+0 به‌ین
قیسقانج
دوكتور جئری
آرا زنگده، اوشاقلارین فارسی كیتابلاری جیریلمیشدی. سوچلانان سولماز ایدی. سولمازگیل بیر آی اولمازدی بو كیچیك شهره سورولموشدولر. اؤیرتمن آرالیقسیز سولمازی سوروشدوروردو. قیزجیغاز بوجاغا سیغینیب سیتقایا-سیتقایا،"منیم ایشیم دئییل خانیم!"دئییردی.
تهمینه آلتدان-آلتدان سولمازی گؤزدن گئچیره‌رك بیج-بیج گولومسوندو:
-آخ جان كلَگیم توتدو! بو پانتوركیستین قیزینی اوخولدان ائشیگه اؤتورسه‌لر یئنه من كلاسین بیرینجی شاگیردی اولاجاغام!...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
یاخشی أر
دوكتور جئری
دوستاغین باشقانی آسیلاجاق قادینین دامینا گئدیب،"یاسالاریمیزدا باكیره قادینلارین اعدامی ساقینجالی‌دیر بو اوزدن سیزی آغانین عقدینه گئچیرمه‌لی‌ییك، نه دئییرسینیز؟" دئیه سوروشور. قادین گولومسه‌‌ییب:" بیر سورون یوخ!" دئییر.
ائرته‌سی گون قادینی دار آغاجینا آپاراندا تانیقلارین قاباغیندا بیر آن دوراقسانیب آغایا:
ـ " سیز یاخشی بیر اینسان‌سینیز" دئییر. "خسته‌خانادا ایدز بولاشیقلی قان آلدیغیم گوندن دوشونوردوم؛ عؤمرومون سونونادك كیمسه منله ائولنمه‌یه‌جك".
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
سئچیم گونونه حاضیرلیق
دوكتور جئری
یارین سئچیم گونو، سرنوشت تعیین ائله‌مه گونودور. بو گونوندن یارینا حاضیرلیقلی اولمالی‌سینیز.
حاضیرلیقلار سیرایلا بئله دیر:
1ـ آخشام تئز یاتاجاقسینیز.
2ـ سحر ائركن‌دن اویانیب بئش-اون دقیقه ایدمان یاپاجاقسینیز .
3ـ دوش توتوب ناماز قیلاجاقسینیز.
4 ـ نامازدان سونرا یاخشی بیر سئچیم یاپمانیز اوچون یئددی-سككیز دقیقه تانریا یالوار-یاخار ائدیب دوعا ائده‌جكسینیز.
5 ـ مقوی بیر صبحانه یئیه‌جكسینیز.
6 ـ تمیز پالتارلارینیزی گئییب اوزه‌رینیزه مشهد عطری سور‌ته‌جكسینیز.
7 ـ قورآن آلتیندان گئچیب رای آلان حوضه‌لرین بیرینه یوللاناجاقسینیز.
8 ـ محكم، آرخایین آددیملارلا حوضه‌یه قدم باساجاقسینیز.
9ـ سیرادا دایاناجاقسینیز.
10ـ سیرادا دورانلارنلارلا یاواش-یاواش پیچیلداشاجاقسینیز،گولوشه‌جكسینیز.
11ـ نوبتینیز چاتینجا رای آلانین اوزونه باخیب گولومسه‌یه‌جكسینیز.
12- الینیزی قولتوغونوز ساغ جیبینه سوخاجاقسینیز.
13ـ الینیزی چیخاردیب قولتوغونوزون سول جیبینه سوخاجاقسینیز.
14ـ بیرآز نیگران اولاجاقسینیز.
15ـ یان جیبلرینیزه باخاجاقسینیز.
16ـ تلاشلاناجاقسینیز.
17ـ شالوارینیزین قاباق جیبلرینی، دال جیبلرینی آختاراجاقسینیز.
18ـ بیردن، ایكی گون قاباق باققالدان یاغ-دویو آلاندا پولونوزون سیغیشمادیغینی، سیجیللینی گیروو قویدوغونوزو خاطیرلایاجاقسینیز.
19ـ ایكی الینیز بیر باشینیز اولاجاق.
20ـ سرنوشتینیزی تعیین ائده‌بیلمه‌یه‌جكسینیز....باییلاجاقسینیز.
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
ان یاخشی پیس!
دوكتور جئری
جمعه‌گونو یولداشلارلا آنلاشدیق ائشیگه چیخاق.
من دئدیم:"باغا گئدك".
پروفسور نصرالدین دئدی:"یوخ، داغا گئدك!".
اوستاد دفتری‌ده چؤلو اؤنردی. گؤردوك اولمایاجاق پوشك آتدیق،چؤل چیخدی.
یوك-یاپیتی اوستاد دفتری‌نین آراباسینا چاتیب یولا دوشدوك. آز گئتدیك، چوخ گئتدیك دره تپه دوز گئتدیك سونوندا گؤز ایشله‌دیكجه اوزانان بیر چؤللوگه یئتیشدیك. چؤل نه چؤل! لوت كویری بونون قاباغیندا گئیینَكلی گؤرونوردو. الیمین ترسی ایله آلنیمین ترینی سیله‌رك :
ـ آذربایجاندا بو گئنیشلیكده بیر چؤلون اولدوغونو هئچ بیلمیردیم بورانین آدی ندیر؟! ـ دئیه سوروشدوم اوستاد دفتری دن.
ـ اورمو گؤلو چؤلودور! ـ دئدی.
چادیری قوروب اوجاغی قالادیق. برزیلی اتلری شیشه چكه-چكه سؤز پوشك آتماقدان دوشدو.
ـ نئچه سئچه‌نه‌یین آراسیندان بیرینی سئچمه‌ده، پوشك آتماق ان اویغون، ان یاخشی یولدور من بیله‌لی؛ همی كیمسه‌نین اوره‌گی قالمیر همی‌ده اگلنجه‌لی اولور. اورنگی: جومهور باشقانی آدایلاری‌نین رادیو-تلویزیون چیخیشلارینا پوشك آتاندا ، توپلار دزگاهین ایچینده فیرلاناندا نفس‌لرین سینه‌لرده گیزلندیگی،نومره‌لرین بیر-بیر چیخدیغیندا هامی‌نین راضی-راضی چپیك چالیب گولوشمه‌سی چوخ گؤرمه‌لی ایدی یولداشلار!!...
دئییرم كئشگه، سئچیم گونو، هر صاندیغین باشینا بیردنه بو دزگاهلاردان قویالار. همی اگله‌نه‌ریك، همی آداییمیزی سئچه‌ریك، همی ده آمریكانین آغزینا یوموروق ووراریق...
پروفسور نصرالدین باشی‌لا سؤزلریمی اونایلایاراق اوستاد دفترینی سوزدو:
ـ اَشی سامان سنین دئییل سامانلیق كی سنیندیر، نه چیگه-پیشمیش اتلری تئز-تئز ایچرییه اؤتورورسن بیزی ده گؤزله؟
اوستاد دفتری بیر شئی ائشیدمیرمیش كیمی ایشینده ایدی، دگیرمانی دورمادان ایشله‌ییردی.اوستادین سایمازلیغینی گؤرن پروفسور نصرالدین قونوشوغوموزون آدینی توتدو:
ـ چوخلاری پوشگه اینانمیرلار دوكتور! دئییرلر: یاخشیراق ایله یاخشی‌نین آراسیندا یاخشیراغی؛ پیسراق ایله پیسین آراسیندا ایسه پیسی سئچمه‌لی‌ییك.....
ـ ای وای اؤلدوم....ای واییی...
زاریلدایان اوستاد دفتری ایدی. گؤزلری ایله او یان بویانی آختاریردی:
ـ هانی سو؟!..
ـ سو گتیرمه‌میشم، چانتادا ایچگی وار،گؤتور. ـ دئدیم. (فیكرینیز شنگول‌كولایا گئتمه‌سین، ایچگیمیز ساده‌جه پئپسی‌كولا ایدی)
اوستاد دفتری اؤفكه‌ایله:
ـ سو باشینا ایچگی ایله گئده‌جگم اولان؟! ـ دئیه‌رك اوزاقلاشیب بیر كولون دالیندا گؤزدن ایتدی. پروفسور نصرالدین گولومسه‌دی:
ـ چوخ یئمه‌یین بویودا وار اوستاد!!ـ دئدی.
آنسیز كول دیبیندن اوستاد دفتری‌نین باغیرتی سسی یوكسلدی:
ـ یاندیم آنام‌م‌م!..یاندیم اوی‌ی‌ی‌ی....
یئریمیزدن داشلاندیق." ای واییی.. اوستادی ایلان چالدی!" دئدیم. كول دیبینه قوشدوق. اوستاد دفتری یامان دورومدا ایدی! قیپ قیرمیزی كسیلمیشدی!...
ـ نولدو سنه اوستاد؟ـ دئیه سوروشدوم.
ـ سو یوخویدو یانیمی بو كولون یارپاغی ایله سیلدیم ـ دئدی. كولا باخدیم. چاشقینلیقلا:
ـ سیز آجیتقان یارپاغی ایله یانینیزی سیلمیشسینیز ؟!ـ دئدیم . اوستاد دفتری گؤینهیه-گؤینهیه:
ـ ایسته‌دیم داش ایله اؤزومو تمیزله‌یم گؤردوم گونش داشلاری كؤز كیمی قیزاردیب بونا گؤره بو میراتا قالمیشین یارپاقلاریندان قوپارتدیم! ـ دئدی.
اونو چادیرا گؤتوردوك. بیر آز اوزو قویلو اوزاندی آنجاق بیردن بیره ایلان كیمی آچیلیب قیوریلماغا باشلادی. سیزیلدایا-سیزیلدایا:" ائله بیل كهلیگیم آزیب!" ـ دئدی. پروفسور نصرالدین های سالدی:
ـ هایدی كولون دیبینه!
اوستاد دفتری بیر گؤز قیرپیمیندا آرادان یوخ اولدو. " سانیرام اوستادین باشینا گون گئچیب "ـ دئدیم. پروفسور اوجاغین اوستونده كؤزه‌‌رن اتلری گؤزدن گئچیره‌رك:
ـ هر نه دیر بو اتلرین باشی‌نین آلتیندادیر! ـ دئدی.
هاندان-گئجدن اوستاد دفتری شالوارینی چكه-چكه یاخینلاشدی رنگی آغ آپپاق اولموشدو.چومبلدی. شالواری اوتوراقدان تیلیت قان ایچینده ایدی!
اؤزومو ساخلایا بیلمه‌دیم."اوستاد یئنه نولدو؟"ـ دئدیم. اینگیلده‌یه-اینگیلده‌یه:
ـ یانیمی سیلمك اوچون یئردن بیر پارچا كسسك قوپارتدیم ائله بیل ایچینده شوشه قیرغی وار ایدی ـ دئدی.
پروفسور نصرالدین سینیرلندی:
ـ اَشی سو اولمایان چؤلده سیچاندان سونرا شالوارینی یوخاری چكیب گلده! نه چئشید-چئشید سیلمه سئچه‌نكلری دئنه‌مك ایسته‌ییرسن؟! اوتوراغان یازیغین گلمیرمی؟!...
آرتیق پوشكوموز اؤلموشدو. ییر-ییغیش ائله‌ییب شهره قاییتدیق.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
مسخ
یازان: دوكتور جئری
یامان داریخمیشدیم. یولومو ائل‌باغیندان سالدیم. بیری ایله قونوشماق، دردلشمك گئچیركن اوره‌گیمدن گؤزوم پروفسور نصرالدینه ساتاشدی. بیر آغاج اوتورقانین اوستونده كزیشیب مورگو دؤیوردو. سئوینجك سسلندیم:
ـ قود قودا قودا !! (1)
پروفسور گؤزلرینی آچیب منی گؤرونجه چیچگی چاتلادی:
ـ قید قود قیدی قود قودا؟!(2)
اؤپوش-گؤروشدن سونرا قوشا اوتورقانین اوستونده چومبلدیك. پروفسور منی سوزه-سوزه:
ـ قیدقید قودقید قیت؟ (3) ـ دئدی.
اوزگون-اوزگون:
ـ قیت قیت قیدا قید قیت ـ دئدیم ـ قیدقید قیدا قیت، قیدقید قودا قود!... (4)
پروفسور نصرالدین اوتورقادان آتلانیب چمن‌لرده ائشینه-ائشینه:
ـ قید قیت قیت، قیداقید قید قود (5) ـ دئدی.
باشیم‌لا پروفسورون سؤزلرینی اونایلایاراق:
ـ قیدقید قیدا قودقیدقید قود قودا قدقوت قداقدا؛ قیدی قیدقوت قوتاقوت قیدقودا. (6)ـ دئدیم.
پروفسور قول‌لارینی هاوادا یئللندیره‌رك قاققیلدادی:
ـ قد...قد...ققد.. قودا قیدقد قودا! قودقود قودی قوت قود. قود قودا قودد قیت قودا، قیت قودا قودا؟!(7)
حاق سؤزون قاباغیندا نه دئیه بیلردیم كی؟!
ـ قود(8) ـ دئدیم.
اتك یازیلار:
چئویرن: فرانتس كافكا
(1) اوهوی‌‌ی‌ی...پروفسور!!
(2) اوه.. دوكتور جئری سنسن می؟!
(3) اَشی چوخداندیر گؤزه گؤرونمورسن؟
(4) قیرمیزی اتین باهالاشماسی حالیمی یامان پوزوب ؛ یاخشی بیلیرسن منیم آغزیمی قیرمیزی ات ایله آچیبلار، ات اولماسا اؤله‌رم!..
(5) قیرمیزی ات باهادیرسا تویوق اتی یئ، همی اوجوزدور همی فایدالی .
(6) واللاه دوزونو ایسته‌سن نئچه آیدیر تویوق اتی یئییرم آنجاق بیر یئرده اوخوموشام؛ اوزون سوره بیر حئیوانین اتیندن یئییلسه او حئیوانین اوتور-دوروشو اینسانا سیزمیش اولاجاقدیر.
(7) قاه... قاه...ققا.. بوراخ بو سؤزلری دوكتور! سنده نه اوخویورسان اینانیرسان. من نئچه ایلدیر سحره، ناهارا، آخشاما تویوق اتی یئییرم، نییه تویوغا دؤنوشموشم؟!
(8) یوخ
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
بو آیین قاووتونو آلیب‌سینیزمی؟!
دوكتور جئری
یارانه‌نی آلیب كئفیم بَتر ساز ایدی. بیر شئی‌لر آلماق اوچون بازاری الك-ولك ائتمكده ایدیم ؛ هردن ده میزیلدایا-میزیلدایا ماهنی اوخویوردوم:
ـ مندیلیمده پاره‌م وار
اوره‌گیمده یاره‌م وار
خالقین، مالی-دؤولتی
منیمده یارانه‌م وار!
قالابالیقدا بیردن اوستاد دفتری‌له بورون-بورونا گلدیم. اؤنجه تانیمادیم بیله‌سینی. بیر دری بیر سوموك اولموشدو. گؤزلری درینه گئدیب آوورتلاری ایچری باتمیشدی. بورنونو توتسایدین جانی چیخاردی. قوجاقلاشدیق؛ ماراقلا:
"خوش گؤردوك اوستاد!"- دئدیم. "نییه به بئله؛ اولمایا یارانه‌نی كسیبلر؟"
اوستاد دفتری‌نین سسی سانكی قویو دیبیندن گلیردی:
" یوخ!..."ـ دئدی.
اوستاد دفتری اهل-عیاللی بیریسی ایدی. دؤولتین، "ایكی اوشاق یئتمز" چاغریسینا لبیك دئیه‌رك ایكی فقره دوغورمادا بئش اوشاق صاحابی اولموشدو؛ بیرینجینده ایكیز، ایكینجینده اوچوز!..
بارماق اوجو یارانه‌سینی ساییشلادیم اوچ‌یوزاللی مینه یاخین ایدی. اؤزومو ساخلایا بیلمه‌دیم دوغروسو:
ـ "باغیشلایین اوستاد، سوروشا بیلرم نئچه یارانه آلیرسیز؟!"
آجی بیر گولوش دوداغینا یاخیلدی:
ـ " هئچ!"
"بیر یاندان دئییر یارانه‌می كسمه‌ییبلر بیر یانداندا دئییر هئچ یارانه آلمیرام" ـ دئیه دئیندیم. "اولمایا یارانه‌سینی آروادی آلیر ".
لاپ قاریشدیرمیشدیم. اوستاد دفتری چاش-باشلیغیمی گؤرونجه یئنه قویو دیبیندن:
" ائله بیل خبرین یوخدو دوكتور؛ موللانصرالدینین باشینا گلن اویون باشیمیزا گلیب!"- دئدی.
"نه اویونو ؟..."ـ دئمك ایسته‌ییردیم، اوستاد دفتری قویمادی:
" بیر گون موللانصرالدین ائششك اوستونده قاووت یئیردی بركدن بیر یئل اسمه‌یه باشلاییر. یولدان گئچن بیریسی موللادان نه یئدیگینی سوروشدوغوندا دئییر: بئله‌كی یئل اسیر؛ هئچ!"
اوستاد دفتری الینی چیگنیمه قویوب گؤزونو گؤزومه تیكه‌رك سؤزلرینی یئكونلاشدیردی:
"هه!.. آغرین آلیم دوكتور جئری...بئله‌كی باهالیق توزاناق سالیب بیزده هئچ یارانه آلیریق!"
اوستاد دفتری‌نین بو سؤزلرینی ائشیدجك سئوینجیمدن الیمی الیمه چالاراق قیشقیردیم:
ـ "تاپدیم! تاپدیم!..."
اوستاد دفتری هویوخدو.قولومو سالیب بوینونا، او اوزوندن بو اوزوندن اؤپه-اؤپه دئدیم:
" آی‌لار ایدی؛ یارانه‌یه توركجه‌ده نه دئیرلر دئیه دوشونوردوم بو گون تاپدیم؛ قاووت دئیرلر اوستاد... قاووت!...".
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
باهالیق دوه‌سی یاوان چؤره‌گین قاپیسیندا!
دوكتور جئری
ات، یاغ، دویودن
سونرا باهالیق دوه‌سی گئدیب یاوان چؤره‌گین قاپیسیندا یاتیر. اون‌لار آمبارلانیب
خالق قیتلیغا دوشور. گونده بیر نئچه ژان‌والژان توتوقلانیب دوستاغا آتیلیر. بلدییه
باشقانی؛ مادلن تهرانا بیر تئلگرام گؤنده‌ریر:
- خالق آجیندان
اؤلور، اون گؤنده‌رین.
تهراندان یانیت
(جاواب) گلیر:
- اون یوخ، قاییشلارینیزی
برك باغلایین، تحریم‌ده‌ییك.
مادلن یئنه تئلگرام
گؤنده‌ریر:
- قاییش گؤنده‌رین!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
جئری
نیوز آژانسیندان بیر نئچه خبر:
رئیس
جمهور خانواده
یوزلر
بیلگین و اوزمانین جومهور باشقانی پوستونا آدای اولماسی‌نین آردیجا، اؤلكه
سوروملولاری بو پتانسیل دن آرتیقراق یارارلانماق اوچون "پزشك خانواده"
ایله یاناشی " رئیس جمهور خانواده" طرحی‌نین‌ده ایجرا اولونماسینی
دوشونورلر. بئله‌لیك‌له بوتون خانواده‌لر بو مقامین مزایا و آیریجالیق‌لاریندان فایدالانمیش
اولاجاقلار....
خلیجین
آدی فارس دئییلمیش!
اوردیبهشت
آیی‌نین اونو، ائورنسل خلیج فارس گونودور! بو گون مناسبتی ایله تاریخ ، جغرافیا آراشدیرجی‌لاری
بیر ییغینجاقدا، خلیجین آدی‌نین فارس اولمادیغینی ایره‌لی سوره‌رك سوروملولاردان
بوتون كیتاب و خریطه‌لردن بو آدین دَییشدیرلمه‌سینی ایسته‌میشلر. بو بیلگین‌لرین
فیكریجه،بو آدی عربلر خلیجه وئریب خلیجین گئرچك آدی ازلدن "خلیج پارس"
اولموشدور.
بو خبرین یاینلانماسی‌نین آردیجا، بیرسیرا
آذربایجان آیدین‌لاری "خلیج پارس" آدی‌نین اؤنَرمَن‌لرینه دستك اولاراق،
بیر آچیق دیلكچه‌ده عرب‌لشمیش آذربایجان آدینی، اصیل پارسی آدی؛ "آذرپادِگان"-ا
دؤنوشدورمك ایسته‌میشلر. بو ایستك گئرچكله‌شیرسه، آرتیق آذربایجان اراضی‌سینده
یارانان یئنی استانلارین آد سئچمه‌سینده چتین‌لیك چیخماییب بو استانلاری؛
آذرپادگان01، آذرپادگان02، آذرپادگان03 و... كیمی
آدلاندیرماق اولاجاقدیر.
عرب‌لرین موشكولو بیر ایدی، اولدو ایكی...
"خلیج فارس" آدی‌نین "خلیج
پارس"-ا دؤنوشدورمه خبری عرب‌لری
ولوله‌یه سالیب. عربلر ایران رسمی‌لرینه بیر مكتوب گؤنده‌ر‌‌ه‌رك همیشه‌لیك
اولاراق "خلیج فارس" آدینی قبول ائدیب دَییشمه‌مه‌سینی ریجا ائتمیشلر. عرب‌لرین
بو قرارا گلمه‌لری، عرب دیلینده "پ" حرفی‌نین اولمادیغیندان ؛ بو حرفی
تلفظ ائتمكده چتین‌لیك چكه‌جكلری قورخوسوندان قایناقلانیر.
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
رأی صاندیغی ایله اورمو گؤلونه سو آپاراجاقلار!
دوكتور جئری
اورمو گؤلونون قوروماسی اوزون سوره ایدی
اونودولوب اوزه‌رینده تارتیشیلمیردی آنجاق جومهور باشقانی اورمو گزیسینده یئنه بو
قونونو گونده‌مه گتیردی. احمدی‌نجات گؤلون قورماسی‌نین قارشیسینی آلماق اوچون
چابالارین قات- قات آرتاجاغیندان دانیشاندا سوروشدولار:
- سایین باشقان! سككیز ایلدیر بو سؤزلری
تكرارلاییرسینیز؛ نییه هله بیر ایش گؤرولمه‌ییب؟!
جومهور باشقانی اوزونتو ایله باشینی ترپه‌ده‌رك
دئدی:
- وئرمه‌سه معبود نئیله‌سین محمود! الیمدن
گلدیگی قدر سككیز ایلدیر تانری‌یا یالواریرام اورمو گؤلونون اوزه‌رینه یاغمور- یاغیش
یاغسین؛ یاغمیر!...
او سؤزلرینی اوستو اؤرتولو بئله سونلاندیردی:
بیزیمله اولاسانیز؛ آللاهین كؤمكلیگی ایله قوراجاغیمیز گلن دؤولتده بو یالوار- یاخاری‌لارین
اولوملو سونوجونا تانیق اولاجاقسینیز!...
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
كیتابین ضررلری
دوكتور جئری
اینسانلارین روحی و جیسمی ساغلیغینی تهلوكه یه
سالان آفت لردن بیری كیتاب دیر آنجاق بونا باخمایاراق بعضی ترسه دوشوننلر، كیتابدان
چكینن میللتیمیزی كیتاب اوخوماغا چاغیراراق سرگیلر دوزنله ییب بوشونا اؤزلرینی،
باشقالارینی یورورلار. اونلارین فیكرینجه، كیتاب اوخوماماغین باشلیجا ندنی میللتین
ایقتیصادی دورومونون آغیر اولماسی سونرا ایسه كیتابلارین سوزگچدن گئچمه سی، واختین
آزلیغی، ماراقلی كیتابلارین اولمادیغی دیر. بونلارین یانیلدیغی آیدین دیر. قوشقوسوز
اؤلكه نین یئتمیش بئش میلیونلوق نفوسوندان
اون میلیونو وارلی- كارلی اولوب چؤره ك قایغیسی چكمیر.اؤزن (دیققت) یئتیریلسه، بو
اون میلیون كیتاب اوخویان اولسایدی ایندی گره ك كیتاب تیراژی یوز مین اورانیندا(حودودوندا)
اولایدی. نییه بئله اولمادیغی بللی دیر: میللت كیتابین ضررلرینی دریندن آنلایاراق آند
ایچیب كیتاب اوخوماسین!
یازیمیزین سونوندا، ترسه دوشونونلره اؤیود اولسون
دئیه كیتابین بیر نئچه ضررینی ساییریق:
- كیتاب گؤزه ضررلی دیر. كیتاب اوخوماق گؤزون ایشغینی
آزالدیب گؤزلوكلو، هردنسه كور اولماسینا ندن اولار.چاغیمیزین گؤركملی دوشونورو
پروفسور نصرالدین ابن موللانصرالدین "فواید الخطاب" كیتابیندا یازیر: خواص
خیطابا مئیل ائدر عوام كیتابا . بیز
خیطابه یه قولاق آساندا سؤزلری بیر قولاقدان آلیب اوبیری قولاقدان ائشیگه اؤتوره
بیله ریك آنجاق كیتاب اوخویاندا بو ایش اولاسی دئییل.
- كیتاب بئل- بوخونا ضررلی دیر. بعضی كیتابلار
وزین دیر، یعنی آغیردیر. بو آغیر كیتابلار ایلده یوزلر نفری بئلدن شیكست ائله ییب
ائو، خسته خانا ویا دوستاقلارین بوجاغینا سالار.
- كیتاب بوغونتو و خفقان تؤره دیجیسی دیر. راحاتجا
سولوق آلیب نفس چكه بیلمیرسك هامیسی كیتابین اوزوندن دیر. گونده مینلر آغاج، كاغیذ
اورَتمك اوچون كسیلیر. آغاجلارین كسیلیشی
اورتامین توستویه بولانماسی، سولوقلارین سینه ده دوستاق اولماسی دئمكدیر.
- كیتاب آغی دیر؛ سَم دیر. دوشمن كیتاب
آراجیلیغی ایله میللتین بئینینی آغیلایار؛ مسموم ائله یر. آغیلانمیش دوشونجه لر
تكجه سیلله-تپیك، باتوملا كلله دن چیخاردیلیر بوندا ایسه هردن جان قورخوسو واردیر.
- كیتاب اؤلكه نین گلیشمه و ایره لی له مه سینی
انگل لر. كیتاب اوزوندن مینلر یازار،
پوزار، دوزَر، یایار، ساتار آجیناجاقلی دورومدا یاشاییر. كیتاب اولماسا، بو
زاواللی اینسانلار فابریكالاردا چالیشاراق اؤلكه نین گلیشمه سینی ساغلارلار.
- كیتاب اینسانلارین آراسیندا سویوقلوق یارادیر. كیتابین مئترو، اوتوبوس، دایاناجاق، ائل باغی و ائولرده اینسانلارین آراسینا دیوار چكیب سویوقلوق تؤرتدیگی بللی دیر.
...
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
میللت قاناجاقلی، آنلاقلی اولاجاق!
دوكتور جئری
گورولتو سسیندن یوخودان داشلاندیم. هوؤله سك آیاق یالین ائودن ائشیگه قاچدیم. دئپرم اولموشدو سانكی. قاپی آغزینا چاتجاق هر نه یی آنلادیم. یئنه یاز گلیب هاوالار قیزیشینجا، داناخلیل اوشاقلاری باشینا ییغیب كوچه ده فوتبال اویناییردی. اؤفكه دن بوینومون دامارلاری اوخلاندی. سسیمی آتدیم باشیما:
- اولان دانا سن هاچان آدام اولاجاقسان؟ یاشین اوتوزو گئچدی.. قانمیرسان قاپی قونشو ناهار اوستو دینجه لیییرررر؟....
داناخلیل باشینی آشاغی سالیب اوزگون-اوزگون میزیلدادی:
- باغیشلایین دوكتور، تزه گتیردیگیمیز اویونچونون باشماغی آیاغیندان چیخیب پنجره زه دگدی...
بیر آز یوموشانیب الیمله گئدین اشاره سی گؤستره رك:
- اول آخیر دفه ز اولسون- دئدیم.
داناخلیل توپو قولتوغونا ووراراق اوزاقلاشماقدا ایدی آنجاق بیردن گئری دؤنوب دئدی:
- دوكتور!!..
- هه.. گئنه نه اولدو؟!
- هئچ ایسته دیم دئییم؛ ییرمی- اوتوز گون گؤزله سَز منده قاناجاقلی اولاجاغام!
دانانین بو سؤزوندن شاشیردیم دوغروسو.
- اولمایا ییرمی- اوتوز گون ایچینده مؤعجوزه اولاجاق؟
- یوخ.. مؤعجوزه اولمایاجاق رئیس جمهور انتخاباتی (جومهور باشقانی سئچكیلری) اولاجاق!
- انتخاباتین (سئچكیلرین) نه دخلی وار سنین قاناجاقلی اولماغینا؟
- آخی ائله بیل، میللت تكجه انتخابات قاباغی فهیم و باشعور اولوب انتخاباتدا شركت ائله مگه دعوت اولونار.بو اوزدن دئییرم بلكه منده....
قاپی نین آچیق اولدوغوندان اویدو آلیجیمین بوشقابی حیطده گؤرونمكده ایدی. اؤز- اؤزومه دئدیم:
- اولان بوشلا بو دانانی! ایندی پاجادان بیر مامور دوشوب یا بوشقابیمی ییغیشدیرار یادا پیس پالتار گئیمه دیگیم اوچون اؤزومو یاخالار....
تئز ائوه گئچیب قاپینی چیرپدیم.
سؤزلوك:
قاناجاقلی و آنلاقی میللت: ملت فهیم و باشعور
دئپرم: زلزله
هوؤله سك: شتابان
اؤفكه: خشم وغضب
سون كز: دفعه آخر
جومهور باشقانی: رئیس جمهور
سئچكیلر: انتخابات
اویدو آلیجیسی: گیرنده ماهواره
یاخالاماق: دستگیر كردن
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
فارسجانلی بایرام
دوكتور جئری
گئجه یاریدان گئچمیشدی. تهران سوسوب هامی اویوموشدو. یوخو گؤزومدن دامیردی. قورخانایا (اسلحه خانایا) گؤزَتچی(نگهبان) دوراجاقدیم. اوزومه بیر چیرپی سو ووروب یوخونو قاچیرتماق اوچون توالئت سرویسلرینه گئتدیم.ساللانا-ساللانا ایچری گیردیكده عجیب-غریب، اَنایین سسلر دقتیمی چكدی:
- چ چ چ چ چششش...
- ج ج ج ج جگگ ...
- ق ق ق ق قیغغغ....
یوخو باشیمدان قاچدی. ایره لی له دیكده گوزگو (آینا) قارشیسیندا بیرینی گؤردوم. الیمی آرخادان چیگنینه قویدوم. گئری دؤندو. بایرام ایدی. یئنه قی قی قییغغغغ.... سسی چیخارتدی . قورخدوم بو كز.
- بایرام نولوب؟ بوغازیندا بیر شئی قالیب؟ ایسته ییرسن بیر آفتافا سو گتیریم ؟ - دئدیم.
سرتجه - یوخ...- دئدی سونرا اوز گؤزونو تورشادیب ائكله دی:
- تمركزومو پوزدون اوغلان!..
- نه تمركزو؟- دئیه سوروشدوم.
- لهجه سیز دانیشماق اوچون حرفلری فارسلار كیمی تلفظ ائتمَگه چالیشیرام!....ق ق قیغغغغ...غغ....
ماراقلا سوروشدوم:
- نییه بورادا تمرین ائدیرسن؟
- آخی سسین انعكاس تاپدیغی اوچون(یانكیلاندیغی اوچون) بورا چوخ الوئریشلی دیر- دئیه یانیتلادی بایرام.
بایرام بیزیم كندلی ایدی. هوشلو-باشلی بیریسی ایدی داها اؤنجه لری.عسگرلیگه گلمه میشدن قاباق كنكور سیناقلارینا بیرگه حاضیرلانیردیق. هر گون،شهرین ائل كیتابخاناسینا (عمومی كیتابخاناسینا) گئدیب درس اوخویوردوق. آنجاق بیر گون، كیتابخانایا واردیقدا، ایران آدی آلتیندا باسیلان گؤن جیلدلی قالین فارس تاریخ و ادبیات كیتابلاری، كیتابلیغین باش رفلریندن بایرامین تپه سینه تؤكولوب اونو آلتینا آلدی. گوجلوكله بایرامی كیتابلارین آراسیندان چیخارتدیق؛باییلمیشدی. اوچ گون خسته خانانین تختی اوستونده اوزاناقلی قالدی. دوكتورلار ساغالماسیندان ال اوزسه لرده او سونوندا اویاندی. آنجاق ایكی تَهَر بیر تَهَر اولموشدو. آذربایجانلی بایرام، فارسجانلی اولموشدو...
ائرته سی گون احوالاتی اوشاقلارا آنلاتدیم. گولوشدولر؛ توالئته، دیل آكادئمیسی آدی وئردیلر.بو اولایدان بئش-اون گون سونرا بؤلوگون(گروهانین) یاتاقخاناسی بؤیوك بیر توققوشمانین آلانی اولدو. بایرام، فارس عسگرلری باشینا ییغاراق،"من متعصب دئییلم" دئیه باشلادی توركلره جوك دئمَگه. دورومدان اولدوقجا اؤفكه له نن آراز آدلی سولدوزلو عسگر، بایرامین اوستونه یومولوب آغزی-بورنونو بیربیرینه قاتدی. بو چكیش-بكیشده بؤلوك باشی(فرمانده گروهان) ایچری گیردی.اولانلاری اؤیرنینجه درحال سوچلولاری جزالاندیردی: آراز اوچ گون دوستاقدا یاتمالی ایدی، بایرام ایسه اوچ گون تووالئتده كئشیك چكه جك ایدی. اؤز- اؤزومه دئدیم:
- بو مانقورت بایرامین شانسینا باخ، تام ایسته دیگی یئره گؤزتچی اولدو!
آچیقلاما:متن ده كی فارسجانلی سؤزو ، فارسوفیل سؤزجوگو قارشیلیغی كیمی ایشله نیب دیر. ( گئچمیشده آنگلوفیل لریمیز و روسوفیل لریمیزده اولوب)
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
نوروز بایرامی كیمینكی دیر؟
دوكتور جئری
هر ایل نوروز بایرامی آستاناسیندا، آراشدیریجیلار چئشیدلی قزئت ، درگی و وئب سایتلاردا، "نوروز بایرامی كیمینكی دیر؟" سوروسو اوزه رینده بیر- بیرلری ایله سؤز دؤیوشدورمگه باشلایارلار.بعضی تورك آراشدیریجیلاری، ایندی نوروز آدی ایله گئچیریلن بایرامی،توركلرین اسكی ارگنه قون بایرامی بیلرلر. (ارگنه قون،اسكی توركلرین دؤرد یوز ایل اذیت چكه رك قیسینیب- سیغیندیقلاری یئردن بیر بوز قوردون یول گؤسترمه سی ایله قورتولوب چوخ گؤزل بیر یئره گلیب چیخمالاری، یئرلشمه لری نین بایرامی دیر). بعضی لری ایسه اونو تورانلیلارین تورا بایرامی اولدوغو قانیسیندادیرلار. بو آرادا نوروزو اوغوزخانا باغلایانلاردا آز دئییل لر.
قارشی یؤنده، فارس آراشدیریجیلاری نوروزو بیر فارس بایرامی كیمی دگرلندیره رك اونو جمشیدین پیك نیكه چیخماسی اولایی ایله ایلگی لندیریرلر. سانكی، جمشید آذربایجانا گلنده قیزیل تاختا اوتوروب اینسانلار اونو اؤز چیگینلرینده آپاراندا گونشین ساچاقلاری جمشیدین باشلیغی نین اوزرینه دوشدوكجه اینسانلار اونو گؤروب سئوینجدن بو گونو بایرام ائتمیشلر.
تورك و فارس آراشدیرجیلارین آراسیندا گئدن بو دارتیشمالارا بیر یوللوق سون وئرمك اوچون دئییرم: بوشونا اؤزونوزو یورمایین گؤزومون ایشیقلاری، نوروز بایرامی نه توركلرینكی دیر نه فارسلارین!... مومكوندور بو آرادا كوردلر، لورلار، بلوچلار،گیلكلر، عربلر و ... اورتایا آتیلیب دئیه لر: سن دوز دئییرسن دوكتور جئری، نوروز بایرامی توركلرین و فارسلارین بایرامی دئییل بیزیم بایرامیمیزدیر. یوخ گؤزومون گیله لری نوروز بایرامی سیزینكی ده دئییل!...
نوروز، دؤولتین باهالیغی جیلوولاما باشاریسیزلیغیندان یارارلاناراق جینسلرینی بیره نئجه یازیق خالقین بئلینه باسان اینصاف سیز اصنافلارین بایرامی دیر.
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
چؤرك، آزادلیق و ائرمنی مظالیمی
دوكتور جئری
آذربایجانین اورمو ، سلماس شهرلرینده چؤركدن سؤز دوشنده ، " اوشاغا بوتون چؤرك وئرمزلر" دئیه بیر مثل چكیلَر. اینانجا دؤنوشموش بو مثلین نئجه تؤرَندیگینی آغ ساققاللارین بیریندن سوروشدوم. درین بیر آخ چكیب دئدی:
- جیلولوقدا، ائرمنی قولدورلاری كندلرین بیرینه باسقین ائدیرلر. خالق قورخودان، داها اؤنجه كندین مسجیدینه سیغینمیشدی . كندی بوش سانان ائرمنی لر، ائولری تالاماغا قالخیشیرلار. بو آرادا مسجیدده بیر اوشاق چؤركدن اؤترو آغلاماغا باشلاییر. هارادان یاریم پارچا چؤرك تاپیب اوشاغا وئریرلر آنجاق اوشاق بوتون چؤرك ایسته یرك داها بركدن آغلاییر. سس باییرا چیخیر. ائرمنی لر مسجیده آخیشیب كندلیلری قورشون یاغمورونا توتورلار. بو اولایدان جان قورتاران بیر یارالی، سونرالار بو احوالاتی باشقالارینا دانیشیب مثلین تمل داشینی قویور.
قوجانین سؤزلرینی دینله یه لی دوشونوردوم؛ گؤره سن اوشاقلیقدان یاریم چؤرگه اؤیرشدیگیمیزدن دیر، اوروپالیلار كیمی اقتصادی بونالیملاردا (بحرانلاردا) چومچه نی قابلامایا چالاراق اعتراض و دیلله نیشلریمیزی بیلدیرمیریك یوخسا بیر آیری ندنی وار؟ سونرا فیكریم تاریخ بویو آدی چؤرك ایله قوشا چكیلن آزادلیق قاورامینا گئتدی. دئییرلر،"آزادلیق چؤرك دئییل چؤركدن واجیب دیر"؛بو سؤز دوزدور.آزادلیق چؤرك اولسایدی یاریمینا قانع اولماقلا باشیمیزی دولاندیرا بیلردیك آنجاق آزادلیق چؤرك دئییل و اونون اوچدن بیر، دؤرددن بیر طلبینده بئله جان قورخوسو وار!...
بؤلوم: آجی گولوش‌لر
+0 به‌ین
ایراندا
گونده، "سیزده بدر" دیر!
دوكتور جئری
اسكیلرده، ایلده بیر گون "سیزده
بدر" ایدی آنجاق ایندی هر ایشده اولدوغو كیمی "سیزده بدر" گونو
باخیمیندان دا تولید انبوه یعنی بوللو
اوره تیم آشاماسینا (مرحله سینه) چاتیب هر
گونوموز "سیزده بدر" دیر.
"سیزده بدر"
گونونون گؤزل گله نكلریندن(رسم و رسوم لاریندان) بیری، سیزده
یالانی سؤیله مك دَبی دیر. یالان سؤیله مه بو گونده سوچ ساییلماییب هر كس، هامی
ایناندیراجاق بوینوزلو یالانلار سؤیله مكله خالقی سئویندیریب اَگلندیره بیلَر. بو
آچیقلاما ایله....
سیزبو گونلر رادیو، تلویزیون و
قزئتلرده، اؤلكه سوروملولاری نین، ات-تویوق اوجوزلاشیب؛ پوسته نین كیلوسو 30 مین
تومن دیر؛ ماشین لارین قیمتی سینیب؛ آمبارلاریمیزدا یئترینجه یاغ- دوگو وار؛ باهالیق
دایاندیریلیب؛ ایشلر یولوندا دیر و... سؤزلرینه بیر آشاغی بیر یوخاریدان باخماقلا هر
گونوموزون "سیزده بدر" اولدوغونو آنلایاجاقسانیز.
بؤلوم: ساتیریک یازیلار