خویلو خانیم مسئول اولوب!
دوکتور جئری
چیغیر-باغیر سسینه کؤچهیه تؤکولوشدوک. قلئیچی مورتوض ایله آروادی خویلو خانیم دالاشیردیلار. قلئیچی مورتوض کؤپورموشدو؛ آغیزینا گلهنی دئیهرک خویلو خانیمین اوستونه یومولوردو. زور-گوج ایله قولتوغونا گیریب بیزیم ائوه گتیردیک. قونشولارین بیری دوداقلارینین آراسینا یاریمچیق بیر سیگار قویدو. بیر- ایکی درین سولوق ووردوقدا بیرآز حیرصی سویویان کیمی اولدو.
یوموشاق-یوموشاق سوروشدوم:
- مورتوض آغا گئنه نه اولوب؟!
سیگارین دومانینی بورنونون دلیکلریندن ائشیگه فیسقیراراق دئدی:
- نه اولاجاق؟!..بیزیم آرواد دا مسئول اولدو!..
شاشیردیم:
- بوکی لاپ یاخشیدیر!.. بوگونلری، بیر حوقوقلا ائوی گئچیندیرمک چتیندیر. ایندی گرهک هم کیشی ایشلهیه، همی آرواد. اولمایا سن آروادین ائشیکده ایشلهمهسینه قارشیسان؟
آجی-آجی گولدو:
- نئچه واختدیر؛ من آخشام آرغین-یورغون ایشدن قاییداندا، آرواد دیبی قاپمیش، دادسیز-دوزسیز شامی قاباغیما قویوب، من دیللنمکدن اؤزو ویر-ویر تؤکهرک دئیینیر: "نییه شامیمیز یانیق دادی وئریر؟.. نییه ائویمیز سوپورولمهمیش قالیب؟ نییه ائوده پالتارلار یویولمور؟ نییه پوللاریمیز فالچینین، دوعایازانین جیبینه گئدیر؟ " . بایاق یوموشاقجاسینا بیلهسینه دئدیم: "آی خانیم! نییه اؤلکه مسئوللاری کیمی دانیشیرسان؟ سن شامی پیشیریرسن! سن ائوی سورپورملیسن! سن پالتارلاری یومالیسان! پولو خرجلهین سنسن! بو ایشلری باجارمیرسانسا، بیر قوللوقچو توتوم؟ بو سؤزومدن اؤفکهنیب قاپ-قاجاغین بیربیرینه چالاراق قیشقیر-باغیر سالدی: دئننُْْ، ایستهییرم ائویمیزی داغیداسان؟ دئنن، ایستهییرم سنین اوستونه گونو گتیرم؟.. دئنن، ایستهییرم...
قلئیچی مورتوض یاواش-یاواش قیزیشیردی. دیواربیر قونشوموزا گؤز ائلهدیم؛ بیر سیگار یاندیریب دوداقلارینین آراسینا قویدو.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
دؤولت دولارین قیمتینی نئجه کُنترل ائدیر؟
دوکتور جئری
ییرمی ایل بوندان قاباق، قلئیچی مورتوض اوجا بوی، ائنلی کورک، بوغو بورما بیر گنج ایدی. سرت داشی اووجوندا سیخسایدی سویونو چیخاردا بیلردی. چوخ باجاریقلی ایدی، هر ایش الیندن گلردی. آنجاق بونلارلا بئله ایش تاپماقدا چتینلیک چکیردی. داها دوغروسو ایش تاپیردی آمما بیر-ایکی گونون ایچینده ایشدن قوْووُلوردو. مومکوندور دئیهسهنیز: حتما اخلاقی یوخ ایدی. یوخ!..یوخ!.. او، چوخ گولش قاباق، سؤزه باخان، باشی آشاغی بیر اوغلان ایدی. سوروشورسونوز: بئله ایسه، نییه ایشدن قوْووُلودو؟!
قلئیچی مورتوضون ایشدن قوْووُلماسینین سببی "مبراتا قالمیشی" ایدی! بللی اولمایان ندنلره گؤره، اونون "میراتا قالمیشی" گون بویو قالخمیش دورومدا ایدی! اؤنجهلر، گئن تومان گئیهرک بو عئیبی گیزلتمک ایستهسهده ایشه یارامادی؛ گئنه بیر آغاجدان گؤزه سوخولوردو! ساعاتدان،ساعاتا بوزلو سویا باسدی، داها بتر شاخلاندی! یئمگینه قورو لومون، کافور تؤکدو، ترس نتیجه آلدی...
هریاندان علاجی کسیلمیش قلئیچی مورتوض، بیرگون ددهلیگی شیخ آغانین حضورونا یئتیشهرک اوتانا-اوتانا احوالاتی اولدوغو کیمی دانیشیب گؤستریش ایستهدی. شیخ آغا بیر سوره دوشونجهیه دالدیقدان سونرا سوروشدو:
- شیخ حسن دولگری تانییرسان؟
- هه!.. آغاجچیلار راستاسیندا نجّار دوکانی وار.
- اونون یانینا گئت. منیم سالامیمی یئتیر. علاج اونون یانیندادیر!
شاشیرمیش قلئیچی مورتوض، نسه دئمهدن جلد اؤزونو نجّار دوکانینا چاتدیردی. شیخ حسن دولگر گؤز آلتی قلئیچی مورتوضون قالخمیشینی اؤلچو-بیچی ائتدیکدن سونرا، بوخجونو گؤتوروب دوکاندان ائشیگه چیخدی. چوخ چکمهدی، قاییتدی. الینده بیر هاچا وار ایدی. شیخ حسن هاچانی قلئیچی مورتوضا اوزاداراق آچیقلادی:
- بو هاچانی اوستدن میراتا قالمیشان ووراجاقسان!
دوغرودان دا هاچا ایشه یارادی.
***
بو اولایدان اون بئش ایل گئچمیشدی. قلئیچی مورتوض چئشیدلی قوللوقلاردا چالیشاراق اؤزونه خئیلک مال-دؤولت ییغیب سئودیگی، موللا فرضعلینین قیزی- خویلو خانیملا ائولنمیشدی. آنجاق بو دؤنه آیری بیر سوْرون یاخاسیندان یاپیشمیشدی: "میراتا قالمیشی" قالخمیردی!
چئشیدلی داوا-درمانلار ایشه یارامایینجا، ددهلیگی شیخ آغایا مراجیعت ائتمهدن دوس-دوغرو شیخ حسن دولگرین دوکانینا قوشدو. اؤپوش-گؤروشدن سونرا دردینی دانیشیب درمان دیلهدی. شیخ حسن دولگر گولومسهیهرک دئدی:
- علاجی چوخ ساده دیر؛ بو کز هاچانی آشاغیدان ووراجاقسان!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
میللتی نئجه سئویندیرمک اولار؟
دوکتور جئری
اوچاق گؤیه قالخدیقدا، قلئیچی مورتوض اؤزل آفتافانی برک-برک باغیرینا باسدی. قلئیچی، توپ فابریکاسیندا ایشینی الدن وئردیکدن سونرا ددهلیگی شیخ آغانین تاپشیریغی ایله جومهور باشقانینین قوللوغوندا چالیشماغا باشلامیشدی. اونون یئنی ایشی ساده اولسا دا چوخ حساس ایدی! باشقان، اوستانی سفرلرده آفتافا گؤتورمک ایستهینده، او اؤزل آفتافانی ایلیق سو ایله دولدوروردو.
قلئیچی مورتوض، گؤزونو باشقان ایله یاردیمچیسی بورونو یئکهدن آییرمیردی. اوجادان دئییب، گولوب، دانیشیردیلار. بیردن بورنو یئکه اوچاغین پنجرهسینی آچیب دئدی:
- من ایستهییرم، 50 دنه "سبد کالا" آّشاغییا آتام، 50 نفر سئوینسین.
باشقان گولدو:
- بئله ایسه، من ده ایستهییرم 100 دنه " بسته حمایتی" آشاغییا آتام، 100 نفر سئوینسین.
قلئیچی مورتوض اؤزونو ساخلایا بیلمهدی:
- قوربان!.. من ده ایستهییرم ایکیزی آشاغییا آتام 80 میلیون نفر سئوینسین!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
ایقتیصادیاتیمیزین احوالاتی
دوکتور جئری
آتالاریمیز دئییبلر: تانری دمیر قاپینی باغلاسا، آلتین قاپینی آچار. دوغرودان دا بئلهدیر! تحریملر باشلایاندا، قلئیچی مورتوض ایشینی الدن وئردیسه ده عوضینده ترسآوانین آدلی-سانلی عایلهلریندن ساییلان موللا فرضعلینین قیزی حاجیه خویلو خانیملا ائولهنه بیلدی.
نئچه ایل ایدی قلئیچی مورتوض، ددهلیگی شیخ آغانین ایسماریشی ایله توپ فابریکاسیندا چالیشماقدا ایدی. گؤزه گلیم ده آیلیق آلیردی. کئچنلرده فابریکانین باشقانی قلئیچی مورتوضو یانینا چاغیریب ایشدن بوراخیلدیغینی بیلدیرهرک آرتیردی:
- اوغلوم! دوزدور بیز یئل باخیمیندان اؤلکهده خودکفالیق درجهسینه یئتیشمیشک، آنجاق دیشاریدان گلن توپ دریسینین تحریم اولدوغونا گؤره فابریکانی باغلاماق زوروندا قالمیشیق!
قلئیچی اوزگون-اوزگون ایش یئریندن چیخیب اؤزونو ددهلیگینین ائوینه چاتدیردی. ایچرییه گیرنده ددهلیگی، موللا فرضعلینی یولا سالماقدا ایدی. قوناق گئدهلی، قلئیچی مورتوض ایشسیز اولدوغونو آچیقلادی. ددهلیگی بیرآز دوشوندوکدن سونرا دئدی:
- ایستهییرسن موللا فرضعلینین قیزینی سنه آلیم؟!
قلئیچی مورتوضون دویونلنمیش قاش-قاباغی آچیلدی:
- آخی منیم هله ایش-گوجوم یوخدور!
شیخ آغا گولومسوندو:
- موللا فرضعلی ایله قوهوم اولسان ایش ده تاپیلار. سن فیکر ائلهییرسن او قویار بیریجیک کورهکنی ایشسیز قالسین؟!
قلئیچی مورتوض، موللا فرضعلینین قیزی خویلو خانیمی بئش-آلتی یول مچیده گئدنده، مرثیهدن قاییداندا، گؤستریلرده قول سیلکهلهینده گؤرموشدو. خویلو خانیمین بیرآز یاشی گئچسه ده بویلو-بوخونلو بیر قادین ایدی. همیشه چارشافا بورونسه ده، یئریینده گؤزل اندامینین آلچاق-اوجالاری تیترهییردی. بو تیترهیشلر، هر گؤروشده قلئیچی مورتوضون اورگینی ده تیترتمیشدی!
قلئیچی مورتوض اوتانجاقدان باشینی آشاغی سالیب، "نه بیلیم؟!" دئیهرک راضیلیغینی بیلدیردی.
***
دوگون گؤزلندیگیندن تئزراق باش توتدو. کبین کسیلندن سونرا قلئیچی مورتوض، ددهلیگی شیخ آغانین ائویندن موللا فرضعلینین ائوینه داشیناراق ائو اوغلو اولدو.
توی گئجهسی،ائل-طایفا خانیملاری سالام-صلوات ایله بیگ-گلینی گردگه اؤتوردولر. اوتاقدا بالاجا بیر چیراغ یانیردی. قلئیچی مورتوض ایله خویلو خانیم یاناشی گئدیب تختین اوستونده سسسیز-سمیرسیز اگلشدیلر. بیرآزدان قلئیچی مورتوض، خویلو خانیم اوزنه گولومسهیهرک کوتونو اگیندن چیخارتدی. خویلو خانیم دا گلینلیگینی چیخارتدی. قلئیچی مورتوض ال آتیب جورابلارینی چیخارداندا، خویلو خانیم ساچلارینی چیخاردیب آسمایا آسدی. قلئیچی مورتوض شاشقین-شاشقین گلینین پیریلدایان باشینا باخا-باخا، خویلو خانیم ساغ گؤزو ایله سول قولاغینی چیخاردیب ماسانین اوستونه بوراخدی. آردیجا ایسه، دیشلرینی چیخاردیب سو بارداغینا سالاراق مورتوضون شالوارینا ایشمار ائلهدی. قلئیچی مورتوض شالوارینی سیییرینده، خویلو خانیم یانچاغینی آچیب تختین آلتینا آتدی، سونرا ال آتیب دوشلوگونو آچدی؛ ایکی بالاجا توپ یئره دیغیرلاندی!
قلئیچی مورتوض توپلاری گؤردوکده تلهسیک قاپییا ساری قاچدی.
خویلو خانیم نیگران اولدو:
- مورتوضجیغیم! هارا گئدیرسن؟!!
قلئیچی مورتوض نفس وورا-وورا فیسیلدادی:
- هئچ! یادیمدان چیخیب، دستگاهیم ددهلیگیمگیلده قالیب، گئدیرم اونو گتیرم!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
تحریم یوخسا اؤلوم؟!
دوکتور جئری
تحریملر باشلایاندان، ایقتیصادی دوروموموز آغیرلاشیب چتینلیکله باشیمیزی دولاندیرا بیلیردیک. بیر گون قلئیچی مورتوض منی بیر قیراغا چکهرک،" ایستهییرسن اؤزونو بو فلاکتدن قورتاراسان؟" دئیه سوروشدو. سئوینجک،"چیخیش یولو اولسا، نییه ایستهمیرم!"دئدیم. الینی چیگنیمه قویوب دوز گؤزلریمین ایچینه باخاراق، "گل اؤلکهدن قاچاق یوخسا قیتلیق گلسه، باشدا سنین کیمی، منیم کیمی السیز-آیاقسیزلار اؤلهجکدیر" دئدی. اونون اؤنرگهسینه قارشی چیخسامدا، آوروپادا چکهجگیمیز کئفلردن دانیشاندا قوللاریم یانیما دوشدو. او، سؤزلرینین آردیندا آرتیردی: "آدام قاچاقچیلاری ایله دانیشمیشام. اونلار، بیزی بیر گمینین آمباریندا گیزلهدیب آوروپایا آپاراجاقلار".
اوچ گون سونرا، قاش قارالاندا لیماندا قلئیچی مورتوضون یولونو گؤزلهییردیم. هاندان-گئجدن تاپلیب گلدی. یانیندا ددهلیگی شیخ آغانی دا گتیرمیشدی! یاواشجا قولاغینا پیچیلدادیم:" بونو نمنهیه گتیرمیسن؟". آجیقلی-آجیقلی، "من ددهلیکسیز بیر یئره گئتمهرم!"دئدی. بیر ساعاتدان قاچاقچیلار دا گلیب چیخدیلار. بیزی قاییقلا بیر قوجامان گمییه گؤتوردولر. یئددی-سککیز گون امن-آمانلیق ایچینده یولچولوغوموز سوردو آنجاق بیر گون بیردن-بیره گمی چالخالانماغا باشلادی. یوخاریدان چیغیر-باغیر سسلری ائشیدیلیردی. سانکی فیرتانا اولموشدو. گمی بیرده چالخالاناندا، آراسیندا گیزلندیگیمیز یوکلر اوزهریمیزه چؤکدو.
گؤزلریمیزی آچدیغیمیزدا اؤزوموزو بیر آدادا گؤردوک. ساحیلین قوملاری اوستونه سرهلنمیش دورومدایدیق. آیاغا قالخدیق. یان-یؤرهده بیزدن باشقا کیمسه گؤرونموردو. شیخ آغا اللرینی گؤیه قووزاییب،"آللاه بیزه رحم ائلهییب. ائلهبیل تکجه بیز قورتولموشوق."دئدی. قلئیچی مورتوض بارماغی ایله اوزاغی گؤستهرهرک،"اورادا بیر مئشهلیک وار. گئدک اورایا. بلکه بیزه یاردیمجی اولان بیری تاپیلا."دئدی. آرغین-یورغون، آج-سوسوز اؤزوموزو مئشهلیگه چاتدیردیق. مئشهده کیمسه یوخ ایدی. تکجه قورد-قوش سسی ائشیدیلیردی. ایستهدیم دئییم،"ائلهبیل آدا بوشدور" دئیه بیلمهدیم. آغاجلارین باشیندان سککیز-دوققوز لوت کیشی باشیمیزا تؤکولوشوب جیدالارینی اورک-بؤیرهگیمیزه دایادیلار. آدا، وحشی آداملارین آداسی ایدی. وحشیلر هلهله ایله بیزی قبیله بؤیوگونون یانینا آپاردیلار. باشچی، هئیوهره بیر کیشی ایدی. بئلینه باغلادیغی اوت-علفدن باشقا اگنینده بیر گئییم یوخ ایدی. بیزی باشدان آیاغا سوزه-سوزه دئدی:
- گؤرونور اویغار بیر اینسانلارسیز! سیز بیلمیرسیز اؤزگهلرین تورپاغینی باسماق اولماز.
من الیمی دؤشومه باسیب سالام وئرهرک دئدیم:
- دوغرو بویورورسوز قوربان. بیزیم ایکی مین بئش یوز ایللیک اویغارلیغیمیز وار. بیز چوخ فرهنگلی بیر اینسانلاریق آنجاق بیز سیزین تورپاقلاریزی باسماق ایستهمهمیشک. تکجه گمیمیز باتیب دا ایستهمهدن بورایا دوشموشوک. سیزدن ریجا ائدیریک بیزه یاردیم ائدهسیز بو آدادان گئدک.
قبیله باشچیسی قاققاناق چکیب گولدو:
- بیزیم آدایا ایذینسیز آیاق باسان موطلق جزالاندیریلمالیدیر. آنجاق سیز اویغار، قاناجاقلی بیر اینسانلار اولدوغوز اوچون جزانی سئچمکده آزادسیز.
یالوار- یاخارا باشلادیم:
- قوربان باشقا بیر یولو یوخدور؟!
قبیله باشچیسی اؤفکهلندی:
- یوخ!..
چارهسیز قالاراق دئدیم:
- قوربان! هله جزالاریز نمنهدیر؟
قبیله باشچیسی گولومسوندو:
- تحریم و اؤلوم. هانسینی ایستهییرسیز سئچین.
قلئیچی مورتوض اورتایا آتیلدی:
- من تحریمی سئچیرم. بیز تحریمه اؤیرشمیشیک.
قبیله باشچیسی ایکی بوینو یوغون کیشییه ایشمار ائلهدی. کیشلر قلئیچی مورتوضون قوللاریندان یاپیشیب مئیدانین اورتاسینا آپاردیلار. یوزلر وحشی آدام میدانین چئورهسینه ییغیشیب باخیردیلار. کیشیلرین بیری وحشیلیکله ال آتیب قلئیچینین شالوارینی آیاغیندان چیخارتدی. اوبیریسی ایسه..
شیخ آغا دؤزه بیلمهدی:
- سیزکی بونون باشینا پیس ایش گتیریرسیز؟!- دئیه قیشقیردی.
قبیله باشچیسی گولدو:
- بیز بونا تحریم ائلهمک دئییریک، سیز نه دئییرسیز؟!
بو دانیشقلاردا ایدی. قلئیچی گلیب یانیمیزدا دایاندی. پؤرتموشدو. قبیله باشچیسی اوزونو منه توتدو.
- سن هانسینی سئچیرسن؟
تکلیفیمی بیلمک اوچون شیخ آغایا باخدیم. گؤزونو آغارتدی. بیرآز دوشوندوکدن سونرا دئدیم:
- اؤلمهیهجگم کی!..منی ده تحریم ائلهیین!
بیرآزدان منده پؤرتولموش حالدا گلیب قلئیچی مورتوضون یانیندا دایاندیم. سیرا شیخ آغایا یئتیشمیشدی. قبیله باشچیسی یئنه سوروشدو:
- سیز هانسینی سئچیرسیز؟!
شیخ آغا دؤشونو قاباغا وئرهرک قیشقیردی:
- من شرفلی اؤلومو، بو رذالته، آلچاقلیغا ترجیح وئریرم. اؤلدورون منی...
قلئیچی مورتوض، "شیخ آغا!.."دئیه باغیراراق هؤنکور-هؤنکور آغلاماغا باشلادی. گؤزلریم آجیشدی. اوتانجیمدان باشیمی آشاغی سالدیم. قبیلهنین باشچیسی بو کز دؤرد-بئش دئو کیشییه گؤز ائلهیهرک بویروق وئردی:
- شیخ آغانی اؤلونجهیه قدر تحریم ائلهیین.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
باهالیغین فایداسی
دوکتور
جئری
خانیم موعللیم کیلاسدا صوبحانهنین فایدالاری حاققیندا اوشاقلارا
دانیشیردی:
- گول بالالاریم!.. صوبحانه یئمهمیشدن مدرسهیه گلمهیین. بیر دورمک
پنیر-چؤرک یئییب اوستوندن ده بیر ایستیکان چای ایچسهنیز، هم یاخشی درس اوخویا
بیلرسینیز همی ده بدنیز ساغلام اولار...
بالاجا یاشار آیاغا قالخدی:
- خانیم موعللیم منیم بدنیم هامیدان بتر
ساغلامدیر!
خانیم موعللیم گولومسهدی:
- حتماً همیشه مدرسهیه گلنده صوبحانه
یئییرسن؟
بالاجا یاشار باشی "هه" دئیهرک آرتیردی:
- خانیم موعللیم! بیز سحره، ناهارا، شاما صوبحانه
یئییریک!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
مسئوللار اولماسایدی...
دوکتور جئری
قیرخ گونه یاخین ایدی خویلو خانیم، قلئیچی مورتوضو تحریمات ائلهییب اوزونه باخمیردی. قلئیچی مورتوض اؤنجهلری، اؤزونو بیر شئی اولمامیش کیمی گؤسترمگه چالیشسادا، گونو-گوندن آرتان ایچ فیشارین سونوجوندا، خالاسی اری- کئفلی ایسکندری آراچیلیق ائلهمگه قوناق چاغیردی. کئفلی ایسکندر ار-آروادی اوز-اوزه اوتورتدوروب درد-چورلاریندان سوروشاندا، خویلو خانیم چادیراسینین اوجونو دییشینده توتاراق اؤفکهلی-اؤفکهلی دئدی:
- ایسکندر قارداش! ائوه خرجلیک وئرمیر. دئینده بونو آل- اونو آل؛ بو قولاغیندان آلیب او بیری قولاغیندان اؤتورور...
کئفلی ایسکندر أیری-أیری قلئیچی مورتوضون اوزونه باخدی:
- دوغرو دئییر؟!
قلئیچی مورتوض باشینی آشاغی سالدی:
- گلیریم آزدیر خالا اری.. من نئجه ائلهییم؟!!
کئفلی ایسکندر یاواشجا سوروشدو:
- گلیرین نئچهدیر؟
- یارانهلی-مارانهلی بیر میلیون تومن.
- بیرررر میلیون تومنننن!.. سن بو پوللا ائوی گئچیندیره بیلمیرسن؟!!!
- ....
- حتما مدیریت ائلهمه باجارمیرسان!
- مدیریت ائلهمه؟!!
- هه مدیریت ائلهمه! سن گرهک بیلهسن آیدا بیر میلیونو نئجه خرجلهیهسن.
- بئله ایسه، منیم یئریمه مدیریت ائله گؤرهک بو پولو نئجه خرجلهیک گؤرسون؟!
کئفلی ایسکندر جیبیندن کیچیک بیر چؤرتکه چیخاردیب شاققاشاقلا حئسابلاماغا باشلادی. آرا-سیرا قلئیچی مورتوضدان سورغو دا سوروشوردو.
- اوغلوم مورتوض آیدا نئچه ائو کرایهسی وئریرسن؟
- اوچ یوز مین تومن.
- باخ اوغلوم! سن گرهک گونده اون مین تومن ائو کرایهسی اوچون قیراغا قویاسان.
- یاخشی!
- دؤرد باش عاییلهسیز. هر بیریز گونده اوچ دنه سنگک چؤرهگی یئسز، ائلهیر اون ایکی سنگک. آیری دئییشله، سن گرهک گونده اون ایکی مین تومن چؤرهک اوچون قیراغا قویاسان. طبیعیدیر سنگگی یاوان یئمک اولماز، پنیر لازیمدیر. پگاه پنیرلرینین قوطوسو بئش مین تومن دیر، یعنی سن گرهک گونده بئش مین تومن، پنیر اوچون قیراغا قویاسان. قند-چای اوچون ده، گونده ایکی مین تومن قیراغا قویسان گؤرهر. قالدی؛ برق، گاز، سو و تئلئفون پولو. گونده اوچ مین تومن ده بونلارا قیراغا قویمالیسان. بونلارین هامیسینی توپلاسان نئچه ائلر؟!
قلئیچی مورتوض بارماغیندا حئسابلاماغا باشلایینجا کئفلی ایسکندر اؤزو جاواب وئردی:
- ائلهیر اوتوز ایکی مین تومن. آیدا ائلهیر دوققوز یوز آلتمیش مین تومن.
قلئیچی مورتوض باشی ایله کئفلی ایسکندرین سؤزلرینی دوغرولادی.
- قالار بورادا سنین قیرخ مین تومنین. اودا یئتیشر ائوین خانیمینا. هر نه اولسا خانیملارین اؤزلرینه مخصوص خرجلری وار!
سؤز بورایا چاتاندا، خویلو خانیم گولومسهییب چادیرانین اوجو آغزیندان دوشدو.
آخشام باشی قلئیچی مورتوض کئفلی ایسکندرین الینی برک-برک سیخیب یولا سالاندا دئدی:
- خالا اری آللاه سندن راضی اولسون! سن اولماسایدین من نئجه ائلهیهجکدیم؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
قوربان اتی
دوکتور جئری
دونن قوربانلیق آلماق اوچون حاجی نادعلینین حاصارینا گئتمیشدیک. ماللاری بیر-بیر گؤزدن گئچیردیکدن سونرا بیر جؤنگه سئچیب قیمتینی سوروشدوق. حاجی نادعلی شاپالاق ایله جؤنگهنین یانینا تاپدایاراق دئدی:
- ماشاالله ماللارین لاپ گؤزونو سئچدیز؛ آللاه قبول ائلهسین!..
- حاجی! هله قیمتی نئچهدیر؟- دئیه سوروشدوق.
- قابیلی یوخدور، قوربانلیقدیر، ائله-بئله آپارین!
- ساغ اولون، آللاه بول ائلهسین...
- اون ایکی میلیون!
- اون ایکی میلیون؟!!
بیربیریمیزین اوزونه باخدیق. بیزیم، زور-گوج ایله توپلادیغیمیز پول ایکی میلیون دؤرد یوز مین تومن ایدی. بیلدیر، بو پولا یاخشی بیر جؤنگه آلیب، اتینی اوتوز-قیرخ ائوه پایلامیشدیق.
- حاجی موناسیب بیر مالیز یوخدور؟!
حاجی نادعلی پهیهنین دیبینه گئدیب بالاجا بیر دانانین کورهگینه دادلی بیر شاپالاق چکدی:
- بونو آپارین.. آلتی میلیون تومن!
قونشولاریمدان بیر سس چیخمادی، یئنه من دئدیم:
- یوخ حاجی! گوجوموز چاتماز، بوندان دا اوجوزو یوخدور؟!
- سیز نئچهلیگین ایستهییرسیز؟
- حاجی! بیزیم وار-یوخ ایکی میلیون دؤرد یوز مین تومن پولوموز وار. باخ گؤر، بو پولا یاخشی بیر مال وئره بیلرسن اتی اوتوز- قیرخ ائوی گؤرسون!
حاجی نادعلی قاققاناق چکیب گولدو:
- رحمتلیگن اوغلو، سیز بو پولا بیر بیزوو دا آلا بیلمزسیز!!
کور-پئشمان پهیهدن ائشیگه چیخدیق. قونشولاریم حاصاردان چیخماغا تلهسیردیلر. اوزومو حاجی نادعلییه توتوب دئدیم:
- ائله بیل، بیزلر ایلده بیر یول ات یئمگه ده تامارزی قالاجاغیق!
بو سؤزومدن حاجی نادعلی اوزلموش کیمی اولدو. بیردن الیمدن یاپیشب منی حیطین دیبینده اولان کیچیک بیر پهیهیه چکدی. قاپینی آچدی. ایچری ده یئکه بیر اینک گووشهییردی.
- پولوزا بونو آپارین!
اؤز-اؤزومه،" ائله بیل دونیادا، اؤزگهلره اورک یاندیران اینسانلاردا تاپیلیر!" دئیه دوشونهرک سوروشدوم:
- حاجی بو نئچه کیلو ات وئرر؟
- آز وئرسه یئتمیش-یئتمیش بئش کیلو ات وئرهجک!
- بو کی چوخ یاخشی دیر!.. ائله اوتوز، اوتوز بئش ائوی گؤرهر!
سئوینجک دالدان قونشولاریمی سسلهدیم. قاییتدیلار. اینگی چوخ بگندیلر. "حاجی آللاه سیزدن راضی اولسون. قاپی-قونشو قوربان بایرامی، اینگین اتیندن یئینده سیزی ده دوعا ائدهجکلر" دئیه پوللاری ساییب وئردیک. حاصادان چیخاندا، حاجی نادعلییه دؤندوم:
- حاجی! بیز قوربان گونو سحر ساعات یئددیده گلیب اینگی آپاراجاغیق.
حاجی نادعلی بیرآز دیل-دوداغین چئینهدی:
- یاخشیسی بودور سیز قوربان بایرامینا ایکی گون قالان اینگی آپاریب کسیب، پایلایاسیز!!
شاشیردیق:
- اینگی قوربان بایرامینا ایکی گون قالان کَسَک؟!
حاجی باشی ایله سؤزلریمیزی دوغرولادی:
- مگر سیز ایستهمیرسیز، قوربان بایرامی گونو قاپی-قونشوز کوفتهدن، ات شورباسیندان یئسینلر؟!
هامیمیز بیر آغیزدان، "هه..نئجه مگر؟!!" دئدیک.
حاجی نادعلی یاواشدان فیسیلدادی:
- آخی بو اینک بیرآز قوجادیر، اتی ایکی گونه آنجاق پیشَر!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
اؤپوش
دوکتور جئری
یاد اؤلکهده چالیشان مهندیس آغازاده آروادینا ایمئیل ووردو:
- گؤزهلیم ! بو آی دا سنه مین دولار پول گؤندرهجکدیم آنجاق بانکلاریمیز تحریم اولدوغوندان یوللایا بیلمهدیم، اونون یئرینه مین دنه اؤپوشومو قبول ائله!
بئش گون سونرا آروادی ایمئیلین جاوابیندا یازدی:
- سئوگیلیم آغازاده! اؤپوشلرین یئتیشدی. 300 دنهسینی ائو یییهسینه، 150 دنهسینی باققالا، 50 دنهسینی قصابا، 20 دنهسینی ده چؤرکچییه وئردیم نیگران اولما هله 480 اؤپوش قالیر!!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
برجامین نتیجهسی نه اولدو؟
دوکتور جئری
دونن ائل باغیندا گزرکن اوستاد دفترییه توش گلدیم. بیرآز نیگران اولدوم. اوستاد اؤز- اؤزونه گولوردو! ال سیخیشیب یانیندا اوتوردوقدان سونرا سوروشدوم:
- اوستاد! کئفین دورودور ها بتر گولورسن؟!
مندیل ایله گؤزلرینین یاشینی سیله-سیله دئدی:
- "برجامین نتیجهسی نه اولدو؟"دئیه دوشونوردوم بیردن گئچمیشده اوخودوغوم بیر حئکایه یادیما دوشدو ده گولمهگیم گلدی..
- نه حئکایهسی سؤیله بیزده گولک!
اوستاد گولوشونو ییغیشدیریب سؤزه باشلادی:
- حاجی توراب بتر میرتجیل بیر آدام ایدی؛ بتر ده وارلی ایدی. کندده تکجه اونون تراختورو وار ایدی. بیر گون قونشو زمیلیسی مش حسن اؤکوز ایله یئرلرینی سورنده، حاجی توراب یانینا گئدیب بیرآز میرت ائلهمک ایستهدی:
- آللاه قووت وئرسین مشدی!!
- ساغ اول حاجی! سیزده یورولمایین!
حاجی توراب بارماغی ایله زمیسیندهکی تراختورو گؤستهرهرک دئدی:
- مشدی! ایستهییرسن او تراختور سنیکی اولا؟
- نییه ایستهمیرم حاجی!.. آمما منیمکی پولوم یوخدور!
حاجی توراب گولومسهدی:
- پول لازیم دئییل مشدی!.. منیم بیر شرطیم وار، اگر اونو یئرینه یئتیرسن، تراختور سنیکی اولاجاق.
مشحسن جوت ائلهمکدن ال چکدی:
- نه شرطی ؟!
حاجی توراب، مش حسنین الیندن یاپیشیب یاخینداکی آرخین قیراغینا چکدی. کیسمه آرخین ایچینه پیسلیک ائلهمیشدی. حاجی توراب پوخو مش حسنه گؤستردی:
- باخ مشدی! بو پوخو یئسن تراختور سنینکی اولاجاق!
مش حسن قیپ-قیرمیزی اولدو:
- حاجی ظارافات ائلهییرسیز؟!!
حاجی توراب سرتجه دئدی:
- ددهمین گؤرو حاققی دوز دئیرم، شوخلوق ائلهمیرم!
مش حسن بیر تراختورا، بیر پوخا باخدی:
- آخی چوخ یئکهدیر!!
- عیبی یوخدور سن یاریسینی یئسن ده گؤرر!!
- من یئیندن سونرا، بلکه سیز سؤزوزون آلتینا ووروب تراختورو منه وئرمهدیز؟!
- یوخ.. یوخ.. من بئله ایش گؤرمهرم، من سؤزومون اوستونده دوران آدامام!
- بئله ایسه گرهک بیر کاغیذ یازیب ایکیمیزده آلتینا بارماق باساق.
پوخ یئدی کاغیذی یازیلیب آلتینا بارماقلار باسیلدی. مش حسن گؤزون یوموب پوخی یئینده حاجی توراب بؤیرو اوسته ییخیلیب گولوردو...
مش حسن تراختورون اوستونه مینیب زمیسینی سورمگه باشلایاندا حاجی توراب گولمکدن یورولوب گؤردوگو ایشدن پئشمانلیق دویماغا باشلامیشدی. یاواش-یاواش مش حسنه یاخینلاشیب یوموشاقجا دئدی:
- مشدی اولماز بارماق باسدیغیمیز کاغیذی هئچ ائلهیک، من تراختورومو ایستهییرم؟!!
مش حسن ده پئشمان اولموشجاسینا فیسیلدادی:
- نییه اولماز حاجی!..آمما بیر شرطی وار!
- نه شرطی؟!
- پوخون یاریسینی دا سیز یئیهسیز!!
...
آخشام اوستو حاجی توراب تراختورونو کنده ساری سوروردو.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
خبریز یوخدور!
دوکتور جئری
قهوهچی تئیمور آغانین شاگیردی چایلاری شاققاشاقلا میزین اوستونه دوزنده ائشیگده شیدیرغی یاغیش یاغیردی.
ماعاشلاردان دانیشیردیق؛ اوستاد دفتری دئییردی:
- من یازیق ایکی میلیون آیلیقلا نه ائدیم؟! ائوی گئچیندیریم؟! قیسطلاریمی وئریم؟! قیزیما جئهیز آلیم؟!
اوستاد فرهیخته اوزونتو ایله باشینی ترپهدهرک اوستاد دفترینین سؤزلرینی کسدی:
- رحمتلیگین اوغلو! من بئش میلیون آیلیقلا ائوین خرجینده قالمیشام. سن هله ایستهییرسن ایکی میلیونلا، قیسطلارینی وئریب قیز دا اره وئرهسن؟!
پروفئسور نصرالدین صؤحبته قاریشدی:
- منجه بو گون اون میلیون ماعاشلا بیر ائوی آنجاق ایداره ائتمک اولار.
من دانیشماق ایستهینده، تئیمور آغانین شاگیردی آیاق یالین صؤحبتین ایچینه قاچدی:
- آغالار باغیشلایین ها!..من فیکر ائلهییرم سیز موؤضونو بیرآز شیشیردیرسیز! نئجه یعنی ایکی میلیونلا، بئش میلیونلا، اون میلیونلا ائو گئچیندیرمک اولماز؟ من تئیمور آغادان آلان دوققوز یوز مین تومنله دؤرد باش عاییلهمی گئچیندیریرم...
اوستاد دفتری آجییا-آجییا اوزونو تئیمور آغانین شاگیردینه توتدو:
- اوغلوم اصلان! سیز اؤلموشسوز، خبریز یوخدور!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
یاخشی عمل
دوکتور جئری
قیام-قیامت اولموشدو. میزان-ترهزی قورولوب اینسانلارین عمللری دارتیلماقدا ایدی. سیرا شئیخآغانین آغازادهسینه یئتیشدی. حئساب-کیتاب ملگی صاندیقدان قالین بیر دفتر چیخاردیب اوخوماغا باشلادی. آغازادهنین رنگ-روفو قاچدی. ملک دفتری واراقلادیقجا اگری-اگری آغازادهیه باخیردی.
بیردن ملک:
- اشی!..سن عؤمور بویو ایختیلاسدان باشقا بیر ایش گؤرمهییبسن؟!- دئیه قیشقیردی.
آغازاده باشینی آشاغی سالدی.
ملک دفتری میزین اوستونه تاپدایاراق یئنه قیشقیردی:
- گلین بو اوغرونو آپارین جهننمه!
ایکی بوغو بورما مأمور یاخینلاشینجا آغازاده ال-آیاغا، آغلاماغا دوشدو:
- قوربان یالواریرام، دفتره یاخشی باخین..من یاخشی ایشلر ده گؤرموشم..منیم حاققیم جهننم دئییل!
ملک، آغازادهنین یالوار-یاخارییشلارینی گؤرونجه بیر آز یوموشاندی:
- باخ اوغلوم!.. ایختلاسلارینی اوخوماقدان گؤزلریم قارالدی؛ داها دفتری باخا بیلهنمهرم. عؤمرونده تکجه بیردنه خئیر عمل گؤروبسنسه دئ، سؤز وئریرم سنی جننته گؤندریم.
آغازاده درین بیر دوشونجهیه دالدیقدان سونرا دئدی:
- جاوانلیغیمدا یئتیم اوشاقلار ایدارهسینده ایستیخدام اولموشدوم. ایدارهنین رئیسی حاج آغا چوخ یاخشی بیر اینسان ایدی. آللاه آدامی ایدی. باشی آشاغی ایدی. نامازی، اوروجو، مچیدی ترک اولمازدی. آنجاق بیلیرسیز بو لعنته گلمیش شئیطان آدامی نئجه آزدیریر؟.. بیر گون آنلادیم حاج آغا شئیطانا اویوب یئتیم اوشاقلاین پوللارینی آشیرماق ایستهییر...
ملک ماراقلاندی:
- سن نئیلهدین؟.. حتما حاج آغانی امر به معروف و نهی از منکر ائلهدین؟
آغازاده درین بیر سولوق آلدیقدان سونرا دئدی:
- یوخ، قویمادیم اوغورلوق ائلهسین. پوللاری اوندان قاباق گؤتورب آرادان یوخ اولدوم.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
ایران میللتی آج دئییل!
دوکتور جئری
شئیخ آغا گون اورتا چاغی مسجیده گئدنده، تلویزیونون موخبیری قاباغینی کسدی:
- حاج آغا سیزدن بیر سورغو سوروشا بیلهرم؟
شئیخ آغا باشی ایله "هه" دئدی.
- آمریکانین جومهور باشقانی دونالد ترامپ دئییب: ایران میللتی آجدیر. سیزین بو سؤزه گؤره فیکریز ندیر؟
شئیخ آغا قاش-قاباغینی ساللادی:
- ترامپ آنلاماییب بئله دئییب. آمریکانین میللتی آجدیر! بیزیم میللت لاپدا توخدور. هئچ یانا گئتمیرم، من ائله اؤزومو دئییرم. دونن مشدی خوجاوئردینین ددهسینین قیرخی ایدی. ناهار دویونجا قئیمهپیلوو یئدیک، هله بیر قاپلامادا دولدوروب ائوه آپاردیم. آخشامی دا بزاز حاجی محمدعلینین قیزینین کبین کسمهسی ایدی. یئددی چئشید پیشمیش حاضیرلانمیشدی. یئریز بوش تپه-تیخلام یئدیک. قاییداندا دا یئکه بیر قاپلاما قولتوغوما وئردیلر. بوگون سحر نامازینی قیلدیقدان سونرا دا بیر آللاه بندهسی مسجیدده یاغلی چؤرک پایلادی. چوخ یئمهلی ایدی، بئش دنه یئدیم، یئددی-سککیز دنه ده ائوه آپاردیم...
موخبیر شئیخ آغانین سؤزلرینی کسدی:
- حاج آغا سیز همیشه خئیرده-شرده اولوب بیر تورلو قارنیزی دویورورسوز آمما میللتین دورومو بئله دئییل آخی!!
شئیخ آغا قاققاناق چکیب گولدو:
-هاهاها... رحمتلیگین اوغلو سن نه فیکر ائلهییرسن..میللتین دورمو بیزدن ده یاخشیراقدیر؟!
موخبیر چاش-باش اولدو:
- سیز هارادان بونو دئییرسیز؟!!
بو کز شئیخ آغا سوروشدو:
- سن بیلیرسن سوغانین کیلوسو نئچه مین تومندیر؟
- چوخ باهادیر.. اوچ مین، اوچ مین بئش یوز تومن..
- سن بیلیرسن سوغان نییه بو قدر باهادیر؟!
- ...
- بیلمیرسن من دئییم؛ سوغان بونا گؤره باهادیر، میللت بوللوجا سوغان آلیب یئییرلر ایشتاهلاری آچیلیسن آرتیقراق یئیه بیلسینلر!
موخبیر پرت اولدو:
- حاج آغا! میللتین چوخو آیدا بیر کیلو ات آلیب یئیه بیلمیر، سیز دئییرسیز: سوغان یئییرلر ایشتاهلاری آچیلسین؟!!
شئیخ آغا اگری- اگری موخبیره باخدی:
- نییه یئیه بیلمهسینلر؟.. دؤولت اوجوز اتی تؤکوب بازارا.. یئیهنه مینت!
- بئله ایسه، حاج آغا سیز آیدا نئچه کیلو ات یئییرسیز؟!
شئیخ آغا قاشلارینی چاتیب بیر آز سال-چیخدان سونرا دئدی:
- قیرخ کیلو، قیرخ بئش کیلو!
موخبیر شاشیردی:
- شوخلوق ائلهییرسیز؟!!
شئیخ آغا "یوخ" دئمک ایستهینده، بیر گنج موتورنو اونلارین یاخینلیغیندا ساخلاییب" حاج آغا! حاج آغا! دا...می یئیهسن" دئیهرک باسدی گازا.
شئیخ آغا گولومسهدی:
- ملاحیظه بویوردوز..ائله ایکی یوز اللی قیرام بو!!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
هر شئی باهالاشسادا...
دوکتور جئری
والیلیگین ائشیگی قالابالیق ایدی. خالق بیردن-بیره قیزمیشدی سانکی. کیمی آیاغین یئره تاپداییردی، کیمی فیشقا چالیردی، کیمی هارای تپیردی، کیمی یامان دئییردی، کیمی باشینا تاپداییردی، کیمی آغلاییردی...
والی تدریرگین-تدریرگین اوتاغیندا وار-گل ائدیردی. یاردیمچی ایچری گیردی. والی طرفینه قوشدو:
- نولوب؟!.. بورادا دا میللت باهالیق اوچون ائشیگه تؤکولوبلر می؟!
یاردیمچینین دوداق بوزمهسیندن بیر شئی آنلامایان والی اؤفکهلندی:
- سؤیله گؤروم میللت نه دئییر؟! نه ایستهییر؟!
یاردیمچی درین بیر سولوق آلدیقدان سونرا دیله گلدی:
- قوربان خالق دئییر:
چالدی- چاپدیلار قالسین اویاندا،
قاپدی-قاچدیلار قالسین اویاندا،
ایشسیزلیک، یوخسولوق، اعتیاد قالسین اویاندا...
بئنزینی،گازوییلی باهالاشدیردیز دینمهدیک!
گازی، برقی، سویو باهالاشدیردیز دینمهدیک!
ائوی، کرایهنی باهالاشدیردیز دینمهدیک!
داوانی، درمانی باهالاشدیردیز دینمهدیک!
چایی، چؤرگی باهالاشدیردیز دینمهدیک!
یاغی، دوگونو باهالاشدیردیز دینمهدیک!
اتی، تویوغو باهالاشدیردیز دینمهدیک!
یئرآلمانی، سوغانی باهالاشدیردیز دینمهدیک!
میوهنی، گؤیو باهالاشدیردیز دینمهدیک!
یاردیمچینین بوشبوغازلیغیندان دؤزومو توکهنن والی قیشقیردی:
- بئله ایسه درد-چورلاری ندیر؟!!
یاردیمچی باشینی آشاغی سالیب فیسیلدادی:
- قوربان دئییرلر: کفنی باهالاشدیردیغیزدان آیاغیمیزی اوزادیب راحات اؤله بیلمیریک!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
آوروپا ائششکلری نئجه یاشاییرلار؟!
دوکتور جئری
اؤلکهنین ایقتیصادی دورومو آغیرلاشماغا باشلایاندان موللا نصرالدین ائششگینین خرجینی چتینلیکله عؤهدهلهیه بیلیردی. بیر گون آخشام ائششگی یئملهینده یوموشاق-یوموشاق:
- باخ ائششک! بوگون قزئتده اوخویوردوم: آوروپا ائششکلری داندا بیر کیلو آرپا-سامان یئییرلر، بتر ده قیوراقدیرلار آمما سن داندا اوچ کیلو آرپا-سامان یئییرسن؛ بللیدیر بو گئدیشله کؤکهلیب خستهلهنهجکسن. ایجازهنله ساغلیغینی قوروماق اوچون بوندان بئله آرپا-سامانینی بیر کیلویا آزالداجاغام! – دئیه چووالی آخیرا بوشالتدی. سامانین ایچینده آرپادان ایز-توز یوخ ایدی. ائششک چاش-باش موللایا باخدی. موللا گولومسهدی. ائششک باشینی آخیرا سوخوب یئمگه باشلادی.
ائرتهسی گونو موللا ائششگه سو وئرنده دئیینیردی:
- باخ ائششک! بو گون رادیو دئییردی: آوروپا ائششکلری گونده بئش لیتر سو ایچیرلر، سنه گلینجه، گونده ییرمی لیتر سویون یاریسینی ایچیرسن یاریسینی دا یئره جالاییرسان. بونا سوْووُرقانلیق دئیرلر.
ائششک باشینی آخیرا سوخدو. موللا سوقابینا بیر گالون سو تؤکوب ائشیگه چیخدی.
اوچونجو گون موللا طؤولهنین چیراغینی ائششگه گؤستردی:
- باخ ائششک! بو گون تلویزیون آوروپادا ائششک طؤولهلرینین یوزلوک لامپ ایله ایشیقلاندیریلدیغینی گؤستریردی، باخ بیز ایسه گؤزلری کور ائلهین ایکی یوزلوک لامپ تاخمیشیق!
ائششک قولاقلارینی شوشلهدی. موللا لامپی چیخاردیب ییرمی واتلیق بیر لامپ تاخدی.
دؤردونجو گون موللا طؤولهیه گیرینجه اؤزونو یئلپیکلهمگه باشلادی:
- باخ ائششک! بو گون ائنئرژی توپلانتیسیندا سوروملولارین بیری دئییردی: آوروپادا ائششک طؤولهلرینین ایستیلیگی 17 درجهدیر. بیلیرسن بیزیم طؤولهلرین ایستیلیگی نئچهدیر؟ 35درجه!.. بونا ائنئرژی هدره وئرمک دئمزلرمی؟!..
ائششک قویروغونو بوللادی. موللا ائشیگه چیخاندا سوبانین درجهسینی صیفرین اوستونه قویدو.
بئشینجی گون موللا قاش قاباقلی ایدی:
- باخ ائششک! بو گون مئیداندا دللال دئییردی: بیزیم ائششکلر بیر گون ایشلهییب ایکی گون دینجهلنده، آوروپادا ائششکلر آلتی گون ایشلهییب تکجه بیر گون دینجهلیرلر. باخ..بوندان بئله سن ده آوروپا ائششکلری کیمی هفتهنین یئددی گونونو ایشلهملیسن هااا!
ائششک باشینی آشاغی سالدی. موللا طؤولهدن چیخیب قاپینی چیرپدی.
آلتینجی گون موللا اؤفکهلی- اؤفکهلی:
- باخ ائششک! بو گون قهوهخانا دئییردیلر: آوروپا ائششکلری گونده سککیز ساعات ایشلهییرلر. اؤز آرامیزدیر، سن گونده نئچه ساعات ایشلهییرسن؟ هئچ!.. ایکی ساعات دا ایشلهمیرسن؟ باخ! صاباحدان گونده اون ایکی ساعات ایشلهمهسن آرپا-سامانینی کسهجگم..- دئییب ائشیگه چیخدی.
یئددینجی گون موللا ائششگین آغزینا گم وورا-وورا گیلئیلهنیردی:
- باخ ائششک! ائشیتدیگیمه گؤره آوروپا ائششکلری آخشام اولدو باشلارینی یئره قویوب سحرهجن سسسیز-صداسیز یاتیرلار. من بیلمیرم سن نییه گئجهنین یاریلاری آنقیریب قونشولاری راحاتسیز ائدیرسن؟!!
...
قیرخینجی گون ایدی. بو گون موللا اینتئرنئتده اوخودوغو آوروپا ائششکلرینین داوا-درمان، بیمهسینه گؤره ائششگه دانیشاجاقدی. طؤولهیه گیردی. اؤنجه گؤردوگونه اینانا بیلمهدی آنجاق دوغرو ایدی. ائششک اوزون-اوزون اوزانیب اؤلموشدو. موللا اوزونتو ایله دئدی:
- حئیوان ائششک آوروپا ائششکلرینین یاشاییش بیچیمینه یاخشی اؤیرشمیشدی نه یازیق دوشوب اؤلدو!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر