+0 به‌ین
سیزین کئفینیز کیمه باغلیدیر؟!
دوکتور جئری
بو گونلر کیمدن حالینی سوروشورسان باشلاییر آخ-وای ائله‌مگه! هامی‌نین دردی-چورو دا عئینی‌دیر سانکی: پولسوزلوق!!
دونن تئیمور آغانین قهوه‌خاناسیندان اگلشمیشدیک. حاجی سولئیمان گلدی. حاجی سولئیمان بیزیم اوستاد دفتری‌نین داییسی‌دیر. چوخ وارلی-کارلی بیریسی‌دیر. یئددی-سککیز حیطی، اوچ-دؤرد دوکانی، نئچه-نئچه باغی - زمیسی واردیر. اؤز- اؤزومه، "بختورین کئفی‌نین اوستونه کئف یوخدور! "دئیه آیاغا قالخیب حالینی سوروشدوم:
- حاجی کئفین نئجه‌دیر؟
الیمی سیخیب آجی-آجی گولومسه‌یه‌رک:
- منیم کئفیم یعقوب‌علی‌نین کئفینه باغلیدیر، اونون کئفی یاخشی اولسا منیمکی‌ده یاخشی‌دیر!- دئدی.
بیزدن اوزاقلاشیب تای-توشلاری‌نین یانیندا اگلشینجه، اوستاد دفترینی دومسوکله‌دیم:
- یعقوب‌علی داها کیمدیر؟!
اوستاد دفتری پیچیلدادی:
- یعقوب‌علی داییمین بیرجه کوره‌کنی‌دیر. قوماربازدیر، اوتاندا، کئفی کؤک اولور، اوتوزاندا گئدیر دایی‌قیزیمی آتیر کؤتگین آلتینا!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
نییه آمریکانین أتوم بومباسی اولمالی‌دیر بیزیم یوخ؟!
دوکتور جئری
قونشوموز جناب سروان اصلانی گولش
قاباق،خوش دانیشیق، میرتجیل بیر اینساندیر. دانیشاندا آدامی اؤزونه والئه ائدیر. اوتوز ایل بوندان قاباق امکلی اولوب. کئچن گون
ائل باغیندا ارتشده اولان خاطیره‌لریندن دانیشدی. اونون خاطیره‌لرینی دینله‌یه‌لی
بیردن دونیادا اولان ایکیلی سیاستلرین سیرری منیم اوچون آچیقلانمیش اولدو!
او دئدی:
شاهلیق دؤنمینده عجب‌شیر پادگانیندا خیدمت ائدیردیم. بیرآز اینگیلیس دیلی
بیلدیگیمه گؤره منی آمریکا موستشارلاری‌نین سورجوسو اولاراق گؤره‌ولندیرمیشدیلر.
بیر گون جیپ ماشینی ایله جورج و مایکل آدلی ایکی افسری تبریزدن عجب‌شیر پادگانینا
آپاریردیم. داریخدیرجی بیر دوروم ایدی؛ افسرلر یاواش-یاواش بیربیرلری دانیشیر،
منده مورگولو-مورگولو گؤزومو یولا تیکمیشدیم. بیردن مایکل آدلی افسر یئرینده گرنه‌شه‌رک
یانینی قووزاییب،"دیززز" کیمی بیر سس چیخارتدی! دوداغیم قاچدی، ایسته‌دیم
گولوم آنجاق گؤردوم اونلار بیر شئی اولمامیش کیمی دانیشقلارینی سوردورورلر.
اؤز-اؤزمه دئدیم؛ اولمایا ماجرانی اؤرت-باسدیر ائله‌مک ایسته‌ییرلر! اوچ-دؤرد
دقیقه گئچدی. بو کز جورج یانینی قووزاییب "جوووو" کیمی بیر سس چیخارتدی.
آینادا اوزلرینه باخدیم، یئنه بیر شئی اولمامیش کیمی دانیشیردیلار. او زامانلاردا
منده بیر آز اینقلابی احوال-روحیه وار ایدی. دوشوندوم: اوسدورانین قاباغیندا
سیچماسان دئیر بلکه گؤتون یوخدور! گره‌ک بو آمریکالی‌لارا یاخشی بیر درس وئرَم.
آمما گؤردوم ماشیندا سیچماق اولماز! بیردن آتامین بیر سؤزو یادیما دوشدو. او دئیَردی:
آمریکادا اوسدورماق مان(عیب) دئییل گَییرمک ماندیر. ایسته‌دیم اونلارین اوسدورماغی‌نین
قاباغیندا منده گییریم، یئنه اؤز- اؤزومه دئدیم:یوخ اوندا گئدیب اویان-بویاندا
دئییرلر ایرانلیلار کولتورسوزدورلر! سونوندا بو قرارا گلدیم: قاباق-قارشی اولاراق
منده اوسدورام! جانیمی دیشیمه ییغیب قارنیمی، باغیرساقلاریمی، اوتوراغیمی زورا باسدیم:
"زارررت".
ایکی سایین ایچینده ماشین ایگ-قوخو ایله دولدو!
سانکی خردل گاز وورموشدولار! اؤزومون جیگرلریم آغزیما گلدی قوخودان!..مایکل الینده
اولان مشق آغاجی ایله آرخادان چیگنیمه تاپداییب قیشقیرردی:
-ساخلا!..ساخلا!..
آیاغیمی ساخلاجا باسدیم. افسرلر هره‌سی بیر قاپیدان اؤزلرینه ائشیگه آتدیلار. باییرا
باخدیم، جورج اللرینی قارنینا قویوب اؤیوردو! مایکلین حالی دا اوندان یاخشی
دئییلدی.
تیر-تیر تیتره‌ییردیم:
- یقین منی ارتش شاهنشاهیدان قوواجاقلار!
هاندان-گئجدن افسرلرین هوشو باشلارینا گلدی، جیپین آرخاسیندان سو قالونونو
گتیردیم. ال-اؤزلرینی یودولار. بیر تورلو گونامی یوماغا چالیشدیم:
- جنابلار باغیشلایین اؤز الیمده دئییلدی بیردن چیخدی!..
مایکل دئدی:
- پادگانا یئتجک تئز گئت اؤزونو...
(قورخودان اؤدوم آغزیما گلدی؛ یقین اؤزمو بازداشتگاها معروفچولوق ائتمه‌لی‌ایدیم)
... گئت اؤزونو بهداری‌یا معروفچولوق ائله!..
چاشیردیم:
- بهداری‌یا؟!!
- هه! بهداری‌یا...ائله بیل خبرین یوخدو خسته‌سن!..
مایکل چاش-باش اولدوغومو گؤرونجه آچیقلادی:
- خسته آدامین اوسدوراغی قوخویار! بللی دیر سن یامان خسته‌سن!!
مایکلین سؤزو دوغرو اولمالی ایدی، اونلارین اوسدوراغین اصلن ایگ-قوخوسو یوخ
ایدی!
تکرار ماشینا میندیک. افسرلرین رنگ-روفلاری قاچمیشدی. عجب‌شیره‌جن نه دیندیلر،
نه دانیشدیلار، نه ده اوسدوردولار!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
اورگانیک یامان
دوکتور جئری
آراباچی صفرعلی‌نین آغزی بتر کیفیر، بترده دعواکار آدامدیر. بوش نسنه‌لرین اوستونده خالق ایله دالاشیب یامانلاشماغا باشلار. داناباش کندینده، ایندی‌یه‌دک کیمسه اونون یامان-یوْووُزلاریندان آماندا قالماییب. یامانلاری‌نین هامیسی دا اورگانیک‌دیر! بیردؤنه، ییرمی یئددی-ییرمی سککیز ایل بوندان قاباق 22بهمن گؤستریلرینه قاتیلیب جهانی استکبار-ی سؤیمگه باشلاینجا ایمام جومعه قولاغیندان یاپیشیب سیرادان ائشیگه اؤتوره‌رک،" آخماق کیشی بوراسی بو یامانلارین یئری‌دیر؟! گؤرمورسن آرواد-اوشاق وار؟ آدام کیمی مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل.. دئیه بیلمزسن؟!" دئیه اوستونه قیشقیرمیشدی.
صفرعلی‌نین سون دعواسی اون بئش گون بوندان قاباغا قاییدیر. آراباسینا یونجا یوکله‌ییب کوچه‌دن کئچرکن یونجالار دللک جاببارین ناودانینا ایلیشیب یئریندن چیخارتمیشدی. دللک جاببار ائشیگه چیخیب دیلله‌نینجه صفرعلی اونون اوشاغی اولمادیغینی نظرده آلاراق آروادینی سؤیمگه باشلامیشدی. یازیق جاببارین رنگ-روفو قیپ‌قیرمیزی اولوب آغزینی آچیب نسه دئمک ایسته‌ییرکن دیشلری قیفیلانیب یئره ییخیلمیشدی. قاپی-قونشو اونو تئز خسته‌خانایا چاتدیرماسایدیلار-دوکتورلارین دئدیگینه گؤره- اؤله‌جک ایدی.
کئچن هفته بیر خبر توپ کیمی داناباش کندینده سسلندی: آرابانی قوشاندا، آت صفرعلی‌نین اورگانینی قاپمیش!
سؤیلنتیلر دئییشیک ایدی؛ کیمیلری اورگانین کؤکدن قوپدوغونو، کیمیلری ده چئینه‌نیب ایشله‌نیلمز دوروما دوشدوگونو سؤیله‌ییردیلر. کندلیلر بیر یاندان صفرعلی‌نین حالینا اوزلوسه‌لرده بیر یاندان دا سئوینیردیلر اونون کیفیر یامانلاریندان جانلاری قورتولوب!
دونن صفرعلی‌نی ائولرینه گتیردیلر. دوست-تانیشلارلا ییغیشیب حالینی سورشماق اوچون گؤروشونه گئتدیک. یولدا دللک جاببارا توش گلدیک. قولتوغوندا یئکه بیر رشت دوگوسو تورباسی داشیییردی. الیمیزده میوه-شیرنیلری گؤرجک سئویندی. "صفرعلی‌نین یانینا گئدیرسیز؟" دئیه سوروشدو. "هه" دئینجه بیزه قوشولوب،"ایجازه وئرسه‌ز منده سیزیله گلیم"دئدی. "لاپ یاخشی!"دئدیک. اوستاد دفتری قولاغیما پیچیلدادی:"غئیرت‌سیزه باخ! ائله بیل اوگون بونون آروادینی سؤیموردو؟!"
صفرعلی‌گیله یئتیشدیک. قاپینی چالدیق. آروادی گوللو خانیم ائشیگه چیخدی. قارا گئینمیشدی! "بویور" ائتدی؛ ایچرییه گئچدیک آنجاق دللک جاببار قاپی آغزیندا دایاندی. گوللو خانیم گئنه "بویورون- بویورون" ائدینجه دللک جاببار دوگو تورباسینی اونا اوزاداراق دئدی:
- موزاحیم اولماق ایسته‌میرم؛ زحمت اولماسا صفرعلی آیاغا قالخینجا بو آرپالاری آتین قاباغینا تؤکه‌سیز، آج قالماسین!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
یالانچیلار
دوکتور جئری
اورمو
گؤلونون چؤللشمه‌سی‌نین قاباغینی آلما یوللارینی آختارماق اوچون دؤولت طرفیندن بیر
هئیت اورمو شهرینه گؤنده‌ریلیر. یولدا سوروجونون یوخلاماسی اوزوندن ماشین دره‌یه
دیغیرلانیر. او یاخینلیقدا قویون یایان قلئیچی مورتوض بونو گؤرجک قضا یئرینه یئتیشب
آداملاری بیر-بیر ازیلمیش دؤولت ماشینیندان
چیخارداراق قویلاماغا باشلاییر.
ائرته‌سی گون مأمورلار
اولای یئرینه تؤکولوشوب قلئیچی مورتوضو
سورغو- سوالا توتورلار:
- سن نییه بیزه خبر وئردمه‌دین؟!
- جیب
تئلئفونوم ائوده قالمیشدی؛ منده قویونلاری اؤتوروب پاسگاه گله بیلمزدیم!
- سن نییه اؤز
باشینا آداملاری قویلادین؟
- اؤلولر
آچیقلیقدا قالیب قورد-قوشا یئم اولماسینلار دئیه قویلادیم؛ هر نه اولسا بیز
موسلمانیق اؤلونون یئرده قالماسی جایز دئییل.
- سن آرخایین
ایدین هامیسی اؤلموشدو؟
- بعضی‌لری
ایدیعا ائدیردیلر دیری‌‌دیرلر آنجاق سیزده یاخشی بیلیرسیز بو سیاستچیلر نئجه آدامین گؤزونه
دیک-دیک باخیب یالان دانیشیرلار!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
شئیطانین
مکتبی
دوکتور جئری
شئیطان موخبیرلرین آیلیق توپلانتیسینا قاتیلاراق سورغولاری
یانیتلاماغا باشلادی. هفته‌لیک برنامه‌لریندن سوروشدولار .
دئدی:
- شنبه گونلری روسیه شئوینیست‌لرینه درس وئریرم نئجه قیریم
تاتار اؤز ارک جومهورییتینده ایشغال‌لارینی سوردورسونلر.
بازار ایله بازار ائرته‌سی گونلری چین فاشیست‌لرینه درس
وئریرم نئجه شرقی تورکستانی آسیمیله ائتسینلر.
آرا گون ایله چارشنبه گونلری ائرمنی داشناقلارینا درس
وئریرم نئجه ایشغال اولونموش آذربایجان تورپاقلاریندا یئنی-یئنی جینایت‌لر
تؤرتسینلر.
جومعه آخشامی گونلری کورد پ.ک.ک-چیلرینه درس وئریرم
نئجه تورک-تورکمن تورپاقلاریندان اؤزلرینه اؤلکه یاراتسینلار.
جومعه گونلری ایسه ...
موخبیر شئیطانین سؤزونو کسدی:
- حتما جومعه، تعطیل گونونوزدور ده دینجه‌لیرسینیز؟
شئیطان اوزونتو ایله باشینی توولادی:
- یوخ جانیم!!..بیزه دینجه‌لیش گونو یوخدور کی!... جومعه
گونلری ده گئدیب پان ایرانیست‌لردن درس آلیرام!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
ایران خالقلاری‌نین گله‌جگی...
دوکتور جئری
کئچن جومعه آخشامی حضرت عزرائیل، کولتورل سوی‌قیرما معروض قالان ایران خالقلاری‌نین ایللیک ییغینجاغینا قاتیلاراق سورغولاری بیر-بیر یانتیلادی.
ایلک سوروشان عرب خالقی‌نین آغ‌ساققالی اولدو:
- حضرت عزرائیل! بیز خوزستان خالقی گونده-گونده باشیمیزا اله‌نن توز-تورپاقدان هاچان قورتولاجاغیق؟
عزرائیل گولومسوندو:
- اللی ایل سونرا.
عرب آغ‌ساققالی‌نین گؤزلرینده یاش حلقه‌لندی:
- نه یازیق من او گونو گؤرمه‌یه‌جه‌یم!
ایکینجی سورغونو بلوچ خالقی‌نین آغ‌ساققالی سوروشدو:
- بیز بلوچستان خالقی یوخسوللوقدان، فقردن هاچان قورتولاجاغیق؟
عزرائیل یئنه گولومسوندو:
- یوز ایل سونرا.
بیر دامجی یاش بلوچ آغ‌ساققالی‌نین گؤزوندن آخدی:
- نه یازیق من او گونو گؤرمه‌یه‌جه‌یم!
اوچونجو سورغونو سوروشان، آذربایجان کیملیکچی چالیشقانلارینا منسوب اولان بیر گنج ایدی:
- ایراندا یاشایان تورکلرین هاچان آنادیللرینده مدرسه‌لری اولاجاق؟
عزرائیل دولوقساندی سونرا بیردن اؤکوتمه ووروب آغلاماغا باشلادی. هامی چاش-باش بیربیری‌نین اوزونه باخدی. عزرائیل ایچینی چکه-چکه سیزیلدادی:
- نه یازیق من او گونو گؤرمه‌یه‌جه‌یم!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
کیمه شیکایت ائده‌ک؟!
دوکتور جئری
کئچن ایل حاجی محمدعلی آغا برزگر ترس آوا کندی‌نین قیراغیندا بؤیوک بیر باغ توتموشدو. سویو باشی اوسته اولان اوجسوز-بوجاقسیز باغدا یازین، یایین، گوزون بوتون یئر- یئمیش آغاجلاری گؤرونوردو. حاجی محمدعلی باغدا چالیشارکن آغاجلارا سای سالاندا سئوینجدن چیچگی چاتلاییب او ایل یاخشی گلیر الده ائده‌جگینی دوشونوردو.
یایین اورتالاریندا، بیر گون حاج محمدعلی باغا باش چکنده، باغین اورتاسیندان تیپ‌پاتیپ سسی ائشیتدی. سس هوندور تبرزه اریک آغاجی وریندن گلیردی. حاج محمدعلی بو آغاجین اوستونده باشقا حئساب آچمیشدی. اونون فیکرینجه تکجه بو آغاجدان اوچ-دؤرد میلیون تومنلیک اریک ساتاجاق ایدی. آغاجا ساری قاچدیقدا گؤردو؛ کیمسه آغاجین آلتینا چول سالیب، آغاجی سیلکه‌له‌ییر! حاج محمدعلی آغاجین باشینا باخاندا کیمی گؤرسه ایدی یاخشی دیر؟! شیخ آغانین اوغوللوغو، قلئیچی مورتوضو!!
حاج محمدعلی‌نین جین ووردو تپه‌سینه؛ سسینی آتدی باشینا:
- آخماغین بیری آخماق!.. نه غلط ائله‌ییرسن اوردا.. دوش آشاغی...
قلئیچی مورتوض بیر شئی ائشیتمه‌میش کیمی آغاجین بوداغینی ائله سیلکه‌له‌دی؛ یئتیشمیشلر قالسین اویاندا کالاردا تؤکولدو!
حاجی محمدعلی‌نین دیشی دیشینی کسدی:
- دوش آشاغییا یوخسا گئدیرم کدخودانین گتیریم بورایا هااا!!
قلئیچی مورتوض گؤزونون قیراغی ایله حاج محمدعلی‌یه باخیب یئنه ایشینی سوردوردو.
بو کز حاج محمدعلی باشقا حربه-قاداغا گلدی:
- دوشمه‌سن گئده جگم مامور گتیریم هااا!...
قلئیچی مورتوض بورنوندان هیس‌س‌س کیمی بیر سس چیخارداراق یئنه ایشینی سوردوردو.
بیردن حاج محمدعلی‌نین فیکرینه بیر شئی دوشدو. قلئیچی مورتوض هر کیمدن بتر دده‌لیگی شیخ آغادان قورخوردو.
حاج محمدعلی آجیقلی-آجیقلی:
- باخ!.. آغاجدان دوشمه‌سن گئدیرم شیخ آغایا دئییم ها!!- دئییب یولا دوزلدی.
- حاجی بیر آز دایان!!
سسله‌نن قلئیچی مورتوض ایدی. ظفر گولوشو یاخیلدی حاج محمدعلی‌نین دوداغینا. گئری دؤندو. قلئیچی مورتوض ساغ الینی گؤزلرینه کؤلگه‌اندیریک ائده‌رک آغاجین لاپ باشینا باخاراق اوجادان قیشقیردی:
- آی‌ی‌ی دده!..آی دده‌ه‌‌ه! باخ گؤر حاج محمدعلی آغا نه دئییر؟.. ائله بیل سننن ایشی وار!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
سیز نمنه‌دن قورخورسوز؟!
دوکتور جئری
قورخودان سؤز دوشموشدو. اوستاد دفتری‌دن سوروشدوم:
- سیز چوخراق نمنه‌دن قورخورسوز؟!
اوستاد بیر آز دوشوندوکدن سونرا:
- من پان‌ایرانیست‌لر ایله قارانلیقدان قورخورام- دئیه یانیت وئردی.
شاشیردیم:
- پان‌ایرانیست‌لر هر حالدا قورخونجدورلار آنجاق قارانلیقدان نییه قورخورسوز؟!
- چونکو مومکوندور، پان‌ایرانیست‌لر قارانلیقدا گیزلنمیش اولالار!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
قلئیچی مورتوضون قویونو
دوکتور جئری
امنیت شوراسی‌نین ایران علئیهینه اولان تحریم‌لری باشلایاندان، قلئیچی مورتوض ایشینی الدن وئریب یوخسوللوغا-داریشلیغا دوشموشدو. اؤنجه‌لر، کوچه-بازاردان کاغیذ-کارتوْن ییغماقلا ائوینی بیر تورلو گئچیندیره بیلیردی آنجاق سون آیلاردا اللر چوخالدیقدا گونده‌لیک چؤره‌ک پولونو بئله، چتینلیکله چیخاردا بیلیردی. اومودونو هر یئردن اوزَن مورتوض، بیر گون جاماعات نامازیندان سونرا اؤزونو مچیدین موللاسی حاج آغا نیظاما یاناشدیریب سیزیلدایا-سیزیلدایا آغیر دوروموندان دانیشاراق اوندان یاردیم دیله‌دی. حاج آغا الینی مورتوض چیگنینه قویوب آتاجاسینا دئدی:
- اوغلوم! گوناهلارین هامیسی اؤزونده دیر! سن نییه بوشو- بوشونا شهرین کوچه-بازاریندا واختینی سورتوب زیبیل قابیلاری آختاریرسان؟! نییه اؤز کندیمیزده "اقتصاد مقاومتی"-یه باشلامیرسان؟!...
قلئیچی مورتوض حاج آغانین سؤزلرینی کسدی:
- حاج آغا اقتصاد مقاومتی نمنه‌دیر؟؟
حاج آغا نیظام ساققالینی تومارلاییب سؤزلرینه آیدینلیق وئردی:
- اقتصاد مقاومتی یعنی آزاجیق بیر سرمایه ایله بؤیوک بیر ایشی باشلایاسان!
- نئجه یعنی آغا!.. هئچ باشا دوشمورم؟ بیرآز بونو ایچ ائله‌یه بیلرسن؟ آخی منیم ساوادیم کسمیر!!
- باخ! میثال اوچون: سن باشلانیشدا ائله‌یه بیلرسن مثلا بیر قویون آلسان...
- آلدیم!
- قویون بئش آلتی آی سونرا بیر بالا دوغوب اولاجاق ایکی!
- اولدو ایکی!
- آلتی آی سونرا سنین قویونون‌لا بالاسی گئنه هره‌سی بیر بالا دوغوب اولاجاقلار دؤرد.
- اولدولار دؤرد!
- ایکینجی ایل سنین دؤرد قویونون اولاجاق سککیز سونرا اون آلتی، سونرا اوتوز ایکی...
- بو حئسابلا اوچ- دؤرد ایچینده یوز قیرخ- یوز اللی باش قویونا صاحاب اولوب بؤیوک بیر چودار اولاجاغام!
موللا گولومسه‌دی:
- نئجه دئییرسن ائله‌دیر!.. گؤردون یوخسوللوغون داشینی آتماق نه قدر راحاتدیر. بونا دئیرلر:اقتصاد مقاومتی!
سئوینجیدن قلئیچی مورتوضون چیچکلری چاتلاماقدا ایدی. حاج آغانین اللینی برکدن سیخیب آیاغا قالخدی آنجاق تئز کور-پئشمان یئره اوتوردو:
- آغا!..آخی منیم بیرجه دنه قویون آلماغا بئله پولوم یوخدور!
حاج آغا گوله-گوله جیبندن بیر تیکه کاغیذ چیخاردیب اوزه‌رینده نسه یازیقدان سونرا قلئیچی مورتوضا اوزاتدی:
- گئت شیخ‌الاسلام قرض الحسنه مؤسسه‌سیندن آز بهره‌لی بیر وام گؤتور..
قلئیچی مورتوض آغانین الینی اؤپه‌رک کاغیذی آلیب مچیددن چیخدی.
***
قلئیچی مورتوض قرض الحسنه وامینا قیسیر بیر قویون آلدی. ترس آوا کندی‌نین یوخاری باشیندا شیخ آغانین یاخشی بیر قوچو وار ایدی. بو قوچ هر قویونا آتلانیردی ائکیز بالا دوغوردو. قلئیچی مورتوض بونو ائشیتجک سئویجیندن قاناد چیخارتدی سانکی. بو حئسابلا اوچ- دؤرد ایلین ایچینده اوچ – دؤرد یوز قویونو اولاجاقدی!
قلئیچی مورتوض قویونو ال آراباسینا میندیریب یولا دوشدو. شیخ آغانین ائوینه چاتیب کئف- احوالدان سونرا دئدی:
- آغا!.. سیزین قوچوزون تعریفینی ائشیتدیم. قویونومو گتیردیم خیدمتلرینه!!
شیخ آغا، قلئیچینی ایچرییه بویور ائده‌رک دئدی:
- اوغلوم مورتوض! دوستلوغوموز، قوهوملوغوموز قالسین اویاندا، قوچون آتلانماغینا اون مین تومن گره‌ک وئره‌سن ها!!
قلئیچی مورتوض الینی گؤزونون اوستونه باسینجا شیخ آغا سؤزو باشقا یئره چکدی:
- اوغلوم مورتوض! دوغوشدان مشدی خانیم نئیله‌ییر؟! اونودا گتیره‌ردین بیر آز بیزیم اوشاقلار ایله دانیشیب حؤوصله‌سی آچیلاردی دا!
قلئیچی‌نین رنگی قیزاردی:
- آنام دا سالام یئتیریر... اینشاالله سونرالار موزاحیم اولاریق!
بونلار دانیشدیقلاریندا قوچ ایشینی بیتیرمیشدی. قلئیچی مورتوض تکرار قویونو آربایا میندیریب یولا دوشَنده شیخ آغادان سوروشدو:
- آغا! من هارادان بیلیم قویون بوغاز اولوبدور؟.. اولماییبدیر؟!
- صاباح صوبح کومه گیرنده باخ قویون یاتمیشسا بوغازدیر، یوخ.. آیاق اوسته دورموشسا بوغاز دئییل!
*
ائرته‌سی گون، قلئیچی مورتوض تئز یوخودان اویانیب هیجانلا کومه ساری قاچدی. باخدی گؤردو: قویون آیاق اوسته دیر!
- واخ.. توتماییب!- دئیه قلئیچی الینی دیزینه تاپدادی. آروادی خوُیلو خانیم دئدی:
- اولماسا بیر یولدا آپار!
قلئیچی مورتوض یئنه قویونو آرابایا میندیریب یولا دوشدو. شیخ آغا قویونو قوچون یانینا اؤتورمه‌دن دئدی:
- اوغلوم مورتوض! دوستلوغوموز، قوهوملوغوموز قالسین اویاندا، بوکز قوچون آتلانماغینا گره‌ک ییرمی مین تومن وئره‌سن!!
قلئیچی مورتوض راضی اولدو.
ائرته‌سی گون، یئنه قلئیچی مورتوض تئزدن کومه گیردیکده گؤردو: قویون یئنه آیاق اوسته‌دیر! اؤفکه‌له‌نیب آغاج ایله قویون وورماق ایسته‌ینده آروادی خوُیلو خانیم آرا گئچیب:
- اینشاالله بو کز توتار!- دئیه قلئیچینی قانع ائله‌دی تکرار قویونو قوچون یانینا آپارسین.
قلئیچی یئنه قویونو آرابایا میندیریب آپاردی آنجاق بو سفر شیخ آغا،" اوغلوم مورتوض! دوستلوغوموز، قوهوملوغوموز قالسین اویاندا..." دئیه اوتوز مین تومن ایسته‌دی. چارا یوخ ایدی...
صاباح قلئیچی مورتوض اویاندیقدا اومودسوز- اومودسوز آروادینا دئدی:
- دور، گئت باخ گؤر قویون نه حالدادیر؟.. یاتیب یا آیاق اوسته‌دیر؟!!
خویلو خانیم گئدیب، باخیب گلدی:
- قویون نه یاتیب نه ده آیاق اوسته‌دیر؛ آرابایا مینیب سنی گؤزله‌ییر!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
بیزده یئری وار!
دوکتور جئری
آخشام اوستو، دوستلارلا تئیمور آغانین قهوه‌خاناسیندا چایلاشماقدایدیق. سؤز-صؤحبت میللتین ماددی سیخینتیلارینا چکدی. اوستاد دفتری جیبیندن گاز قبضینی چیخاردیب میزین اوستونه تاپدادی:
- باخین گؤرون بو اینصاف‌دیر؟! آلدیغیم دوققوز یوزمین تومن آیلیق‌دیر، یوز یئتمیش بئش مین تومن گاز پولو گلیب؛ یوز یئتمیش بئش میندن اوتوز مینی وئرگی دیر. دؤولته دئین یوخدور: گازی ایسته‌دیگین قیمته ساتدیغین قالسین اویاندا، بو وئرگی نمنه‌دیر؟!..
پروفئسور نصرالدین یئرینده دیکلندی:
- اودا دؤولتین وئردیگی یارانه‌‌دیر!.. اولمایا ایسته‌ییرسن دؤولتین قیرخ بئش مین بئش یوز تومنینی گؤز گؤره‌سی ایچرییه اؤتوره‌سن؟!..
بو یانیتدان اوستاد دفتری‌نین قانی قارالیب دئینمگه باشلادی. مشه خوجا وئردی گلمه‌سه ایدی بئینیمیز گئده‌جک ایدی.
- گل بو مالا؛ قویما قالا.. قازانماسین؛ قالماسین.. خییار اوچ کیلو، مین تومن..
مشه خوجا وئردی ال آراباسینی قهوه خانا‌نین قاباغیندا ساخلاییب هارای تپمگه باشلاینجا هامیمیز ائشیگه تؤکولوشدوک:
- مشدی اوچ کیلو منه چک!
- مشدی اوچ کیلو دا منه!..
- مشدی ...
بو چک ها چکده، قلئیچی مورتوض قیراقدان قیشقیردی:
- آی‌ی‌ی ..مشه خوجا وئردی!
مشه خوجا وئردی باشینی قووزاییب سسه دؤندو:
- هه مورتوض .. نه دئییرسن؟!
قلئیچی یئنه اوجا سس ایله باغیردی:
- اوچ کیلو او یئکه-یوغون خییارلاریندان دا منه چک!
مشه خوجا وئردی بیج- بیج گولدو:
- أ أ أ... مورتوض هامی نارین-نازیک خییار آپاریر، سن یئکه- یوغون خییارلاری نئیله‌ییرسن؟!!
قلئیچی مورتوض سرتجه دیللندی:
- سنین ایشین اولماسین، منده یئری وار!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
موللا نصرالدین جومهور باشقانی سئچکیلرینده
دوکتور جئری
شئیخیمیز جومهور باشقانی سئچکیلرینه آدای اولاندا آذربایجان میللتینه سسلندی:
- من کرامت صاحبی‌یم، منه رأی وئرسه‌نیز لال قالمیش دیلینیزی آچاجاغام!
موللا نصرالدین آیاغا قالخدی:
- سیز کرامت صاحیبی‌سینیزسه، شئونیست‌لرین دیلینی لال ائله‌یین!
جومهور باشقانی سئچکیلرینده، موللا نصرالدین دفتر آچیب شئیخیمیزی چای-شیرنی ایله تبلیغ ائدیردی. شئیخیمیز سئچکیلری قازاندیقدا خالق موللانین یانینا گئدیب سوروشدولار:
- ایندیکی شئیخیمیز جومهور باشقانی اولوبدور بیزیم آنادیلیمیزه گؤره نه ایشلر گؤره‌جکدیر؟
یانیتدا موللا اؤکوتمه ووروب آغلاماغا باشلادی سونرا بیر آزدان قاققاناق چکیب گولدو.
چاش-باش اولان خالق موللانین آغلاییب گولمه‌سی‌نین ندنینی سوروشدولار:
- آغلادیغیم بوندان اؤترودور؛ سیز عواملار بیلمیرسیز شئیخیمیز آنادیلی مسئله‌سینه گؤره نه ایشلر گؤره‌جکدیر. گولدوگوم ده بوندان اؤترودور؛ من اؤزومده بیلمیرم !
موللا نصرالدین جومهور باشقانی سئچکیلری‌نین ایکینجی دؤوره‌سینده ده شئیخیمیزی تبلیغ ائتمیشدی. سونوجلار بللی اولونجا موخبیرلر موللانین باشینا ییغیشدیلار:
- موللا! سیز ایکی دؤوره‌دیر شئیخیمیزین یانداشی اولوب سئچکیلری قازانماسیندا بؤیوک روْل اویناییب‌سیز. سوروشا بیلریک؛ کئچن دؤوره جومهور باشقانی سیزین هانسی ایستک‌لرینیزی یئرینه یئتیریب بو دؤوره‌ده ایسه سیزین ایستگینیز جومهور باشقانیندان نه اولاجاقدیر؟
موللا میللتین سئچکیلره قاتیلماسیندان درین مینتدارلیغینی بیلدیره‌رک آچیقلادی:
- کئچن دؤوره بیز جومهور باشقانیندان "فرهنگستان زبان ترکی" ایسته‌میشدیک، باشقانیمیز ساغ اولسون، بیزیم بو ایستگیمیزی " بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان" -نی آچماقلا یئرینه یئتیردی!!
موخبیرلرین بیری تلسدی:
- بو دؤورده‌کی ایستگینیزدن دانیشین؟!
موللا گولومسه‌دی:
- بو دؤوره سایغیلی جومهور باشقانیمیزدان "بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان"- نین باغلاماسینی ایسته‌یه‌جه‌ییک!
سئچکیلردن سونرا موللا نصرالدین یوخودا گؤرور:جومهور باشقانی ایسته‌ییر "آنادیلینده مدرسه" حاققی وئره آنجاق او آیاق دیره‌ییب اوسته‌لیک اولاراق اورمو گؤلونون قورتارماسینی دا ایسته‌ییر. بو چکیش-بکیشده بیردن موللا یوخودان اویانیب گؤرور هئچ خبر یوخدو. تئز گؤزلرینی یومور:
- عیبی یوخدور "آنادیلینده مدرسه" حاققینی وئرسه‌نیز ده گؤره‌ر»!!
جومهور باشقانی سئچکیلرینده موللا نصرالدین بارماغینی سیلکه‌له‌یرک میللتی اویاریر:
- بیلیرسینیز شئیخیمیزه رأی وئرمه‌سه‌نیز نه اولاجاق؟!!
میللت قورخویا دوشوب شئیخیمیزه رأی وئردیکدن سونرا موللانین یانینا گلیرلر:
- موللا!.. شئیخیمیزه رأی وئرمه‌سه‌ایدیک نه اولاجاق ایدی؟!!
موللا سویوق قانلیلیقلا دئییر:
- هئچ! شئیخیمیز چیخمایاجاق ایدی!!
موللانصرالدین جومهور باشقانی سئچکیلری اؤنجه‌سی میللته دانیشیردی:
- دونن شئیخیمیزین اؤزل نوماینده‌سی یانیما گلمیشدی. باشقانیمیز، آذربایجان میللتینه ایکی بؤیوک وعده وئریب‌دیر!
میللت ماراقلاندی:
- نه وعده‌لری؟!
موللا اؤزونتو ایله میزیلدادی:
- واللاه بیرینجی وعده نوماینده‌نین یادیندان چیخمیشدی، ایکینجیسی ایسه منیم یادیمدان چیخدی!!
سئچکیلرین سونوجو بللی اولاندان سونرا موللا نصرالدین شئیخمیزین یانینا گئدیب دئدی:
- سایغیلی باشقانیمیز! گئجه یوخودا گؤردوم سیز بیزه "آنادیلینده مدرسه" حاققی وئریب‌سینیز!!
شئیخیمیز ساققالی تومارلایا- تومارلایا دئدی:
- موللا! من سیزه سؤز وئریرم بو دؤرد ایلده حیمایه‌نیزی مندن اسیرگه‌مه‌سه‌نیز بو حاققی سیزدن گئری آلمایام.
گئجه یاریسی موللا نصرالدین تله‌سیک آروادینی یوخودان اویاتدی:
- آرواد تئز اول منیم گؤزلوگومو گتیر!
آرواد شاشیردی:
- موللا گئجه‌نین بو واختی گؤزلوگو نئیله‌ییرسن؟!
موللا گؤزلرینی آچمادان دئدی:
- یوخوودا گؤروردوم جومهور باشقانی بیزه "آنادیلینده مدرسه" حاققی وئریر آنجاق قارانلیقدا اوچ-دؤرد نفر اونو دؤوره‌له‌ییب قویمورلار. ایسته‌ییرم گؤروم بو کؤپک اوغلانلاری کیملردیرلر...
شئیخیمیز جومهور باشقانی سئچکیلرینی قازاندیقدان سونرا، یانداشی موللا نصرالدینی اؤزل ایختیارلارلا اورمو گولونون قورتارماسینا گؤره‌ولندیریر. موللا نئچه یوز مین نفر دالیجا سالیب قوروموش اورمو گؤلونه آپاراراق کاظیم خان داشی‌نین باشیندان سسلنیر:
- گؤلو بو دورومدان قورتارماق اوچون ایکی رکعت یاغیش نامازی قیلمالی‌ییق. ریجا ائدیریم ایش-ایشدن گئچمه‌میش تئز دستماز آلیب نامازا باشلایاق.
خالق دستماز آلیب سیرا-سیرا موللانین دالینا دوزولوب ناماز قیلماغا باشلایینجا گؤرورلر موللا بیر آیاغینی یوخاری قالدیریب.
نامازدان سونرا چاش-باش اولان خالق، موللادان بو ایشی‌نین سببینی سوروشورلار:
- من هامیدان سونرا دستماز آلدیغیم اوچون گؤلون سویو چاتمادی سول آیاغیما مسح چکیم بونا گؤره نامازیمیز باطیل اولماسین دئیه آیاغیمی یوخاری قوْوزامیشدیم.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
آغیر یوک
دوکتور جئری
شیخ آغا سالام-صلوات ایله کندین آلاقاپیسیندان ایچری گیردی. قلئیچی مورتوض جاماعاتی آرالایاراق گئچیب ائششگین نوختاسیندان یاپیشدی...
ترس آوا کندینده. شیخ آغانین گلیشی، اوروجلوق آیی‌نین یئتیشمه‌سی دئمک ایدی. شیخ‌آغا هر ایل، خالقین اوروج-نامازینا، شرعی مسئله‌لرینه یئتیشمک اوچون شهردن گلیب بیر آی ترس‌آوا کندینده، قلئیچی مورتوض گیلین ائوینده قالاردی. دئییلنلره گؤره، قلئیچی مورتوضون دده‌سی- رحمتلیک کابلا احد، شیخ آغانین صیغه قارداشی ایمیش. شیخ آغا ترس آوایا گلن گوندن، سحر، ناهار، آخشام آذانلارینی دئیر، ایفطاردان سونرا مچیدده جاماعات نامازی قیلار، خالقین شرعی مسئله‌لرینه یئتیشردی. آنجاق بو شیخ آغانین بوتون وظیفه‌سی دئییلدی. شیخ آغا داناباش کندی‌نین شرعی مسئله‌لرینه ده یئتیشمه‌لی ایدی. داناباش کندی ایله ترس آوا کندینی کئچی بوغان چایی بیربیریندن آییریردی. آخشاملار، ترس آوا کندی‌نین ناماز-مینبری بیتدیکدن سونرا، قلئیچی مورتوض، شیخ آغانی بئلینه میندیریب چایدان گئچیرده‌رک داناباش کندینه آپارار، ناماز-مینبردن سونرا تکرار ترس آوایا قایتاراردی...
- اسسلامووو علیکوووم ...
شیخ آغا ایچری گیردی. قلئیچی مورتوضون ننه‌سی مشدی خانیم چادیراسی‌نین اوجونو دیشله‌یه-دیشله‌یه اوتاغین باشیندا آغایا یئر گؤستردی:
- حاج آغا خوش گلمیسیز.. بویورون ..بویورون.
شیخ آغا آخسایا- آخسایا گئدیب قالین دؤشکچه‌نین اوستونده اوتوروب یاسدیقلارا سؤیکندی:
- آللاه شاهین ائوینی ییخسین! کند یوللاراینا یئتیشمیرکی.. بورایا گلنه قدر جانیم چیخدی...
قلئیچی مورتوض اللرینی گؤیه قووزادی:
- آمین!
بیر آز دینجلدیکدن سونرا، شیخ آغا الینی آتاجاسینا قلئیچی مورتوضون چیگینه تاپداییب دئدی:
- اوغلوم ! دوزدور بوراسی منیم قارداشلیغیم ائوی‌دیر آنجاق بوندان باشقا، من ایکی سببه گؤره هر ایل سیزه قوناق اولورام...
قلئیچی مورتوض ماراقلاندی:
- نه سبب‌لره گؤره آغا؟!
شیخ آغا گولومسوندو:
- ایکینجیسی مشدی خانیمین تندیر چؤچه‌لرینه گؤره‌دیر..
سونرا یئرینده دیکلندی:
- مشدی خانیم او تندیر چؤچه‌لریندن گتیر گؤره‌ک اؤلدوم آجیمدان!
مشدی خانیمین دوداغی قاچدی، چادیرا آغزیندان دوشدو...
یئددی-سککیز گون اوروجلوقدان گئچمیشدی. بو سوره ده قلئیچی مورتوض ترس آوانین مچیدی قورتولاندان سونرا شیخ آغانی بئلینه آلیب چایدان گئچیده‌رک دانا باش کندینه آپاریب قایتاریردی. آنجاق او گئجه داناباش کندیندن دؤننده قلئیچی مورتوض چوخ دالغین گؤرونوردو. بایاق مینبرده، کندلی‌لرین بیری حئیوانلارین حق- حوقوقوندان سوروشاندا، شیخ آغا سؤزلری‌نین آراسیندا دئمیشدی:
- کیمسه بیر حئیوانلا یاخینلیق ائله‌ییب جوتلشسه، او دونیادا او حئیوانی سونسوزا قدر بئلینده دولاندیرجاقدیر.
ترس آوا کندینده چاتاندا، قلئیچی مورتوض شیخ آغانی کئفلی ایسکندرگیلین قاپیسیندا یئره قویوب میزیلدادی:
- آغا! سیز بورادا گؤزله‌یین من گئدیم ائششگیزی ده گتیریم!
شیخ آغا شاشیردی:
- اوغلوم نه اولوب مگر سیزه گئتمیریک؟!
قلئیچی مورتوض باشینی آشاغی سالدی:
- یوخ آغا!..یاخشیسی بودور بوندان بئله کئفلی ایسکندرگیلین ائوینده قالاسیز!!
شیخ آغانین گؤزلری کلله‌سینه چیخدی:
- مگر نه اولوب؟!!
قلئیچی مورتوض قایغیلی- قایغیلی سیزیلدادی:
- آغا باغیشلایین، من بو دونیادا سیزی او دونیادا ائششگیزی بئلیمده دولاندیرا بیلنمه‌رم!!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
یاشاسین رررر...
دوکتور جئری
جومهور باشقانی سئچیمینه بیر گون قالمیش، قلئیچی مورتوض ترس آوا کندی‌نین مئیدانیندا آیاقلارینی یئره تاپدایاراق شوعار وئریردی:
- یاشاسین ررر... یاشاسین ررر...
ماراقلانان کندلیلر باشینا ییغیشدیلار:
- مورتوض نییه به دیلین چئینه‌ییرسن؟ یاشاسین کیم؟ روحانی یا رئیسی؟!!
قلئیچی مورتوض تؤوشویه- تؤوشویه :
- هله بیلمیرم، صاباح یوخ بیریسی گون بللی اولار!!- دئدی.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
کؤپک اوغلولارین یئکه‌سی
دوکتور جئری
دونن قیبیش عمی اوغلو بیزه قوناق گلمیشدی. اؤز-اؤزمه دئدیم:
- گون هارادان چیخیب قیبیش بیزه قوناق گلیب؟! اولمایا شورا یازیلیب؟!
اؤپوش-گؤروشدن سونرا گئچدی اصل مطلبه:
- عم اوغلی بولمورم بولورسن یا یوخ، شورا اینتیخاباتینا نامزت اولموشام. گلمیشم گؤره‌خ نئینه‌مه‌لی‌ییخ؟!!..
ایچیمده دئیندیم:
- اولان سندن ده شورا چیخار؟! رحمتلیک عمیم بیرکره چؤلده اوچ قوتور کئچی سنه تاپشیرمیشدی؛ بیرینی قوردا وئردین، بیرینی ایتیردین، بیری‌نین ده اؤلوسونو ائوه قایتاردین..
قیبیشی آلدیغی قراردان داشیندیرماق ایسته‌دیم :
- عمی اوغلو یاخشی دئییل ایشی ایش بیلنلره تاپشیریب بو ایشلره قاریشمایاق؟ قورخورام سورو-سورو شورا سئچکیلرینه آدای اولماقلا اورتالیغی بیر سیرا تورپاغیمیزا گؤز تیکن آزینلیقلارا هامارلامیش اولاق...
قبیش اگری- اگری منه باخدی:
- یانی سن دئییرسن من ایش‌بولن دَییرم؟! منیم اؤزگه‌لردن نه‌ییم کَمدی؟!.. اصلن من برنامه‌ینن بو یولا قدم قویموشام...
شاشقین-شاشقین سوروشدوم:
- برنامه؟!!..
سینه‌سینی قاباغا وئردی:
- هه برنامه!... من تصیم توتموشام شورا سئچیلسم ایشسیزلری ایش باشینا قویام؛ میللته ایکی یوز اللی مین تومن رایانه وئرم؛ جاوانلارا اللی میلیون وامی ازدیواج وئره‌م، ائوسیزلره ائوه دوزلدم، ائوده قالیب تورشامیش قیز- اوغلانلارا ار- آرواد تاپام...
اوجادان گولدوم:
- عمی اوغلو! یانلیشجا شورا سئچکیلرینه آدی اولموشسان، سن گره‌ک جومهور باشقانی سئچکیلرینه آدی اولاردین، سنین وعده‌لرین جومهور باشقانی وعده‌لری‌دیر نه شورا!!
قیبیش اینجمیشجه‌سینه دیللندی:
- مگر شورالار نه ایش گؤره‌للر؟!
- شورالار شهر ایشلرینه یئتیشرلر..
قبیش سؤزومون اورتاسینا آتلاندی:
- عیبی یوخدی.. منیم اونادا برنامه‌م وار.. اگر من شورا سئچیلسم شهره زیبیللری آییرما دسگاهی گتیره‌جَغم.. بو ایشینن جاوانلارا ایش، اکینچی‌لره کوت دوزلده‌جغم.
دیشلریمی قیسا-قیسا دئدیم:
- آخی عمی اوغلو سنین بو کیمی ایشلرده نه تجروبه‌ن وار؟!
گولومسه‌دی:
- نئجه یوخدی عم اوغلی!..سن منیم باره‌م نه فیکرله‌شیرسن. من اؤزوم گئجه‌لری سه‌چرخه موتورومنان کوچه به کوچه شهری دولانیب زیبیللری تفکیک ائلیرم. من بو ایشیمنن همی اؤزومه پول چیخاردیرام همی ده جاوانلارا ایشتیغال یارادیرام..
- نه ایشتیغالی؟!!
- هه! من زیبیللری تفکیک ائلیینن، شهرداری عمله‌لرین سایینی ایکی قات چوخالدیب منن یولداشلاریم سؤکوپ داغتیتدیغی زیبیللری ییغیشدیرسیننار..
سؤزلریمین قبیشین بئینینه باتمادیغینی گؤرونجه باشقا یولدان وارید اولماق ایسته‌دیم:
- بیلرسن عمی اوغلو! سن ساده، آغ اورک بیریسی‌سن، آللاه آدامیسان.. یاخشیسی بودور بو ایشدن واز گئچه‌سن سیاست دونیاسی یالان-فیریلداق دونیاسی‌دیر؛ کؤپک اوغلولوق دونیاسی‌دیر...
قیبیش قاققاناق چکه‌رک گولدو:
- عم اوغلی! ائله بیل خبرین یوخدی خبردن؛ من کؤپک اوغلی‌لارین لاپ یئکه‌سی‌یم!!....
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
