+0 به‌ین
اوستان-ین یئنی موُدیرلری‌نین تجروبه‌لری نه قدردیر؟
دوکتور جئری
بو ایل حاجی ایسکندرین باغی یاخشی بار وئرمیشدی. آغاجلار پتیراق کیمی آلما گتیریب بوداقلاری سینماقدایدی. درمه واختی یئتیشینده، او سئوینه-سئوینه قلئیچی مورتوضون یانینا گئدیب آلمالارین درمه‌سی اوچون یئش-اون نفر یاخشی آلمادَرَن ایسته‌دی. قلئیچی مورتوض، ایشچی دللالی دیر؛ اوزاقدان-یاخیندان گلن ایشچیلره ایش تاپیب یوزده‌سینی(درصدینی) آلار. قئلیچی مورتوض، حاجی ایسکندرین قولوندان یاپیشاراق اونو اوزون بوْی، ائنلی کورک، قوللو-بیلکلی، چاتماقاش بیر کیشی‌نین یانینا آپاریب دئدی:
- آختاردیغین آدام ائله مشه نوروزعلی‌دیر، عاییله‌سی ایله بیزیم شهره ایشله‌مک اوچون قوناق گلیبلر. چوخ ایشله‌ین آدامدیرلار، یئددی-سککیز گونه سنین باغین دریب قورتارارلار.
حاجی ایسکندر، نوروزعلینی آشاغیدان یوخارییا سوزه‌رک سوروشدو:
- مشدی!..اینشاالله سیزین تجروبه‌نیز وار، باجاریرسیز دا نئجه آلما دره‌سیز؟!
مشه نوروز علی گولومسه‌دی:
- حاجی! بونلار نه سؤزدور؟!.. بیز اؤزوموز ائله باغچی‌ییق. گتیرمزلیکدن بو ایل باغ-باغاتیمیزی شاختا ووردو. بیزده الیمیزی اونون-بونون قاباغینا آچمایاق دئیه گلمیشیک بورادان بئش-اوچ تومن پول آپاراق.
قلئیچی مورتوض، نوروز علی‌نین سؤزونو کسدی:
- دوز دئییر حاجی... نوروز علی‌نین قوْزلی کندینده اوچ-دؤرد هیکتار باغ-باغاتی وار.
حاجی ایسکندر قوْزلی کندی‌نین آدینی ایندییه‌دک ائشیتمه‌میشدی. اوزاق دوشموش، اوجقار بیر کند اولمالی ایدی. وئریله‌جک موزد اوستونده آنلاشدیقدان سونرا حاجی ایسکندر، مشه نوروز ایله عاییله‌سینی وانئته میندیریب باغا آپاردی. ماشینی کوْلانین قاباغیندا ساخلایینجا نوروزعلی‌نین آروادی، اوچ اوغلو ایله دؤرد قیزی یئره آتلانیب یوک-یاپیتلارینی کوْلایا چکمه‌یه باشلایاندا حاجی ایسکندر نوروزعلی‌یه دئدی:
- کولانین دولابیندا پیشیرمگه هرنه ایسته‌سه‌‌نیز وار، اوجاقدا قاپی آغزیندادیر. من گئدیرم کارخانادان سله‌لری گتیرم. ایکی-اوچ گون چکر..سیز صاباحدان ایشه باشلایا بیلرسیز.
نوروز علی الینی گؤزونون اوستونه باساراق حاجی ایسکندر آرخایین ائله‌ییب یولا سالدی.
***
ایکی گون سونرا، حاجی ایسکندر باغا قاییداندا گؤزلرینه اینانا بیلمه‌دی. درمه ایشی بیتمک اوز‌ره ایدی! آلمالار دریلیب باغین بیر نئچه یئرینده قوببالانمیشدی! بیلدیر، باغی اوْن گونده درمیشدیلر!! حاجی ایسکندر اوجا آددیملار آلما قوببالاری‌نین بیرینه یاخینلاشدی؛ آلمالارین بیر نئچه‌سینی گؤتورب باخیب یئره آتدی. سونرا توْواراق ایکینجی قوببانین باشینا قاچدی، یئنه بیر- ایکی آلمانی یوْخلادی. اوچونجو قوبباییا چاتاندا رنگ-روفو ساپ‌ساری اولدو. دیزه کؤچوب یئره ییخیلدی. آلمالارین هامیسی ازیلمیش، بوزولموش، یارالانمیشدی!!
اوزاقدان بو گؤرونتو گؤرن نوروز علی آروادینا دئدی:
- حاجی ایسکندر ایشیمیزه باییلدی!
تئز اؤزلرینی حاجی ایسکندرین باشی اوستونه یئتیردیلر. آغزیندان کؤپوک گلمکده ایدی. نوروزعلینی گؤرونجه سیزیلدادی:
- آلمالارین باشینا نه اوْیون گتیریب‌سیز؟!..
نوروز علی شاشیردی:
- نه اوْیونو حاجی؟.. درمیشیشک دا!!
حاجی ایسکندر اینگیلده‌دی:
- نئجه دردیز؟!
نوروز علی دوْشونو قاباغا وئردی:
- قاباقجا آغاجلاری سیلکه‌له‌دیک سونرا آغاج باشیندا قالان آلمالاری چیرپیب یئره تؤکدوک!.. بیز کندیمیزده جویزلری ده ائله بئله دره‌ریک!..
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
تحریم‌لردن کیملر فایدالانیرلار؟
دوکتور جئری
جومهور باشقانی خالقین ماددی دورومو ایله یاخیندان تانیش اولماق اوچون بازاردا دولانیرکن گؤزو تؤکونتولرین ایچیندن یئمیش سئچمه‌یه چالیشان بیر قوجا کیشی‌یه ایلیشدی. یاخینلاشیب اؤزونو تانیتدیراراق اوزونتو ایله سوروشدو:
- عمی نه قاییریرسان؟!
قوجا زده‌لنمیش یئمیشلرینی تورباسینا دولدورا- دولدورا دئیندی:
- پولوم یئمیش آلماغا یئتمیر بونا گؤره هردن گلیب بو تؤکونتولرین آراسیندان عاییله‌مه یئر-یئمیش سئچیرم!
یاش باشقانین گؤزلرینده دالغالاندی:
- سوروشا بیله‌رم سیزین گونلوک گلیریز نئچه مین تومن دیر؟!
- ییرمی-اوتوز مین تومن!.. بودا، ائو کرایه‌سی ایله پنیر-چؤرک پولونو چتین گؤرور...
باشقان بیرآز دوشوندوکدن سونرا:
- بیلمیرم، بیلیرسن یا یوخ.. آمریکا آنلاشدیغیمیز "برجام"-ین آلتینا ووروب گئنه اؤلکه‌میزی تحریم ائله‌مک ایسته‌ییر، بو اوزدن مومکوندور خالقین دورومو بوندان دا یامانلاشا. اوندا سنین گلیرین نئچه اولاجاق؟!-دئیه سوروشدو.
قوجا یئرینده دیکلندی:
- بئله اولسا، منیم گونلوک گلیریم اللی- آلتمیش مین تومن اولاجاق!!
باشقان شاشیردی:
- تحریملر باشلاسا مومکوندور آغازاده‌لر گئنه ایختیلاس ائله‌ییب مملکتین پوللارینی آلتلارینا چکه‌لر!
- بئله اولسا، منیم ده گونلوک گلیرم یوز- یوز اللی مین تومن اولاجاق!!
- مومکوندور میللت یئمگه چؤرک تاپا بیلمه‌یه!!
- اوندا منیم گونلوک گلیریم ایکی یوز مین تومندن آشاجاق!!
- مومکوندور ساواش قوپا!!
- اوندا منیم گلیریم اوچ یوز مین تومن....
جومهور باشقانی اؤفکه ایله قوجا‌نین یاخاسیندان یاپیشاراق سیلکه‌له‌مگه باشلادی:
- دئ گؤروم سن نه ایشده چالیشیرسان میللتین ماددی دورومو یامانلاشینجا سنینکی یاخشی‌لاشیر؟!
قوجا کیشی دارتیناراق یاخاسینی باشقانین الیندن قورتارماغا چالیشدی:
- نییه‌به بئله ائدیرسیز قوربان.. من اؤلو یویانام؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
کیمه شیکایت ائده‌ک؟!
دوکتور جئری
کئچن ایل حاجی محمدعلی آغا برزگر ترس آوا کندی‌نین قیراغیندا بؤیوک بیر باغ توتموشدو. سویو باشی اوسته اولان اوجسوز-بوجاقسیز باغدا یازین، یایین، گوزون بوتون یئر- یئمیش آغاجلاری گؤرونوردو. حاجی محمدعلی باغدا چالیشارکن آغاجلارا سای سالاندا سئوینجدن چیچگی چاتلاییب او ایل یاخشی گلیر الده ائده‌جگینی دوشونوردو.
یایین اورتالاریندا، بیر گون حاج محمدعلی باغا باش چکنده، باغین اورتاسیندان تیپ‌پاتیپ سسی ائشیتدی. سس هوندور تبرزه اریک آغاجی وریندن گلیردی. حاج محمدعلی بو آغاجین اوستونده باشقا حئساب آچمیشدی. اونون فیکرینجه تکجه بو آغاجدان اوچ-دؤرد میلیون تومنلیک اریک ساتاجاق ایدی. آغاجا ساری قاچدیقدا گؤردو؛ کیمسه آغاجین آلتینا چول سالیب، آغاجی سیلکه‌له‌ییر! حاج محمدعلی آغاجین باشینا باخاندا کیمی گؤرسه ایدی یاخشی دیر؟! شیخ آغانین اوغوللوغو، قلئیچی مورتوضو!!
حاج محمدعلی‌نین جین ووردو تپه‌سینه؛ سسینی آتدی باشینا:
- آخماغین بیری آخماق!.. نه غلط ائله‌ییرسن اوردا.. دوش آشاغی...
قلئیچی مورتوض بیر شئی ائشیتمه‌میش کیمی آغاجین بوداغینی ائله سیلکه‌له‌دی؛ یئتیشمیشلر قالسین اویاندا کالاردا تؤکولدو!
حاجی محمدعلی‌نین دیشی دیشینی کسدی:
- دوش آشاغییا یوخسا گئدیرم کدخودانین گتیریم بورایا هااا!!
قلئیچی مورتوض گؤزونون قیراغی ایله حاج محمدعلی‌یه باخیب یئنه ایشینی سوردوردو.
بو کز حاج محمدعلی باشقا حربه-قاداغا گلدی:
- دوشمه‌سن گئده جگم مامور گتیریم هااا!...
قلئیچی مورتوض بورنوندان هیس‌س‌س کیمی بیر سس چیخارداراق یئنه ایشینی سوردوردو.
بیردن حاج محمدعلی‌نین فیکرینه بیر شئی دوشدو. قلئیچی مورتوض هر کیمدن بتر دده‌لیگی شیخ آغادان قورخوردو.
حاج محمدعلی آجیقلی-آجیقلی:
- باخ!.. آغاجدان دوشمه‌سن گئدیرم شیخ آغایا دئییم ها!!- دئییب یولا دوزلدی.
- حاجی بیر آز دایان!!
سسله‌نن قلئیچی مورتوض ایدی. ظفر گولوشو یاخیلدی حاج محمدعلی‌نین دوداغینا. گئری دؤندو. قلئیچی مورتوض ساغ الینی گؤزلرینه کؤلگه‌اندیریک ائده‌رک آغاجین لاپ باشینا باخاراق اوجادان قیشقیردی:
- آی‌ی‌ی دده!..آی دده‌ه‌‌ه! باخ گؤر حاج محمدعلی آغا نه دئییر؟.. ائله بیل سننن ایشی وار!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
قلئیچی مورتوضون قویونو
دوکتور جئری
امنیت شوراسی‌نین ایران علئیهینه اولان تحریم‌لری باشلایاندان، قلئیچی مورتوض ایشینی الدن وئریب یوخسوللوغا-داریشلیغا دوشموشدو. اؤنجه‌لر، کوچه-بازاردان کاغیذ-کارتوْن ییغماقلا ائوینی بیر تورلو گئچیندیره بیلیردی آنجاق سون آیلاردا اللر چوخالدیقدا گونده‌لیک چؤره‌ک پولونو بئله، چتینلیکله چیخاردا بیلیردی. اومودونو هر یئردن اوزَن مورتوض، بیر گون جاماعات نامازیندان سونرا اؤزونو مچیدین موللاسی حاج آغا نیظاما یاناشدیریب سیزیلدایا-سیزیلدایا آغیر دوروموندان دانیشاراق اوندان یاردیم دیله‌دی. حاج آغا الینی مورتوض چیگنینه قویوب آتاجاسینا دئدی:
- اوغلوم! گوناهلارین هامیسی اؤزونده دیر! سن نییه بوشو- بوشونا شهرین کوچه-بازاریندا واختینی سورتوب زیبیل قابیلاری آختاریرسان؟! نییه اؤز کندیمیزده "اقتصاد مقاومتی"-یه باشلامیرسان؟!...
قلئیچی مورتوض حاج آغانین سؤزلرینی کسدی:
- حاج آغا اقتصاد مقاومتی نمنه‌دیر؟؟
حاج آغا نیظام ساققالینی تومارلاییب سؤزلرینه آیدینلیق وئردی:
- اقتصاد مقاومتی یعنی آزاجیق بیر سرمایه ایله بؤیوک بیر ایشی باشلایاسان!
- نئجه یعنی آغا!.. هئچ باشا دوشمورم؟ بیرآز بونو ایچ ائله‌یه بیلرسن؟ آخی منیم ساوادیم کسمیر!!
- باخ! میثال اوچون: سن باشلانیشدا ائله‌یه بیلرسن مثلا بیر قویون آلسان...
- آلدیم!
- قویون بئش آلتی آی سونرا بیر بالا دوغوب اولاجاق ایکی!
- اولدو ایکی!
- آلتی آی سونرا سنین قویونون‌لا بالاسی گئنه هره‌سی بیر بالا دوغوب اولاجاقلار دؤرد.
- اولدولار دؤرد!
- ایکینجی ایل سنین دؤرد قویونون اولاجاق سککیز سونرا اون آلتی، سونرا اوتوز ایکی...
- بو حئسابلا اوچ- دؤرد ایچینده یوز قیرخ- یوز اللی باش قویونا صاحاب اولوب بؤیوک بیر چودار اولاجاغام!
موللا گولومسه‌دی:
- نئجه دئییرسن ائله‌دیر!.. گؤردون یوخسوللوغون داشینی آتماق نه قدر راحاتدیر. بونا دئیرلر:اقتصاد مقاومتی!
سئوینجیدن قلئیچی مورتوضون چیچکلری چاتلاماقدا ایدی. حاج آغانین اللینی برکدن سیخیب آیاغا قالخدی آنجاق تئز کور-پئشمان یئره اوتوردو:
- آغا!..آخی منیم بیرجه دنه قویون آلماغا بئله پولوم یوخدور!
حاج آغا گوله-گوله جیبندن بیر تیکه کاغیذ چیخاردیب اوزه‌رینده نسه یازیقدان سونرا قلئیچی مورتوضا اوزاتدی:
- گئت شیخ‌الاسلام قرض الحسنه مؤسسه‌سیندن آز بهره‌لی بیر وام گؤتور..
قلئیچی مورتوض آغانین الینی اؤپه‌رک کاغیذی آلیب مچیددن چیخدی.
***
قلئیچی مورتوض قرض الحسنه وامینا قیسیر بیر قویون آلدی. ترس آوا کندی‌نین یوخاری باشیندا شیخ آغانین یاخشی بیر قوچو وار ایدی. بو قوچ هر قویونا آتلانیردی ائکیز بالا دوغوردو. قلئیچی مورتوض بونو ائشیتجک سئویجیندن قاناد چیخارتدی سانکی. بو حئسابلا اوچ- دؤرد ایلین ایچینده اوچ – دؤرد یوز قویونو اولاجاقدی!
قلئیچی مورتوض قویونو ال آراباسینا میندیریب یولا دوشدو. شیخ آغانین ائوینه چاتیب کئف- احوالدان سونرا دئدی:
- آغا!.. سیزین قوچوزون تعریفینی ائشیتدیم. قویونومو گتیردیم خیدمتلرینه!!
شیخ آغا، قلئیچینی ایچرییه بویور ائده‌رک دئدی:
- اوغلوم مورتوض! دوستلوغوموز، قوهوملوغوموز قالسین اویاندا، قوچون آتلانماغینا اون مین تومن گره‌ک وئره‌سن ها!!
قلئیچی مورتوض الینی گؤزونون اوستونه باسینجا شیخ آغا سؤزو باشقا یئره چکدی:
- اوغلوم مورتوض! دوغوشدان مشدی خانیم نئیله‌ییر؟! اونودا گتیره‌ردین بیر آز بیزیم اوشاقلار ایله دانیشیب حؤوصله‌سی آچیلاردی دا!
قلئیچی‌نین رنگی قیزاردی:
- آنام دا سالام یئتیریر... اینشاالله سونرالار موزاحیم اولاریق!
بونلار دانیشدیقلاریندا قوچ ایشینی بیتیرمیشدی. قلئیچی مورتوض تکرار قویونو آربایا میندیریب یولا دوشَنده شیخ آغادان سوروشدو:
- آغا! من هارادان بیلیم قویون بوغاز اولوبدور؟.. اولماییبدیر؟!
- صاباح صوبح کومه گیرنده باخ قویون یاتمیشسا بوغازدیر، یوخ.. آیاق اوسته دورموشسا بوغاز دئییل!
*
ائرته‌سی گون، قلئیچی مورتوض تئز یوخودان اویانیب هیجانلا کومه ساری قاچدی. باخدی گؤردو: قویون آیاق اوسته دیر!
- واخ.. توتماییب!- دئیه قلئیچی الینی دیزینه تاپدادی. آروادی خوُیلو خانیم دئدی:
- اولماسا بیر یولدا آپار!
قلئیچی مورتوض یئنه قویونو آرابایا میندیریب یولا دوشدو. شیخ آغا قویونو قوچون یانینا اؤتورمه‌دن دئدی:
- اوغلوم مورتوض! دوستلوغوموز، قوهوملوغوموز قالسین اویاندا، بوکز قوچون آتلانماغینا گره‌ک ییرمی مین تومن وئره‌سن!!
قلئیچی مورتوض راضی اولدو.
ائرته‌سی گون، یئنه قلئیچی مورتوض تئزدن کومه گیردیکده گؤردو: قویون یئنه آیاق اوسته‌دیر! اؤفکه‌له‌نیب آغاج ایله قویون وورماق ایسته‌ینده آروادی خوُیلو خانیم آرا گئچیب:
- اینشاالله بو کز توتار!- دئیه قلئیچینی قانع ائله‌دی تکرار قویونو قوچون یانینا آپارسین.
قلئیچی یئنه قویونو آرابایا میندیریب آپاردی آنجاق بو سفر شیخ آغا،" اوغلوم مورتوض! دوستلوغوموز، قوهوملوغوموز قالسین اویاندا..." دئیه اوتوز مین تومن ایسته‌دی. چارا یوخ ایدی...
صاباح قلئیچی مورتوض اویاندیقدا اومودسوز- اومودسوز آروادینا دئدی:
- دور، گئت باخ گؤر قویون نه حالدادیر؟.. یاتیب یا آیاق اوسته‌دیر؟!!
خویلو خانیم گئدیب، باخیب گلدی:
- قویون نه یاتیب نه ده آیاق اوسته‌دیر؛ آرابایا مینیب سنی گؤزله‌ییر!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر