اورمو گؤلو و حاجی لئی لك لر!
دوكتور جئری
قوناقلیق، اورمو گؤلونون قورماسی نین سؤزو
صؤحبتی ایله قیزیشمیشدی. ائو یییه سی میللتین آیاغا قالخیب دؤولتی زورلایاراق گؤلونون
قورماسی نین قارشیسینی آلماغی ساوونوردو آنجاق قوناقلار، میللتین بو ایشه
قاریشماماسیندان یانا ایدیلار. اونلارین فیكرینجه، دؤولت واختیندا بو سورونون
چؤزوم یولونو تاپیب خالقی نیگرانچیلیقدان قورتاراجاق ایدی. تارتیشمانین قیزغین
یئرینده بیردن بالاجا یاشار دانیشیغی كسیب قوناغا دئدی:
- پرویز عمی سیزدن بیر شئی سوروشا بیلرم؟
قوناق گولومسه یرك:
- گول بالام سوروش گؤروم نه سورشوجاقسان؟!-
دئدی.
بالاجا یاشار بیر قوناغا بیر قوناغین ائشینه
باخیب دئدی:
- سیزین نییه اوشاغیز یوخدو؟
قوناق یاپماجیق بیر گولوشله یانیتلادی:
- آخی حاجی لئی لك لر هله بیزه اوشاق گتیرمه ییب
لر.
بالاجا یاشار بیج-بیج گولدو:
- عمی، حاجی لئی لك لره چوخدا بئل باغلامایین
اؤزوزده بیر ایشلر گؤرمه لی سیز!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
مدرسه نین
دیوارینداكی بیلدیری
دوكتور جئری
پاییز ایدی؛ من ایدیم، آتام ایدی؛ آتامین آتاسی
ایدی. گئتدیك مدرسه یه. دئدیلر:
- مگر قبلا به شما نگفته بودیم زبان مادریتان را
به مدرسه نیاورید؟
پاییز آغلادی؛ آتام دیشلرینی سیخدی؛ آتامین
آتاسی بیغلارینی چئینه دی؛ من دئدیم:
- آنا دیلی موبایل دیرمی مدرسه یه گتیرمه یك؟
اؤفكه یه ایله اوستوموزه قیشقیردیلار:
- دراز حرف نزنید، زبان رسمی كشور فارسی است.
یعنی، اوزون دانیشمایین اؤلكه نین رسمی دیلی
فارسجادیر. سونرا دیلیمیزی قولتوغوموزا وئریب مدرسه دن ائشیگه اؤتوردولر.
پاییز سارالدی؛ آتام یئره دوشدو؛ آتامین آتاسی وایسیندی.
من، باشیمیزا گلنلری هامییا بیلدیرمك اوچون
اولانلاری قیرمیزی دیلیمله كاغیذین اوزه رینده یازیب مدرسه نین دیوارینا
یاپیشدیرماغی دوشوندوم.
بیلدیری ده یازدیم:
پاییز ایدی؛ من ایدیم، آتام ایدی؛ آتامین آتاسی
ایدی. گئتدیك مدرسه یه.....................
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
تكه
لی كندینده هامی دؤولتدن راضی ایدی!
دوكتور
جئری
میللتین دؤولتدن راضی اولوب اولمادیغیندان صؤحبت
دوشموشدو. دئدیم:
- بو میراتا قالمیش میكروفونو كیمین آغزینا
توتورسان، باشلاییر دؤولتی تعریف له مگه، عؤمرومده بیر كره بئله اولسون گؤرمه دیم
كیمسه دؤولتین تزگینه دَیه!
پروفسور نصرالدین گولدو:
- سنده عجب ساده ایمیشن دوكتور! رادیو تلویزیون
موخبیرلری سورغولارینی اؤز ایسته دیكلری آداملاردان سوروشورلار...
اوستاد دفتری سؤزه قاتیشدی:
- پروفسور دوز دئییر؛ گئچنلرده قولاغیم آغریییردی.
الیمی قولاغیما باسیب اووا- اووا دوكتورا گئتمك اوچون ائودن چیخدیم، بیردن اؤزومو
خیاباندا بیر قالابالیغین ایچینده گؤردوم، دئمه تلویزیون موخبیری جاماعاتدان
گوزاریش توتورموش. موخبیر او بویدا جاماعاتین ایچینده هامی اؤتوروب دوز گلیب منیم
قاباغیمدا دایاناراق شهرداری نین ایشلرینه گؤره نظریمی سوروشدو. منده قولاغیمین
آغریسینی اونودوب باشلادیم شهردارینی تنقید ائله مگه. ترس سؤزلریمی ائشیدن موخبیر
حیرسله میكروفونو آغزیمین قاباغیندان قیراغا چكه رك میزیلدادی:- قولاق قاشادیغین
نه دیر، چیرتاپیرت دانیشدیغین نه؟
موخبیرین
نه دئدیگینی، اونو آیری بیر قولاق قاشییانین قاباغیندا
دایاندیغیندا آنلادیم. دئمه، قولاق قاشیماق بیر علامت ایمیش موخبیر كیم ایله
موصاحیبه آپارسین و بو آرادا او منی یانلیش توتموشدو.
چاشقین- چاشقین سوروشدوم:
- یانی
سیز دئییرسیز سوروشدورولان آداملارین هامیسی اؤز آداملاری دیر؟
اوستاد
دفتری باشی ایله اونایلادی. دوروم بئله ایسه، میللتین دؤولتدن راضی اولوب
اولمادیغینی نئجه آنلاماق اولار دئیه دوشوندوم. پروفسور نصرالدین سانكی فیكیرلریمی
اوخوموشدو الینی چیگنیمه قویاراق:
- دوكتور میللتین دؤولتدن راضی اولوب
اولمادیغینی بیلمك ایسته ییرسن سه ندن بیر موخبیر كیمی جاماعاتین آراسینا گئدیب
فیكیرلرینی سوروشمورسان؟- دئدی.
- اولمایا ایسته ییرسن منی قوندارما موخبیر آدی
ایله دده نین كؤهنه بورجونا وئرسن – دئدیم پروفسورا.
گولدو:
- یوخ بابا نه بورجو، لازیم دئییل شهرده
خیابانلارا دوشوب میللتین نظرینی سوروشاسان. گئدیب اوزاق دوشموش بیر كندده میللتین
نظرینی سوروش. ایسترسن منده سنینله گله رم.
پروفسورون اؤنریسی یامان بئینیمه باتدی آنجاق
هانسی كندده گئتمه لی ایدیك. اوستاد دفتری قولتوق جیبیندن بیر ایل سایار چیخاردیب
شهرین خریطه سی اولان بیر صحیفه نی گؤستردی. خریطه نی چوخلو گؤزدن گئچیریندن سونرا
ایسته دیگیمیز كندی تاپدیق؛ شهرین ان اوجقار بوجاغیندا اولان بیركند؛ تكه لی كندی.
تكه لی كندینه نئجه گئده جگیمیزی سوروشاندا
اوستاد دفتری بو كز یان جیبیندن موتورونون آناختارینی چیخاردیب بیزه اوزاتدی.
*
آخشام، توز- تورپاغین ایچینده تكه لی كندینه چاتدیق.
اوستو باشیمیزی سیلكه له دیك. ایشیمیزی اؤنملی گؤسترمك اوچون گتیردیگیمیز دفتر-
دستك لری الیمیزه آلدیق. تكه لی كندی گئرچكدن دؤولتین آیاغی دَیمه میش بیر كندی
ایدی. برق، تلفن، گاز كیمی ایمكانلاردان یوخسون، ییرمی اوتوز ائولی بیر كند. ائولر
هامیسی مؤهره دیواردان تیكیلمیشدی.كندده كیمسه گؤروكموردو. سانكی ایشله مك اوچون
چؤل- باییرا گئتمیشدیلر.بیرآز گزدیكدن سونرا ایلك گؤردوگوموز آدام بیر قوجا كیشی اولدو.
قاپیسی نین قاباغیندا دیوار سؤیكنیب تسبیح چئویردی. یاخینلاشیب سالام وئردیك. علیك
السلام دئدی.
- عمی آدین نمنه دیر؟- دئیه سوروشدوق.
- عین اله..- دئدی.
سؤزو اوزاتمادان ایسته دیگیمیز قونویا گئچدیك.
- عمی دؤولتدن راضی سان؟
- هه اوغلوم آللاه سیزدن راضی اولسون چوخ
راضیام.
- عمی بو دؤولت یاخشی دیر یوخسا قاباقكی دؤولت ؟
- یوخ اوغلوم اینصاف دان گئچمه یَك بو دؤولت چوخ
یاخشی دیر، گونده ایكی كیلو سود وئریر!
باشیمین اشاره سیله پروفسوردان، بو نه دئییر
دئیه سوروشدوم اودا دوداقلارینی بوزدو، یانی بیلمیرم. قوجا ایله ساغ اوللاشیب
كندین اورتاسینا گئچدیك. قهوه خانانین قاباغیندا اوچ دؤرد كیشی اؤتوروب دانیشیردیلار.بیرآز
قیراقدا ایسه بیر ایكی قیز اوشاغی یئرده بئش- داش اویناییردیلار. كیشی لر بیزی
گؤرجك آیاغا قالخیب بیزه اوتورقا (صندلی) گؤستردیلر. اَیلشدیك، خوش بئشدن سونرا
دؤولتدن راضی اولوب اولمادیقلارینی سوروشدوق هامیسی اوركدن دؤولتدن راضی اولدوقلارینی
بیلدیردیلر. آسلان آدلی كیشی، كندلی لرین سؤزلرینی یئكونلاشدیردی:
- بیزیم نه سویوموز نه ده اكینه جك یئریمیز وار
تكجه گئچینه جگیمیز دؤولت دیر....
فیكیریم دؤولتین وئردیگی یارانه لره گئتدی.
دؤولت وئردیگی بئش اوچ تومنله تكه لی لرین راضی لیغینی قازانا بیلمیشدی. بو اوزدن تكه
لی لر آجیناجاقلی دوروملارینا باخمایاراق دؤولته اؤوگولر یاغدیریردیلار...
بیردن بَریلتی سسیندن اؤزومه گلدیم. گنج بیر
اوغلان بیر گئچی نین ساققالیندان یاپیشاراق چكه – چكه گتیردی. آسلان، گنج اوغلانین
اوستونه قیشقیردی:
- هوووی مشدلی، گوناه دیر، آدام دؤولتین
ساققالیندان چكمز...
یئریمدن سیچرادیم، پروفسوردا آیاغا قالخدی.
- دؤولت! سیزه گئچی یه دؤولت دئییرسیز؟!- دئیه
سوروشدوم
آسلان دیكلَـنرك:
- هه.. بوردا گئچی یه دؤولت دئیرلر.. بیر نئچه
گئچیسی اولاندا دؤولت لی ساییلار اوغلوم!- دئدی سونرا
بیرمنه
بیر پروفسور نصرالدینه باخیب سوروشدو:
- آیاغا قالخدیز بو تئزلیكله گئتمك ایسته
ییرسیز؟
پروفسور یاپماجیق بیر گولوشله یانینتلادی:
- ایجازه وئرسز گون باتیر بیز گئدك.
آسلان بیزیم قوناق قالماغیمیز اوچون چوخلو آندا-
ماند وئردی آنجاق گتمكده قرارلی اولدوغوموزو گؤرونجه بئش داش اوینایان قیزجیغازلارین
بیرینی چاغیریب قولاغینا بیر شئی پیچیلدادی. قیز قاچا- قاچا اوزاقلاشیب آز سونرا
بیر دببه سود ایله گئری قاییتدی. آسلان سود دببه سینی آلیب بیزه ساری اوزاتاراق:
- دؤولت سودو، یئددی دردین درمانی دیر... - دئدی
تكه لی لر بیزی اوغورلاماق اوچون موتورون
یانینادك گلدیلر. اونلار اؤپوش- گؤرش ائتدیكدن سونرا موتورو چالیشدیردیق. كنددن
بیر آز اوزاقلاشدیقدان سونرا دئدیم:
- پروفسور، تكه لی كندینده هامی دؤولتدن راضی
دیر؟!
پروفسور نصرالدین سود دببه سینی یوخاری قالدیردیب دئدی:
- دوكتور، بئله دؤولتدن واللاه منده راضییام!.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
زلزله دن آلدیغیم درس
دوكتور جئری
اهر، هئریس، ورزیقان دئپرَمی (زلزله سی) باش وئرمیشدن اؤنجه، پان توركیست لره اویاراق دؤولتین، آذربایجانین تاریخی بینالارینا سایمازیانا یاناشدیغیندان، بیله رك چؤكونتولرینه ندن اولدوغوندان چوخلو یئرلرده دانیشیب یازمیشدیم. دوغال دیر بوآردا بیلمه دن دؤولتی گؤرمه دیك ایشلره سوچلایاراق جهانی استكبارین دگیرمانینا سو جالاییب ایران دوشمن لرینی سئویندیرمیشدیم ده؛ آنجاق قاراداغین دئپرمی، اسكی دوشونجه لریمین شوملاییب ییخیلماسینا ندن اولدو. دئپرمین ایلك گؤرونتولری تلویزیوندان یاییلینجا، قارا اولای، ایلك قیغیلجیم لارینی بئینیمده قورلاندیردی. دؤولت آذربایجانین كندلرینده، میللت اؤزكؤكوندن قوپماسین دئیه،صفوی، افشار، قاجاركیمی كئچمیش دؤنملردن قالان ائولرده یاشادیرمیش. دؤولت، قیرمیزی كرپیچین آیاغی چاتمامیش كندلری، گؤزونون ببگی كیمی قورویوب ساخلامیش ایندیسه دونیانین گؤزو اؤنونده هر نه ده ایلك اولدوغونو گؤسترمك اوچون سرگی له ییردی...
بو گؤرونتولری گؤرونجه سانكی یاتمیش ایدیم اویاندیم، دؤولت حاققیندا یانلیش دوشوندوگومو بوینوما آلدیم، تانری آستاناسیندا آلین یئره سورتوب تؤوبه ائتدیم.
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
اینترنت قولاغا ضررلی دیر!
دوكتور جئری
پروفسور نصرالدینی قولاغی پانسیمانلی گؤردوم. بیرآز ساتاشماق ایسته دیم.
- خئیر اولا پروفسور! قولاغین نییه باغلاییبسان قاپی آراسیندا می قالیب ؟- دئیه سوروشدوم. پروفسور درین بیر آخ چكیب دئدی:
- كئشگه قاپی آراسیندا قالایدی، اینترنتده چوخ گزمیشمده ا اوندان دیر!
اولمایا پروفسوردا منی ساریماق ایسته ییر، دئدیم اؤز- اؤزومه.
- نه دخلی وار؟! بیز ائشیتمیشیك اینترنتین گؤزه، بویونا، بئله ضرری واردیر آنجاق قولاغا ضررلی اولدوغونو، گونده نئچه كره یوردداشلاری اینترنت له آز اوغراشماق اوچون اویاران تلویزیوندان بئله گؤروب ائشیتمه میشیك.
پروفسور فیسیلدادی:
- تلویزیونون بو ضررلردن دانیشماسی ضررینه دیر!
ایسته دیم دئییم- نه ضررینه دیر؟- ائكله دی:
- هله اینترنتین بورونا دا ضرری واردیر!
چاش- باش اولموشدوم. قاباریب سسیمی قووزادیم:
- سنی تانری بیر آچیق- آیدین دانیش گؤروم نه دئییرسن منكی بیر شئی باشا دوشمورم!
پروفسور الی ایله منی یاواشلاماغا چاغیراق پیچیلدادی:
- باشا دوشمه یه جك نه واركی؟ دئ گؤروم بیلیرسنمی اینترنت پولیسی نه دئمكدیر؟
- نییه بیر شئی لر ائشیمیشم- دئدیم.
پروفسور سرت- سرت :
- سن ائشیدنلری من گؤرموشم- دئدی- دونن بیر نئچه نفر گلیب قولاغیمی ائله بوردولار آز قالدی كؤكوندن چیخا، سونرا: بورونونو چوخ اینترنته سوخسان دیمدیگینی قایچیلایاجاغیق دئیه منی اویاردیلار. ایندی بیلدین نییه اینترنتین قولاغا، بورونا ضرری واردیر؟!
پروفسورون بیر قولاغینا بیر بورنونا باخیب دئدیم:
- بئله لیكله دیلدن باشقا بورون دا باشین بلاسی ایمیش پروفسور!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
الویداع تویوق!
كؤورلمیشدیم. درددن آغلایاجاقدیم. سیزیلداماغا باشلادیم:
منیم تویوغوم آغ ایدی بالام
دریسی دولو یاغ ایدی بالام
دونن بو زامان ساغ ایدی بالام
سنی یاناسان تویوق آپاران
اودلاناسان تویوق آپاران
-
هوی دوكتور جئری! ... هوووی دوكتور !....
اؤزمه گلدیم. پروفسور نصرالدین ایدی سسله ین. اؤزومو
ساخلایا بیلمه دیم باشیمی چیگنینه دایایاییب آغلایاراق:
عزیزیم قازان آغلار
قبرینی قازان آغلار
تویوق- خوروز یاسیندا
قابلاما قازان آغلار
پروفسور مندیلینی چیخاردیب گؤزومون یاشینی سیله- سیله
سوروشدو:
-
نولوب دوكتور؟ نییه آغی دئییرسن؟!
سیتقادیم:
-
تو..تو..تویوق!!
بونالدی پروفسور؛ اوموزلاریمدان یاپیشاراق سیلكه له دی.
-
تویوغا نولوب؟
باشیمی آشاغی سالیب اوزونتو ایله ائكله دیم:
-
باشین ساغ اولسون یولداش! اوچدو، اوچدو ، تویوقدا سوفرامیزدان اوچدو .
پروفسور دوشونجه یه دالیب اؤز- اؤزونه میزیلدادی:
-
بیلیردیم ، هر گولمگین سونو آغلاماقدیر!
-
پروفسور، نه گولمگی نه آغلاماغی، سن نه دانیشیرسان؟
پروفسور سرتلندی:
-
قولاق آس گؤر نه دئییرم- دئدی- گئچنلرده جمهور باشقانی نین وئردیگی شام
یئمگینده،ایشلرین نئجه گئتدیگی سوروشولاندا، باخانلار باجاریق سیزلیق لارینی دیش(خارجی)
دوشمنین بوینونا آتماغا باشلامیشلار. بو
آرادا سوفرانین اورتاسینداكی قابلامالاردان گؤلمك سسی ائشیدیلمیش، قابلامالارین
آغزی آچیلدیقدا، پیشمیش تویوقلارین گولمه سی آنلاشیلمیش.بو اولایدان بیر پوللوق
اولان باخانلاردا قارشیلیق اولاراق تویوقلاری یوخا چیخارتمیشلار.
پروفسور نصرالدینین آچیقلاماسینی ائشیدجك اوز- گؤزومو
تورشادیب یاخاسیندان یاپیشاراق قیشقیردیم:
-
پروفسور! من سنین بو ترس دوشونجه لرین اوچون چوخ اوزولدوم، تویوغون یوخا
چیخماسی دوشمن لرین قورغوسودور كسین لیك له. جمهور باشقانی دئمیشلی: دوشمن لر اتم
قونوسوندا باشاری سیزلیغا اوغرایینجا آجیقلارینی باشقا یئرلرده چیخارماق ایسته
ییرلر...
پروفسور حیرسله یاخاسینی الیمدن دارتیب اوزاقلاشماق ایسته
ینده سسیمی باشیما آتیب یئنه اوخوماغا باشلادیم:
بیرده دئمه فیلانی
جوجه كاباب، ات هانی؟
تویوغا بارماق قویوب
استكباری جهانی!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
مامورلاری چوخالدیب لار!
دوكتور جئری
تیر؛ یایین،
ایستی لیگین باشلانیشی، ترله مه آیی دیر. ترله ینده چیرك تئز چیخار. الین چیركی ده پول دور.دؤولت ده بو اوزدن تیر آیینی وئرگی وئرمه آیی سئچه رك خالقی ترله دیب چیركینی
چیخاردیر، تمیزه چیخاردیر. آذربایجاندا چوخلاری وئرگی یه ، دینمه وئر آدی وئریبلر.
دینیب وئرسه نیزده ، دینمه ییب وئرسه نیزده، تیر آیی بیتمكده دیر وئرگی نیزی وئرمه
میش سینیزسه گئدین وئرین. ساعاتلارجا قویروقدا
(صفده) گؤزله مكدن داریخمایین دؤولت مامورلاری چوخالدیب چوخ راحاتلیقلا وئره بیله
جك سینیز وئرگی لرینیزی.
وئرگی اؤلكه نین اورتا دیرَگی دیر. اؤلكه نین
قالخینماسی، گلیشمه سی وئرگی نین دلیگیندن گئچیر. گئچن ایللرده، خالقی وئرگی وئرمه
یه شیرنیكدیرمك اوچون مالیه ایداره سی نین دامیندان اورمو گؤلو كؤرپوسون گؤرسلی (شكیلی) آسیلمیشدی.
دئمك؛ وئرگی لرین پولو ایله اورمو گؤلونه كؤرپو، كویره گؤل دوزه دیلیرمیش! كؤرپو دئدیم دلی دومرولون قورو چایین اوزه رینه سالدیغی
كؤرپوسو یادیما دوشدو، گئچندن بیر آلیردی گئچمه یندن دؤیه- دؤیه ایكی، عینی مالیه
ایداره سی كیمی.
بو ایل مالیه ایداره سی نین دامیندان دیشلری قاماشدیران بیر گؤی آلمانین گؤرسلی آسیلیب. بللی دئییل آغیزلاری وئرگی وئرمگه سولاندیرماق یوخسا خالقین قانینی شوشه یه توتوب عؤمورلرینده وئرگی وئرمه ینلری دالیسیجا گؤندرمك اوچوندور بو آلما؟!
بیر گولمجه ایله اوروجلوق آیینی
قارشیلاییریق.
اوروج توتماق نه دئمك دیر؟
اوشاق یوخسول آتاسیندان سوروشدو:
-
آتا جان اوروج توتماق نه دئمك دیر؟
آتا كؤورلدی.
- هئچ اوغلوم، یعنی سودا ایچمه یه جه ییك!
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
بیز هارادان گلمیشیك؟
یازان: دوكتور جئری
ناهار اوستو، بالاجا قیزیم اوخولدان قاییداندا، ائوده قزئتله میلچك اؤلدورمكده ایدیم. او چانتاسینی قولتوغون اوستونه بوراخیب دوس- دوغرو گلیب قارشیمدا دایاناراق:
- بیز هارادان گلمیشیك؟- دئیه سوروشدو.
گولومسه ییب دئدیم:
- ائل بیل چوخ آجیقمیشسان گئت ناهارینی یئ سونرا گل گؤروم نه دئییرسن.
- یوخ، آج دئییلم تئز اول دئ بیز هارادان گلمیشیك؟
- آج دئییلسن سه، ندن سالامینی یئیب سالام وئرمه دین؟
- سالام ، بیز هارادان گلمیشیك؟
گونون، گون اورتاسیندا یامان قیسیقدا قالمیشدیم. ایسته دیم دئییم بیزی حاجی لئی لكلر گتیریبلر، دوشوندوم ییرمی بیرینجی یوز ایلین اوشاقلارینی بو كیمی شئی لرله آلداتماق اولماز ، ایسته دیم دئییم بیلمیرم گؤردوم اوندا هئچ اولمایاجاق .بیردن ایلدیریم كیمی بیر فیكیر بئینیمده شاخدی.دئدیم:
- گؤزل قیزیم! گئت قولچاغینی گتیر بورایا.
- قولچاغی نئیله ییرسن؟ قوناقباجی می اوینایاجاغیق؟
- یوخ اونونلا سنین سورغونو یانیتلاماق ایسته ییرم !
قیزیم جلد گئدیب قولچاغینی گتیردی.اونو آلیب بیرآزجیق اوستو اؤرتولو اینسانین دوغوم اورقانلارینی آچیقلادیقدان سونرا قولچاغین قیچلارینی آراسینی گؤستره رك :
- باخ قیزیم بیز بورادان گلمیشیك!- دئدیم.
قیزیم قولونو بوینوما سالیب اؤزومدن اؤپه رك- ساغ اول آتا- دئییب اوزاقلاشماق ایسته دی. اؤزومو ساخلایانمادیم.
- نییه بو سورغونو سوروشدون؟ اوخولدا اوشاقلار بیر شئی می سؤیله میشدیلر؟!- دئدیم.
قیزیم دوداغینی بوزوب دئدی:
- كیلاسیمیزدا روژین آدلی بیر كورد قیزی وار ؛ او دئییر بیز موغولستاندان گلمیشیك! ...خانیم معلم ده اونون سؤزلرینی دوغرولاییر. ایسته دیم گؤروم دوز دئییرلر یا یوخ!
ائله بیل بیر قازان ایستی سو باشیمدان آشاغی ائندیردیلر. پؤرتولدوم؛ قیزغین- قیزغین:
- حتمن خانیم معلیمیزده كورد دور؟- دئدیم
- یوخ، كورد دئییل ، فارس دیر.
آیاغا قالخاراق قیزیما دئدیم:
- بیز هئچ یئردن گلمه میشیك ائله باشلانیشدان بورادایدیق. سن گئت ناهارینی یئی، ایندی منده اینترنت دن بیزیم اسكی دن بورالی اولدوغوموز حاقدا بیر نئچه مقاله چیخادیب روژین و خانیم معلیمینه گؤسترمك اوچون چاپ ائده جگم...
بیلگی سایاری چالیشدیریب گوجلوكله توسباغاسال اینترنته باغلاندیم. آختاردیغیم قونولاری اینسكلوپدیك سایت؛ ویكی پدییادا تاپینجا اوركدن سئویندیم، آنجاق باشلیقلاری آچیب اوخویونجا یوخاریدا سؤیله دیگیم ایستی قازان سولاری یئنیدن باشیما تؤكولمگه باشلادی. آذربایجان یئر آدلاری نین كؤكنلری تورك دیلیندن باشقا بوتون دیللرین ، اؤزلیكله فارس، كورد، ائرمنی، آسوری، یونانی و ... آچیسیندان آچیقلاناراق اؤزو یوخ آدی وار آریا طایفا- تیریغینا باغلانمیشدی. تاریخدن باش چیخاردان یولداشلاریمین بیرینه تئلفون آچیب اولایی دانیشدیم. یولداشیم بیر آه چكیب دئدی:
- اوزگونلوكله مورگو دؤیدوگوموزدن، آذربایجان تورپاقلاری حقیقی و مجازی اولاراق ایشغال اولونماقدادیر.
- حقیقی و مجازی ایشغال !؟
- هه! قوزئی ده ائرمنی قولدورلاری حقیقی اولاراق آذربایجان تورپاقلارینی سیلاح گوجونه ایشغال ائدیب؛ گونئینده ایسه دونن فارسلار بو گونده كوردلر اینترنتین مجازی آلانیندا كند- شهرلریمیزین آد و تاریخینده آپاردیقلاری اویدورولارلا یوموشاق ایشغال سیاستینی یوروتمكده دیرلر.
- بئله ایسه نه ائیله ملی ییك؟
- همن اوزوموزه بیر چیرپی سرین سو ووروب قوزئی ده سیلاحلا، گونئی ده ایسه قلم ایله ایشغالچیلارین قاباغیندا دایانمالی ییق.اؤزلیكله ویكی پدیا و گوكل مَپ كیمی سایتلارا چوخراق اؤزن گؤسترملی ییك...
- سنجه یارین قیزیمی هانسی یانیتلا اوخولا گؤندریم؟
- دئدیم كی، همن ایشه باشلامالی ییق یوخسا یارین اوشاقلاریمیزی قولچاقلا اوخولاگؤنده ره جه ییك!!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
اعدام گولمجه لری
یازان: دوكتور جئری
سلام دارآغاجی!
بیرینی آساجاق ایدیلار. دار آغاجینا چاتجاق سسلندی:
- سلام دارآغاجی!
دارآغاجی دوداغینی بوزوب اوزونو تورشاتدیقدان سونرا دیله گلدی:
- جناب بزن كانال یك، من تركی بیلمیری!
چین ایپی!
آسیلاجاق بیریندن ، سون آرزوسونو سوروشدولار؛ دئدی:
- منی چین ایپی ایله آسمایین؟
سوروشان شاشقینلیقلا:
- ندن؟ چین ایپینده بیر ساقینجامی وار؟
- یوو... فقط ائشیتمیشم چین ماللاری كیفیت سیزدیرلر بونا گؤره قورخورام قیرتیلا دوشم قول- قیچیم سینسین.
گؤرونتو
قورشونا دوزوله جك بیر شاعیردن سون آرزوسونو سوروشدولار.
- منی بو آغاجدان آچین او بیری آغاجا باغلایین.
- اولمایا ناغیللارداكی كیمی بو آغاجدان آچیلیب او آغاجا باغلانان سوره ده بیر باغیش بویوروغونون گله جگینه اینانیرسان ؟!
- یوخ ، او آغاجین گؤرونتوسو چوخ گؤزل دیرده اوندان!
جنتین قاپیسی
آسیلمادان اؤنجه بیرینی، قاموگؤزو اؤنونده شاللاق وراجاقمیش لار. حاكیم اعدامی نین شالوارینی آشاغی سیییریب خالقا دئییر:
- هر كیم بیر قامچی بو آللاه سیزین گؤتونه وورسا جنته گئده جك دیر.
بئش- اون نفر گلیب اعدامینی شاللاقلاییر. شاللاق وورانلارین آردی كسیلینجه اعدامی اوزونو جاماعاتا توتاراق دئییر:
- جنته گئدن یوخدورسا قاپینی باغلاییرام !
كات
قورشونا دوزوله جك اویونچو تدیرگین گؤرونوردو. دوستاقچیلاردان بیری اونا یاخینلاشیب قولاغینا پیچیلدادی:
- اؤلومدن قورخاجاقدینسا نییه بورنونو سیاسته سوخوردون؟
اویونچو گؤلومسه دی:
- اؤلومدن قورخمورام، قورخورام "آتش" دئییلن یئرده "كات" دئسینلر!
آزادلیق
پروفسور نصرالدین دن ،" قزئته چی قونشونوزو دوستاقدان بوراخدیلارمی؟" دئیه سوروشدولار.
- هه، دونن قیرخی ایدی!- دئدی.
نیسیه دفتری
مشدلی قصابی اعدام ائده جك ایدیلر. سون آرزوسونو سوروشدولار.(مشدلی قصاب ایله آرتیقراق تانیشماق ایسته ییرسینیزسه "ائششك اتی" آدلی پوستو اوخویون)
دئدی:
- نامازیمی موللا حاق وئرمز اوخوسون.
- نییه به او؟!
- ائوی ییخیلمیش اوچ آیدیر بئش كیلو ات آپاریب هله پولونو وئرمه ییب، ایسته ییرم بئله لیكله حئسابینی پاكلاتمیش اولام!
فیكیرلی كیشی
اعدام ائدیله جك یوخسول بیر كیشی دن سون آزوسونو سوروشدولار.
- منی آیین اون بئشیندن اویانا اعدام ائتسینلر.
- باشا دوشمه دیك آیین اون بئشی نین اوتایی ایله بوتایی نین نه فرقی وار ؟
- باشا دوشمه یه جك نه واركی، ایسته ییرم یارانه م یانماسین!
گولمه لی حؤكم
محكمه ده بیرینه آسیلاجاق حؤكمو وئردیلر. اوجادان گؤلمگه باشلادی. ندنینی سوروشدولار.
- حؤكمه گولورم، آلتدان نفس آلانی اوستدن بوغماق ایسته ییرلر!
ساو
دوستاقچیلار یازارین قولاریندان یاپیشیب آپاریركن :
- هارا گئدیریك؟
- هارا گئتمیریك جهننمه گئدیرسن.
- بئله ایسه، آتا- بابانیزا سؤز- ساوینیز وارسا وئرین آپاریم!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
ایشكنجه گولمَجه لری
یازان: دوكتور جئری
شاللاق
ایشكنجه چی اوزونو اوچ سانیغا (متهمه) توتوب دئییر:- همشهری، همشهری نین دردینه بو كیمی یئرلرده دَیَر. همشهری چیخدیغیمیز اوچون ایشكنجه آلتینی اؤزنوز سئچه بیلرسینیز!
بیرینجی سانیق:- منی شاللاقلایین همشهری!- دئییر.
ایشكنجه چی شاللاغی گؤیده فیرلادیب بیرینجی نین بئلینه ائندیرینجه گؤیده ایكییه بؤلونور. ایشكنجه چی اونون قولوندان یاپیشیب ایشكنجه اوتاغیندان ایشیگه بوراخاراق:- شاللاغین قیریلدیغینا گؤره بو گون جانین ایشكنجه دن قورتولدو، بو ایشكنجه نین یاسالاریندان دیر- دئییر.
ایكینجی سانیغا گلینجه او دا شاللاغی سئچیر. یئنه شاللاق گؤیده قیریلیر، یئنه سانیق باغیشلانیر. دورومو بئله گؤرن اوچونجو سانیق دئییر:- ایندیكی شاللاقلاریز خاراب دیر آمبیرلا دیرناقلاریمی چكین!
اوتوله مك
ایشكنجه چی باش بارماغی ایله اوتونون ایستیسینی دئنه دیكدن سونرا سانیغا دئییر:- تئز اول كؤینگینی چیخارت...
سانیق گؤلومسه ییر:- كؤینگیمی می اوتوله مك ایسته ییرسن؟!
ایشكنجه چی حیرسلی- حیرسلی:- یوخ! اولوسلار آراسی باغیش اؤرگوتوندن دوستاقخانامیزا گله جكلر. كورگینده كی شاللاق ایزلرینی صافالتماق ایسته ییرم...
سورپریز
آمبیر الینده ایشكنجه چی سانیغا یاخینلاشیب دئییر:- تئز اول جورابلارینی چیخارت.
سانیق:- سن آللاه آیاق ایشكنجه سی یوخ ، منیم قیدیغیم گلیر!- دئییر.
ایشكنجه چی ،"سیرتیلما اولان!" دئیه جورابین بیر تایینی سانیغین آیاغیندان چیخاردیر.
سانیق قهقهه چكه رك دئییر-: سورپریز! دیرناقلاریمی بیر ایل بوندان قاباق چكیب لر!...
ایشكنجه چی ایله دردلشمك!
ایشكنجه چی سانیغی یورمورق تپیكله دیكدن سونرا ایكی سیگار آلیشدیریب دئییر:- اوغلوم نییه منی یوروب اؤزونو اینجیدیرسن اعتراف ائله قوی ایكیمیزینده جانی قورتولوسون.
سانیق سیگاری دریندن سوموروب دئییر:
هله تئزدیر، اعتراف ائله یه جگم!
-: آخی هاچان؟! اعتراف ائله یه جكسن نییه اؤزونو اینجیدیرسن؟!
-: چونكو ایسته ییرم اوشاقلاری نین سوفراسینا آپاردیغین چؤرك حلال اولسون... بیرآز ایشله یه سن!...
گؤز وورماق!
بیرینجی دلیقانلی-: دوستاقخانادان چیخاندان بری گونده نئچه قیزلا تانیش اولورام.
اینكینجی دلیقانلی-: حتمن موباریز اولدوغونو بیلیب سنله دوست اولورلار.
-: یوخ بابا، دوستاقخانادان وئریلن شوك اوزوندن هردن گؤزوم آتیر، قیزلاردا گؤز ووردوغومو سانیرلار!
اعتراف
ایشكنجه چی سانیغین قولونو بوراراق سوره كلی، "اعتراف ائله" دئییردی. سانیق قولونون سینماق اوزره اولدوغو آنلاییب قیشقیریر:- " اعتراف ائله ییرم، اعتراف ائله ییرم ..."
ایشكنجه چی سانیغین قولونو بوراخیب، "هه! بیلیردیم اعتراف ائله یه جگینی.." دئییر. سانیق قولونواووا- اووا میزیلداییر:- " اعتراف ائله ییرم چوخ آجیماسیزسینیز(رحم سیز)...." .
برادر پیشیك
ایشكنجه اوچون قوللانیلان حئیوانلاردان بیری ده پیشیك دیر. بئله كی، پیشیك ایله سانیغی بیر بوشقایا سالیرلار یا پیشیگی سانیغین تومانینا بوراخیرلار! ایشده بیر حیكایه...
ایشكنجه اوتاغی نین پنجره سیندن بیری بویلانیب سوروشور:- برادر مرتضی بوردادیر؟!
گؤیدن آسلانمیش سانیق یانیتلاییر:- یوخ بوردا منله شالواریمداكی برادر پیشیكدن باشقا كیمسه یوخدور!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
ائششك اتی!
یازان: دوكتورجئری
میللت آغادیر. دؤولت میللتین نؤكری دیر. میللت نؤكرینی اؤلكـﻪنین ایشلرینی گؤرمگه گؤرَولندیریر. دؤولت هردن میللتین نوكری اولدوغونو اونودور اؤزونو آغا سانیر؛آیاغینی میللتین چیگنینه قویوب گؤیه دیرمانیر.
دؤولت ایشینده دیرسه كیمسـﻪنین اونونلا ایشی یوخدور آنجاق اؤلكـﻪنین ایشلرینده بیر آخساقلیق چیخیرسا میللت ایكییه بؤلونور. چوخونلوغو اولوشدوران بیرینجی بؤلوك، دؤزومسوزجـﻪسینه بو نؤكرین قولاغیندان توتوب ائشیگه آتاراق باشقاسینی ایش اوستونه گتیرمك ایستـﻪییر آنجاق آزینلیقدا اولان ایكینجی بؤلوك، قوللارینی چیرمالاییب دؤولتین الیندن یاپیشاراق اونون یاردیمینا قوشور، اونو آیاقدا ساخلاییر. اؤرنگین؛ گئچنلرده اؤلكـﻪده قیرمیزی ات باهالاشیب تاپیلمیردی. بو اوزدن دئیندیگیمیز بیرینجی بؤلوك، یئدیكلری آیدا یوز قرام اتین اوستونده دؤولتی ییخیب جهانی استیكباری سئویندیرمك ایستـﻪییردی آنجاق دویارلی اولان ایكینجی بؤلوك، دؤولت ال- آیاق ائدیب برزیل دن بوفالو اتی وارید ائدینجه بونلار خالق پروتئین سیز قالماسین دئیه ائششك اتلرینی قناره لردن آسلادیلار...
دویارلی یورداشلاریمیزدان بیری محلـﻪنین اتچیسی مشدَلی قصاب دیر. پروفسور نصرالدین، مشدلی قصابین موشتریسی دیر. مشدلی قصاب هرزامان پروفسورا مایا قویوب اتین سوموكسوزوندن، قره سیندن وئرر. پروفسور یاسدا ، تویدا اتدن سؤز دوشنده مشدلی قصابین اتلریندن تعریف ائده رك، "مشدلی قصابین اتی، چؤلمكده قاینایاناده عطیرلی ایگی یئددی قونشونو كارخ ائدیر! دئیَر.
دونن مشدلی قصابین دوكانی نین قاباغیندان گئچنده اتچینی باغلی، قاپیسینا ایسه بیر یازیلی پارچانی آسیلی گؤردوم. قونشو دوكاندان اولانی سوروشدوم. دوكانچی هیریلدایا- هیریلدایا،
-: دؤولت، مشدلینی ات قیتلیغیندا میللته خدمات وئردیگی اوچون زیارته گؤندریب!- دئدی.
بو موشتولوغو پروفسور نصرالدینه وئرمك اوچون هر یئری الك- ولك ائدیب سونوندا اونو میللت باغیندا تاپدیم. نئچه نفری باشینا ییغیب پروفسورلوق كورسوسونه چیخمیشدی. اوخوم داشا دگدی. اولایدان خبری وار ایدی. سؤز آچیلینجا پروفسور اؤزونتو ایله،
-: دوكتور ایندی كیمسه یه اینانماق اولمور، كؤپك اوغلو مشدلی قصاب، اوچ مین تومنلیك ائششك اتینی، سیغیر اتی آدینا اون بئش مین تومنه بیزه سوخوردو!- دئدی.
-: ایندی نئیله ییرسن ات- مَت یئییرسن یا یوخ ؟- دئیه سوروشدوم.
پروفسور نصرالدین ساققالینا تومار وئریب،
-: اتسیز یاشاماق اولماز كی دوكتور! بیر یول موسی ساللاخدان ات آلدیم قارت ایدی پیشمَگه گلمیردی، داها آلمادیم. ایندی بئش- اوچ تانیشلا ییغیشیب آرا-سیرا بیر جاوان ائششك آلیب كسیریك، بایاق دئدیگیم كیمی اتی اوچ مین تومنه دوشور، ایستـﻪسن بیر پایدا سن اول. دوكتور بیلمیرسن كی نه وار، اتی، چؤلمكده قاینایاناده عطیرلی ایگی یئددی قونشونو كارخ ائدیر!- دئدی.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
یایی ایشچی، قیشی دیلنچی!
یازان: دوكتور جئری
آسلان یورولموشدو. بیر آیدان چوخ ایدی ائو ایله ایش مئیدانی آراسیندا گل - گئت ائتمكده ایدی.قیش ایدی ایش یوخ ایدی؛ اولاندا ایسه قوللو - بیلكلی گنجلری اؤتوروب اونو ایشه آپاران یوخ ایدی. بو گون ده ایش تاپا بیلمه میشدی. الی بوش ائوه قاییدیب آرواد - اوشاغی نین گؤزونه باخماقدان اوتانیردی.دونن گئجه، چومچه نین قازانانین دیبینه دگدیگی سسی ائشیتمیشدی؛ بو گئجه ایسه ائو- اوشاغی نین آش قازانی نین(معده سی نین) هارایینی ائشیده جكدی كسین. اؤزونه گلدی. مئیدان داغیلمیشدی . كور - پئشمان شهره دؤندو.مركزه چاتجاق بیردن قالابالیق بئینینه قیغیلجیم آتدی سانكی. اولماسا دیلنسین! بو دوشونجه دن قیزاریب بوزاردی. اوتانج مونجوقلاری آخیب گؤزلرینی آجیشدیردی. بیر سوره دالغین – دالغین دایاندی سونرا قرارینی وئردی. خالقین قاباغیندا باشی آشاغی اولماق، آرواد - اوشاغین یانیندا اوزو قارا اولماقدان یاخشی دیر، دئدی اؤز- اؤزونه. خیابانین قیراغینداكی قارا آغاجین دیبینه چكدی اؤزونو. بوینو بوكوك دایاندی. ال آچا بیلمیردی. ایندییه دك كیمسه یه ال آچمامیشدی. آداملار گئچیردیلر آنجاق ائله بیل اونو گؤرموردولر. اوزاقدان بیر كیشی گلیردی . اویان بویانا باخیردی ، غریبه كیمی گؤرونوردو. دردیمی بونا آچیم گئچدی اورگیندن آسلانین. كیشی گلیب دوز قاباغیندا دایاندی. سالام وئردی. آسلان سالامینی قایتاردی آنجاق سسی چیخمادی. بوغازی قوروموشدو. كیشی الینی قولتوق جیبینه سوخوب بیر دَمَت پول چیخارتدی؛ هامیسی دا بئش مین لیك ، اون مین لیك .یاریمچیق بیر گولوش یاخیلدی آسلانین دوداغینا. كیشی پوللارین آراسینی آختاردی. سونرا ایسته دیگینی تاپیب آسلانا اوزاداراق :- حاجی باغیشلایین، بو چكی هانسی بانكدان آلاجاغام!- دئیه سوروشدو...
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
اورمو گؤلونون دردیندن اَتلنمك!
دوكتور جئری
بیر- ایكی گون ایدی پروفسور نصرالدین دن ایز- توز یوخ ایدی. 1.خورداد گؤستریسینده، سو ماشینلارینی اورمو گؤلونه آپاراجاغینی سؤیلـﻪمیشدی. اولمایا یئترینجه سو آپاریلدیغیندان، اورمو گؤلونون سویونا غرق اولوب زیغینا باتیب قالمیشدی او، دئدیم اؤز- اؤزومه. سالیغینی توتماق اوچون ائولرینه گئتدیم.قاپینی چالدیم. پروفسور اؤزو قاپینی آچدی. بیلـﻪسینی اؤنجه تانیمادیم دوغروسو. باشی آغا مچیدی نین گونبذیندن یئكه اولموشدو دئسَم یانیلمامیشام! "پروفسور نییه به بئله؟" دئیه سوروشدوم. گؤیرمیش دوداقلاری قاچدی. "اورمو گؤلونون دردیندن اَتلنمیشم"- دئدی. تپـﻪدن دیرناغادك بدنینه ات دؤشـﻪندیگینی آنلادیم. ایچرییه گئچمـﻪمی ایستـﻪدی. "یوخ، دینجلیگیزی پوزماق ایستـﻪمیرم" دئدیم. قاپی آغزینداكی سككیده اَیلشدیك. قونوشدوغوموز سوره ده نئچه سوموسوك پیشیك باشیمیزا ییغیشیب پروفسورون پیشته دئمـﻪلرینه باخمایاراق ماویلداماغا باشلادیلار. اولایلاردان سوروشدوم.سولوغونو دریب دئدی:
- او گون كوچه- پاجادا آرا- سیرا سو ماشینلاری دایانمیشدی. خالق یئنجه خیابانلارا آخیشماغا باشلامیشدی. سو سَپَن ماشینلارین بیرینه یاخینلاشیب سوروجو ایله دانیشماغا باشلادیغیمدا آرخادان بیری، "نه ایستـﻪییرسیز؟" دئیه سسلندی. دؤندوگومده قارا یاخا بیر مامورلا قارشیلاشدیم. یانیندا ایكی الی دگنكلی دایانمیشدی. اودقوندوم. "هئچ، ایستـﻪییردیم سوروجونو ماشینین سویو اورمو گؤلونه بوشالتماق اوچون بلدچیلیك ائلـﻪیم" دئدیم. مامور دوه نالبنده باخان كیمی منه باخیب قیشقراراق، " گؤروكن كنده نه بلدچی. سن ائله بیلیرسن بیز كوروقدا اورمو گؤلونو گؤرموروك؛ بو سولاری آیری ایشه گؤره گتیرمیشیك. تئز جهنم اول گئت بورادان!" دئدی. قانی سویوقلوقلا دئدیم:- "هارا گئدیم، گئدنده، هارای- داد سالیرسیز بئیینلر اؤلكــﻪدن قاچیر..."
دیشی- دیشینی كسن مامور بونو ائشیدجك یانینداكیلارا هیم وئردی. یئرین بوش الی دگنكلیلر دوشدولر جانیما،هایان گلدی وورماغا باشلادیلار. گؤزومو آچدیغیمیدا اؤزومو ائوده یورقان- دوشكده گؤردوم. حیات یولداشیم دؤولت خانیم دگنكلرین آجیسینی آلماق اوچون بدنیمه ات دؤشـﻪمیشدی. تانیشلار ساغ اولسونلار؛ منی او دورومدا گؤرونجه مامورلارین اوستونه یومولاراق منی قاچیردیب ائوه گتیرمگی باشارمیشدیلار. یوخسا بللی دئییلدی ایندی سسیم هانسی داشین آلتیندان گلیردی.
اؤزونتومو بیلدیرمك اوچون یالنیز باشیمی توولاماغا یئتیندیم. پروفسور بیردن گؤزلرینی گؤزلریمه تیكـﻪرك سوروشدو:
- دوغرودان سن اؤزون هارالاردا ایدین؟
- قوناقلیغا گئتمیشدیم!- دئدیم.
- قوناقلیغا؟! آدام بو چكیش- بكیشده هئچ قوناقلیغا گئدرمی؟
- گئتمیردیم؛ زور ایله آپاردیلار!
- هارایا؟!
- آدی یوخ ایداره سینه. آیین 31-ینده آدی یوخ قارداشلار گلیب منی ایكی گونلوك قوناق آپاردیلار. یوخسا ایندی منده سنینكی كیمی اَتلنمیشدیم. پروفسور دوزونو دئ هئچ عؤمرونده بو قدر اتی بیر یئرده گؤرموشدون مو؟ بللی دیر دؤولت خانیم خطیرینی چوخ ایسته ییر!
آیاغا قالخدیق. ایشده آیریلماق سیراسی گلمیشدی. اؤپوشوب گؤروشدوك. بیرآز اوزاقلاشاندان سونرا دؤنوب باخدیم. پروفسور نصرالدین گئتمیشدی آنجاق پیشیكلر هلــﻪده قاپی نین قاباغیندا ماویلداییردیلار...
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
اورمو گؤلونده دؤولت- میللت ایش بیرلیگی!
دوكتور جئری
آذربایجان میللتی اورمو گؤلونون قوروماسی نین قارشیسینی آلماق اوچون، آرا- سیرا چئشیدلی گؤستریلر دوزنلـﻪمیش، دؤولت ایسه هر دؤنه بو قونویا ایییمسرلیكله یاناشیب چوخ ساییلی سو ماشینلاری گؤندەرەك خالقی دستكلـﻪمیش دورومدادیر. آنجاق بونلارلا بئله، بو گؤستریلرین گؤزه گلن اولوملو سونوجو اولمامیشدیر. ندَن؟!
- ندَنی میللتین، یوردسئورلیك گؤرَولرینی سونونا قدر یئریه یئتیرمـﻪمـﻪسیندن ایرەلی گلیر. میللت، گؤستریلر بیتیریلدیكدن سونرا ائولرینه گئدیب گلن دیللنیشـﻪدك اورموگؤلونه "دوزلوجا قال" دئییر؛ائلـﻪجـﻪده دؤولتین سو ماشینلاری گتیردیكلری سولاری آیدینلیق اوچون گؤستریجیلرین اوستونه سپـﻪرك ایشلری نین دالیسجا گئدیب ایشی بیتمیش سانیر. بئلـﻪجه بو دؤولتی-میللتی گؤستریلرین هئچ بیر سونوجو اولمور!
بئله ایسه نه ائیله مَلی ؟
- دؤولتین سو ماشینلاری، دؤولتین آداملاری كیمی، اورمو گؤلونون هارادا اولدوغونو بیلمیرلر. بو اوزدن یوردداشلار گؤستریلرده، آدی چكیلن ماشینلارین قاباغینا دوشـﻪرك اونلاری سولارینی بوشالتمالاری اوچون اورمو گؤلونه آپارمالیدیرلار. طبیعی دیر، آردیجیل و یایغین گؤستریلرله آپاریلان سویون اؤلچوسو آرتیب گؤل سوسوزلوقدان قورتولاجاقدیر.
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
بزیرگان ایله طوطوقوشو
یازان: مولانا دوكتور جئری
بیر گون وار ایدی بیر گون یوخ ایدی. تئهران شهرینده بیر وارلی بزیرگان یاشاییردی. بزیرگانین شیرین دیللی بیر طوطوقوشوسو وار ایدی. طوطوقوشو، اورمونون فارسجا اؤیره دیلمیش تورك اوشاقلاری كیمی فارسجانی لهجهسیز دانیشاردی. او، آتماجا آتماقلا بازیرگانی گولدورب ائیلندیرردی. قارشیلیغیندا بزیرگان اونا نوغول وئرردی. طوطوقوشو نوغولو هر شئیدن چوخ سئوردی.
گونلرین بیر گونونده، طوطوقوشونو یامان داریخما باسدی. دار قفسدن یورولدوغونو آنلادی. اوچوب گزمك ایستـﻪییردی. بزیرگان گلنده، اورك آرزوسونو دیله گتیردی. بزیرگان، قوش آلدادارجاسینا، "سئوگیلیم، من سنی چوخ ایسته دیگیمدن بو گؤزل قفسه سالمیشام؛ بورادا گوونده سن؛ باییردا قورد- قوش سنی یئیه بیلر!" - دئییب دَن قابیسینی نوغوللا دولدوردو. طوطوقوشو اوممادیغینی ائشیدجك آرخاسینی نوغوللارا چئویریب بیر شئی دئمـﻪدی. بزیرگان، " اولمایا چوخ نوغول یئدیگیندن، شكر دیلینده قونوشدوغوندان قند مرضی توتوب؟ یاخشسی بودور نوغولونو بئش- اون گون كسه م." دئیه دوشوندو.
گونلر گئچدی. طوطوقوشو كوسوب آرتیق دانیشمیردی. بیرگون بزیرگان اونون اورگینی اله گتیرمك اوچون یانینا گلیب دئدی:
- اوزاق بیر یولجولوغا گئده جگم، نه سووقات ایسته ییرسن سؤیله سنه گتیریم؟
طوطوقوشو بیر آز دوشونوب سونرا دانیشما اوروجونو سیندیریب دئدی:
- من سووقات ایسته میرم یالنیزهیندیستاندا منیم قوشداشلاریمی گؤرنده من دیلیمدن اونلارا سؤیلـﻪ،نئجه دؤزورلر من بورادا دار قفسده قالیم اونلار اورادا اؤزگورجه سینه اوچوشسونلار؟
بزیرگان بونو ائشیدینجه اوجادان گولمگه باشلادی. بونا شاشیران طوطوقوشو سوروشدو:
- نییه گولورسن، بیر گولمه لی سؤزمو دئدیم ؟
بزیرگان زورلا گولمـﻪسینی ساخلاییب دئدی:
- آخی رحمتلیگین قوشو، منیم هیندیستاندا نه اؤلوم اؤلوب، چینه گئدیرم بیرآز قیویر- زیویر گتیرم آنجاق عیبی یوخدور اورادا طوطو گؤرسم سؤزلرینی اونلارا چاتدیرارام.
بزیرگان بوخچاسینی باغلاییب قونالغایا یوللاندی. قونالغادا اوچاقچی شاگیردلاری سس سسه وئریب، "تئهران – پئكن فوری، تهئران- پئكن حركت ! " دئیـﻪرك چیغیر- باغیر سالمیشدیلار. بزیرگان پاپاغان ائیرین مشتریسی ایدی. اونون یئری هر زامان اؤن سیرادا، اوچاقچی نین یانیندا ساخلی ایدی. بزیرگان اوتورغوجونا یئرلشینجه اوچاقچی فلاكسیندان اونا بیر چای سوزوب اوچاغی چالیشدیردی....
بزیرگان بیر ایكی گونون ایچینده آلاجاقلارینی آلیب قاییتماق ایسته دی آنجاق بیردن طوطوقوشونا وئردیگی سؤز یادینا دوشدو.گئچن كز ، اویونجاق آلدیغی توكاندا بیر طوطوقوشو گؤردوگونو آنیمسادی. تئز تاكسییا آتلانیب توكانین ایزلیگینی وئردی. اویونجاق ساتان بزیرگانی گؤرجك سئوینیب سینیق- سالخاق فارسجا ایله اونا باش چكمه دیگیندن گیلئیلندی. بزیرگان، اویونجاق بازارینین كاساد اولدوغونو بو اوزدن قبیرداشی ایشینه باخدیغینی سؤیله دی سونرا ایسه طوطوقوشوسونا وئردیگی سؤزدن دانیشدی. توكانچی، بزیرگانی طوطوقوشوسونون یانینا آپاردی. توكانچی نین طوطوسو چینجه قونوشوردو بو اوزدن بزیرگان بیردیلمانج توتاراق قوشونون ساوینی چاتدیردی. چینلی طوطوقوشو اولایی دویونجا دریندن بیر آخ چكیب دئدی:
- بیز طوطوقوشلاری دیلمیزین كؤتگینی یئییریك، بیز گؤزل هیندجه میزی بوراخیب اؤزگه لرین دیلینی یامسیلاماغا باشلامیشیق بواوزدن قفسلرین بوجاغی یئریمیز اولوبدور. گئت منیم او قوشداشیما دئ : اؤزگورلوك ایسته ییرسن سه یا اؤز دیلینده دانیش یا دا لال اول !
بزیرگان یوكلرینی چاتیب اؤلكـﻪیه دؤندو.اوچاق تئهران هاواسیندا چاتجاق، بزیرگان خارچیلتی سسیندن یوخودان دیسكیندی. اسنه یه- اسنه یه اوزونو اوچاقچییا توتوب دئدی:
- بلدییه بو هاوا یوللاری نین چالا- چوخورونا هئچ باخمیر خارچیلتی سسی ائشیتدیم سانیرام اوچاغین كؤمكریندن سینمیش اولا.
اوچاقچی گولومسه یرك:
- خارچیلتی،كؤمكلرینكی دئییل اؤرتیجیلریمیزین بئلی نین سینماسینین سسیدیر من بو سسلره هر پكئكندن دؤندوگومده آلیشمیشام...- دئدی
بزیرگان الینی دیزینه چالیب بركدن قیققیلدایا- قیققیلدایا :
- بئله ایسه گلن دؤنه یادیما سال چیندن بئل گتیریم یاخشی بازاری اولا بیلر!- دئییب اوچاقچی نین فلاكسیندان اؤزونه بیر چای سوزدو.
بزیرگان گتیردیكلرینی بیره- نئچه بازاردا اریتدیكدن سونرا طوطوقوشونون یانینا گئدیب چینلی طوطوقوشونون سؤزلرینی اونا ایلـَتدی. طوطوقوشو بزیرگانی دینله دیكدن سونرا اؤز- اؤزونه دئدی:
- چینلی طوطوقوشو غریبه قوشبئیین بیر قوش ایمیش. فارسی كیتابیندا اوخودوغوم كیمی او گرەك اؤزونو اؤلومه وورماقلا قورتولوش یولونو منه گؤسترردی. هله اوتوروب منه لال اول دئییر. لال اولسون نه كی وارین! ائله یاخشیسی بودور اؤزومو اؤلوم یوخوسونا وورماقلا قفسدن قورتارام..
طوطوقوشو بو دوشونجه ایله شیپ دئیب قفسین تركینه ییخیلدی. بزیرگان قوشون اؤلدوگونو سانیب باش گؤزونه تاپدایاراق اوزون سوره وایسیندی. سونوندا طوطوقوشونو قفسدن چیخاردیب پنجرەدن ائشیگه آتماق ایسته دی آنجاق بیرآز سال-چیخ ائدندن سونرا قراریندان واز گئچدی. بزیرگان طوطوقوشونو، قوش قورودانلار بازارینا گؤتوردو.
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر