هانسینی؟
دوکتور جئری
شیخ آغا دالغین گؤرونوردو. هر ایلکی کیمی، بو ایل ده قارداش اؤلکهلرین باشچیلارینی ایفطارلیغا چاغیرمیشدی. آنجاق تحریملر اوزوندن تؤرهنن چاتیشمازلیقلاری بیرتورلو قوناقلاردان گیزلتمک ایستهییردی. نئچه ساعات ایدی دوشونوب داشینماقدا ایدی. بیردن قاش-قاباغی آچیلدی. سئوینجدن چیتمیق چالاراق قاپی نؤکری- قلئیچی مورتوضو یانینا چاغیردی:
- اوغول مورتوض! ایفطارا قوناقلاریمیز وار. سندن ایستهییرم، قوناقلارین یانیندا من سنه، " بیرشئی گتیر" دئیه بویوروق وئرنده، سن، "هانسینی گتیریم آغا؟" دئیه سوروشاسان.
قلئیچی مورتوض الینی ساغ گؤزونون اوستونه باسیب ائشیگه چیخاندا شیخ آغا اؤز-اؤزونه:
- بئلهلیکله قوناقلار هر شئیین گئن-بول اولدوغونو ساناجاقلار- دئیه گولومسوندو.
قاش قارالینجا قوناقلار بیر-بیر، ایکی-ایکی گلیب سوفرهنین باشیندا اگلشدیلر. شیخ آغا ، " فیلانی گتیر، بئهمانی گتیر" دئیه آرد-آردا قلئیچی مورتوضا بویروق وئریردی.
سونوندا اذان دئییلدی. شیخ آغا قوناقلارا، "بسم الله" دئیه بویور ائتدیکدن سونرا قلئیچی مورتوضا سسلندی:
-اوغول! او بیری اوتاقدان ددهمی ده چاغیر گلسین ایفطارینی آچسین.
قلئیچی الینی ساغ گؤزونونون اوستونه باساراق سوروشدو:
- آغا! هانسی دده نیزی؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
بیرآز دا بیز اؤلک!
دوکتور جئری
شیخ آغامیز، موللا نصرالدینی ایفطارلیغا قوناق چاغیرمیشدی. سوفره آچلیب اورتالیغا یئکه بیر ایفطار آشی چاناغی قویولموشدو. شیخ آغا چؤمچه کیمی بیر قاشیق ائوخانیمیندان آلاندا، موللایا دا بیر چای قاشیغی وئرمیشدیلر. اذان دئییلینجه، شیخ آغا چؤمچه قاشیغی ایله چاناغین جانینا دوشوب آشی ایچرییه اؤتورمگه باشلامیش، هر ایچرییه اؤتوروشده ایسه، " آخخخ..اؤلدوم آللاه!" دئییرمیش.
موللا بیر ایکی قاشیق آشدان ایچر-ایچمز گؤرموش چاناق یارییا یئتیشمکده، تئز چؤمچه قاشیغی شیخ آغانین الیندن قاپاراق دئمیش:
- شیخ آغا! سنین اؤلدوگون بسدیر، قوی بیرآز دا من اؤلوم!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
سیاست و دیانت
دوکتور جئری
سحر چاغی، قلئیچی مورتوض کوچه باشیندا سیگار
چکمکده ایدی. پولیس ماشینی قاباغیندا ساخلاییب بیر مأمور ائشیگه آتلاندی:
- یئکه کیشی! اوروجونو نییه یئییرسن؟!
قلئیچی ال-آیاغینی ایتیردی؛ سیگار دوداغیندان
یئره دوشدو:
- مگر اوروجلوق گیریب؟!
مأمور کؤپوردو:
- بوگون اوروجلوغون اون بئشیدیر، دئییر:
اوروجلوق گیریب؟!
قلئیچی اوزونتو ایله باشینی توولادی:
- واللاه منیم خبریم یوخ ایدی، یوخسا من
اوروجومو یئمهرم!
بو سؤز داها بتر مأمورو آجیقلاندیردی. قولوندان
یاپیشیب ماشینین ایچینه چکدی.
یاریم ساعات سونرا، قلئیچی محکمهده ایدی. قاضی،
اگری-اگری اونو باشدان آشاغییا سوزدو:
- اوتانمیرسان گؤز قاباغیندا اوروجونو
یئییرسن؟
قلئیچی باشینی آشاغی سالدی.
قاضی دریندن بیر سولوق آلاراق فیسیلدادی:
- اینقلاب ایللری سیراسیندا اولسایدی، وئریدیم گؤز قوباغیندا یانینا 14 ضربه شاللاق ووراردیلار بیر داها اوروجونو یئمهزدین یا اون بئش گون دوستاغا باساردیم هوشون باشینا گلردی. آنجاق تأسوفله، بیز سیاستده اولدوغو کیمی دیانتده ایسه یوموشانما مجبوریتینده قالمیشیق!
بو سؤزلرین آردینجا قاضی قاباغینداکی کاغیذین
اوزهرینده نسه یازدیقدان سونرا قلئیچی مورتوضا اوزادیب آرتیردی:
- جزا اوچون، اون گون، سحردن آخشاما دک عدلیه
ایدارهسینین قاباغینا سوپورگه چکهجکسن.
قاپی آغزینداکی مامور قلئیچی مورتوض قولوندان
توتوب ائشیگه چیخارداندا قلئیچی قاضییا دؤنوب سوروشدو:
- باغیشلایین جناب قاضی!.. ناشتاولیغا ساعات
نئچهده چیخاجاغام؟
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
یئرآلما باهالیغی شایعهدیر
دوکتور جئری
هرگون آخشام نامازیندان سونرا، شیخ آغایلا گونون مسئلهلرینه گؤره دانیشاریق. بو گون مشه خوجاوئردی اؤفکهلی-اؤفکهلی دئدی:
- آغا!.. بویورون منیم کیمی کاسیب آداملار بو باهالیقلا نئجه گئچینسینلر؟! مسئوللار هارادا اؤلوبلر؟! گئچن هفته یئرآلمانین کیلوسونو آلمیشدیم دؤرد مین تومنه، بو گون اولوب سککیز مین تومن!!
شیخ آغا اگری-اگری مشه خوجاوئرینین اوزونه باخیب باشینی توولادی:
- مشدی! سیز نییه دوشمنلرین شایعهلرینی تکرارلاییرسیز؟.. هانسی باهالیق؟!.. سیز فیکر ائلهییرسیز بیز یئرآلما یئمیریک؟!..قیمتلردن خبریمیز یوخدور؟!.. من اؤزوم هفتهده، کبلایی آللاه قولو باققالدان ، اون مین تومنلیک یئرآلما آلارام. آند اولسون آللاهین وحدانیّتینه بو نئچه واختدا بیر قیران بئله اولسون مندن آرتیق پول آلماییب!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
نئجه اوروج توتاق؟
دوکتور جئری
موبارک اوروجلوق آیی یاخینلاشماقدادیر. دونن آخشام نامازیندان سونرا، شیخ آغایا دئدیلر:
- آغا!..ات باهادیر، دوگو باهادیر، یاغ باهادیر آلیب یئیه بیلمیریک، گومانیمیز بیر یئرآلما-سوغانا گئدیردی او دا جئیران داغینا چیخاندان الیمیز اتگیندن اوزولوب، بو گئدیشله بویورون بیز نئجه اوروج توتاق؟!
شیخ آغا بیرآز ساققالینی تومارلایاندان سونرا دئدی:
- باهالیق، یاغیش کیمی آللاه رحمتی دیر! باهالیقدان، نسه تاپیب یئیه بیلمیرسینیزسه، دئمک ایشلرین یاریسی اؤز-اؤزونه دوزهلیب. تکجه اوباشدان دوروب نیّت ائلهمک قالیب!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
شیخ آغانین گمیسی
دوکتور جئری
اؤرت باسدیر ماحالینا باغلی اولان ترس آوا کندینده، یئددی ایل قوراقلیق اولدو. گؤیدن بیر دامجی سو یاغمادی. گؤللر، چایلار، بولاقلار قورودو. یئرلر چاتار-چاتار اولدو. خالق فلاکته دوشدو. بو یئددی ایلده کندین شیخ آغاسی، بیر چارا تاپماقدان، خالقی باشینا ییغیب یاغیش نامازی قیلماقدان، گمی قاییرماغا باشلامیشدی. گون چیخاندان گون باتانادک گمینین اوستونده ایشلهییردی. کندلیلر، ایستیدن شیخ آغانین باشینا هاوا گلدیگینی سؤیلهسهلر ده اودئییردی: یئددی ایل قوراقلیق بیتینجه یئردن-گؤیدن یاغیش یاغیب هر یئری سو آلاجاق!!
سونوندا شیخ آغا دئین کیمی اولدو. یئددی ایللیک قوراقلیق بیتدیکده، یئردن-گؤیدن یاغیش یاغیب هریانی سو آلماغا باشلادی. جان قورخوسونا دوشن ترس آوالیلارجانلارینی قورتارماق اوچون گمینین اطرافینا توپلاشدیلار. بو دورومو گؤرن شیخ آغا، گمینین اوستوندن خالقا سسلندی:
- باجیلار!.. قارداشلار! کئشگه منیم تک باشینا دوزلتدیگیم گمی او قدر بؤیوک اولاردی سیزین هامینیزی اوندا یئرلشدیرردیم! آنجاق تأسفله بو ایمکانسیزدیر. بو اوزدن ترسآوانین نسلی یئر اوزوندن سیلینمهسین دئیه کندین هر صینیفیندن بیر جوت آدام سئچمک زوروندا قالمیشام. لوطفن آدلارینی اوخودوغوم شخصلر گلیب گمییه مینسینلر.
سونرا قولتوق جیبیندن اوزون بیر سیاهی چیخاردیب اوخوماغا باشلادی:
- کندیمیزین بؤیوک ایختیلاسچیسی جناب آ.ش. ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک روشوتخورو جناب پ.خ ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک اوغروسو جناب غ. ل. ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک فیریلداقچیسی جناب م.پ ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک پاپاق تیکنی جناب ش.ش ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک ساتقینی جناب آ. م. خ ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک مؤحتکیری جناب ف. ف ایله خانیمی
- کندیمیزین بؤیوک......
اوخونان سیاهیدان گؤز سو ایچمهین قلئیچی مورتوض باشینا باشقا بیر چارا تاپسین دئیه، آروادی خویلو خانیمی قولوندان یاپیشیب گمیدن اوزاقلاشماق ایستهدی. بو شیخ آغانین گؤزوندن یایینمادی. آرخادان سسلهدی:
- آی.ی. قلئیچی مورتوض هارایا گئدیرسن؟ گلین گمییه مینین!..
سونرا گوله-گوله آرتیردی:
- باشی قاپازلی قلئیچی مورتوض اولماسا بؤیوکلریمیز نه ایشه یارایاجاقلار؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
ایشلهسم ده، ایشلهمهسم ده
دوکتور جئری
بیزیم بو اوستاد دفترینین کیچیک اوغلو چوخ چالیشقان بیر اوشاقدیر. یوکسک تحصیلاتینی بیتیریب ایش تاپا بیلمهینده، چوخلارینین ترسینه، مدرکینی بیر قیراغا قویوب بنّا یانیندا کرپیچ آتماغا باشلامیشدی. تیکینتی ایشی اولمایاندا ایسه خیابان قیراغیندا جوراب ساتیردی. دئمک اولار ایندییهدک من اونو بوش-بئکار گؤرمهمیشدیم. آنجاق بایرامدان بو یانا، او هر گون قزئته قولتوغوندا تئیمورآغانین قهوهخاناسینا گلیب بولماجا چؤزمکله واختینی سورتور! دونن بیلهسینه یاناشیب اویان-بویاندان دانیشاندان سونرا ایش-گوجوندن سوروشدوم.
- ایشلهمیرم!- دئدی.
اوزونتو ایله باشیمی توولایا-توولایا:
- بوگونلر ایش تاپماق چتیندیر هر حالدا!- دئدیم.
گولومسوندو:
- ایش اولسادا، اولماسادا من ایشلهمیرم!
شاشیردیم، چالیشمادیغینین ندنی سوروشدوقدا دریندن بیر سولوق آلیب دئدی:
- بیلدیگین کیمی قاباقجالاری بنا یانیندا ایشلهییردیم. بیلدیر آتام اللریمین قابارینا دؤزمهییب اویان-بویاندان بئش میلیون تومن جورلهدی، بیر ایش یولا سالیم. یولداشلاریم دئدیلر، قیزیل سیکّه آل. بئش میلیونلا اوچ دنه سیکّه آلماق اولاردی.من اونلارین سؤزلرینه قولاق آسماییب بیر جوراب توخوما دزگاهی آلیب گئجه-گوندوز ایشلهمکله بئش میلیونلوق سرمایهمی اون بئش میلیون ائلهدیم..
دانیشیغینی کسیب آلقیشلاماغا باشلادیم:
- ساغ اول واللاهی!!..نه دئمیشم بئله ایشه...
اوستادین اوغلو گولدو:
- دوزدور من بئش میلیونو بیر ایلده اون بئش میلیون ائلهمیشدیم آنجاق بو ایل، اون بئش میلیونلا گئنه تکجه اوچ دنه سیکّه وئریردیلر! یعنی، منیم بیر ایللیک تاقا-تاققیم هاوایا گئتمیشدی! بو اوزدن فیکیرلشدیم؛ مادامکی ایشلهسم ده، ایشلهمهسم ده سرمایهم اوچ دنه سیکهدیر، اون بئش میلیونو وئریب اوچ دنه سیکه آلدیم!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
بیرآز دا اوغرولارین فیکرینده اولون!
دوکتور جئری
کاتتا ایسلامین اوغلو، باغلاری ائششگین بئلینه
چاتیب گئتمک ایستهینده، حاجی محمدعلی آغا برزگر توزاناق سالاراق اؤزونو یونجالیغا
یئتیردی. موتوردان آشاغی ائندی. دیشی باغیرساغینی کسیردی. بیر هفته ایدی، قان تر
ایچینده تک باشینا یونجانی بیچیب، تاغالاییب، بوکموشدو. آنجاق باغلارین قوروماسینی گؤزلهیندن ، کیمسه گونده-گونده گلیب
یونجالاری اوغورلاییردی. نئچه گون پوسقودا یاتدیغی ایشه یاراماسا دا، ایندی آلدیغی
بیر راپورت ایله اوغرونو سوچ اوسته یاخالامیشدی.
حاجی محمدعلی یومروغونو سیخاراق دیشینین دبیندن
چیخانی دئمک ایستهینده، کاتتا ایسلامین اوغلو تئز اونو قاباقلادی:
- حاجی محمدعلی آغا اوتانمیرسان؛ نییه به باغلاری کیچیک سالمیسان؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
جهنّم گولمک یئری دیر!
دوکتور جئری
کئفلی ایسکندر ایله جنّتده گزمکده ایدیک. بیردن قلئیچی مورتوض یادیما دوشدو. اوزونتو ایله دئدیم:
- ایسکندر بگ گؤردون قلئیچی مورتوض اؤز الیله اؤزونو نه گونه سالدی. نه قدر بیلهسینه دئدیک، دیوارین چاتیندان قونشونون آروادینا باخما، جومعه آخشاملاری مچیدده چاخیر ایچمه، دستمازسیز جاماعات نامازی قیلما، محرمکلیکده خالقدان ییغدیغین پوللاری سیم-سانجاقلا کوله ائلهمه، آیاق اوسته ایشهمه، بیبیسی رادیوسونا قولاق آسما، دونیا مالیندان برک یاپیشما، روشوت وئرمه، آغازادهلرین یولونو گئتمه، ددهلیگین جیبیندن پول اوغورلاما...
سونرا دریندن بیر سولوق آلاراق آرتیردیم:
- قلئیچی مورتوض بیزیم کیمی شیخ آغانین سؤزلریندن چیخماسایدی، ایندی بورادا بیزیمله کئفه باخیب جهنّمه گئتمزدی!
بو سؤزلریمدن کئفلی ایسکندر کؤورلدی:
- دئییرم، بیزده قلئیچی اوچون یاخشی یولداش اولمادیق ها! بورایا گلندن بیرجه دؤنه بئله اولسون گئدیب اونون حالینی سوروشمامیشیق!
دانیشیق بو یئره چکینجه واختی ایتیرمهدن جنّتین ملکلریندن ایذین آلیب جهنّمه یوللاندیق. جهنّمده قورخونج بیر صحنه ایله قارشی قارشییا گلدیک. قلئیچی مورتوضو خیرتدگهجن قوما قویلامیشدیلار. آنجاق بونونله بئله او، آرا وئرمهدن قاققاناق چکهرک گولمکده ایدی!
شاشقین-شاشقین سوروشدوق:
- جهنّمین اورتاسیندا، بؤیوک عذابین ایچینده اورکدن گولورسنمی؟!!
قلئیچی مورتوض زولوقلا گولمهیینی ساخلادی:
- شیخ آغا، آلتدان آیاغیمی قیدیقلاییر!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
آللاه شیخ آغانی بیزه چوخ گؤرمهسین!
دوکتور جئری
شیدیرغی یاغیشلارین اوزوندن، بئش-آلتی گون ایدی
ائوین دامی بتر دامجیلاییردی. نئچه-نئچه ایزوگامچی گتیرسم ده هامیسی دامین یئنیدن
ایزوگام ائدیلمهسینی اؤنرمیشدی. قیمتلری
سوروشدوقدا ایسه آیاقلاریم یئره یاپیشمیشدی. یئنی ایلده من او قدر پولو هارادان
جورلهیه بیلردیم؟! الیم هر یئردن اوزولموشکن بیردن قلئیچی مورتوض یادیما دوشدو. قلئیچی
مورتوض اینگیلیس آچاریدیر! الیندن گلمهین ایش یوخدور. اؤز-اؤزومه دئدیم، یاخشیسی
بودوراونو تاپیب گتیریم دامین، دلیک-دئشیگینی
اوچ-دؤرد متر ایزوگاملا یاماقلاسین. سالیغینی توتدوم. دئدیلر؛ نئچه
واختدیر، ددهلیگی شیخ آغانین دفترینده چالیشماقدادیر. تلسیک اؤزومو ایش یئرینه
یئتیردیم. باشی برک قالابالیق ایدی. بؤیوک بیر میزین آرخاسیندا اگلشمیشدی. مراجیعه
ائلهینلری بیر-بیر شیخ آغانین اوتاغینا گؤندیر، ائشیگه چیخانلارین دا
حئساب-کیتابلارینا یئتیشیردی.
منی گؤرجک سئوینیب یانیندا اوتورتدوردو. الینده بیتگ
بیر کیشی شیخ آغانین اوتاغیندان ائشیگه چیخدی. قلییچی سیرادا گؤزلهینلرین بیرینه ایشاره ائدرهک
ایچرییه اؤتوردو. ائشیگه چیخان کیشینین الیندهکی بیتگینی آلیب گؤزدن گئچیرهرک
دئدی:
- سنین بیر سئل قاباغی کسمهن وار، بیر دولو
آغزی باغلامان، بیرده شاختا-چووغون سوومان..
سونرا شاققاشاقلا چؤرتکهیه سالیب آرتیردی:
- ائلهدی، بیر میلیون دؤرد یوز اللی بئش مین
تومن!
کیشی جیبیندن پول کارتینی چیخاردیب قلئیچی مورتوضا اوزاتدی.
کیشی گئتدیکده، قلئیچی مورتوض سورغولو باخیشلاریمی
گؤرونجه اؤزو آچیقلادی:
- طبیعی
فلاکتلرین قارشیسینی آلماق اوچون دؤولت ایله شیخ آغا بیر آنلاشما ایمضالاییب. بو
آنلاشمایا گؤره شیخ آغا طبیعی فلاکتلرین آزالماسی اوچون معنویتین رولوندان یارارلانمالیدیر.
بو آنلاشما ایمضالاناندان، شیخ آغا بوتون ایشلرینی بیر قیراغا بوراخاراق بو ساحهده چالیشماقدادیر.
قلئیچی مورتوضون آچیقلاماسی بیتینجه، باشیما
گلنلری آنلادیب سوروشدوم:
- شیخ آغا بیزیم ائوین دامجیلاماسی اوچون بیر
ایش گؤره بیلر؟!
قلئیچی اؤفکه ایله یئریندن قالخاراق،
"نییه گؤره بیلمز؟!" دئییب شیخ آغانین اوتاغینا گئچدی. بیرآزدان الینده بیر
بیتگ ائشیگه چیخدی.
- آلا.. ایشده مین ایزوگاما دگر!
سئوینجک الیمی اوزاتدیم:
- دوغرودان کسرلیدیر؟!!
قلئیچی گولدو:
- کسرلیدیر.. تکی یاز چیخینجا، بیر آنلیق بئله
اولسون معنویاتی یاددان چیخارتمایاسان!
بیتگی آلیب اؤپهرک جیبیمه قویدوقدا، اللریمی گؤیه قوزاییب دئدیم:
- آللاه شیخ آغانی بیزه چوخ گؤرمهسین او اولماسایدی بیز نئیلهیهجک ایدیک؟!
اتک یازی:
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
آللاه ائلهمهسین!
دوکتور جئری
ایل دَییشینجه، قلئیچی مورتوض تاکسی تیلفونلا تئز اؤزونو ددهلیگی- شیخ آغانین ائوینه چاتدیردی. هر ایلدهکی کیمی ایکی قات اَییلیب شیخ
آغانین الینی مارچا-مارچلا اؤپهرک یئنی ایلینی قوتلادی. بایرام سوفرهسینین
قیراغیندا اَیلهشیب دادلی باسلیقلاری یاواش-یاواش اَریتمگه باشلایاندا، شیخ آغا
اؤلکهنین آغیر ایقتیصادی دوروموندان دانیشماقدا ایدی. سؤزلر سونا یئتیشینجه، شیخ
آغا الینی اوزادیب سفرهنین اورتاسیندان کیتابی گؤتوردو. قلئیچی مورتوضون اورگی
دؤیونمگه باشلادی. ایندی، شیخ آغا هر ایل اولدوغو کیمی، شاخ بیر اللی مینلیک چیخاردیب
بیلهسینه وئرهجکدی. آنجاق شیخ آغا بو کز کیتابی آچیب آراسیندان گؤی بیر ایکی مینلیک
چیخاردیب قلئیچی مورتوضا اوزادراق:
- آللاه ایشینه رونق وئرسین- دئیه خئییر دوعا
ائلهدی.
باسلیق قلئیچی مورتوضون بوغازینا تیخیلان کیمی
اولدو. گؤزلری دولدو. بلکه ده تاکسی تیلفونا وئردیگی بئش مین تومن یادینا
دوشموشدو. تیترهک سسله دئدی:
- آللاه ائله مهسین آغا!.. آللاه ائلهمهسین!
بو یانیتدان شیخ آغا شاشیردی:
- اوغلوم!.. آداما خئییر دوعا ائلهینده، دئییر:
آمین. آللاه ائلهمهسین نه دئمکدیر؟!!
قلئیچی مورتوض باشینی آشاغی سالدی:
- آغا ائله بیل ائشیتمهمیشسن؛ نئچه گوندور
کندیمیزین اؤلو یویانی آللاهین رحمتینه گئدیب من اونون وظیفهسینده چالیشیرام!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
قورخمایین، هامیمیزین یئری جنّتدیر!
دوکتور جئری
قیامت گونو ایدی. میزان-ترهزی قورولوب عمللر دارتیلماقدا ایدی. اینسانلار صفده چوخ گؤزلهمهسینلر دئیه، اوچ-اوچ حئساب-کیتاب ملگینین قارشیسیندا چیخیردیلار. سیرا بیزه یئتیشدی. ملک ترهزییه تکان وئردی. پیس عمللریمیز آغیرلیق باسینجا، گؤزونون قیراغی ایله ایکی مأمورا ایشاره ائلهدی:
- جهنّملیکدیرلر، آپارین!
بو حؤکمدن قلئیچی مورتوضون رنگی قاچدی، کئفلی ایسکندرین دیزلری تیترهدی، منیم هوشوم باشیمدان چیخدی!
گؤزومو آچدیقدا گؤردوم؛ قلئیچی مورتوض اوزومه سو چیلهییر. کئفلی ایسکندر ایسه چیلتیک چالاراق شن بیر ماهنی اوخویور. اویان-بویانا باخدیم. اؤزومو اولدوقجا گؤزل بیر یئرده گؤردوم. چاشقین-چاشقین سوروشدوم:
- بیز هاراداییق؟!
- جنّتدهییک!.. سانیرام، مأمورلار ملگین سؤزونو ترسه ائشدیب بیزی جهنّم یئرینه جنّته گتیریبلر- دئیه قلئیچی مورتوض یانیت وئردی.
کئفلی ایسکندر ماهنی اوخوماغینی کسدی:
- یوخ! ترسلیک اولماییب. منجه، ساتیراچی اولدوغوموزدان تانری دا بیزیمله ظارافات ائلهمک ایستهمیش!
یولداشلارین سؤزلری بئینیمه باتمادی. یئنه اویان-بویانا باخدیم. بیردن گؤزوم او یاخینلاردا گزن بیر گؤزتچییه دوشدو. چاغیردیم:
- آی قارداش!..آی قارداش!.. بورا جنّتدیرمی؟
گؤزتچی بیزه یاخینلاشدی:
- سیز ده ایرانلیسینیزمی؟!
اوچوموز بیرگه سسلندیک:
- هه! سیز هارادان بیلدینیز؟!
گؤزتچی گولومسوندو:
- بورا جهنّمدیر آنجاق بیلمیرم نییه هر یئنی گلن ایرانلی بورانی جنّت سانیر؟!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
قوتور ایت
دوکتور جئری
نئچه واخت ایدی اؤرت باسدیر ماحالینین باش کندی
- ترسآوا بؤیوک بیر فلاکته اوغرامیشدی. هارادانسا بیر آزغین مئیمون تاپیلیب کندین اکینهجکلرینی یئره سورتمگه
باشلامیشدی. اهالینین فیکرینجه، دوشمنلر
اؤرت باسدیر ماحالینین ایقتیصادیاتینی کورلاماق اوچون بو مئیمونو ترس آوایا
آزدیرمیشدیلار. بو فلاکته قارشی ترسآوا باشچیلارینین تدبیرلری ایشه یارامایینجا،
کاتتا ایسلام چارهسیز قالاراق شیخ آغانین حوضورونا چاتیب گؤستریش ایستهدی. شیخ
آغا قاشلارینی چاتاراق درین بیر دوشونجهیه دالدی. بیردن قاش-قاباغی آچیلدی:
- گئدین قلئیچی مورتوضون یانینا. بو یولسوزون
عؤهدهسیندن تکجه او گله بیلر!
یاریم ساعات سونرا، کاتتا ایسلاملا نئچه آغ
ساققال قلئیچی مورتوضون قاپیسیندا دایانمیشدی. هاندان-گئجدن یاراقلانمیش قلئیچی مورتوض ائودن
ائشیگه چیخدی. چیگنینده بیر توفنگ، یانیندا ایسه هئیوهره بیر قوتور ایت وار ایدی.
برابرجه اووون سوراغینا گئتدیلر. مئیمون گوندوزلری کندین قیراغیندا اولان هوندور
چینار آغاجینین باشیندا گیزلهنیردی. آغاجین دبینه یئتیشنده، قلئیچی مورتوض
توفنگی کاتتا ایسلاما وئرهرک دئدی:
- من آغاجا چیخیب مئیمونونو یئره آتاجاغام. ایت،
مئیمونو زورلا-زورلایا اؤلدورهجکدیر!
کاتتا ایسلام شاشیردی:
- بئله ایسه توفنگ نهیه گرهک دیر؟!
قلئیچی مورتوض میزیلدادی:
- آللاه ائلهمهمیش، مئیمون منی آشاغی آتسا،
سیز ایتی ووراسیز!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر
کوپی برابر اصل
خوجالی فاجیعهسینین 27.نجی ایل دؤنومونده،ائرمنیستانین باش ناظیری نیکول پاشینیان ایراندا، رسمی سفرده اولوب. ایران طرفینین سؤزچوسو دانیشیقلار سیراسیندا،" ما با شما اشتراکات فراوانی داریم! " دئینده، ائرمنی طرفی گولومسهیهرک دئییب:
- شکسته نفسی نفرمایید، شما عین ما هستید!
*
وئریلن خبره گؤره گؤروشلرین سونوندا، ائرمنیستانین باش ناظیری درین تشکورلرینی بیلدیرمک اوچون تاریخی آغدام جامع مسجدینین شکیللرینی ایران طرفینه هدیه وئریب:
بؤلوم: آجی گولوشلر
یاساق آرزولار
دوکتور جئری
اوستاد دفترینین کیتاب ائوینده اوتورموشدوق. دانیشیقلار آراسیندا، دریندن بیر سولوق آلاراق دئدیم:
- صاباح، اسفندین ایکیسی، دونیالیق آنادیلی گونودور. کئشگه بیر سالون اولایدی ییغیشاردیق بو گونو قوتلایاردیق.
بو آندا قاپی آچیلیب ایکی "آدی یوخ" برادر ایچری گیردی:
- اؤلکهنین میللی گوونلیگی تهلوکهیه دوشمهسین دئیه سیزدن ایستهییریک صاباح هر چئشید ییغینجاقدان چکینهسینیز!
اوستاد دفتری چاش-باش منیم اوزومه باخدی:
- رحتملیک موللا نصرالدین دئمیشلی، آدی یوخ برادرلر بیزیم آرزولاریمیزین ایگینی* ده آلیرلار!
* ایشارهدیر موللا نصرالدینین بو حئکایهسینه:
موللا ائوده اگلشمیشدی. اورگیندن گئچدی: بیر کاسا آش اولسایدی چوخ یاخشی اولاردی. بو آندا قاپی چالیندی. گئتدی گؤردو، قونشونون قیزیدیر. الیندهکی کاسانین موللایا اوزاداراق دئییر: آنام خستهدیر، سیز آش پیشیرمیشسینیزسه بیر کاسا دا بیزه وئرین. موللا اؤز-اؤزونه دئدی: بیزیم قونشولار آرزولاریمیزین ایگین آلیرلار!
بؤلوم: حیكایه و گولمهجهلر