+0 به‌ین
دوزونو دئ!
دوکتور جئری
نئچه آیدیر باهالیق باش آلیب گئتمکده‌دیر. دونن شیخ آغا مملکندین باش‌بیلن‌لرینی چاغیریب بو سوْرونا چؤزوم یولو تاپماق ایسته‌دی. قوناق‌لار چایلارینی ایچدیکده، شیخ آغا سؤزه باشلاییب دورومون آغیر اولدوغونو وورغولایاراق دئدی:
- ایقتیصادی وضعیت چوخ قولای‌دیر؛ سیزجه بو گئدیشله باهالیغین قاباغینی نئجه آلا بیلریک؟!
قوچو نیظام کیمسه‌یه ماجال وئرمه‌دن اورتایا آتیلدی:
- آغا قوربانین اولوم! دئییرسیز، بئش-اون نفر باها ساتان‌لاردان توتوب بوینونو ووراق. اوندا هر شئی اوزوجوزله‌شر...
شیخ آغا اوز-گؤزونو تورشاتدی:
- اولماز! باها ساتان‌لاری بیر چوخو قور-قوهوم‌لاردان‌دیر.
قوچو نیظام تئز قونومونو دگیشدی:
- بئله ایسه بئش-اون نفر باها آلان‌لاردان توتوب بوینونو ووراق، خالق قورخوب باها آلماسینلار.
قوچو نیظامین بو اؤنری‌لرینه شیخ آغا آغیز أیینجه، قلئیچی مورتوض اؤزونو ساخلایا بیلمه‌دی:
- آی دده! سیزین توربانیزدا نه بوللو یالان وار. تزه بیر یالان دئیین، خالق سسینی کسسین دا!
شیخ آغا دوشونجه‌لی- دوشونجه‌لی فیسیلدادی:
- دوز دئییرسن اوغلوم! آنجاق بو نئچه واختدا من بوتون یالان‌لاری ایشله‌تمیشم تزه بیر یالان تاپانمیرام...
اوتاغین بوجاغیندا اوتورموش اوستاد دفتری بیردن یئرینده دیکلندی:
- آغا! یالان تاپانمیرسیز دوزونو دئیین!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
باهالیغی کیم سالیب؟
دوکتور جئری
ترس‌آوادا چؤرک باهالاشیب خالق چتین‌لیگه دوشموشدو. یاواش-یاواش چؤرکچی‌خانا‌لاردان الی بوش قاییدان یوخسول‌لارین آیاغی قبیریستان‌لیغا آچیلماغا باشلامیشدی.
خبر اؤرت باسدیر ماحالی‌نین باشچیسی شیخ آغایا چاتینجا، تاخیل تاجیرلرینی یانینا چاغیریب بو ایشین سببنی سوروشدو. تاجیرلر بوینو بوکوک-بوینو بوکوک دئدیلر:
- شیخ آغا! بیزیم تقصیریمیز یوخدور! بیز یئترینجه بوغدانی اوجوز قیمتله بازارا تؤکوروک آنجاق سامانین باهالاشدیغیندان کندین چاروادارلاری سامان یئرینه ائششک‌لرینه بوغدا وئریرلر.
بو یانیتدان شیخ آغا کوف دئییب گؤیه چیخدی. بویروق وئردی تئز چاروادارلاری توتوب حوضورونا گتیرسینلر.چوخ چکمه‌دی بازاردا پوزغونلوق چیخاردان اوچ چارواداری گتیردیلر. شیخ آغا غضب‌له بیرینجی چارواداردان سوروشدو:
- أشی دئ گؤروم، سن ائششک‌لرینه نه وئریرسن؟
چاروادار اودقوناراق: - بوغدا وئریرم آغا! -دئدی.
شیخ آغا: - ائششک کیشی! خالق چؤرک تاپا بیلمیر یئسین، اوندا سن ائششک‌لرینه بوغدا وئریرسن؟! دئیه قیشقیراراق مأمورلارین بیرینه سسلندی:
- بو ملعونون گؤتونه یوز ضربه شاللاق ووروب سالین دونقوزلوغا!
سونرا اوزونو ایکینجی چاروادار توتدو:
- سن ائششک‌لرینه نه وئریسن؟
چاروادار تیتره‌یه-تیتره‌یه فیسیلدادی:
- آغا! من بوغدا وئرمیرم، آرپا وئریرم.
شیخ آغا گئنه قیشقیری:
- ائششک کیشی! خالق آرپا چؤره‌گینه حسرت قالیب اوندا سن ائششک‌لرینه آرپا تؤکورسن؟!
سونرا مأمورا ایشاره ائله‌دی:
- بو آلچاغین دا گؤتونه یوز ضربه شاللاق ووروب دونقوزلوغا باسین.
سیرا اوچونجو چاروادار، موللا نصرالدینه چاتمیشدی. شیخ آغا دیل-دوداغینی گمیره-گمیره سوروشدو:
- موللا! دئ گؤروم سن ائششگینه نه وئریرسن ؟
موللا نصرالدین سویوق‌قانلی‌لیق‌لا دئدی:
ـ آغا! من ائششگیمه یارانه کارتینی وئرمیشم.. بیلمیرم نه آلیب-یئیر. ایسته‌سه‌نیز اؤزوندن سوروشون، قاپی آغزیندادیر.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
گولدورن ، آغلادان آدام
دوکتور جئری
قاباقجالاری اوستاد دفتری یانیمیزا گلنده،
سیاسی، ایجتیماعی، ادبی مؤوضولاردان دانیشاراق بیزی فیض‌یاب ائله‌یردی آنجاق رحمت‌لیک
عمه‌سیندن بیله‌سینه یوز میلیون تومن ایرث یئتیشندن هر نه‌یی بوشلاییب ایقتیصادیاتدان یاپیشمیشدی. بیرگون گوله-گوله گلیب دئییردی؛ بیلیرسیز
یولداشلار! آدامین گرهک ایقتیصادی بئینی اولا. عمه‌میم پول‌لارینی بورسا
یاتیرمیشام، ایکی-اوچ گونون ایچینده اولوب یوز ییرمی بئش میلیون تومن! بیر‌آیری
گون گلیب گئنه گوله-گوله دئییردی؛ ساغلام ایقتیصادیات یعنی بو! یعنی پولونو سیکه‌یه-
دولارا، مولکه وئرمک یئرینه بورسا قویوب اؤلکه‌نین چارخینی ایشله‌ده‌سیز! بوگون
بورس بئش ووردو، ایندی سرمایه‌ام اولوب یوز یئتمیش بئش میلیون!
اوستاد دفتری سون یانیمیزا گلیشینده گوله-گوله
سرمایه‌سی‌نین دؤرد یوز اوتوز میلیونا یئتیشمه‌سینی سؤیله‌میشدی. دوزونو ایسته‌سه‌نیز،
یاواش-یاوش اوستاد دفترینی قیسقانماغا باشلامیشدیق. بیزیم جیب‌لریمیزده بیت-بیره
اوچ آشیق اوینایارکن او نئچه یوز میلیون تومندن دانیشیردی...
ایکی هفته اولاردی اوستاد دفترینی گؤرمه‌میشدیک.
یولداشلار دئییردیلر، بو گئدیشله او ایندی میلیادر اولوب، بیزی ده اونودوب!.. بو
سؤز- صوحبت‌لرده ایدیک بیردن گؤردوک اوستاد دفتری ساللانا-ساللانا گلیر. رنگی
پؤرتموشدو. نیگران اولدوق. کئف- احوالدان سونرا سوزالدیغی‌نین سببنی سوروشدوق. آغلاماغا
باشلادی:
- مگر خبریز یوخدور؟ بورس تؤکولوب! آز قالیر عمه‌میم
ایرثی الیمدن گئده!
گولومسه‌یه‌رک دئدیم:
- بیر ایشده کی قلئیچی مورتوضون بارماغی اولا،
ائله بئله اولار؛ اوّل گولدورر، سونرا آغلادار!!
هامی شاشیردی؛ بیر آغیزدان:
- نئجه یعنی؟! قلئیچی مورتوضون بورسدا الی وار
مگر؟!!- دئیه سوروشدولار.
باشیم‌لا، "هه" دئدیم:
- مگر سیز بیلمیردیز، قلئیچی موتوض شیخ آغانین
بورسداکی نوماینده‌سی‌دیر؟!
- یوووخ‌خ..
باشیمی توولادیم:
- سیز هئچ بیلیرسیز قلئیچی مورتوض هاچاندان شیخ
آغانین قوللوغوندا چالیشماغا باشلاییب؟
یولداش‌لارین هوروت- هوروت اوزومه باخدیغینی
گؤرونجه آچیقلادیم:
- اسکی‌لرده شیخ آغانین چوخ سئودیگی بیر آتی
وار ایمیش. بو آت‌لا اؤرت باسدیر ماحالینی دولانیب خالقین فیطره –ذکاتینی ییغارمیش.
گونلرین بیر گونو شیخ آغا گؤرور، آتین قاش-قاباغی ساللانیب نه دینیر نه دانیشیر نه
گولور. نیگران اولوب ترس آوادا جار چکدیریر؛ کمیسه آتی گولدورسه بیله‌سینه یوز
آلتین وئره‌‌جک عکس تقدیرده یوموشاق یئرینه یوز چوبوق ووردوراجاقدیر. چوخلاری شانس‌لاینی
یوخلاماق ایسته‌سه‌لرده باشاریلی اولماییب چوبوغو یئمیشلر. بیرگون هارادانسا قلئیچی
مورتوض آدلی بیریسی تاپیلیب آتی گولدوروجگینی سؤیله‌میش. شیخ آغا سئونیب تئز اونو
آتین تؤوله‌سینه گؤندرمیش. قلئیچی مورتوض تؤوله‌یه گئچر-گئچمزایچریدن آتین گولمه
سسی یوکسلمیش. شیخ آغا تؤوله‌نین پنجره‌سیندن ایچری‌یه بویلانمیش. نه گؤرسه یاخشی‌دیر:
آت یئره اوزانیب گولمکدن گئچینمکده‌دیر. شیخ آغا سئوینیب قورشاغیندان بیر کیسه
آلتین چیخاردیب قئلیچی مورتوضا وئرمیشدیر.
بو اولایدان بیر آی گئچمیشدی آنجاق آت هله
گولمکدن ال چکمه‌میشدی. قاققاناق چکیب گولنده ایسه بئلینه چاتیلمیش یوکلری یئره
تؤکورموش. بونون اوزه‌رینه شیخ آغا تکرار قلئیچی مورتوضو چاغیریب بونون چاره‌سینه
باخماسینی ایسته‌میش. قلئیچی مورتوض تؤوله‌یه گیریب ایکی دقیقه سونرا ائشیگه
چیخاندا ایچریدن آتین هونکور-هونکور آغلاما سسی ائشیدیلمیش. شیخ آغا چاش-باش
قلئیچی مورتوض یانینا چاغیریب اووجونا داها بیر آلتین کیسه‌سی باساراق سوروشموش:
- اوغلوم! سنه آتا نه ائتدین اؤنجه گولدو،
ایندی ایسه آغلاییر؟
- آغام! قولاغینا بیر شئی‌لر پیچیلدادیم.
شیخ آغا ماراقلانمیش:
- یاخشی ایلک کز قولاغینا نه پیچیلدادین آز
قالیردی گولمکدن اؤلسون؟
قلئیچی مورتوض باشینی آشاغی سالدی:
- هئچ، ساده‌جه منیمکی سنینکیندن یئکه‌دیر
دئدیم.
شیخ آغا لاپ شاشیرمیش:
- یاخشی ایکنجی کز نه دئدین هؤنکور-هؤنکور
آغلاماغا باشلادی؟!
- بو سفر بیر شئی دئمه‌دیم، چیخاردیب گؤرستدیم
آغا!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
کاسیبین اؤلن گونودور
دوکتور جئری
بیردن کوچه‌دن چیغیر-باغیر سسی قالخدی. "آخ‌خ‌خ..یازیق
مشدی تاروئردی‌نین آتاسی آللاه رحمتینه گئتدی ها؟!" دئیه اورگیمدن گئچدی.
قونشوموز، مشدی تاروئردی‌نین آتاسی نئچه واخت ایدی یاتاغا دوشموشدو. دئییردیلر
خورونا خسته‌لیگی توتوب . تله‌سیک پالتارلاریمی گئیینیب ائشیگه قاچدیم. قونشولار
مشدی تاروئردی‌نین قاپیسینا ییغیشمیشدیلار. ایچری‌یه بویلاندیم؛ مشدی تاروئردی
دیوار دبینده چؤمبَلیب الینی اوزونه دایاییب اؤکوتمه وورووردو. آروادی اوزونو
چیرماقلایاراق زاریلداییردی. قونشولار خورونانین قورخوسوندان ایچری‌یه گیرمک ایسته‌میردیلر.
مشدی تاروئردی‌یه باش ساغلیغی وئرمک گرهک ایدی. حیطه گئچدیم. "آللاه رحمت
ائله‌سین.. آللاه صبیر وئرسین..منیم الیمدن نه کؤمک‌لیک گلر مشدی؟"-دئیه
سوروشدوم. مشدی تاروئردی بیر آنلیغا قاپیلدیغی احساساتدان آیریلدی. اگری-اگری منه
باخدی:
- نه رحمتی؟!.. نه صبیری ؟!-دئدی.
- مگر آتاز آللاه رحمتینه گئتمه‌ییب؟!
اوزونتو ایله باشینی توولادی:
- کئشکه آتام آللاه رحمتینه گئدردی!
فیکریم مشدی تاروئردی‌نین عسگر اوغلونا گئتدی.
اولمایا اونا بیر شئی اولوب؟
- بئله ایسه نه اولوب؟!
ایکی الی ایله باشینا تاپدی:
- یخچالیمیز خاراب اولوب!
ایسته‌دیم گولََم. مشدی تاروئردی ایله آروادی‌نین
احوالینی گؤردوکده اؤزومو زور ساخلادیم:
- مشدی! بو کی بیر شئی دئییل یاس-ماتم
توتموسوز، وئره‌ریک دوزلدرلر دا!
- به سن دئییرسن بیز معطل اوتورموشوق؟ شهرین
بوتون یخچال‌دوزلدن‌لرینی گتیردیک. دئدیلر بو داها دوزه‌لن دئییل...
دوز دئییردی. نئچه گون ایدی الی جانتالی
چئشیدلی-چئشیدلی آدام‌لار مشدی تاروئردی‌گیلین ائوینه گیریب چیخیردیلار. بیزیم ده
فیکریمیز دوکتوره، حیکمه، دوعا یازانا گئتمیشدی!
- اولماسا بیر تزه‌سینی آلین دا. دئدیم.
اؤفکه
ایله آیاغا قالخدی:
- نفسین ایستی یئردن چیخیر ها قونشو! سفئه
یخچالین بیری اولوب اون- اون بئش میلیون. آخی
مینم کیمی گون موزد فهله ایلده اون-اون بئش میلیون قازانیر اونو دا ییغیب بیر یخچال آلا؟!
حاق سؤزون قاباغیندا من نه دئیه بیلردیم کی.
الیمدن تکجه بو گلیردی؛ بیر تورلو کاسیبین چوخ دا یخچالا احتیاجی اولمادیغی اونا قاندیریب
تسکین‌لیک وئرَم....
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
دؤولت میلّتین فیکرینده دیر
دوکتور جئری
دؤولت‌خانیمین اوغلو قلئیچی مورتوض سککیز ایله یاخین‌دیر ترس‌آوا کندی‌نین موعلّیمی اوستاد دفترییه بورجلودور. بوگون صاباح ائله‌‌ییب وئرمیر. دونن اوستاد دفتری ترس‌آوایا گلنده یولاقدا قلئیچی مورتوض‌لا اوز-اوزه گلدی. آرتیق بوروق وئرمگه یول یوخ ایدی. اوستاد دفتری قیزغین-قیزغین قلئیچی مورتوضون یاخاسیندان یاپیشیب سیلکه‌یه‌رک قیشقیردی:
- اشی منیم بورجومو هاچان وئره‌جکسن؟!.. احتیاجیم وار ..آنلاییرسان؟!
قلئیچی مورتوض تیتره‌یه-تیتره‌یه الینده‌کی توربانی اوستاد دفترییه گؤستردی:
- باخ! دده‌لیگیمین ساققالی حاقّی ، ائله بو گون سنین بورجونو وئرمگه فیکیرله‌شیردیم.
اوستاد دفتری‌نین گؤزلری ایشیقلاندی، یاخاسینی بوراخیب یوموشاقجا سوروشدو:
- توربادا نه وار؟ پولدور؟..
دوزلو بیر گولوش قلئیچی مورتوضون دوداغینا یاخیلدی:
- یوووخ پول دئییل.. پیتراق توخومودور.
اوستاد دفتری چاشیردی:
- پیتراق توخومو؟!
قلئیچی مورتوض باشی ایله اونایلایارق آچیقلادی:
- من ایندی بو توخوم‌لارینی ناخیر یولونون قیراغینا سپه‌جگم. سپدیکدن سونرا یاغیش یاغیب توخوم‌لار گؤیره‌جک؛ گؤیه‌رندن سونرا خالقین قویون سوروسو بورادان گئچنده یونلری پیتراق‌لارا ایلیشه‌جک؛ ایلیشدیکدن سونرا من گلیب یونلری ییغاجاغام؛ ییغدیقدان سونرا یویاجاغام؛ یودوقدان سونرا قوروداجاغام. قوروتدوقدان سونرا چیرپیب دیده‌جگم؛ دیتدیکدن سونرا اگیره‌جگم؛ اگیردیکدن سونرا بویاتدیراجاغام. بویاتدیردیقدان سونرا گؤزل بیر خالچا توخویاجاغام. توخودوقدان سونرا خالچانی اوروپا اؤلکه‌لری‌نین بیرینه صادیر ائله‌یه‌جگم. صادیر ائله‌دیکدن سونرا یاخشی بیر پول الیمه گله‌جک. پول الیمه گلدیکدن سونرا سنین بورجونو وئره‌جگم.
اوستاد دفتری بو سؤزلری ائشیتدیکده اؤفکه‌دن قاققاناق چکیب گولدو. بو گولوشدن قلئیچی مورتوضون دا دوداغی قاچدی:
- اوستاد!.. گول.. گول.. ایندیکی بورجون دورولدو نییه گولمورسن؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
جهنمین سولطانی
دوکتور جئری
قیامت گونو ایدی. اسرافیل دودوگونو سولوق آلمادان چالیردی. قبیرلردن قالخان اینسان‌لار چاش-باش اویان-بویانا قاچیردیلار. توز-دومان گؤیه قالخمیشدی. جبرائیل ایله مکائیل دگنک‌لرینی گؤیده فیرلاداراق خالقی قویون سوروسو کیمی سورغو ملگی‌نین داخماسی‌نین قاباغینا توپلاماغا چالیشردیلار. کئفلی ایسکندر برک-برک قولومدان یاپیشمیشدی. جاماعاتین دالغاسی بیزی بیر چؤپ کیمی سورغو ملگی‌نین داخماسی‌نین قاپیسینا آپاردی. داخمادان هئیوره بیر یاراتیق چیخیب انسه‌میزدن یاپیشاراق بیزی ایچری‌یه تولازلادی. گؤزلریمیز قارانلیغا اؤیره‌نینجه اؤزوموزو سورغو ملگی‌نین قارشیسیندا گؤردوک. اوزون ساققالی بیر کیشی ایدی. قالین بیر دفتری قاباغینا قویوب واراقلاییردی. تاواندان یئکه بیر تزه‌زی آسلانمیشدی. ملک گؤزومه تانیش کیمی گلدی. یاخشی دوشوندوکده اورگیم آچلیدی. دیرسگیمله کئفلی ایسکندرین بؤیروندن ووراراق پیچیلدادیم:
- بو کی بیزیم قلئیچی مورتوض‌دور!
کئفلی ایسکندر جیبیندن گؤزلوگونو چیخاردیب گؤزلرینه تاخاراق:
- اوغول قلئیچی مورتوض سنسن؟.. خالان سالام یئتیریردی..-دئدی.
سورغو ملگی باشینی دفتردن قووزاییب قیزغین-قیزغین بیزه باخدی:
- قلئیچی مورتوض داها کیمدیر؟ منیم آدیم غیظعلی ملک دیر.. بونلارا باخ ..یئتیشمه‌میش پارت‌بازلیق فیکرینده‌دیرلر!..
کئفلی ایسکندر باشینی آشاغی سالدی. تیر-تیر تیتره‌ییردی. سورغو ملگی اؤفکه ایله مؤحکم دفتری بوکدو. توز گؤیه قالخدی:
- ایکیزده جهنم‌لیک‌سیز!!
ال-آیاغا دوشدوم:
- غیظعلی آغا سنی بالالارین جانی.. او دفتره یاخشی باخ.. واللاه.. بیلاه بیز گوناه ائله‌مه‌میشیک!
قیشقیردی:
- نئجه یعنی گوناه ائله‌مه‌میسیز.. دده‌لیگیمه ... چاشدیم.. شیخ آغایا قارا یاخانلار ائله بیل سیز دئییلدیز؟!
سوچوموزو آنلایینجا چاره‌سیزلیکدن غیظعلی‌نین آیاق‌لارینا دوشوب یالوار-یاخارماغا باشلادیق. هاندان-گئجدن غیظعلی یوموشانان کیمی اولدو:
- آیاغا قالخین..
آیاغ قالخیب الیمیزین ترسی ایله گؤز یاشلاریمیزی سیلدیک.
- گؤرونور ائله‌دیگیز گوناه‌لاردان پئشمان اولموسوز.. بونا گؤره سیزه بیر درجه تخیف وئریرم. جهنمیزی اؤزوز سئچین...
بیزیم ایکی جوره جهنم‌میمیز وار: ایرانی جهنم، خاریجی جهنم. هانسینا ایسته‌سز گئده بیلرسیز.
کئفلی ایسکندر دیلی توتار-توماز سوروشدو:
- بونلارین فرقی ندیر؟
گولدو:
- ایرانی جهنمده گونده-گونده بوغازیزا قیر تؤکه‌جکلر آنجاق خاریجی جهنمده هفته‌ده بیر گون !
من تئز اورتایا آتلاندیم:
- من..من.. خاریجی جهنمه گئدیرم!
کئفلی ایسکندر بیرآز دوشونجه دالدیقدان سونرا دئدی:
- یوووخ.. منیم میلی عیرقیم وار..من ایرانی جهنمی ترجیح ائدیرم...
***
آلتی آی ایدی خاریجی جهنمده ایدیم. بو سوره‌ده، آخسامادان هر هفته‌باشی جهنّم‌ین مأمورلاری گلیب قاپی آغزیندا قیر سهمیه‌می دؤولتی قیمتله بوغازیما تؤکوردولر.
گونلرین بیر گونو بئینیمه ووردو، گئدیم کئفلی ایسکندری گؤروم. یاریم ساعاتا ایداری ایشلریم یئربه یئر اولدو دا من ایرانی جهنمه یوللاندیم. چوخلو آختاریشدان سونرا ائوینی تاپدیم. زنگی چالدیقدا قولو آچیق کؤینکله گلیب قاپینی اوزومه آچدی. اؤنجه بیله‌سینی تانیمادیم. قیافه‌سی بوسبوتون دگیشمیشدی؛ جانینا آغ ات گلیب، یاناق‌لاری قیزیل آلما کیمی یانیردی!
اؤپوشوب-گؤروشوب ایچری‌یه گئچدیکده شوخلوقجا دئدیم:
- ایسکندر بگ ائله بیل بورادا بیله‌نه چوخ دا پیس گئچمیر ها؟!
گولومسوندو:
- دوزونو ایسته‌سن هه!.. بورادا ائویم وار، ایشیم وار، بیمه‌م وار...
سؤزونو کسدیم:
- جزا نه جوردور؟.. گونده-گونده بوغازینا قیر تؤکورلر؟
یوخ دئیه باشینی ترپه‌ده‌رک آرتیردی :
- من ایرانی جهنمه گلمه‌میشدن ایکی گون قاباق، دئییرلر؛ قیر سولطانی آدلی بیر حاج آغانی بورایا گتیرمیشلر. آنلادیغیما گؤره او گلندن بورادا قیر تاپیلمیر!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
ایقتیصادیاتیمیزین دورومو یاخشی دیر
دوکتور جئری
قلئیچی مورتوضون باشلیجا وظیفه‌لریندن بیری،
هرگون سحرچاغی، قزئت‌لرین باشلیق‌لارینی شیخ آغایا اوخوماق‌دیر. بو گون قزئت‌لرین
بیرینده چوخ ماراقلی بیر خبر یاییلمیشدی:
- دونیا اؤلکه‌لری‌نین یوزده یئتمیشی‌نین
ایقتیصادیاتینی خورونا خسته‌لیگی اوزوندن چؤکمکده دیر.
شیخ آغا ایکی الینی گؤیه قوزاییب دئدی:
- چوخ شوکور.. بیز یوزده قیرخین ایچینده‌ییک!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
شیخ آغا نییه ترس‌آوایا گلمیشدی؟
دوکتور جئری
جار دوشدو، شیخ آغا موهوم بیر ایش اوچون ترس آوایا گلیب. کندده هره بیر سؤز دئییردی. کیمی‌لری بؤیوک بیر پروژه‌نین آچیلیشیندان خبر وئریر؛ کیمی‌لری ایسه خالقا معیشت یاردیمی وئره‌جگیندن دانیشیردیلار. بللی‌دیر، بو آرادا شیخ آغانی قوناقلاماق بیزیم قلئیچی مورتوضون اوزه‌رینه دوشموشدو...
قلئیچی مورتوض بیر بارداق سرین شربتله اوتاغا گیرنده شیخ آغا پالتارینی سویونوب، جورابینی چیخارتماق ایسته‌ییرکن بیردن زارت بیر سس چیخدی بیله‌سیندن. قلئیچی مورتوض اؤزونو ائشیتمزلیگه ووروب شربتی میزین اوستونه بوراخاراق حیطده آرواد- اوشاغی‌‌نین یانینا قاییتدی. شیخ آغا اوتانجاغیندان یئنه پالتارینی گئیینیب اوتاقدان ائشیگه چیخدی. قلئیچی مورتوض چاشقینلیقلا سوروشدو:
- آغا هارا گئدیرسن؟!
شیخ آغا گؤزونو بلیرسیز بیر نوقطه‌یه دیکه‌رک دئدی:
- باشکنده دؤنورم.
قلئیچی مورتوض فیلسوفجاسینا باشینی ترپدی:
- باشا دوشدوم، بورایا اوسدورماغا گلمیشدین!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
پول بیریمی "تومن" اولمایاجاق!
دوکتور جئری
آللاهدان گیزلین دئییل سیزدن نه گیزلین، منیم بو قلئیچی مورتوضا بتر پاخیل‌لیغیم گلیر. همیشه مندن بیر آددیم قاباقدادیر...
آخشام چاغی اوروج بایرامینی تبریک دئمک اوچون یولداشلارلا شیخ آغانین حوضورونا یئتیشدیک. نه گؤرسک یاخشی‌دیر؟ قلئیچی مورتوض بیزدن قاباق آغانین یانیندا اگلشمیشدی!! اوروج-نامازلارینیز قبول اولسون دئدیکدن سونرا سؤز- صؤحبت پول بیریمی‌نین(واحیدی‌نین) دگیشمه‌سینه چکیلدی.
من فیلسوفجاسینا دئدیم:
- من ریال‌ین تومنه دؤنشمه‌سیله راضی‌یام آنجاق بئله دوشونورم ایندیکی آغیر ایقتیصادی دورومدا بو ایشین نه تکجه فایداسی یوخدور بلکه مومکوندور یئنی توْرومه ده سبب اولا...
اوتورانلار سؤزلریمی باشلاری ایله دوغرولایاندا قلئیچی مورتوض یئرینده دیکلندی:
- من ده پول بیریمی‌نین دگیشمه‌سیله راضی‌یام آمما نه تومنه!.. منیم فیکریمجه بیز پول بیریمیمیزه یاخشی بیر آد سئچسک، پولوموز دگرینی ایتیرنده ایسه بیز قازانمیش اولاجاغیق!
بو آنلاشیلماز سؤزلردن هامیمیز چاشدیق. شیخ آغا قاشلارینی چاتدی:
- اوغول آچیقلا گؤروم نه دئییرسن؟! نه یاخشی آدی؟!
قلئیچی مورتوض بیرآز اؤزونو ییغیشدیریب آچیقلادی:
- یاخشی آددان آماجیم بودور؛ مثلا بیز پول بیریمینه، "الله"، "سبحان الله" یا " الحمدالله" کیمی گؤزل آدلار سئچسک؛ پول سایاندا آللاهین ذیکرینی دئمیش اولوب اوبیری دونیامیز اوچون ده ثاواب قازانمیش اولاجاغیق. پولوموز دگرینی ایتیردیکجه ده ثاوابلاریمیز آرتاجاقدیر.
بو آچیقلامادان شیخ آغانین گؤزلری یاشاردی، قولونو قلئیچی مورتوضون بوینونا سالیب او اوزونو- بو اوزونو اؤپه- اؤپه دئدی:
- آفرین سنه اوغلوم...آفرین سنه... نه گؤزل فیکیردیر!
سونرا جیبیندن موبایلینی چیخاردیب مرکزی بانکین رئیسینه زنگ ووردو...
دیشیم باغیرساغیمی کسیردی. دوداقلاریمی چئینه‌یه-چئینه‌یه اؤز اؤزومه دئدیم:
- نییه بو فیکیر منیم عاغلیما چاتمادی؟
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
ائویمین اوچده ایکیسینی کیم اوغورلاییب؟!
دوکتور جئری
اوچ آی قاباق، توکزبانی ایکی آیاغینی بیر
باشماغا سوخدو؛ اوشاقلار بؤیوب، گرهک ائویمیزی دَییشدیرک. نه قدر یالواردیم، آی جانیم
منده پول نه قاییر آیری ائو آلیم؛ ایشه یارامادی. توکزبانی دئدی: اوتوردوغوموز
حیطی ساتاریق، بیرآزدا بانکدان وام گؤتوروب بیر بؤیوک ائو آلاریق. علاجیم کسیلینجه
بونگاهچی گتیریب حیطی ساتیشا قویدوم. بئش آلتی گون سونرا بونگاهچی یاخشی بیر
موشتری تاپیب حیطی اللی میلیونا ساتدی. بونگاهچی دئدی: الیمده یاخشی بیر حیط وار،
سیزینکدن همی بؤیوکدور همی ده تزه ساخت‌دیر، بو اللی میلیونون اوستونه اللی میلیون
دا قویسانیز سیزه اونو آلا بیلرم. گئدیب حیطه باخدیق، دوغرودا دا حیط چوخ گؤزل
ایدی. توکزبانی‌نین چیچگی چاتلاییردی. سانکی ائوی آلمیشدیق. ائرته‌سی گونو وام
آلماق اوچون بانکا گئتدیک. بانکین رئیسی چوخ گولش قاباق بیر اینسان ایدی. اللی
میلیون وام ایسته‌دیگیمیزی ائشیدینجه الینی گؤزونون اوستونه قویوب دئدی: منیم
گؤزوم اوسته. توکزبانی منه باخدی گولومسه‌دی، سئوینج گؤزلرینده اوخونوردو. بانکین
رئیسی سؤزلری‌نین آردیندا آرتیردی: تکجه وامین بیرجه شرطی وار. دئدیم: هر نه اولسا قبول‌دور!.
رئیس دئدی: شرطی بودور، سیز گرهک اللی میلیونوزو اوچ آی بیزیم بانکدا
یاتیرداسینیز. اوچ آیدان سونرا بیز سیزه یوز میلیون وئره‌جه‌ییک! دئدیم: آخی بو
اللی میلیون ایندی بیزه لازیم‌دیر. رئیس دئدی: اوزگونم، قانون بئله‌دیر. بیز
قانوندان قیراق بیر ایش گوره بیلمه‌ریک. توکزبانی‌یا دؤندوم. چیچکلری سولموشدو!
بیرآز دوشونوب داشیندیقدا دئدی: اولماسا، اوچ آی کرایه اوتوراق، اوچ آیدان سونرا
پولو آلیب حیطی آلاریق! سوزلری عاغلیما باتدی. اللی میلیونوموزو بانکا یاتیردیب
ائشیگه چیخدیق. خوشبختلیکله ائله ساتدیغیمیز حیطیمیزی، کرایه ائله‌‌دیک.
کئچن هفته بیزیم اوچ آییمیز دولدو. سحر تئزدن
توکزبانی ایله بانکا گئتدیک. رئیس گئنه بیزی گولر اوزله قارشیلادی. چک، سوفته،
ضامین ایشلرینی یئربه‌یئر ائله‌یندن سونرا قیسط دفترچه‌سینی الیمیزه وئره‌رک دئدی:
ایندی یوز میلیون حسابنیزدادیر. هر واخت
ایسته‌نیز آلابیلرسینیز. من قیسط دفترچه‌سینی گؤزدن گئچیرنده باشیمدان توستو
قالخدی. بئش ایلین ایچینده یوز اللی نئچه میلیون بانکا قایتارمالی‌دیق! آبیر
دردیندن بیر شئی دئمه‌دیم. بانکدان چیخیب بونگاها گئتدیک. خوشبختلیکله ایتسه‌دیگیمیز حیط هله ساتیلمامیشدی. بونگاهچی‌یا دئدیک: تئز حیط صاحیبنی چاغیر
قراردادی یازاق. بونگاهچی بیرآز میس-میس ائله‌یندن سونرا آچیقلادی: بیلمیرم
بیلیرسیز یا یوخ حیط بیرآز ترپشیب! نیگران-نیگران سوروشدوم: مثلاً نه قدر ترپشیب؟!
بونگاهچی قلمینی میزین اوستونه تاپدایا-تاپدایا دئدی: دونن سیز بگندیگینیز حیطه
موشتری گلمیشدی صاحابی ایکی‌یوز اللی میلیونا وئرمه‌دی! ایلدیریم وورموشلار کیمی
اولدوم. یئریمده قورودوم. هاندان-گئجدن اؤزومه گلدیم. بونگاهچی‌یا دئدیم: اولماز
بیزیم ائله اؤز حیطیمیزی اؤزوموزه آلاسان؟! بونگاهچی گولدو: نییه اولماز، ازقضا
سیزین حیطینیزی آلانین ساتماق قصدی وار. سئویندیم؛ نئچه‌یه آلابیلرسن دئدیم.
بونگاهچی بو کز قلمی ایله باشینی قاشییا-قاشییا دئدی: بیلمیرم بیلیرسیز یا یوخ
کیچیک حیطلرین قیمتی بیرآز یوخاری اولار آمما فیکر ائله‌ییرم اونو یوز اللی
میلیونا آلا بیلیم! ائشیتدیکلریمه اینانا بیلمیردیم. بیزیم گئنه اللی میلیون
کمیمیز وار ایدی. بدنیم جیم‌جیلاق سو اولموشدو. توکزبانی‌یا باخدیم. رنگی ساپ-ساری
کسیلمیشدی. ساللانا-ساللانا ایجاره ائومیزه قاییتدیق.
سحرجن یاتا بیلمه‌دیم. اویاندان بویا دؤنوردوم؛
حیط الیمدن گئتمیشدی. یوزاللی میلیون بورجا باتمیشدیم. هله بونلار جهننمه! بیر سورغو منی برک اینجیدیردی: گؤره‌سن بو اوچ
آیین ایچینده منیم ائویمین اوچده ایکیسینی کیم اوغورلامیشدی؟!
آرغین-یورغون سحر یئریمدن دوردوقدا، توکزبانی‌یا
دئدیم: من گئدیب شیخ آغانی گؤرمه‌لی‌یم. گرهک او منه دئسین منیم ائویمین اوچده
ایکیسینی کیم اوغورلاییب. توکزبانی منی فیکریمدن جایدیرماق ایسته‌سه ده باشارمادی.
بئش آلتی نفر اؤتکون دانیشان یولداشلاریمی ییغیب
شیخ آغانین ائوینه گئتدیک. قاپینی چالدیقدا قلئیچی موتورض ائشیگه چیخدی. قیساجا
احوالاتی دانیشدیم. خورونا خسته‌لیگی وار دئیه اؤنجه گؤروشه انگل اولدو آنجاق یوزلوگو اووجونا
قیسدیرینجا دئدی:
- سیزین بئش دقیقه ایجازه‌نیز وار دده‌لیگیمی
گؤره‌سینیز! اوندان قاباقدا گرهک آغزنیزا
توربالیق ووراسینیز دده‌لیگم خسته‌لیگه
یولوخماسین.
سونرا ایچریدن گتیردیگی توربالیقلاری بیر-بیر
بیزیم آغزیمیزا ووراراق بیزی قوناق اوتاغینا بوراخدی.
بئش دقیقه سونراسی شیخ آغا گلدی. ایسته‌دیم،
احوالاتی اولدوغو کیمی شیخ آغا آنلادیم؛ حیطیم، بورجلاریم، بدبخت‌چیلیگم یادیما
دوشدو. قهر بوغازیمی کسدی بیر شئی دئیه بیلمه‌دیم. اوستاد دفترییه ایشاره ائله‌دیم
او دانیشسین. باشینی بیلیرسیزجه‌سینه ترپدیب دانیشمادی. اوستاد فرهیخته‌یه باخدیم.
باشینی آشاغی سالدی میرزا قلمچی‌یه، کتابچی موعلیمه باخدیم. اونلار دا
سوسقون-سوسقون باشلارینی آستا-آستا ترپدیردیلر.
شیخ آغا سوسدوغوموزو گؤرونجه، سؤزه باشلاییب بیزی
صبره،دؤزومه و تقوایا دعوت ائله‌یندن سونرا دئدی:
-باغیشلایین منیم موهوم ییر ایشیم وار،گرهک
گئدم...
شیخ آغا اوتاقدان چیخینجا بوغازیم آچیلدی،
توربالیغی آغیزیمدان آشاغی چکه‌رک یولداشلاریمین اوستونه قیشقیردیم:
- سیز نییه دانیشمادینیز؟! سیزی نمنه‌یه
گتیرمیشدیم؟!
اوستاد دفتری دئدی:
- من فیکر ائله‌دیم سن نوخود-کیشمیشی یئیندن
سونرا دانیشاجاقسان اونا گؤره دانیشمادیم!
چاشقینلیقلا سورشدوم:
- اولان ...نه نوخود-کیشمیشی؟!!
منیم یانیتیمدان بو کز اوستاد دفتری چاشیردی:
- مگر قلئیچی مورتوض سنین توربالیغان
نوخود-کیشمیش تؤکمه‌میشدی؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
سیچرایش
دوکتور جئری
شیخ آغانین گؤروشونه گئتدیک. بیر مؤوضونو اونونلا دانیشماق ایسته‌ییردیک. دوغروسو بیز چاش-باش قالمیشیق؛ حؤکومتین شوعارینا گؤره، بو ایل ایستِحصالدا سیچرایش اولاجاق آنجاق ایستحصال یئرینه قیمت‌لر سیچراماغا باشلاییب!
تابباتاپ‌لا قاپینی دؤیدوکده قلئیچی مورتوض ائشیگه چیخیب باشیمیزا قیشقیردی:
- نه خبریزدیر؟.. باش گتیرمیسیز؟
اوستاد دفتری قورخا-قورخا دئدی:
- شیخ آغایلا گؤروشمک ایسته ییریک.
- اولماز.. اولماز.. دده‌لیگیم لبنان‌لی قارداشلارلا جاماعات نامازی قیلماقدادیر- دئیه قلئیچی مورتوض سرتجه یانیت وئردی.
چاشیردیم:
- مگرآغانین خورونا سالقینیندان خبری یوخدور؟
قلئیچی مورتوض قاش-قاباغینی چاتدی:
- نئجه یعنی خبری یوخدور؟ دده‌لیگم مجازی اولاراق اینترنت‌له پئش‌نامازلیق ائله‌ییر...
یانلیش دوشوندوگوم اوچون باشیمی آشاغی سالدیم. قلئیچی مورتوض بیرآز یوموشاندی:
- هله نه ایشیزوار؟ دئیین من خیدمت‌لرینه چاتدیرارام..
مؤوضونو دانیشدیق. قلئیچی مورتوض آزجا فیکره جومدوقدان سونرا غریبه بیر سورغو سوروشدو:
- سیزجه منیم دده‌لیگم آللاهین نیشانه‌لریندن‌دیر یا یوخ؟!!
هامیمیز بیرلیکده سسلندیک:
- استغفرالله.. استغفرالله.. شیخ آغا آللاهین نیشانه‌سی دیر!
قلئیچی مورتوض گولومسوندو:
- بئله‌ایسه، یاخشی قولاق آسین گؤرون نه دئییرم:
موللا نصرالدین‌ین آروادی خسته‌له‌نیب اؤلوم یاتاغینا دوشموشدو. اومودی هر یئردن اوزلن موللا اللرینی گؤیه قالدیریب یالواردی:
- ائی آللاهیم، بو یازیق قولونا رحم ائله‌ده، آروادیم عوضینه ائششگیمین جانینی آل!
ائرته‌سی گونو موللا یوخودان اویاندیقدا گؤردو، آروادی ساغالیب حیطی سوپورمکده دیر! موللا سئوینجک طؤوله‌یه ساری قاچدی. قاپینی آچاندا گؤزلرینه اینانا بیلمه‌دی. ائششک آیاق اوسته گوشه‌مکده ایدی آنجاق اینگی دوشوب اؤلموشدو!
موللا اگری-اگری گؤیه باخاراق اوزونتو ایله دئدی:
- ائی آللاهیم! قیرخ مین ایلین آللاهی‌سان، ائششک ایله اینگین فرقینی بیلمیرسن؟
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
هله هاراسی‌دیر؟
دوکتور جئری
ایقتیصادی دوروم گونو-گوندن آغیرلاشماغا باشلایینجا ، بیز ترس آوا کندی‌نین آغ ساققاللاری ییغیشیب بیر چؤزوم یولو تاپماق اوچون دونن شیخ آغانین ائوینه گئتدیک. قاپینی دؤیدوکده، قلئیچی مورتوض ائشیگه چیخدی. احوالاتی آنلاتدیق. اوزونتو ایله باشینی آشاغی سالیب دئدی:
- گؤروش مومکون دئییل؛ دده‌لیگیم ایندی قونشو کندلرین موشکوللرینه یئتیشمکده‌دیر.
یوخ جاوابی ائشیدینجه، قاباقجادان حاضیرلادیغیمیز ایکیجه تراولی چیخاردیب اووجونا باسدیق. گولومسه‌ییب بیزی قوناق اوتاغینا بوراخدی. هاندان-گئجدن شیخ آغا تاپیلیب گلدی. اوستاد دفترینی قاباغا ایتله‌دیک. اوستاد شیخ آغانین الینی اؤپدوکدن سونرا عرض ائله‌دی:
- آغا! باهالیق بئلیمیزی بوکمکده‌دیر، یئیه‌جک باها، ایچه‌جک باهادیر. یئمگه چؤرک بئله چتینلیک‌له تاپا بیلیریک. هله اوسته‌لیک دؤولت هر شئیه، سویا، برقه، گازا، هاوایا وئرگی باغلاییب، ایداره‌لره گئدنده مأمورلار قولاغیمیزی کسمه‌دن بوراخمیرلار. آروادلاریمیز کبینلرینی ایسته‌ییرلر، اوشاقلاریمیز اوزوموزه قاباریریرلار...
اوستاد دفتری ساییب-ساییب یورولاندا، شیخ آغا اوجا سسله اسنه‌ییب دئدی:
- هله هاراسی‌دیر؟
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
بیز نییه آمریکادان قورخموروق؟
دوکتور جئری
اوستاد دفتری دئییردی:
جوغا زنبیل زیگوراتی حاقیندا تاریخی
آراشدیرمالاریمی بوتونله‌مک اوچون خوزستانا گئتمیشدیم. شوش شهرینده بیر ماشین
کرایه‌له‌دیم. ماشینین صاحابی جاسم آدلی بوغو بورما، قاش‌قاباقلی و هئیکل‌لی بیر
عرب ایدی. یولون اورتالاریندا بیردن جاسم اگری-اگری منه باخاراق سوروشدو:
- قورخمورسان تک باشینا منیمله بو چؤلون
اورتاسینا گلمیسن؟!
دوداقلاریمی بوزه‌رک دئدیم:
- یووو.. قورخمورام!
جاسم قاشلارینی چاتدی:
- نییه قورخمورسان؟!
گولومسه‌یرک آچیقلادیم:
- آخی سنین نییندن قورخوم!.. اوچ حالدان قیراق
دئییل: یا پول‌لاریمی الیمدن آلاجاقسان یا باشیما پیس ایش گتیره‌جکسن یا دا
اؤلدوره‌جکسن. بیرینجی حالدا، بونو بیل منیم او قدر ده پولوم یوخدور. ایکینجی
حالدا، دؤولت بیزیم باشیمیزا او قدر اویونلار گتیریب سنین پیس ایش گتیرمه‌ن
اونلارین یانیندا هئچ ساییلیر. اوچونجو حالا گلدیکده، من فیکر ائله‌ییرم اؤلموشم خبریم یوخدور چونکو نئچه واختدیر نظریمه
گلیر آلتدان نفس آلیرام!
جاسم قاققاناق چکیب گولدو. آرتیق چوغا زنبیله یئتیشمیشدیک.
بیر-ایکی ساعات گزدیکدن سونرا تکرار شوشا قاییتدیق. نه قدر ائله‌دیم جاسم مندن
کرایه آلمادی کی آلمادی...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
گؤره‌سن دؤولته نه قالیر؟!
دوکتور جئری
دؤولت دئییر: بنزینین باهالاشما پولونون هامیسینی میلّته قایتاراجاغیق...
حکایه
موللا نصرالدین هردن کندین سوروسوندن بیر قویون اوغورلاییب اتینی یوخسوللارا پاییلاییردی. بو ایشدن خبری اولان بیریسی بیله‌سیندن سوروشدو:
- موللا! بو ایشین سنه نه خئیری وار؟
موللا نصرالدین گولومسه‌یه‌رک دئدی:
- یوخسوللار کؤمکلشمه ثاوابی، اوغورلوغون گوناهینی آپاریر، بو آرادا منه ده قویونون کلّّه-پاچا ایله دریسی قالیر!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
موشتری اولاق
دوکتور جئری
جومهور باشقانی ترس آوا خالقی‌نین ییغیناجاغیندا، " بیز تورّم-ی 54 فایزدن 45 فایزه یئندیرمیشیک" دئینده جاماعاتین آراسیندان قلئیچی مورتوض قیشقیردی:
- قوربان! بیرآز دا تخفیف وئرین موشتری اولاق!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر