+0 به‌ین
تات‌سیز تورک بولماس!
دوکتور جئری
مجلیس سئچکی‌لری‌نین گئچن دؤوره‌لرینده، همیشه کورد آزینلیغیندان بیرجه آدای نگهبان شوراسی سوزجکیندن گئچیب شهریمیزده آدای اولاردی. میلّی چالیشقانلار بو آدایا کاتالیزور آدی وئرمیشدیلر! بیلدیگینیز کیمی، رئاکسییالادا کاتالیزورون گؤروی؛ سورعتی، حرارتی، جوشقونو، قاتیلیمی آرتیرماقدیر!!
شهریمیزین آدایلاری، تبلیغات سوره‌سینده، خالقی کاتالیزورون چیخماسیندان قورخوداراق دئیردیلر:
- ائی میلّت بیلیرسیز کورد نوماینده‌سی چیخسا نه اولاجاق؟!.. بوتون ایداره‌لر، اورگانلار، نهادلار... کوردلرین الینه دوشه‌جک!.. ائویز ییخیلیب بدبخت اولاجاقسیز!...سؤزه باخان اولمایاجاق!...
سونرا بارماقلاری ایله بیربیرینی سوچلایاراق قیشقیراردیلار:
- ائی آغایی فیلانی! ائی آغایی بئهمانی!.. سیزکی بیلیرسیز بئش-آلتی مین رأی‌دن آرتیق گتیرمه‌یه‌جکسیز... نییه میلّتین رأیینی بؤلوشدورسوز؟! نییه قیراغا چکیلمیرسیز؟!... اولمایا ایسته‌ییرسیز کورد چیخا؟!.. سیز میلّتین منفعتینی دوشونورسوز یوخسا اؤز منفعتیزی؟!...
سونوندا سئچکی‌لرین بیتمه‌سی ایله کورد پرونده‌سی گلن سئچیمه‌دک قاپاناردی.
*
سئچکی‌لرین بو دؤوره‌سینده، تعجوب‌له کاتالیزور آدایدان بیر ایز- توز یوخ ایدی؛ عوضینده هر کندیستاندان بیر باش، توپلام ییرمی باش آدام، آدای اولموشدو!
بو کز آدایلارین دانیشقلاریندا، کوردلرین ایداره‌لری قاپسما تهولوکه‌سیندن خبر- اثر یوخ ایدی. بو اوزدن سئچیم سس‌سیز- کویسوز، دینج بیر اورتامدا گئچیریلیب ایکی آدای، بیر داها یاریشماق اوچون ایکینجی آشامایا قالدیلار.
دونن خالقین آغزیندا گزیشن خبرلردن آنلادیم : ایکی آدای تک- تک کورد اربابلاری‌نین یانینا گئده‌رک ایداره‌لردن، اورگانلاردان، نهادلاردان وئره‌جکلری پای قارشیلیغیندا اونلارین حیمایه‌لرینی ایسته‌میشلر!!...
اؤز- اؤزمه دئدیم: مین ایل بوندان قاباق رحمتلیک کاشغارلی ماحمود بوش یئره دئمه‌ییب؛ تات‌سیز تورک بوْلماس (اولماز)، باش‌سیز بؤرک بوْلماس. دوغروداندا اولماییب، اولماز! اؤز الیمیزله طرفی سوخوروق اویونا، سونرا قیرمیزی کارت ایله ده ائشیگه اؤتوره بیلمه‌یه‌جه‌ییک بیله‌سینی!...
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
بنیاد ادب و شکر آذربایجان!
دوکتور جئری
اسکی‌لر، گلین، بیگ ائوینه گلنده قایناتا قاباغا کئچیب، "خوش گلدین" دئیندن سونرا، "قیزیم! دوعا ائله من مکّه‌یه گئدیم، قاییداندا سنه ایسته‌دیگین خلعتی گتیریم!" دئیردی. گلین‌ده اوتانا-اوتانا، " وار اول آتا!..من تکجه ساغلیغیزی ایسته‌ییرم" دئیه یانیت وئرردی. (البته ائشیتدیگیمه گؤره، گلینلرین بیری قایناتاسینا:" آتا! اولماز خلعتی بو باشدا وئره‌سن بلکه گئتدین مکّه‌یه گلمه‌دین!" دئمیشدی)
.gif){kind=small}
حسن آغا ایروحانی جومهور باشقانی سئچکی‌لرینده تبریزه گلنده "منه اوْی (رأی) وئرسه‌ز باشقان اولاندا نه ایسته‌ز سیزه وئره‌جگم" دئمیشدی. میللت‌ده سئوینجک،" ساغ اول، وار اول!" یئرینه تئز، "بیز فرهنگستان زبان ترکی ایسته‌ییریک" دئمیش.
حسن آغا جومهور باشقانی سئچیلندن سونرا میللته وئردیگی سؤزو یادینا سالاراق، "من فرهنگستان زبان ترکی‌یم کجا بود؟" دئیه نئیله‌ییم- نئیله‌ییم دوشموش. آل‌آلتداکی‌لار باشقانا،" فرهنگستان زبان ترکی یئرینه بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان وئرین بو ایش بیتسین، گئتسین!" دئمیشلر. جومهور باشقانی،" بئله ائتسم میللت مندن اینجیمز می؟!" دئیه سوروشموش. ال‌آلتداکی‌لاردا: "آرخایین اولون؛ بیگ وئرن آتین دیشینه باخمازلار!"دئمیشلر.
جومهور باشقانی، " بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان"-نین قیرمیزی شیریغینی کَسَندن سونرا ال‌آلتداکی‌لار ،" بو میللتی ادب ائله‌مه‌سک یارین(صاباح) آیری ایستکلری اولاجاق" دئیه قورومون آدینی "بنیاد ادب و هنر آذربایجان"-ا چئویرمگی دوشونموشلر....
.gif){kind=small}
دیلکچه:
ال‌آلتداکی‌لارین دیقّتینه چاتدیریلمالی‌‌‌‌دیر: اؤنردیگینیز " بنیاد ادب و هنر آذربایجان" آدی بیر آز ساقینجالی‌دیر! کسینلیکه بو آد پانتورکیست‌لری سئویندیریب سوء ایستفاده‌لرینه یول آچا بیله‌جکدیر!...
بیلدیگینیز کیمی اسکی‌دن بری، " ترکی هنر است، فارسی شکر است" دئییبلر. "بنیاد ادب و هنر آذربایجان" آدیندا، "هنر" سؤزجوگو ترکی آنلامینی آنیمساتدیغی (خاطیرلاتدیغی) اوچون، ریجا اولونور سون دئییشیک اولاراق "هنر" سؤزجوگو یئرینه "شکر" سؤزو ایشله‌دیلسین.
.gif){kind=small}
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
دومبالان
دوکتور جئری
بیلمیرم ایندییه‌دک دومبالان یئمیشسینیز یا یوخ؟!.. یئمه‌سه‌نیز الینیزدن گئدیب قارینیزا بورجلوسونوز! دومبالان چوخ یئملی، گؤزل قوخولو، گؤبلک چئشیدی‌دیر. کئچن هفته یولداشلارلا دومبالان چیخارتماغا گئتدیک آنجاق هر ایلکی یئرلری نه قدر چوخ آختاردیقسا او قدر آز تاپا بیلدیک، ائله‌بیل دومبالانچیلار دیبینه داش آتمیشدیلار. آخشام باشی آرغین-یورغون، توز-تورپاق ایچینده ائوه قاییتدیقدا کوچه‌ده پروفسور نصرالدین‌له قارشیلاشدیق. الیمیزده‌کی بئل- قازمایا باخا- باخا ماراقلا سوروشدو:
- خئیر اولا یولداشلار!.. هاردان گلیرسیز؟!.. فهله‌لیگه گئتمیشدیز؟!...
قاش- قاباقلا:
- یووو... دومبالان چیخارتماغا گئتمیشدیک!- دئدیم.
الیمده‌کی توربایا باخدی. گؤزلری‌نین ایچی گولدو:
- منیم پاییم یادان چیخماسین!..
پرت اولدوم:
- نه پایی!.. سحردن آخشاما اوچ- دؤرد آداما بیر کیلو دومبالان چیخارتمامیشیق.. اولماسا اونودا وئره‌ک سنه؟!..
پروفسور اؤزونو سیندیرمادان:
- اوچ- دؤرد آداما بیر کیلو چیخارتمیشسیز؟.. به‌یم سیز هارایا گئتمیشدیز؟..- دئیه سوروشدو.
- چیمنلره.
-چیمنلره؟!!..سیز قولاغیزین دیبنده‌کی دومبالانلیغی اؤتوروب او اوزاقلیقداکی چیمنلره گئتمیشسیز؟!!..
چاشیردیم:
- قولاغیمیزین دیبینده‌کی دومبالانلیق؟!!
پروفسور یئنه گؤزلرینی الیمده‌کی توربایا تیکدی. توربانین آغزینی آچیب قاباغینا توتدوم:
- قولاغیمیزین دیبینده‌کی دومبالانلیق هایاندادیر پروفسور؟
الینی توربایا سوخوب ایکی دنه، یورمورتا یئکه‌لیگینده دومبالان چیخاردیب جیبینه یئرلشدیره‌رک بیج- بیج گولدو:
- جمعه گونو مصلّایا باش وورون!!..
Dombalan
Dr.Jery
Bilmirəm indiyədək dombalan yemişsiniz ya yox?!..Yeməsəniz əlinizdən gedib qarnınıza borclusunuz!.. Dombalan çox yeməli, gözəl qoxulu göbələk çeşididir. Keçən həftə yoldaşlarla dombalan çıxartmağa getdik ancaq hər ilki yerləri nə qədər çox axtardıqsa o qədər az tapa bildik, elə bil dombalançılar dibinə daş atmışdılar. Axşam başı arğın- yorğun, toz-torpaq içındə evə qayıtdıqda küçədə professor Nəsrəddinlə qarşılaşdıq. Əlimizədəki bel- qazmaya baxa- baxa maraqla soruşdu:
- Xeyr ola yoldaşlar!.. hardan gəlirsiz?!.. fəhləliyə getmişdiz?!...
Qaş- qabaqla:
- yooo... dombalan çıxartmağa getmişdik!- dedim.
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
آنادیلی گونونه حاضیرلیق
دوکتور جئری
21. فوریه(اسفندین ایکیسی) آنادیلی گونو؛ آنادیلی بایرامی‌دیر. ائلیمیزده، بایرام ایشلرینی نئچه هفته قاباقدان گؤرولدوگونو گؤز اؤنونه آلاراق بیزده ایندیدن بو گونله باغلی کئچیره‌له‌جک برنامه‌لره حاضیرلیقلی اولمالی‌ییق. بو دوغرولتودا یوردداشلاریمیزدان ایسته‌ییریک آشاغیدا سایدیغیمیز شئی‌لری ایندیدن تداروک گؤرسونلر:
1- مجوّز
2- آنادیلی برنامه‌لری
3- قالین ایپ بؤرک
4- کتانی باشماق
5- حیَط سندی
باشلیقلارین آچیقلاماسی:
1- آنادیلی برنامه‌لرینی دینج بیر اورتامدا کئچیرمک اوچون بوتون شهرلرده سوروملو ایداره‌لره (فرمانداری، ارشاد ایسلامی و...) مراجیعه ائده‌رک مجوز آلینمالی‌دیر.
2- چالیشمانین مدنی اولدوغونو گؤسترمک اوچون سیاسته بولاشمامیش آنادیلی ایله ایلگیلی برنامه‌لر حاضیرلانمالی‌دیر.
3- گؤزله‌نیلمه‌دن وئریلن مجوز لغو اولونوب مامورلار ییغینجاغی داغیتماغا گلسه‌لر قالین ایپ بؤرک باشی باتومدان قورویا بیلر.
4- آنلاشیلماز ندنلره گؤره، بو گونده توت-ها-توت اولسا کتانی باشماقلا یاخشی قاچیب آرادان چیخماق اولار.
5- حیَط سندی ایله توتولان شخصلر ضامینه بوراخیلا بیلرلر.
آرتیریلمالی‌دیر:
بو گونون قوتلانماسینا ایجازه وئریلمه‌دیگی تقدیرده، گؤی‌ساتان بلندگولاری ایله اویغار دونیانین ساغیر (کار) قولاغینا قیشقیرماق یورددشلاریمیزین دوغال حاقلاری‌دیر.
Anadili gününə hazırlıq
Dr.Jery
210 Fevral (isfəndin ikisi) Anadili günü; Anadili bayramıdır. Elimizdə, bayram işlərini neçə həftə qabaqdan görüldüyünü göz önünə alaraq, bizdə indidən bu günlə bağlı keçirələcək bərnamələrə hazırlıqlı olmalıyıq. Bu doğrultuda yurddaşlarımızdan istəyirik aşağıda saydığımız şeyləri indidən tədarük görsünlər:
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
اینسان حاقلاری خورجوندا‌دیر!
دوکتور جئری
1
بیر گون موللا نصرالدین ائششگینی ساتماق اوچون بازارا آپاریر. یولدا ائششگین قویروغو پالچیغا بولاشیر. موللا، " اولا بیلر، بونون اوزوندن ائششگی آشاغی آلالار!" دئیه دوشونرک قویروغو کسیب خورجونا قویور. بازاردا موشتریلر قویروغو یوخ ائششگی گؤردوکده دئییرلر:
- یاخشی ائششک‌دیر، نه یازیق قویروغو یوخدور!
موللا دئییر:
- سیز ائششگین قیمتینی کسین، قویروق خورجوندا‌دیر!
2
فارسلارین بیر مثلی وار؛ چوخ دوشوندوروجودور: " خرِ ما از کره‌گی دُم نداشت". یعنی: ائششگیمیزین قودوقلوقدان قویروغو یوخ‌ایدی.
2+1
ایران، اینسان حاقلاری‌نین اولمادیغینا سوچلاندیقدا سوروملولار جلد تپکی گؤستریرلر:
- اؤلکه‌ده اینسان حاقلاری وار، لاپ یاخشیسی دا وار!
- هانی بیز نییه گؤرموروک؟- دئیه سوروشولدوقدا، مثللرینی اونوتموش کیمی،
- آنایاسادیر!- دئییرلر.
Insan haqqları xurcundadır!
Dr.Jery
1
Bir gün Molla Nəsrəddin eşşəyini satmaq üçün bazara aparır. Yolda eşşəyin quyruğu palçığa bulaşır. Mulla, " ola bilər, bunun üzündən eşşəyi aşağı qiymətə alalar!" deyə düşünrək quyruğu kəsib xurcuna qoyur. Bazarda müştərilər quyruğu yox eşşəyi gördükdə deyirlər:
- Yaxşı eşşəkdir, nə yazıq quyruğu yoxdur!
Molla deyir:
- Siz eşşəyin qiymətini kəsin, quyruq xurcundadır!
2
Farsların bir məsəli var; çox düşündürücüdür: " xər-e ma əz korrəgi dom nədaşt". yəni: eşşəyimizin qoduqluqdan quyruğu yox idi.
1+2
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
آذربایجان مسئله‌سینده سعدی شیرازی‌نین روْلو
دوكتور جئری
ایران ایسلام دئوریمیندن سونرا، آذربایجان توركلری‌نین میلّی - اینسانی حاقّلارینی الده ائده بیلمه‌دیكلری‌نین ندنینی آراشدیردیقدا، اؤنجه‌لری بونو پهلوی دؤنمیندن بعضی سوروملولارین بئیینلرده تورتالانیب قالمیش شوْوئنیستی دوشونجه‌لرله باغلی بیلیردیم آنجاق سون واختلاردا اینجه‌له‌مه‌لریم سونوجا واریب سوچسوز اینسانلارین بابالینی یودوغومدان پئشمانلیق دویدوم. آنلادیم؛ آذربایجان توركلری‌نین میلّی ایستكلری‌نین یولونا شاتیر اوزادان بونلار یوخ، بلكه شئیخ مصلح‌الدین سعدی شیرازی ایمیش!
سعدی شیرازی كیمدیر؟
سعدی شیرازی، اورتاچاغ فارس ادبیاتی‌نین أن گؤركملی شاعیر، یازیچی، دوشونورلریندن اولوب اونون گولوستان كیتابی، اسكی‌دن بری، مكتب‌خانالاردا، قوتسال قورآن كیتابی ایله یاناشی اؤیره‌دیلیب اؤیودلو سؤزلری توپلومدا اویقولانماغا چالیشیلمیشدیر. ایراندا، گولوستان كیتابینا اینانلارا سعدی اویومجولاری دئییلیر....
اولا بیلر سوروشاسانیز؛ سعدی شیرازی‌نین نه ایلیشكیسی وار آذربایجان مسئله‌سینه؟!...
آچیقلاییرام:
فارس تاریخینده سوركلی ادب‌سیز، بیر كیشی‌دن دانیشیلیب. بو كیشی ادب اولماق اوچون، اون ایل رضاشاهین تورمه‌لرینده دوستاق اولوب ایكینجی دونیا ساواشی سیراسیندا آزادلیغا بوراخیلاراق تبریزه گئدیب آذربایجان میلّی حؤكومتینی قورموشدو. بو پیس كیشی‌نین آدی سئیید جعفر پیشه‌وری ایدی.
پیشه‌وری بیر ایل‌لیك حؤكومتی سوره‌سینده، ایران اؤلكه‌سینه یاراشمایان چوخ پیس ایشلره ال وورموشدو. اؤرنك اولاراق او:
- ایران چرچیوه‌سینده اؤزأرك آذربایجان حؤكومتی یاراتمیشدی.
- توركجه‌نی آذربایجانین دؤولت دیلی اعلان ائتمیشدیر.
- آذربایجانا میلّی مجلیس، میلّی اوردو، میلّی پول یاراتمیشدی
- مدرسه‌لرده آنادیلی‌نین اوخونماسینی ایجباری ائله‌میشدی.
- خالیصه یئرلری كندلیلرین آراسیندا بؤلوشدورموشدو.
- آذربایجان موسیقی، تئاتر، ادبیاتینی یئنی‌دن دیرچلتمیشدی.
- آذربایجان میلّی اونیورسیته‌سی‌نین تملینی قویموشدو.
- وئرگیلری آذربایجانا خرجله‌ییب تهرانا گؤندرمه‌میشدی.
- آذربایجان كند- شهرلری‌‌نین آوادانلیغینا چالیشمیشدیر.
- توركجه درگی - قزئتلر بوراخمیشدی.
- قادینلارین كیشیلرله برابر سس وئرمه حوقوقونو رسمیّیته تانیمیشدی.
- ایران آنایاساسیندا آسیلی قالان ایالتی - ویلایتی انجمنلری قانونونو یورولوگه سالمیشدی.
......
سعدی شیرازی‌نین اویومجولاری پیشه‌وری‌نین بو پیس ایشلرینی گؤردوكده دریندن سارسینتی گئچریب اؤزولموشلر. اونلار ال - اله وئره‌رك (دونن دوست، بو گون دوشمن) آمریكانین یاردیمی ایله آذربایجانا سالدیریب اؤلدوره‌نی اؤلدوروب، اؤلدورمه‌ینی دیدرگین یاخود سورگون ائله‌میشلر. اونلار، پیشه‌وری‌نین پیس ایشلری‌نین ائتكیسینی نئجه آذربایجاندان سیله‌جكلرینی ده دوشونموشلر آنجاق عاغیللاری بیر یئره چاتمایینجا گولوستان كیتابیندان فال آچمیشلار:
بیلگه لوقماندان، " ادبی كیمدن اؤیرندین؟ " دئیه سوروشدوقدا، "ادب‌سیزلردن اؤیرندیم" دئمیشدی."بئله‌كی، بونلارین نه‌لری منه خوش گلمه‌دیسه اونلاری ائتمكدن چكیندیم".
سعدی اویومجولاری فاللارینا چیخان اؤیكونو اوخودوقدا سئوینجدن چیرتیك چالا- چالا پیشه‌وری‌نین پیس ایشلرینی آذربایجاندان سیلمه‌یه باشلاییب قالاق-قالاق یاندیریلان كیتاب تونقالی‌نین باشیندا آند ایچمیشلر؛ سونسوزادك آذربایجانی پیشه‌وری‌نین گؤردوكلری پیس ایشلردن اوزاق ساخلاسینلار.
Azərbaycan məsələsində Sədi Şirazinın rolu
Dr.Jery
Iran islam devrimindən sonra, Azərbaycan türklərinin milli - insani haqqlarını əldə edə bilmədiklərinin nədənini araşdırdıqda, öncələri bunu Pəhləvi dönmindən bəzi sorumluların beyinlərdə tortalanıb qalmış şovenisti düşüncələrlə bağlı bilirdim ancaq son vaxtlarda incələmələrim sonuca varıb suçsuz insanların babalını yuduğumdan peşmanlıq duydum. anladım; Azərbaycan Türklərinin milli istəklərinin yoluna şatır uzadan bunlar yox bəlkə şeyx Müsləhəddin Sədi Sirazi imiş!
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
نئجه یازمایاق؟
دوکتور جئری
اؤدوللو یاریش:
آشاغیداکی سؤزجوکلرده، هانسی سیرانین یازیلیشی یانلیش‌دیر؟
1- ؟ 2- ؟ 3- ؟
(سورغونو دوغرو اولاراق یانیتلایانلارا، بیر عدد باهار آزادی سیککه‌سی وئریله‌جکدیر.)
1- صاحب 2- ساحب 3- صاحیب
1- صحبت 2- سوحبه‌ت 3- صؤحبت
1- صبر 2- سه‌بر 3- صبیر
1- صندوق 2- سندووق 3- صاندیق
1- عمر 2- عومر 3- عؤمور
1- حقه‌باز 2- حوقه‌باز 3- حوققاباز
1- محتاج 2- موحتاج 3- مؤحتاج
1- محاکمه 2- موحاکمه 3- موحاکیمه
1- مسلمان 2- موسلومان 3- موسلمان
1- معلم 2- موعلم 3- موعللیم
1- منتظر 2- مونته‌زر 3- مونتظیر
1- طلاق 2- ته‌لاق 3- طالاق
1- ظلم 2- زلم 3- ظولم
1- فاصله 2- فاسله 3- فاصیله
1- محال 2- مه‌حال 3- ماحال
...
سورغونون یانیتی:
بیرینجی سیرداکی سؤزجوکلرین یازیلیشی دوزدور؛ فارسلار کیتابلاریندا بئله یازارلار.
ایکینجی سیرداکی سؤزجوکلرین یازیلیشی دوزدور؛ کوردلر کیتابلاریندا بئله یازارلار.
اوچونجو سیرداکی سؤزجوکلرین یازیلیشی یانلیش‌دیر. تورکلر کیتابلاریندا بئله یازارلارسا، کیتابلاری‌نین باسیلماسینا (بیرینجی سیراداکیلار کیمی یازیلمایینجا) ایجازه وئریلمه‌ییب، وئریلمه‌یه‌جکدیر.
سورغونو دوغرو اولاراق یانیتلایانلار، اؤدوللرینی بورادان یوکله‌یه بیلرلر.
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
ایكی اوشاق یئتمز!
دوكتور جئری
آنلاشمازلیق
هردن بئله گؤرونور؛ میللت ایله دؤولت بیر بیری‌نین سؤزونو آنلاماقدا چتینلیك چكیر! دونن قونشوموز كبلایی خوجا وئردی‌نین نوه‌سی‌نین آد قویماسی ایدی. كوچه‌ده قارشی قارشی‌یا گلدیك. سوروشدوم:
- كبلایی! اوشاغین آدینی نه قویدونوز؟
دؤشونو قاباغا وئردی:
- امیر محمد علی
- امیر محمد علی؟!!
- هه!.. گله‌جكده جمعیتیمیز آزالماسین دئیه بیزده دؤولتین نیداسینا لبئیك دئیه‌رك اون ایلدن سونرا نوه صاحیبی اولوب آدینی امیر محمد علی قویدوق!
باشیمی توولاییب دئدیم:
- كبلایی! دؤولت دئییب؛ دؤرد-بئش اوشاق دونیایا گتیرین نه اوچ-دؤرد اوشاغین آدینی بیری‌نین اوزه‌رینه قویون!...
جمعیتیمیزین آرتماسی‌نین یولو
جمعیتین گئت‌گئده آزالماسی اؤلكه باشچیلاریمیزی دریندن قورخویا، قایغی‌یا سالاراق چئشیدلی یوللارلا میللتی دوغوم-دوغوشا شیرنیكدیرمگه چالیشیرلار. بو دوغرولتودا، بیزده، بیر اؤنری ایله بو سورونون اورتادان قالخاماسینا یاردیمچی اولماق ایسته‌ییریك:
اؤنری:
قبیرداشی كیمی، كفن كیمی، مؤهور-تسبئح كیمی، چادیرا كیمی، قیبله‌نوما كیمی، تومان‌باغی كیمی، دیش‌قوردالایان كیمی، ساققال‌داراغی كیمی، ركعت‌سایان تزگاهی كیمی، دوندورما چؤپو كیمی ... دؤولت، آغازاده‌لرین بیرینه تاپشیرسین جمعیتمیزین آزالماسینین قاباغینی آلماق اوچون چیندن، چین‌اوشاغی وارید ائله‌سین...
آج اینسان
چوخلو یوردداشلاریمیز دوشونورلر؛ جمعیتیمیزین آزلماسی‌نین ندنی یوخسوللوق‌دور، فقر‌دیر. بو دوشونجه‌نین یانلیش اولدوغونو، برزیل‌لی بیلگین دوكتور خوزه دو كاسترو، "آج اینسان" كیتابیندا بیلیمسل آچیدان قانیتلامیشدی. خوزه دو كاسترو بیر دئنه‌مه‌ده آغیرلیق، اوزونلوق، ساغلاملیق باخیمیندان عینی اولان ایكی بؤلوك سیچانی؛ بیرینجی بؤلوگو آج، ایكینجینی بؤلوگو توخ ساخلایاراق یوخلامیشدی. بیر سوره سونرا، او، اینانیلمازجاسینا، آج سیچانلارین چوخالماسینا، توخ سیچانلارین آزالماسینا، هردن ده سونسوز، دوغماز دوروما دوشدوگونه تانیق اولموشدو. او كیتابیندا بو سونوجا وارمیشدی: آج اینسان چوخ بالالار!..
بو آراشدیرمادان آنلاشیلیر، اؤلكه‌میزین جمعیتی‌نین آزالماسینین قاباغینی آلماق اوچون میللت یوخسوللوغا، فقره سوروكلنمه‌لی‌دیر. البتته دانماق اولماز، بو یؤنده سوروملولار بؤیوك آددیملار آتیب، آتماقدادیرلار...
هامی دوغماغا ایره‌لی!
جمعیتیمیزین آزلماسی‌نین قاباغینی آلماقدا آغالار، خانیملار چیگین-چیگینه چالیشماقدادیرلار. دونن خسته‌خانایا بیر آغانی گتیرمیشدیلر، یانچیلاری تلم-تله‌سیك سوروشوردولار:
- آغالارین دوغوم اوتاغی هانسی‌دیر؟!
هامی شاشیردی:
- آغادا دوغارمی؟!...
یانچیلاری برانكاردی توولا ایته‌له‌یه‌رك:
- آغامیز باهالیق آلتیندا دوغماقدادیر!..-دئدیلر.
نییه جمعیتیمیزی چوخالتماق ایسته‌ییریك؟
دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، یئر آلتی، یئر اوستو سولارین قورویوب اؤلكه سوسوز بیر چؤللوگه دؤنوشه‌جكدیر.
دئییرم: دوز دئییرلر !
دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، نئفت-گاز یاتاقلاریمیز قورتولاجاقدیر.
دئییرم: دوز دئییرلر !
دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، چئوره كورلانیب، مئشه- اورمانلاردان، یابانچی حئیوانلاردان بیر ایز- توز قالمایاجاقدیر.
دئییرم: دوز دئییرلر!
دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، یئرلی دیل، كولتورلر آرادان گئدیب تاریخدن سیلینه‌جكدیر.
دئییرم: دوز دئییرلر!
دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، ایش یئرلری بوس-بوتون قاپاناجاقدیر.
دئییرم: دوز دئییرلر!
دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا،.................
یورولور؛ دئییر: بئله ایسه نییه گره‌ك ایندیدن اللی ایل سونرایا جمعیتیمیزی چوخالتماق فیكرینده اولاق؟
دئییرم: چوخ آدام بیزه لعنت اوخوسون!
Iki uşaq yetməz!
Dr.Jery
Anlaşmazlıq
Hərdən belə görünür; millət ilə dövlət bir birinin sözünü anlamaqda çətinlik çəkir! Dünən qonşumuz kəblayı Xucaverdinin nəvəsinin ad qoyması idi. Küçədə qarşı qarşıya gəldik. soruşdum:
- Kəblayı! uşağın adını nə qoydunuz?
döşünü qabağa verdi:
- Əmir Məhəmməd Əli
- Əmir Məhəmməd Əli?!!
- Hə!.. gələcəkdə cəmiyyətimiz azalmasın deyə bizdə dövlətin nidasına ləbbeyk deyərək on ildən sonra nəvə sahibi olub adını Əmir Məhəmməd Əli qoyduq!
Başımı tovlayıb dedim:
- Kəblayı! dövlət deyib; dörd-beş uşaq dünyaya gətirin nə üç-dörd uşağın adını birinin üzərinə qoyun!...
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
یوردوموزون آدی نه‌دیر؟
دوكتور جئری
اوشاق سوروشور:
- گؤلو قوروموش تورپاغی سویا گئتمیش یوردوموزون آدینی نه‌دیر.. بیگلر؟!
چوخ هویت‌لی آغا هویوق-هویوق اوزومه باخیر....
یاردیمینا قوشورام:
- تاریخین درینلیكلریندن باشلایاراق پهلویجه آتورپاتَكان، پارسجا آذربادگان، یونانجا آتروپاتنه، بیزانسجا آذربایگانون، ائرمنیجه آذربایاقان، سوریانجا آذربایغان، عربجه آذربیجان دئییلن؛ ایندیسه دونیادا آذربایجان آدی ایله تانینان یوردوموزون آدینی سوروشور؟!
چوخ هویت‌لی آغا دوداغینی بوزوشدورور:
- ائوی‌نین آدرئسینی اونوتموش كیشی كیمی یوردوموزون آدینی اؤزگه‌لردن اؤیرنمگه گرك یوخ!..- دئییر- یوردوموزون آدی: آغ اوستان‌دیر، آش اوستان‌دیر، اردبیل اوستان‌دیر، زنجان اوستان‌دیر، قزوین اوستان‌دیر، خوی‌اوستان‌دیر، مرند اوستان‌دیر، میانداب اوستان‌دیر...
كاكا عوثمان اوركله‌نیر:
- كورد اوستان یادینیزدان چیخماسین چوخ هویت‌لی-چوخ یوردلو آغالار!
بنزر یازی:
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
چوخ هویت‌لی میللت
دوكتور جئری
بیز آذربایجانلیلار چوخ هویت‌لی میللت‌ایك. بیزیم كیمی چوخ هویت‌لی میللت، سانیرام یئر اوزونده تاپیلماز. چوخ هویت‌لی اولدوغوموزون كؤكو نیسبی‌لیگه ایناندیغیمیزداندیر بلكه. ساده بیر سورغو ایله بیزیم چوخ هویت‌لی اولدوغوموزو آنلاماق چتین دئییل.
سیز هانسی میللتدن‌سینیز؟
بیریسی بیزدن بو سورغونو سوروشسا، اؤنجه سوروشانین كیملیگینی اؤیره‌نیب سونرا یانیتلایاریق سورغوسونو.
سوروشان فارس اولسا، دؤشوموزو قاباغا وئریب، "تورك زبان"-یق دئیه‌ریك.
سوروشان كورد اولسا، "عجم" اولاریق.
سوروشان ائرمنی اولسا، "موسلمان" آدلاندیراریق اؤزوموزو.
سوروشان قوزئی آذربایجانلی اولسا، "ایرانلی"-لاشاریق.
سوروشان توركیه‌لی اولسا، بیز "آذری"-ییق افندیم، سؤیله‌یه‌ریك.
سوروشان آذربایجانین سوننی توركلریندن اولسا، "شیعه" اولوب حضرت علی‌نین حاققی‌نین تاپدالانماسیندان سیزلایاریق.
سوروشان زنجان، همدان، قاشقایستان،خلجستان،خوراسان توركو اولسا، اؤزوموزو "آذربایجانلی"-ییق دئیه تانیتدیراریق.
سوروشان اؤزوموز اولساق، "چوخ هویت‌لی میللت‌ایك" دئیه‌ریك اؤزو اؤزوموزه.....
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
فیطره ذكاتی نئچه وئرمه‌لی‌ییك؟
دوكتور جئری
موبارك اوروجلوق آیی‌نین بیتمه‌سینه چوخ آز بیر سوره قالیب. اوروجلوق آیی‌نین اؤنملی فرضلریندن بیری فیطره ذكاتی وئرمكدیر.فیطره ذكاتی یوخسوللارا وئریلیر (فیطره ذكاتی وئرمك اوچون‌بؤیوتَج(میكروسكوپ) اله آلیب ایرانی الك-ولك ائتسه‌نیزده یوخسول تاپا بیلمه‌یه‌جكسینیز چونكو وئریلن نقدی یارانه‌لر هامینی باریندیریب). فیطره ذكاتی اوروجلوق آیی‌نین سون ایكی گونوندن باشلایاراق بایرام نامازینا قدر یوخسوللارا وئریلمه‌لی‌دیر. فیطره ذكاتی‌نین مقداری اوچ كیلوقرام اولوب ایل بویو ان چوخ یئیلدیگی یئمكلردن وئریلیر. مثلا: هندیستان دویوسو (كیلوسو: 5000 تومن)، آمریكا بوغداسی (كیلوسو: 800 تومن)، برزیلی ات (كیلوسو:17 مین تومن)، توركیه تویوغو(كیلوسو 4800 تومن) خزر خاویاری كیلوسو: بووووق تومن)....
البته میللتمیزین سحره، ناهارا، شاما ان چوخ یئدیكلری شئیلردن بیری‌ده حیرس‌دیر؛ باهالیق حیرسی ، سوروملولارین حیرسی، باش بیلنلرین حیرسی، تلویزیون حیرسی و ...
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
سئچیم گونونه حاضیرلیق
دوكتور جئری
یارین سئچیم گونو، سرنوشت تعیین ائله‌مه گونودور. بو گونوندن یارینا حاضیرلیقلی اولمالی‌سینیز.
حاضیرلیقلار سیرایلا بئله دیر:
1ـ آخشام تئز یاتاجاقسینیز.
2ـ سحر ائركن‌دن اویانیب بئش-اون دقیقه ایدمان یاپاجاقسینیز .
3ـ دوش توتوب ناماز قیلاجاقسینیز.
4 ـ نامازدان سونرا یاخشی بیر سئچیم یاپمانیز اوچون یئددی-سككیز دقیقه تانریا یالوار-یاخار ائدیب دوعا ائده‌جكسینیز.
5 ـ مقوی بیر صبحانه یئیه‌جكسینیز.
6 ـ تمیز پالتارلارینیزی گئییب اوزه‌رینیزه مشهد عطری سور‌ته‌جكسینیز.
7 ـ قورآن آلتیندان گئچیب رای آلان حوضه‌لرین بیرینه یوللاناجاقسینیز.
8 ـ محكم، آرخایین آددیملارلا حوضه‌یه قدم باساجاقسینیز.
9ـ سیرادا دایاناجاقسینیز.
10ـ سیرادا دورانلارنلارلا یاواش-یاواش پیچیلداشاجاقسینیز،گولوشه‌جكسینیز.
11ـ نوبتینیز چاتینجا رای آلانین اوزونه باخیب گولومسه‌یه‌جكسینیز.
12- الینیزی قولتوغونوز ساغ جیبینه سوخاجاقسینیز.
13ـ الینیزی چیخاردیب قولتوغونوزون سول جیبینه سوخاجاقسینیز.
14ـ بیرآز نیگران اولاجاقسینیز.
15ـ یان جیبلرینیزه باخاجاقسینیز.
16ـ تلاشلاناجاقسینیز.
17ـ شالوارینیزین قاباق جیبلرینی، دال جیبلرینی آختاراجاقسینیز.
18ـ بیردن، ایكی گون قاباق باققالدان یاغ-دویو آلاندا پولونوزون سیغیشمادیغینی، سیجیللینی گیروو قویدوغونوزو خاطیرلایاجاقسینیز.
19ـ ایكی الینیز بیر باشینیز اولاجاق.
20ـ سرنوشتینیزی تعیین ائده‌بیلمه‌یه‌جكسینیز....باییلاجاقسینیز.
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
جئری
نیوز آژانسیندان بیر نئچه خبر:
رئیس
جمهور خانواده
یوزلر
بیلگین و اوزمانین جومهور باشقانی پوستونا آدای اولماسی‌نین آردیجا، اؤلكه
سوروملولاری بو پتانسیل دن آرتیقراق یارارلانماق اوچون "پزشك خانواده"
ایله یاناشی " رئیس جمهور خانواده" طرحی‌نین‌ده ایجرا اولونماسینی
دوشونورلر. بئله‌لیك‌له بوتون خانواده‌لر بو مقامین مزایا و آیریجالیق‌لاریندان فایدالانمیش
اولاجاقلار....
خلیجین
آدی فارس دئییلمیش!
اوردیبهشت
آیی‌نین اونو، ائورنسل خلیج فارس گونودور! بو گون مناسبتی ایله تاریخ ، جغرافیا آراشدیرجی‌لاری
بیر ییغینجاقدا، خلیجین آدی‌نین فارس اولمادیغینی ایره‌لی سوره‌رك سوروملولاردان
بوتون كیتاب و خریطه‌لردن بو آدین دَییشدیرلمه‌سینی ایسته‌میشلر. بو بیلگین‌لرین
فیكریجه،بو آدی عرب‌لر خلیجه وئریب خلیجین گئرچك آدی ازلدن "خلیج پارس"
اولموشدور.
بو خبرین یاینلانماسی‌نین آردیجا، بیرسیرا
آذربایجان آیدین‌لاری "خلیج پارس" آدی‌نین اؤنَرمَن‌لرینه دستك اولاراق،
بیر آچیق دیلكچه‌ده عرب‌لشمیش آذربایجان آدینی، اصیل پارسی آدی؛ "آذرپادِگان"-ا
دؤنوشدورمك ایسته‌میشلر. بو ایستك گئرچكله‌شیرسه، آرتیق آذربایجان اراضی‌سینده
یارانان یئنی استانلارین آد سئچمه‌سینده چتینلیك چیخماییب بو استانلاری؛
آذرپادگان01، آذرپادگان02، آذرپادگان03 و... كیمی
آدلاندیرماق اولاجاقدیر.
عرب‌لرین موشكولو بیر ایدی، اولدو ایكی...
"خلیج فارس" آدی‌نین "خلیج
پارس"-ا دؤنوشدورمه خبری عرب‌لری
ولوله‌یه سالیب. عرب‌لر ایران رسمی‌لرینه بیر مكتوب گؤنده‌ر‌‌ه‌رك همیشه‌لیك
اولاراق "خلیج فارس" آدینی قبول ائدیب دَییشمه‌مه‌سینی ریجا ائتمیشلر. عرب‌لرین
بو قرارا گلمه‌لری، عرب دیلینده "پ" حرفی‌نین اولمادیغیندان ؛ بو حرفی
تلفظ ائتمكده چتینلیك چكه‌جكلری قورخوسوندان قایناقلانیر.
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
رأی صاندیغی ایله اورمو گؤلونه سو آپاراجاقلار!
دوكتور جئری
اورمو گؤلونون قوروماسی اوزون سوره ایدی
اونودولوب اوزه‌رینده تارتیشیلمیردی آنجاق جومهور باشقانی اورمو گزیسینده یئنه بو
قونونو گونده‌مه گتیردی. احمدی‌نجات گؤلون قورماسی‌نین قارشیسینی آلماق اوچون
چابالارین قات- قات آرتاجاغیندان دانیشاندا سوروشدولار:
- سایین باشقان! سككیز ایلدیر بو سؤزلری
تكرارلاییرسینیز؛ نییه هله بیر ایش گؤرولمه‌ییب؟!
جومهور باشقانی اوزونتو ایله باشینی ترپه‌ده‌رك
دئدی:
- وئرمه‌سه معبود نئیله‌سین محمود! الیمدن
گلدیگی قدر سككیز ایلدیر تانری‌یا یالواریرام اورمو گؤلونون اوزه‌رینه یاغمور- یاغیش
یاغسین؛ یاغمیر!...
او سؤزلرینی اوستو اؤرتولو بئله سونلاندیردی:
بیزیمله اولاسانیز؛ آللاهین كؤمكلیگی ایله قوراجاغیمیز گلن دؤولتده بو یالوار- یاخاری‌لارین
اولوملو سونوجونا تانیق اولاجاقسینیز!...
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
كیتابین ضررلری
دوكتور جئری
اینسانلارین روحی و جیسمی ساغلیغینی تهلوكه یه
سالان آفت لردن بیری كیتاب دیر آنجاق بونا باخمایاراق بعضی ترسه دوشوننلر، كیتابدان
چكینن میللتیمیزی كیتاب اوخوماغا چاغیراراق سرگیلر دوزنله ییب بوشونا اؤزلرینی،
باشقالارینی یورورلار. اونلارین فیكرینجه، كیتاب اوخوماماغین باشلیجا ندنی میللتین
ایقتیصادی دورومونون آغیر اولماسی سونرا ایسه كیتابلارین سوزگچدن گئچمه سی، واختین
آزلیغی، ماراقلی كیتابلارین اولمادیغی دیر. بونلارین یانیلدیغی آیدین دیر. قوشقوسوز
اؤلكه نین یئتمیش بئش میلیونلوق نفوسوندان
اون میلیونو وارلی- كارلی اولوب چؤره ك قایغیسی چكمیر.اؤزن (دیققت) یئتیریلسه، بو
اون میلیون كیتاب اوخویان اولسایدی ایندی گره ك كیتاب تیراژی یوز مین اورانیندا(حودودوندا)
اولایدی. نییه بئله اولمادیغی بللی دیر: میللت كیتابین ضررلرینی دریندن آنلایاراق آند
ایچیب كیتاب اوخوماسین!
یازیمیزین سونوندا، ترسه دوشونونلره اؤیود اولسون
دئیه كیتابین بیر نئچه ضررینی ساییریق:
- كیتاب گؤزه ضررلی دیر. كیتاب اوخوماق گؤزون ایشغینی
آزالدیب گؤزلوكلو، هردنسه كور اولماسینا ندن اولار.چاغیمیزین گؤركملی دوشونورو
پروفسور نصرالدین ابن موللانصرالدین "فواید الخطاب" كیتابیندا یازیر: خواص
خیطابا مئیل ائدر عوام كیتابا . بیز
خیطابه یه قولاق آساندا سؤزلری بیر قولاقدان آلیب اوبیری قولاقدان ائشیگه اؤتوره
بیله ریك آنجاق كیتاب اوخویاندا بو ایش اولاسی دئییل.
- كیتاب بئل- بوخونا ضررلی دیر. بعضی كیتابلار
وزین دیر، یعنی آغیردیر. بو آغیر كیتابلار ایلده یوزلر نفری بئلدن شیكست ائله ییب
ائو، خسته خانا ویا دوستاقلارین بوجاغینا سالار.
- كیتاب بوغونتو و خفقان تؤره دیجیسی دیر. راحاتجا
سولوق آلیب نفس چكه بیلمیرسك هامیسی كیتابین اوزوندن دیر. گونده مینلر آغاج، كاغیذ
اورَتمك اوچون كسیلیر. آغاجلارین كسیلیشی
اورتامین توستویه بولانماسی، سولوقلارین سینه ده دوستاق اولماسی دئمكدیر.
- كیتاب آغی دیر؛ سَم دیر. دوشمن كیتاب
آراجیلیغی ایله میللتین بئینینی آغیلایار؛ مسموم ائله یر. آغیلانمیش دوشونجه لر
تكجه سیلله-تپیك، باتوملا كلله دن چیخاردیلیر بوندا ایسه هردن جان قورخوسو واردیر.
- كیتاب اؤلكه نین گلیشمه و ایره لی له مه سینی
انگل لر. كیتاب اوزوندن مینلر یازار،
پوزار، دوزَر، یایار، ساتار آجیناجاقلی دورومدا یاشاییر. كیتاب اولماسا، بو
زاواللی اینسانلار فابریكالاردا چالیشاراق اؤلكه نین گلیشمه سینی ساغلارلار.
- كیتاب اینسانلارین آراسیندا سویوقلوق یارادیر. كیتابین مئترو، اوتوبوس، دایاناجاق، ائل باغی و ائولرده اینسانلارین آراسینا دیوار چكیب سویوقلوق تؤرتدیگی بللی دیر.
...
بؤلوم: ساتیریک یازیلار