تحریم  یوخسا اؤلوم؟!

دوکتور جئری

تحریملر باشلایاندان، ایقتیصادی دوروموموز آغیرلاشیب چتینلیکله باشیمیزی دولاندیرا بیلیردیک. بیر گون قلئیچی مورتوض منی بیر قیراغا چکه‌رک،" ایسته‌ییرسن اؤزونو بو فلاکتدن قورتاراسان؟" دئیه سوروشدو. سئوینجک،"چیخیش یولو اولسا، نییه ایسته‌میرم!"دئدیم. الینی چیگنیمه قویوب دوز گؤزلریمین ایچینه باخاراق، "گل اؤلکه‌دن قاچاق یوخسا قیتلیق گلسه، باشدا سنین کیمی، منیم کیمی السیز-آیاقسیزلار اؤله‌جکدیر" دئدی. اونون اؤنرگه‌سینه قارشی چیخسامدا، آوروپادا چکه‌جگیمیز کئفلردن دانیشاندا قوللاریم یانیما دوشدو. او، سؤزلری‌نین آردیندا آرتیردی: "آدام قاچاقچیلاری ایله دانیشمیشام. اونلار، بیزی بیر گمی‌نین آمباریندا گیزله‌دیب آوروپایا آپاراجاقلار".

اوچ گون سونرا، قاش قارالاندا لیماندا قلئیچی مورتوضون یولونو گؤزله‌ییردیم. هاندان-گئجدن تاپلیب گلدی. یانیندا  دده‌لیگی شیخ آغانی دا گتیرمیشدی! یاواشجا قولاغینا پیچیلدادیم:" بونو نمنه‌یه گتیرمیسن؟". آجیقلی-آجیقلی، "من دده‌لیک‌سیز بیر یئره گئتمه‌رم!"دئدی. بیر ساعاتدان قاچاقچیلار دا گلیب چیخدیلار. بیزی قاییقلا بیر  قوجامان گمی‌یه گؤتوردولر. یئددی-سککیز گون امن-آمانلیق ایچینده یولچولوغوموز سوردو آنجاق بیر گون بیردن-بیره گمی چالخالانماغا باشلادی. یوخاریدان چیغیر-باغیر سسلری ائشیدیلیردی. سانکی فیرتانا اولموشدو. گمی بیرده چالخالاناندا، آراسیندا گیزلندیگیمیز یوکلر اوزه‌ریمیزه چؤکدو.

گؤزلریمیزی آچدیغیمیزدا اؤزوموزو  بیر آدادا گؤردوک. ساحیلین قوملاری اوستونه سره‌لنمیش دورومدایدیق. آیاغا قالخدیق. یان-یؤره‌ده بیزدن باشقا کیمسه گؤرونموردو. شیخ آغا اللرینی گؤیه قووزاییب،"آللاه بیزه رحم ائله‌ییب. ائله‌بیل تکجه بیز قورتولموشوق."دئدی. قلئیچی مورتوض بارماغی ایله اوزاغی گؤسته‌ره‌رک،"اورادا بیر مئشه‌لیک وار. گئدک اورایا. بلکه بیزه یاردیمجی اولان بیری تاپیلا."دئدی. آرغین-یورغون، آج-سوسوز اؤزوموزو مئشه‌لیگه چاتدیردیق. مئشه‌ده کیمسه یوخ ایدی. تکجه قورد-قوش سسی ائشیدیلیردی. ایسته‌دیم دئییم،"ائله‌بیل آدا بوشدور" دئیه بیلمه‌دیم. آغاجلارین باشیندان سککیز-دوققوز لوت کیشی باشیمیزا تؤکولوشوب جیدالارینی اورک-بؤیره‌گیمیزه دایادیلار. آدا، وحشی آداملارین آداسی ایدی. وحشیلر هلهله ایله بیزی قبیله‌‌ بؤیوگونون یانینا آپاردیلار. باشچی، هئیوه‌ره بیر کیشی ایدی. بئلینه باغلادیغی اوت-علفدن باشقا اگنینده بیر گئییم یوخ ایدی. بیزی باشدان آیاغا سوزه-سوزه دئدی:

- گؤرونور اویغار بیر اینسانلارسیز! سیز بیلمیرسیز اؤزگه‌لرین تورپاغینی باسماق اولماز.

من الیمی دؤشومه باسیب سالام وئره‌رک دئدیم:

- دوغرو بویورورسوز قوربان. بیزیم ایکی مین بئش یوز ایللیک اویغارلیغیمیز وار. بیز چوخ فرهنگلی بیر اینسانلاریق  آنجاق بیز سیزین تورپاقلاریزی باسماق ایسته‌مه‌میشک. تکجه گمیمیز باتیب دا ایسته‌مه‌دن بورایا دوشموشوک. سیزدن ریجا ائدیریک بیزه یاردیم ائده‌سیز بو آدادان گئدک.

قبیله باشچیسی قاققاناق چکیب گولدو:

- بیزیم آدایا ایذین‌سیز آیاق باسان موطلق جزالاندیریلمالی‌دیر. آنجاق سیز اویغار، قاناجاقلی بیر اینسانلار اولدوغوز اوچون جزانی سئچمکده آزادسیز.

یالوار- یاخارا باشلادیم:

- قوربان باشقا بیر یولو یوخدور؟!

قبیله باشچیسی اؤفکه‌لندی:

- یوخ!..

چاره‌سیز قالاراق دئدیم:

- قوربان! هله جزالاریز نمنه‌دیر؟

قبیله باشچیسی گولومسوندو:

- تحریم و اؤلوم. هانسینی ایسته‌ییرسیز سئچین.

قلئیچی مورتوض اورتایا آتیلدی:

- من تحریمی سئچیرم. بیز تحریمه اؤیرشمیشیک.

قبیله باشچیسی ایکی بوینو یوغون کیشی‌یه ایشمار ائله‌دی. کیشلر قلئیچی مورتوضون قوللاریندان یاپیشیب مئیدانین اورتاسینا آپاردیلار. یوزلر وحشی آدام میدانین چئوره‌سینه ییغیشیب باخیردیلار. کیشیلرین بیری وحشیلیکله ال آتیب قلئیچی‌نین شالوارینی آیاغیندان چیخارتدی. اوبیریسی ایسه..

شیخ آغا دؤزه بیلمه‌دی:

- سیزکی بونون باشینا پیس ایش گتیریرسیز؟!- دئیه قیشقیردی.

قبیله باشچیسی گولدو:

- بیز بونا تحریم ائله‌مک دئییریک، سیز نه دئییرسیز؟!

بو دانیشقلاردا ایدی. قلئیچی گلیب یانیمیزدا دایاندی. پؤرتموشدو. قبیله باشچیسی اوزونو منه توتدو.

- سن هانسینی سئچیرسن؟

تکلیفیمی بیلمک اوچون شیخ آغایا باخدیم. گؤزونو آغارتدی. بیرآز دوشوندوکدن سونرا دئدیم:

- اؤلمه‌یه‌جگم کی!..منی ده تحریم ائله‌یین!

بیرآزدان منده پؤرتولموش حالدا گلیب قلئیچی مورتوضون یانیندا دایاندیم. سیرا شیخ آغایا یئتیشمیشدی. قبیله باشچیسی یئنه سوروشدو:

- سیز هانسینی سئچیرسیز؟!

شیخ آغا دؤشونو قاباغا وئره‌رک قیشقیردی:

- من شرفلی اؤلومو، بو رذالته، آلچاقلیغا ترجیح وئریرم. اؤلدورون منی...

قلئیچی مورتوض، "شیخ آغا!.."دئیه باغیراراق هؤنکور-هؤنکور آغلاماغا باشلادی. گؤزلریم آجیشدی. اوتانجیمدان باشیمی آشاغی سالدیم. قبیله‌نین باشچیسی بو کز دؤرد-بئش دئو کیشی‌یه گؤز ائله‌یه‌رک بویروق وئردی:

- شیخ آغانی اؤلونجه‌یه قدر تحریم ائله‌یین.