یوخودا گؤررسیز!
مملکند هانسی طرفه گئدیر؟
موللا نصرالدین یئنی بیر ائششک آلمیشدی آنجاق اونو - مسئوللارین باهالیغی کونترول ائده بیلمهدیگی کیمی - کونترول ائده بیلمهییب ائششک باش آلیب گئدیردی.
یولدا بیریسی سوروشور:
- موللا بو عجله ایله هارایا گئدیرسن؟
موللا جاواب وئریر:
- ائششگین ایستهدیگی یئره!
سببی نه ایدی؟
دونن کوچهده اوستاد دفترینی گؤردوم. گوله-گوله گئدرکن بیردن اؤکوتمه ووروب آغلاییردی. اؤز-اؤزمه دئدیم یقین کیشینین باشینا هاوا گلیب. بیلهسینه یاخینلاشیب احوالاتی سوروشدوم. مندیلی ایله گؤزونون یاشینی سیله-سیله آچیقلادی:
- مسئوللارین یارانهلری چوخالداجاقلارینی یادیما سالدیقدا سئوینجدن گولورم آنجاق بو ایشین سونوجونا فیکرلشدیکده اورگیم دولوب بیلهمی آغلاماق باسیر!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
ائو کرایهسی
دوکتور جئری
یئنی ائولنمیش گنج بیگ-گلین ائو کرایهلهمک اوچون سحردن آخشامادک شهرین بوتون املاکچیلارینی بیر-بیر دولانسالار دا سونوندا الی بوش گئری دؤندولر. اوغلانین آلدیغی معاش ائوین کرایهسینه کیفایت ائتمیردی. قیز اوغلانین دالغینلیغینی گؤرونجه دئدی:
- اولماسا بیر مودّت گئدک سنین بابان ائوینده یاشایاق.
اوغلان اوزونتو ایله جاواب وئردی:
- اولماز!
قیز شاشیردی:
- آخی نییه اولماز؟!
اوغلان باشینی آشاغی سالدی:
- آخی بابام اؤزو هله بؤیوک بابامین ائوینده یاشاییر!
***
بللی اولمایان سببه گؤره قلئیچی مورتوضو ددهلیگی-شیخ آغا ائودن ائشیگه اؤتورموشدو. او چارهسیزلیکدن بیر املاکچینین یانینا گئدیب بیر ائو کرایهلهمک ایستهدی. املاکچی شیخآغانین اوغوللوغو تانییینجا اونو لوکس بیر ائوه آپاردی. شاشقینلیق ایچینده ائوی گزن قلئیچی مورتوض ائوین کرایهسینی سوروشدو. املاکچی، "قابیلی یوخدور" دئیه آرتیردی:
- بیر میلیارد رهنی، آیدا دا اللی میلیون تومن کرایهسیدیر!
قلئیچی مورتوض باشینی قاشدی:
- بورانین آخیری هارادادیر؟!
املاکچی شاشیردی:
- قوربان! بئله لوکس ائوین آخیری اولماز کی!
قلئیچی مورتوض اؤفکهلندی:
- بئله ایسه، بورانی بو رهن-کرایهیه توتان اؤکوز هارادا یاتاجاقدیر؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
او هارا، بو هارا؟!
دوکتور جئری
بیر ژاپونلو جوتون ایکیز اوشاقلاری اولور. قضادان بو آرادا بیر تورک سیاحی بونلارا قوناق گلیر. ژاپونلو جوت قوناغا دئییرلر بیزده دب بئلهدیر بو کیمی مؤوقعلرده اوشاغا قوناق آد قویمالیدیر. سیاح بئشیکلره یاخینلاشیب کؤرپهلری گؤزدن گئچیریرکن گؤرور؛ ایکیزلرین بیری آپ- آریق دیگری ایسه فؤوقالعاده کؤکدور. چاشقینلیقلا میزیلداییر:
- او هارا، بو هارا؟
قوناغین آغیزدان بو سؤزلر چیخار-چیخماز جوت سئوینجدن چپیک چالیب دئییرلر:
- نه اویوملو، گؤزل آدلار!
و اوشاقلارین بیرینین آدینی قویورلار اوهارا اوبیرینین آدینی ایسه بوهارا
***
تلویزیون اصفهان اکینچیلرینین زاینده رودون قوروماسینا دایر ییغینجاقلاری گؤستریر؛ بیر طرفده چالیب-اوخورلار، بیر طرفده نذیر پایلاییرلار، بیر طرفده تریبون دالیندان شوعارلار سسلهندیریرلر، بیر طرفده...
اورمو گؤلونون قورودولماسی گؤستریلرینه گؤره یئددی ایل قضایی پروندهسی آسیلی وضعیتده ساخلانیلان مدنی فعّالین باش-گؤزونه دَین باتونلارین یئری یئنیدن سیزیلداماغا باشلاییر. چاشقینلیقلا میزیلداییر:
- اوهارا، بو هارا؟!
***
دونن اوستاد دفتری بیزه قوناق گلمیشدی. گؤزونو تلویزیونون صحفهسیندن آییرمیردی. سونوندا اؤزونو ساخلاماییب دئدی:
- دوکتور! سیزین تلویزیونون آداملاری نییه بئله پیر-پیر پیریلداییرلار آنجاق بیزیم تلویزیونون آداملارینی قیل-قیپ باسیب؟
گولورم:
- اوستاد بو ماهوارهدیر!
چاشقینلیقلا باشینی تؤولاییب میزیلداییر:
- او هارا ، بو هارا؟!
***
قلئیچی مورتوضون تویو ایدی. دریسینه سیغینمیردی. دونیالار گوزلی بیر قیز آلمیشدی. تام گردهگه گیرهجک آندا بیردن برقلر گئتدی.یاریم دقیقه چکمهدی یئنه برقلر گلدی. اوتاغا گئچدیلر. قلئیچی سئوینجک گلینین دوواغینی قالدیریب اؤزونه باخاندا قورخودان دالی-دالی چکیلدی. دوواغین آرخاسیندان چیرکین بیر قیز اونا باخیردی. چاشقینلیقلا باشینا تاپداییب سیزیلدادی:
- او هارا، بو هارا؟!
***
شیخ آغا ائششکدن یئنیب بنز ماشینینا میندیکده چاشقینلیقلا اؤز-اؤزونه دئدی:
- او هارا ، بو هارا؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
سوزمه اوشاق
دوکتور جئری
دونن ترس آوادا اوشاقلارا قیزیلجا واکسنی ووراجاق ایدیک. اهالی سحر تئزدن ساغلیق ائوینین ائشیگینده صف باغلامیشدی. پنجرهدن باخاندا قلئیچی مورتوضو جمعیتینن آراسیندا گؤردوم. بارماغیملا ایشاره ائلهییب هامیدان قاباق اونو ایچرییه چاغیردیم. قوجاغیندا عؤمرومده گؤرمهدیگیم گؤزل-گؤیچک بیر کؤرپه وار ایدی. کئف-احوالدان سونرا سوروشدوم:
- مورتوض بگ! بو گؤزل بالا نوهندیرمی؟
دیلینی چئینهدی:
- یوووخ جانیم، اؤز اوشاغیمدیر!
بتر شاشیردیم:
- اشی سن آلتمیشی آشیرماقداسان، بو یاشدا اوشاغی نئیلهییردین؟!
باشینی آشاغی سالدی:
ایسلامی شورا مجلیسینین "جمعیتی جاوانلاشدیرما پلانی"نین تصویبی آردینجا دواخانالاردان حامیلهلیگی اؤنلهیین وسایل ییغیشدیریلدی، بیز ده جارهسیزلیکدن کاندوم یئرینه جوراب ایشلتدیک...
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
گئچن یازیلاریمیزین بیرینده یازمیشدیق:
قلئیچی مورتوض زیبیل قابیدان تاپدیغی جین چراغینین یاردیمی ایله موللا فرضعلینین
دامادی اولدوقدان سونرا ترس آوانین والیسی اولاراق سئچیلدی. ایندی ایسه
احوالاتین قالانی...
اولماسا بونو دا بیر سؤز ائلهیین!
دوکتور جئری
قلئیچی مورتوض ترس آوانین والیسی سئچیلدیکدن سونرا بوتون اؤرت باسدیر ماحالینین خدوم مسئوللاری کیمی گونده دالیجا بیر سؤز چیخاردیردیلار.
بیر گون
دئییردیلر: والینین تکجه ایکی کلاس ساوادی وار!
بیر گون دئییردیلر:
دامادینی اؤزونه موعاوین سئچیب!
بیر گون دئییردیلر: یوز میلیارد ایختیلاس ائلهییب!
بیر گون دئییردیلر: ال آلتی دؤولت اموالینی
ساتیر!
بیر گون دئییردیلر: هاواییدا اؤزونه بیر آدا
آلیب!
بیر گون دئییردیلر: روشوتین فیأتینی یوز مین
تومنه یئندیریب!
بیر گون...
آنجاق دئدی-قودولارین ان پیسی دؤرد-بئش گون
بوندان قاباق یاییلدی:
والی گئجه یاریلاری ترس آوانین آدی بللیسی-
پرستوبانونون ائوینه گئدیر!
بو سؤیلنتی نامیس گؤزتچیلری رئیسینین قولاغینا چاتینجا تئز مؤوضونون آراشدیریلماسینا دایر بویروق وئردی. تأسفله دئییلنلر دوغرویموش کیمی گؤرونوردو. بونون آردینجا، نامیس گؤزتچیلری دونن گئجه یاریسی پرستو بانونون ائوینه بیر سالدیری دوزنلهدی. مأمورلار چتینلیکله قاپینی سیندیریب ایچری گیرینجه ائوده پرستو بانودان باشقا کیمسه یوخویدو آنجاق ائوین آرخا قاپیسی آچیق قالمیشدی! نامیس گؤزتچیلرینین رئیسی ایکی-اوچ کوچه آشاغیدا قلئیچی مورتوضو تاپدی. سورعتله هارایاسا گئدیردی. بیلهسینه یاخینلاشیب سایغی ایله سوروشدو:
- جناب والی! باغیشلایین سوروشا بیلهرم گئجهنین بو واختیندا
بورالاردا نه قاییریرسیز؟!
قلئیچی مورتوض سرتجه یانیتلادی:
- هئچ! چیخدیم گؤروم شهر امن-آمانلیقدایر یا
یوخ؟
نامیس گؤزتچیلرینین رئیسی گولومسوندو:
- باغیشلایین سوروشا بیلهرم، بو شالوار نمنهدیر
گئیمیسینیز؟!
قلئیچی مورتوض گؤزونون اوجو ایله شالوارینا
باخدی. تلسیکدن گوللو-گوللو بیر تومان گئیمیشدی! اؤزونه آلماییب اؤفکهلندی:
- اولماسا بونو دا بیر سؤز ائلهیین!!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
ایستهییرم دئییم سیز..
دوکتور جئری
شیخ آغانین ترس آوا کندینده اولان گؤزلهنیلمز سفری سیراسیندا کاتتا ایسلام تریبون دالینا گئچیب خوش گلدین ائلهدیکدن سونرا دئدی:
- شیخ آغا! کندیمیزین باشینا گلن بوتون فلاکتلرده سیزی اؤز یانیمیزدا گؤرموشوک...
(خالق فیشقا و چپیک چالدیقدا شیخ آغا گولومسهیهرک باشی ایله خالقدان تشکور ائتدی).
... شیخ آغا! اینیشیل ترس آوایا زلزله گلنده گؤزوموزو آچاندا سیزی باشیمیز اوستونده گؤردوک. بیلدیر ترس آوادا طوفان اولاندا گؤز آچدیقدا گؤزوموز سیزین گؤزونوزه ساتاشدی. بو ایل ایسه بو سئل فلاکتینی باشیمیزا گلدیکده یئنه سیزی قارشیمیزدا گؤروروک. شیخ آغا ایستهییرم دئییم سیز...
بیردن کاتتا ایسلامین سؤزلرینی ترس آوانین دلی سوْووُ قلئیچی مورتوض کسیب قیشقیردی:
- ایستهییرم دئییم سیز نه اوغورسوز آدامسیز!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
قلئیچی مورتوض داماد اولدو
دوکتور جئری
ماشینیمین قیریلمیش آیناسینی دَییشدیرمک اوچون تعمیرچییه
گئتمیشدیم. دوکاندا قلئیچی مورتوضو گؤردوم. دوغروسو، تانیشلیق وئرمهسیدی بیلهسینی
تانیمایاجاقدیم. بوسبوتون دَییشمیشدی. قارا گؤزلوک تاخمیشدی. بئش-آلتی میلیون
تومنلیک کوت شالوار گئیمیشدی. یاناقلاری ایسه قیزیل آلما کیمی یانیردی. بوتون ترس
آوالیلار کیمی منیم ده فیکریم پیس یئرلره گئتدی؛ اولمایا مورتوض اوغورلوق ائلهییب؟
اولان دوننهجن بو فلاکت خطینین آلتیندا دونبالاق آشیردی، ایندی نئجه اولدو نئچه
میلیونلوق پالتار گئییر؟!
قلئیچی مورتوض چاشقینلیغیمی گؤرونجه قولومدان
یاپیشیب دوکاندان ائشیگه چکدی:
- دوختور! فیکرین پیس یئرلره گئتمهسین! من
نئچه گوندور داماد اولموشام!
داها بتر شاشیردیم:
- اشی! سنینکی آرواد-اوشاغین وار، تزهشدن نه
داماد اولماسیدیر؟!
گولومسهیهرک آچیقلادی:
- نئچه گون بوندان قاباق ائویمی گئچیندیرمک
اوچون زیبیل قابیلاری آختاراندا عنتیقه بیر چیراغ تاپدیم..
سؤزونو کسدیم:
-حتماً چیراغی ساتیب زنگین اولدون؟!
قاشلارینی یوخاری آتدی:
- یووو.. چیراغی ائوه آپاریب اونو سورتوب
تمیزلهمک ایستهینده بیردن ایچیندن بیر جین چیخدی! دئمه تاپدیغیم چیراغ، جین
چیراغی ایمیش! چیراغدان چیخان جین الینی باغیرینا باسیب
مندن سوروشدو:
-ارباب! هر نه دیلگین وار، دیله یئرینه یئتریم.
قورخا-قورخا دئدیم:
- واللاه بیلمیرم ! تکی ایستهییرم بو فلاکتدن
قورتولام، سیز نه مصلحت گؤروسوز؟
جین بیرآز دوشونوب دئدی:
- سنی شکیّات ایدارهسینین رئیسی -موللا
فرضعلینین دامادی ائلهییرم!
چاش-باش اولدوم:
- موللا فرضعلینین دامادی؟!! آخی منیم آرواد - اوشاغیم وار!
جین گولومسهییب دئدی:
- فلاکتدن قورتولماق ایسهییرسنسه گرهک مسئوللارین
بیرینین دامادی اولاسان. مگر خبرین یوخدور ایندی اؤرت باسدیر ماحالینی دامادلار
دولاندیریرلار؟!
قلئیچی مورتوض الینی چیگنیمه قویوب آرتیردی:
- ایندی نئچه گوندور من موللا فرضعلینین
دامادی اولموشام. ایکی گون سونرا دا منی ترس آوانین والیسی کیمی موعاریفه ائدهجکلر!
قلئیچینین حاقّیندا ائلهدیگیم پیس فیکرلر
اوچون پئشمانلیق دویدوم. سؤزو دییشدیرمک ایستهدیم:
- هله بورادا نه قاییریردین؟
چوخ جیددی دئدی:
- آیناچییا وئرمیشدیم بؤرکومه مینی بوس آیناسی
کیمی ایکی آینا قوراشدیرسین!
بو سؤزدن آز قالمیشدی بوینوز چیخاردیم:
- بو داها نمنه اوچوندور؟!
قلئیچی مورتوض دوداقلارینی چئینه-چئینه دئدی:
- سانکی ائشیتمهمیسن، دئییرلر ماعاریفه مراسیملرینده
دالدان آداما سیلله وورورلار، ایستهییرم منه سیلله وورماق ایستهسهلر آینادا گؤروب
باشیمی اوغورلاییم!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
بونلارا نه دَییب؟!
دوکتور جئری
هفتهلیک گؤروشوموزده اوستاد دفتریدن سوروشدوم:
-اوستاد! ایکینجی قاراباغ ساواشیندان سونرا، الهام
علییئف بو ایرانشهریلره نئیلهییب هر گون آذربایجان جومهوریتی علئیهینه یئنی-یئنی
تخریباتا باشلاییرلار؟!
اوستاد دفتری گولومسهییب دئدی:
بیر دده-بالا چؤلده گئدیردیلر. ددهنین الینده
بوش بیر چوال وار ایدی. یولدا گئدرکن دده بالانین گؤزوندن ایراق یئردن بیر یومورو
داش تاپیب چوالین ایچینه قویور. قارشیداکی کندده یاخینلاشاندا هارادانسا بیر ایت
چیخیب بونلارین اوستونه یومولور. دده چوالی باشینین اوستونده ایکی-اوچ کره
فیرلادیب برکدن ایتین بؤیرونه وورور. ایت زنگیلدهیه-زنگیلدهیه قویروغونو بئلینه قویوب قاچاندا، بالا
چاشقین-چاشقین سوروشور: دده! بوش چواللا
ایته نه ائتدین بئله قاچیر؟!
دده گوله-گوله دئییر: بالا! ایته نه دَیدیگینی بیر
من بیلیرم بیر ده ایت!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
قورتولوش یولو،
آلومینیوم ییغماقدان گئچیر!
دوکتور جئری
اؤرت باسدیر ماحالینا باغلی اولان ترسآوا خالقینین
اساس پئشهلری اکینچیلیک ایدی. آنجاق نئچه ایل ایدی نه اکیردیلرسه ایل باشی آیاق
آلتیندا قالیب پولا گئتمیردی. گئتدیکجه فلاکته سوروکلهنن کند اهالیسی سونوندا بو وضعیتدن چیخماق اوچون ییغیشیب ماحالین شیخ
آغاسینین حوضورلارینا گئتدیلر. شیخ آغا ایکی ساعات کسکین دانیشیغی ایله ایچری و
دیشاری دوشمنلرین آغزینا یوموروق ووردوقدان سونرا دئدی:
- سیز بو ایل یئرآلما اکین؛ اینشاالله وضعیتیز یاخشی اولار.
خالق سئوینجک
داغیلماق ایستهینده ترسآوانین دلیسوْووُ قلئیچی مورتوض کورسونون اوستونه چیخیب قیشقیردی:
- ائی ترسآوا
کندینین یازیق خالقی! سیز ددهلیگیم شیخ آغانین سؤزونه باخمایین. وضعیتیزین
یاخشی اولماسینی ایستهییرسیزسه گئدین آلومینیوم ییغین!
قلئیچی مورتوضون
بو سؤزلرینه خالق گولوشوب داغیلدی.
ترسآوالیلار
او ایل یئرآلما اکدیلر. آنجاق ایل باشی گئنه یئرآلما آیاق آلتدا قالیب پولا گئتمهدی.
بو وضعیتدن داریلان ترسآوالیلار چارهسیز گئنه شیخ آغانین حوضورونا یئتیشدیلر.
شیخ آغا گئنه ایکی ساعات کسکین
دانیشغی ایله ایچری و دیشاری دوشمنلرین آغزینا یوموروق ووردوقدان سونرا دئدی:
- اولماسا سیز بو
ایل سوغان اکین؛ اینشاالله وضعیتیز یاخشی اولار.
گئنه خالق داغیلماق
ایستهینده گئنه ترسآوانین دلیسوْووُ قلئیچی مورتوض کورسونون اوستونه چیخیب قیشقیردی:
- ائی ترسآوا کندینین
یازیق خالقی! سیز ددهلیگیم شیخ آغانین سؤزونه باخمایین. وضعیتیزین یاخشی اولماسینی ایستهییرسیزسه گئدین آلومینیوم ییغین!
بو کز قلئیچی مورتوضون سؤزلرینه خالق گولمهدی
آنجاق گئنه داغیلدی.
ترسآوالیلار او ایلده سوغان اکلدیلر. آنجاق
ایل باشی گئنه سوغان آیاق آلتدا قالمیشدی دا پولا گئتمیردی. بو کره ترس آوالیلار
شیخ آغانین یانینا وارماییب، گئدیب آلومینیوم ییغماغا باشلادیلار. ایل باشی کندین
خرمنلیگینده داغ کیمی آلومینیوم توپلانمیشدی. اهالی ییغیشیب قلئیچی مورتوضون یانینا
گئدیب سوروشدولار:
- سنین سؤزونه باخیب بو ایل آلومینیوم
توپلامیشیق، ایندی دئییرسن بو آلومینیوملاری نئیلهیک؟!
قلئیچی مورتوض گولومسهیبیب دئدی:
- ایندی بو آلومینیوملارلا بیر طیاره دوزلدیب اؤرت
باسدیر ماحالیندان قاچین!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
ائرمنیستانین حاقّی یوخدور باریشا!
دوکتور جئری
ائوده قالماقدان اورگیمیز شیشمیشدی. دونن آللاه
طرفیندن قدرت موعلّیم هارادانسا تاپیلیب ماشینی ایله بیزی کیچک بیر گزییه آپاردی. یولوموز تورکیه سرحدیندن دوشدو. آذربایجان
طبیعتینین گؤزللیکلرینی دینمز-سؤیلهمز سئیر ائدرکن بیردن اوستاد دفتری بارماغی
ایله داغین اتگیندهکی بیر کندی گؤستهرهرک ماراقلی بیر احوالاتی دانیشدی:
- اسکیلرده بو کندده اسماعیل آغا سیمتقونون
عشیرتی یاشاییردی. کند اهالیسینین پئشهسی ظاهیرده مالدارلیق اولسا دا آرا قاریشاندا (مثلاّ
روسلوق،جیلولوق، کوردلوک کیمی حادیثهلرده) باشقا کندلره باسقین ائدیب
چالدی-چاپدییا ویا خالقین دئییشیجه قاچاقوشلوغا باشلاییردیلار. ائشیتدیگیمه گؤره
شاه زامانی بعضی مسلهلر اوستونده ایران
ایله عراقین آراسیندا کیچیک بیر چاتیشما یاراندی . آنجاق بئش گونون ایچینده ایکی
اؤلکه باریشیب وضعیت ساکینلشدی. دئییرلر: بو حادیثهدن سونرا عشیرتین باشچیسی
ایکی یانچیسی ایله بیرگه شهرده والینین یانینا گئدیب آیاغینی برکدن یئره
تاپدایاراق قیشقیریر: شاهین حاقّی یوخدور باریشا! بو سؤزلردن چاش-باش قالان والی دئییر:
اشی! بو بیر دؤولت ایشیدیر، سیزه نه ربطی وار شاه باریشیر
یا ساواشیر؟! بو یانیتدان عشیرتین باشچیسی یئنه آیاغینی یئره تاپداییب دئییر:
نئجه بیزه ربطی یوخدور، اگر شاه باریشسا اوندا بیز نئجه قاچاقوشلوق ائلهیک؟!
بو احوالاتا هامیمیز برکدن گولدوک. دانیشیق سورهسینده،
قدرت موعلّیم ماشینی کندده ساری سورموشدو. کند داغلیب آرتیق کیمسه اوندا
یاشامیردی. اوستاد دفتریدن سوروشدوم:
- اوستاد! گؤرهسن کندین اهالیسی ایندی
هارادادیرلار؟
اوستاد دفتری گولومسوندو:
- هارادا اولاجاقلار؟ تهراندا دؤولت آپارتینا
یئرلشیب گونده-گونده آیاقلارینی یئره تاپداییب قیشقیریرلار: ائرمنیستانین حاقی
یوخدور باریشا!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
تخت جمشیدی کیم یاندیردی؟
دوکتور جئری
یئنی تاریخ موعلّیمی اوستاد ایرانشهری بیر ساعات هخامنیشی ایمپراتورلوغوندان درس وئردیکدن سونرا شاگیردلرین بیریندن سوروشدو:
- سن!.. دئ گؤروم تخت جمشیدی کیم یاندیردی؟
اوشاق آیاغا قالخیب تیترهیه-تیترهیه:
"- آغا! واللاه من یاندیرمامیشام"- دئیه آغلاماغا باشلادی.
بو یانیتدان موعلیم اؤفکهلهنیب کلاسدان ائشیگه چیخدی. قارشیدان ریاضیات موعلیمی گلیردی:
- اوستاد نولوب؟
- نه اولاجاق؟ شاگیردلرین بیریندن سوروشدوم: "تخت جمشیدی کیم یاندیری؟"، من یاندیرمامیشام دئیه باشلادی آغلاماغا...
ریاضیات موعلیمی باشینی توولادی:
- ائله اؤز ایشیدیر! بونلار بیر ایشی گؤررلر سونرا آغلاییب دئییرلر بیز گؤرمهمیشیک.
تاریخ موعلّیمی داها بتر اؤفکهلندی. دئیینه-دئیینه دفتر اوتاغینا قوشدو.
- اوستاد! نولوب؛ بو نه حالدیر؟!- دئیه مودیر سوروشدو.
تاریخ موعلیمی تؤوشویه-تؤوشویه:
- نه اولاجاق؟.. شاگیردلرین بیریندن سورشدوم: "تخت جمیشدی کیم یاندیردی؟" من یاندیرمامیشام دئیه باشلادی آغلاماغا...
مدیر تلفونون دستگینی گؤتورهرک دئدی:
- سیز هئچ ناراحات اولمایین اوستاد. من بو ساعات ناظیمه دئیهرم گئدیب آراشدیرسین کیم بو ایشی گؤروب؟
مدیرین بو سؤزو تاریخ موعلیمینه اود ووردو. آیاغینی یئره تاپداییب قیشقیردی:
- اسکندر! تخت جمشیدی اسکندر یاندیریب. اولمایا بونو سیز ده بیلمیرسیز؟
مدیر یئریندن قالخدی:
- دوز دئییرسیز اونون ایشی دیر، گئچن هفته ده فارسی موعلیمینین ماشینینی پیچاقلا جیزمیشدی.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر