+0 به‌ین
آدام اولماق ایسته‌میرم!
دوکتور جئری
شئخیمیزین اوغلو شهرام اوچ ایل ایدی أیری- بوروق ایداره‌سینه سوخولموشدو؛ (داها دوغروسو سوخدورولموشدو) هله آدام اولمامیشدی.
شئخیمیز اوتاقدا وار- گل ائده‌رک دئیینیردی:
- میرزه حبیبین اوغلو آدام اولدو!..شیخ آغانین اوغلو آدام اولدو!..حاجی ایسلامین اوغلونون آدی نه‌دیر؟!..
شهرام میزیلدادی:
- حوججت!..
- هه.. حوججت!.. بورنونو چکمه‌یی باجارمیردی.. ایندی باخ!.. بیر ایل اولماز ایداره‌یه سوخولوب آیاغی‌نین آلتیندا اوچ یوز میلیونلوق ماشین وار ، شهرین باشیندا بیر میلیاردلیق ائو آلیب... بؤیوک بیر آدام اولوب.. بیلمیرم سن اورادا نه غلط دارتیرسان؟!..
شهرام باشینی آشاغی سالدی:
- آتا.. واللاه بیللاه ایداره‌ده، ایت الیندن سوموک گمیرمک اولمور!..
شئخیمیز بو یانیتدان کؤپوردو:
- دئگینن چیخاریم یوخدور!.. دئگینن الیمدن گلمیر!.. دئگینن...
شهرام یئریندن داشلاندی، اوتاقدان چیخا-چیخا:
- آتا.. من آدام اولماق ایسته‌میرم..ال چکین! - دئییب قاپینی چیرپدی.
!Adam olmaq istəmirəm
Dr. Jery
Şeyximizin oğlu Şəhram üç il idi Əyri- buruq idarəsinə soxulmuşdu; (daha doğrusu soxdurulmuşdu) hələ adam olmamışdı.
Şeximiz otaqda var- gəl edərək deyinirdi:
- Mirzə Həbibin oğlu adam oldu!..Şıx Ağanın oğlu adam oldu!..hacı İslamın oğlunun adı nədir?!..
Şəhram mızıldadı:
- Hüccət!..
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
آذربایجان مسئله‌سینده سعدی شیرازی‌نین روْلو
دوكتور جئری
ایران ایسلام دئوریمیندن سونرا، آذربایجان توركلری‌نین میلّی - اینسانی حاقّلارینی الده ائده بیلمه‌دیكلری‌نین ندنینی آراشدیردیقدا، اؤنجه‌لری بونو پهلوی دؤنمیندن بعضی سوروملولارین بئیینلرده تورتالانیب قالمیش شوْوئنیستی دوشونجه‌لرله باغلی بیلیردیم آنجاق سون واختلاردا اینجه‌له‌مه‌لریم سونوجا واریب سوچسوز اینسانلارین بابالینی یودوغومدان پئشمانلیق دویدوم. آنلادیم؛ آذربایجان توركلری‌نین میلّی ایستكلری‌نین یولونا شاتیر اوزادان بونلار یوخ، بلكه شئیخ مصلح‌الدین سعدی شیرازی ایمیش!
سعدی شیرازی كیمدیر؟
سعدی شیرازی، اورتاچاغ فارس ادبیاتی‌نین أن گؤركملی شاعیر، یازیچی، دوشونورلریندن اولوب اونون گولوستان كیتابی، اسكی‌دن بری، مكتب‌خانالاردا، قوتسال قورآن كیتابی ایله یاناشی اؤیره‌دیلیب اؤیودلو سؤزلری توپلومدا اویقولانماغا چالیشیلمیشدیر. ایراندا، گولوستان كیتابینا اینانلارا سعدی اویومجولاری دئییلیر....
اولا بیلر سوروشاسانیز؛ سعدی شیرازی‌نین نه ایلیشكیسی وار آذربایجان مسئله‌سینه؟!...
آچیقلاییرام:
فارس تاریخینده سوركلی ادب‌سیز، بیر كیشی‌دن دانیشیلیب. بو كیشی ادب اولماق اوچون، اون ایل رضاشاهین تورمه‌لرینده دوستاق اولوب ایكینجی دونیا ساواشی سیراسیندا آزادلیغا بوراخیلاراق تبریزه گئدیب آذربایجان میلّی حؤكومتینی قورموشدو. بو پیس كیشی‌نین آدی سئیید جعفر پیشه‌وری ایدی.
پیشه‌وری بیر ایل‌لیك حؤكومتی سوره‌سینده، ایران اؤلكه‌سینه یاراشمایان چوخ پیس ایشلره ال وورموشدو. اؤرنك اولاراق او:
- ایران چرچیوه‌سینده اؤزأرك آذربایجان حؤكومتی یاراتمیشدی.
- توركجه‌نی آذربایجانین دؤولت دیلی اعلان ائتمیشدیر.
- آذربایجانا میلّی مجلیس، میلّی اوردو، میلّی پول یاراتمیشدی
- مدرسه‌لرده آنادیلی‌نین اوخونماسینی ایجباری ائله‌میشدی.
- خالیصه یئرلری كندلیلرین آراسیندا بؤلوشدورموشدو.
- آذربایجان موسیقی، تئاتر، ادبیاتینی یئنی‌دن دیرچلتمیشدی.
- آذربایجان میلّی اونیورسیته‌سی‌نین تملینی قویموشدو.
- وئرگیلری آذربایجانا خرجله‌ییب تهرانا گؤندرمه‌میشدی.
- آذربایجان كند- شهرلری‌‌نین آوادانلیغینا چالیشمیشدیر.
- توركجه درگی - قزئتلر بوراخمیشدی.
- قادینلارین كیشیلرله برابر سس وئرمه حوقوقونو رسمیّیته تانیمیشدی.
- ایران آنایاساسیندا آسیلی قالان ایالتی - ویلایتی انجمنلری قانونونو یورولوگه سالمیشدی.
......
سعدی شیرازی‌نین اویومجولاری پیشه‌وری‌نین بو پیس ایشلرینی گؤردوكده دریندن سارسینتی گئچریب اؤزولموشلر. اونلار ال - اله وئره‌رك (دونن دوست، بو گون دوشمن) آمریكانین یاردیمی ایله آذربایجانا سالدیریب اؤلدوره‌نی اؤلدوروب، اؤلدورمه‌ینی دیدرگین یاخود سورگون ائله‌میشلر. اونلار، پیشه‌وری‌نین پیس ایشلری‌نین ائتكیسینی نئجه آذربایجاندان سیله‌جكلرینی ده دوشونموشلر آنجاق عاغیللاری بیر یئره چاتمایینجا گولوستان كیتابیندان فال آچمیشلار:
بیلگه لوقماندان، " ادبی كیمدن اؤیرندین؟ " دئیه سوروشدوقدا، "ادب‌سیزلردن اؤیرندیم" دئمیشدی."بئله‌كی، بونلارین نه‌لری منه خوش گلمه‌دیسه اونلاری ائتمكدن چكیندیم".
سعدی اویومجولاری فاللارینا چیخان اؤیكونو اوخودوقدا سئوینجدن چیرتیك چالا- چالا پیشه‌وری‌نین پیس ایشلرینی آذربایجاندان سیلمه‌یه باشلاییب قالاق-قالاق یاندیریلان كیتاب تونقالی‌نین باشیندا آند ایچمیشلر؛ سونسوزادك آذربایجانی پیشه‌وری‌نین گؤردوكلری پیس ایشلردن اوزاق ساخلاسینلار.
Azərbaycan məsələsində Sədi Şirazinın rolu
Dr.Jery
Iran islam devrimindən sonra, Azərbaycan türklərinin milli - insani haqqlarını əldə edə bilmədiklərinin nədənini araşdırdıqda, öncələri bunu Pəhləvi dönmindən bəzi sorumluların beyinlərdə tortalanıb qalmış şovenisti düşüncələrlə bağlı bilirdim ancaq son vaxtlarda incələmələrim sonuca varıb suçsuz insanların babalını yuduğumdan peşmanlıq duydum. anladım; Azərbaycan Türklərinin milli istəklərinin yoluna şatır uzadan bunlar yox bəlkə şeyx Müsləhəddin Sədi Sirazi imiş!
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
اوغرولارین اوغروسو
دوكتور جئری
سؤز، یول‌كسنلردن، اوغرولاردان دوشموشدو. اوستاد دفتری دئدی:
- اسكیلرده، بیزیم كندین یولوندا بیر اوغرو وار ایدی؛ گلیب-گئدهنین وار- یوخونو سویوب مینیكینی الیندن آلیب یایاق یولا سالاردی..
دوداغیمی بوزوب،
- بو بیر شئی دئییل كی!..- دئدیم.
اوستاد پرریخته(فرهیخته) سؤزون جیلوونو الینه گئچیردی:
- بیزیم كندین یولونداكی اوغرو، گلیب-گئدهنین وار-یوخونو، مینیكینی اللریندن آلماغا یئتینمه‌ییب شورتدان باشقا بوتون پالتارلارینی اگینلریندن چیخاردیب چیپلاق یولا سالاردی..
بورنومدان، ه‌ی‌ی‌ه‌ه..كیمی بیر سس چیخارداراق،
- بو بیر شئی دئییل كی!...-دئدیم.
پروفسور نصرالدین سؤزه قاریشدی:
- بیزیم كندین اوغروسو دا، سیزینكی كیمی گلیب-گئدهنین وار-یوخونو، مینیكینی، پالتارلارینی الیندن آلاردی بو فرق ایله، شورتا بئله رحم ائله‌مزدی؛ كندلری تومانچاق، چیپلاق یولا سالاردی..
هیرنایا- هیرنایا،
- بو بیر شئی دئییل كی!..- دئدیم.
- بو بیر شئی دئییل! .. بو بیر شئی دئییل!.. سن بویور گؤرك سیزین كندین اوغروسو نه چئشید ایدی؟!..- اؤفكه‌له‌نن پروفسور نصرالدین ایدی.
كؤكسومو اؤتوره‌رك سؤزه باشلادیم:
- بیزیم كندین یولونداكی اوغرو، كندلیلرین وار-یوخونو، مینیكینی، پار-پالتارینی، شورتونو اللریندن آلاندان سونرا بیلیرسینیز نه ائدردی؟
اوستاد دفتری:
- كؤتك ووراردی؟!
- یوخ، اوندان دا پیس!
اوستاد پرریخته:
- باشلارینا پیس ایش گتیرردی؟!
- یوخ، اوندان دا پیس!!..
پروفسور نصرالدین:
- اؤلدورردی؟
- یوخ، اوندان دا پیس!!
-....
سوسدوقلارینی گؤرونجه، اؤزوم آچیقلادیم:
- آدلارینی اللریندن آلاردی..
اوستاد پرریخته پرت اولدو:
- سنین ده میرتی‌نین باشی یاریم دیر دوكتور! آدی دا الدن آلماق اولار؟!!..
سرتجه:
- سن اؤلمه، اؤزوم اؤلوم دوز دئییرم اوستاد!...- دئدیم، آردیندا:
- بیزیم كندلیلرین، قاباقجا آدلاری تورك ایدی.. آدلاری اوغورلاندیقدان سونرا بیر سوره آدسیز قالدیلار.. بیلیرسینیز؛ بو چاغدا آدسیز- كیملیكسیز یاشاماق اولمور..سونوندا آغ‌ساققاللار ییغیشیب گیجیل بازارینا گئتدیلر.. گجیل بازارینی تانیییرسینیز؟..
بیر آغیزدان:
- تانیییریق..- دئدیلر.
- گجیل بازاری‌نین كسروی راستاسی واردیر،؛ بورادا هر چئشید آد ساتیلیر، بیزیمكیلرده گئدیب بو راستادان ایشلنمیش بیر آد آلیب سئوینه-سئوینه گئری دؤندولر...
دوستلار چاشقین- چاشقین سوروشدولار:
- آد نه ایدی؟!
مندیلیمله آلنیمین ترینی سیله- سیله میزیلدادیم:
- آذری..
Oğruların oğrusu
Dr.Jery
Söz, yolkəsənlərdən, oğrulardan düşmüşdü. Ustad Dəftəri dedi:
- Əskilərdə, bizim kəndin yolunda bir oğru var idi; gəlib-gedənin var- yoxunu soyub minikini əlindən alıb yayaq yola salardı..
Dodağımı büzüb,
- Bu bir şey deyil ki!..- dedim.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
نئجه یازمایاق؟
دوکتور جئری
اؤدوللو یاریش:
آشاغیداکی سؤزجوکلرده، هانسی سیرانین یازیلیشی یانلیش‌دیر؟
1- ؟ 2- ؟ 3- ؟
(سورغونو دوغرو اولاراق یانیتلایانلارا، بیر عدد باهار آزادی سیککه‌سی وئریله‌جکدیر.)
1- صاحب 2- ساحب 3- صاحیب
1- صحبت 2- سوحبه‌ت 3- صؤحبت
1- صبر 2- سه‌بر 3- صبیر
1- صندوق 2- سندووق 3- صاندیق
1- عمر 2- عومر 3- عؤمور
1- حقه‌باز 2- حوقه‌باز 3- حوققاباز
1- محتاج 2- موحتاج 3- مؤحتاج
1- محاکمه 2- موحاکمه 3- موحاکیمه
1- مسلمان 2- موسلومان 3- موسلمان
1- معلم 2- موعلم 3- موعللیم
1- منتظر 2- مونته‌زر 3- مونتظیر
1- طلاق 2- ته‌لاق 3- طالاق
1- ظلم 2- زلم 3- ظولم
1- فاصله 2- فاسله 3- فاصیله
1- محال 2- مه‌حال 3- ماحال
...
سورغونون یانیتی:
بیرینجی سیرداکی سؤزجوکلرین یازیلیشی دوزدور؛ فارسلار کیتابلاریندا بئله یازارلار.
ایکینجی سیرداکی سؤزجوکلرین یازیلیشی دوزدور؛ کوردلر کیتابلاریندا بئله یازارلار.
اوچونجو سیرداکی سؤزجوکلرین یازیلیشی یانلیش‌دیر. تورکلر کیتابلاریندا بئله یازارلارسا، کیتابلاری‌نین باسیلماسینا (بیرینجی سیراداکیلار کیمی یازیلمایینجا) ایجازه وئریلمه‌ییب، وئریلمه‌یه‌جکدیر.
سورغونو دوغرو اولاراق یانیتلایانلار، اؤدوللرینی بورادان یوکله‌یه بیلرلر.
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
ایكی اوشاق یئتمز!
دوكتور جئری
آنلاشمازلیق
هردن بئله گؤرونور؛ میللت ایله دؤولت بیر بیری‌نین سؤزونو آنلاماقدا چتینلیك چكیر! دونن قونشوموز كبلایی خوجا وئردی‌نین نوه‌سی‌نین آد قویماسی ایدی. كوچه‌ده قارشی قارشی‌یا گلدیك. سوروشدوم:
- كبلایی! اوشاغین آدینی نه قویدونوز؟
دؤشونو قاباغا وئردی:
- امیر محمد علی
- امیر محمد علی؟!!
- هه!.. گله‌جكده جمعیتیمیز آزالماسین دئیه بیزده دؤولتین نیداسینا لبئیك دئیه‌رك اون ایلدن سونرا نوه صاحیبی اولوب آدینی امیر محمد علی قویدوق!
باشیمی توولاییب دئدیم:
- كبلایی! دؤولت دئییب؛ دؤرد-بئش اوشاق دونیایا گتیرین نه اوچ-دؤرد اوشاغین آدینی بیری‌نین اوزه‌رینه قویون!...
جمعیتیمیزین آرتماسی‌نین یولو
جمعیتین گئت‌گئده آزالماسی اؤلكه باشچیلاریمیزی دریندن قورخویا، قایغی‌یا سالاراق چئشیدلی یوللارلا میللتی دوغوم-دوغوشا شیرنیكدیرمگه چالیشیرلار. بو دوغرولتودا، بیزده، بیر اؤنری ایله بو سورونون اورتادان قالخاماسینا یاردیمچی اولماق ایسته‌ییریك:
اؤنری:
قبیرداشی كیمی، كفن كیمی، مؤهور-تسبئح كیمی، چادیرا كیمی، قیبله‌نوما كیمی، تومان‌باغی كیمی، دیش‌قوردالایان كیمی، ساققال‌داراغی كیمی، ركعت‌سایان تزگاهی كیمی، دوندورما چؤپو كیمی ... دؤولت، آغازاده‌لرین بیرینه تاپشیرسین جمعیتمیزین آزالماسینین قاباغینی آلماق اوچون چیندن، چین‌اوشاغی وارید ائله‌سین...
آج اینسان
چوخلو یوردداشلاریمیز دوشونورلر؛ جمعیتیمیزین آزلماسی‌نین ندنی یوخسوللوق‌دور، فقر‌دیر. بو دوشونجه‌نین یانلیش اولدوغونو، برزیل‌لی بیلگین دوكتور خوزه دو كاسترو، "آج اینسان" كیتابیندا بیلیمسل آچیدان قانیتلامیشدی. خوزه دو كاسترو بیر دئنه‌مه‌ده آغیرلیق، اوزونلوق، ساغلاملیق باخیمیندان عینی اولان ایكی بؤلوك سیچانی؛ بیرینجی بؤلوگو آج، ایكینجینی بؤلوگو توخ ساخلایاراق یوخلامیشدی. بیر سوره سونرا، او، اینانیلمازجاسینا، آج سیچانلارین چوخالماسینا، توخ سیچانلارین آزالماسینا، هردن ده سونسوز، دوغماز دوروما دوشدوگونه تانیق اولموشدو. او كیتابیندا بو سونوجا وارمیشدی: آج اینسان چوخ بالالار!..
بو آراشدیرمادان آنلاشیلیر، اؤلكه‌میزین جمعیتی‌نین آزالماسینین قاباغینی آلماق اوچون میللت یوخسوللوغا، فقره سوروكلنمه‌لی‌دیر. البتته دانماق اولماز، بو یؤنده سوروملولار بؤیوك آددیملار آتیب، آتماقدادیرلار...
هامی دوغماغا ایره‌لی!
جمعیتیمیزین آزلماسی‌نین قاباغینی آلماقدا آغالار، خانیملار چیگین-چیگینه چالیشماقدادیرلار. دونن خسته‌خانایا بیر آغانی گتیرمیشدیلر، یانچیلاری تلم-تله‌سیك سوروشوردولار:
- آغالارین دوغوم اوتاغی هانسی‌دیر؟!
هامی شاشیردی:
- آغادا دوغارمی؟!...
یانچیلاری برانكاردی توولا ایته‌له‌یه‌رك:
- آغامیز باهالیق آلتیندا دوغماقدادیر!..-دئدیلر.
نییه جمعیتیمیزی چوخالتماق ایسته‌ییریك؟
دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، یئر آلتی، یئر اوستو سولارین قورویوب اؤلكه سوسوز بیر چؤللوگه دؤنوشه‌جكدیر.
دئییرم: دوز دئییرلر !
دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، نئفت-گاز یاتاقلاریمیز قورتولاجاقدیر.
دئییرم: دوز دئییرلر !
دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، چئوره كورلانیب، مئشه- اورمانلاردان، یابانچی حئیوانلاردان بیر ایز- توز قالمایاجاقدیر.
دئییرم: دوز دئییرلر!
دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، یئرلی دیل، كولتورلر آرادان گئدیب تاریخدن سیلینه‌جكدیر.
دئییرم: دوز دئییرلر!
دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا، ایش یئرلری بوس-بوتون قاپاناجاقدیر.
دئییرم: دوز دئییرلر!
دئییر: دئییرلر؛ اللی ایل سونرا،.................
یورولور؛ دئییر: بئله ایسه نییه گره‌ك ایندیدن اللی ایل سونرایا جمعیتیمیزی چوخالتماق فیكرینده اولاق؟
دئییرم: چوخ آدام بیزه لعنت اوخوسون!
Iki uşaq yetməz!
Dr.Jery
Anlaşmazlıq
Hərdən belə görünür; millət ilə dövlət bir birinin sözünü anlamaqda çətinlik çəkir! Dünən qonşumuz kəblayı Xucaverdinin nəvəsinin ad qoyması idi. Küçədə qarşı qarşıya gəldik. soruşdum:
- Kəblayı! uşağın adını nə qoydunuz?
döşünü qabağa verdi:
- Əmir Məhəmməd Əli
- Əmir Məhəmməd Əli?!!
- Hə!.. gələcəkdə cəmiyyətimiz azalmasın deyə bizdə dövlətin nidasına ləbbeyk deyərək on ildən sonra nəvə sahibi olub adını Əmir Məhəmməd Əli qoyduq!
Başımı tovlayıb dedim:
- Kəblayı! dövlət deyib; dörd-beş uşaq dünyaya gətirin nə üç-dörd uşağın adını birinin üzərinə qoyun!...
بؤلوم: ساتیریک یازیلار
+0 به‌ین
ایراندا دئموكراسی یوخدور
دوكتور جئری
قار- بورانین الیندن تئیمور آغانین قهوه‌خاناسینا قیسیلمیشدیق. ایستی چای جانیمیزی قیزدیریركن، سیجاق دارتیشمادا بئینیمیزی ایسیتمكده ایدی. دارتیشما قونوسو؛ دئموكراسی ایدی.
اوستاد دفتری سؤزون جیلوونو الینه آلمیشدی:
- دئموكراسی، یوردداشلارین رول آلدیغی حؤكومت بیچیمی‌دیر. یوردداشلار دوغرودان یا تمثیلچیلری آراجیلیغی ایله حؤكومتده یئر آلا بیلرلر. دئموكراسی، توپلومداكی؛ سیاسی، ایقتیصادی، دینی، كولتورل، ائتنیك، یاسال ائشیدلیك قونولاریندا اؤنه چیخان بیر آنلاییش‌دیر. یاسال ائشیدلیك، اؤزگورلوك و حوقوقون اوستونلوگو دئموكراسی‌نین ان اؤنملی عونصورلری‌دیر. دئموكراسی، یونانجا دئموكراتییا سؤزجوگوندن گلیر، خالق ایداره‌سی آنلامیندا‌دیر....
اوستاد پرریخته (فرهیخته‌یی سابیق) اوستاد دفترینین سؤزونو كسدی:
- اوستاد ریجا ائدیرم، بوندان بئله دانیشیقلارینیزدا دئموكراسی یئرینه "فرهنگستان زبان فارسی"-نین اؤنردیگی "مردم سالاری" سؤزونو ایشله‌ده‌سینیز.
پروفسور نصرالدین چاشقینلیقلا الینی الی‌نین اوستونه تاپدایاراق اوزونو اوستاد پرریخته‌یه توتدو:
- ایلك كزدیر گؤرورم؛ " فرهنگستان زبان فارسی" قارشیلیق اولاراق یابانچی بیر سؤزه، اویغون بیر سؤزجوك تؤره‌دیب؛ "مردم سواری"..."مردم سواری"... نه گؤزل!.. نه آنلاملی!..
اوستاد پرریخته حیرصدن دوداغینی بوزدو. اوستاد دفتری سؤزلری‌نین آردینی توتماق ایسته‌دیكده، بایاقدان میزین باشیندا اگله‌شیب آلتدان- آلتدان بیزی سوزه‌رك سؤزلریمیزه قولاق آسان بیر ساققالی كیشی دارتیشمایا قاتیلدی:
- ایراندا دئموكراشی یوخدور...
بیر بیریمیزین اؤزونه باخدیق. ساققالی كیشی هئچده "برادر"-لره اوخشامیردی. او بورونو چكه-چكه آرتیردی:
- ایراندا دئموكراشی اولشایدی؛ اوتوژ میلیون مؤهتادین ، مجلیشده بیرجه دنه نوماینده‌شی اولاردی، حق- حوقوقلاریندان دیفاع ائله‌شین...
Iranda demokrasi yoxdur
Dr.Jery
Qar- boranın əlindən Teymur ağanın qəhvəxanasına qısılmışdıq. İsti çay canımızı qızdırırkən, sıcaq dartışma da beynimizi isitməkdə idi. Dartışma qonusu; demokrasi idi.
Ustad Dəftəri sözün cilovunu əlinə almışdı:
- Demokrasi, yurddaşların rol aldığı hökümət biçimidir. Yurddaşlar doğrudan ya təmsilçiləri aracılığı ilə hökümətdə yer ala bilərlər. Demokrasi, toplumdaki; siyasi, iqtisadi, dini, kültürəl, etnik, yasal eşidlik qonularında önə çıxan bir anlayışdır. yasal eşidlik, özgürlük və hüququn üstünlüyü demokrasinin ən önəmli ünsürlərindəndir. demokrasi, Yunanca demokratiya sözcüyündən gəlir, xalq idarəsi anlamındadır....
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
محرم‌لیک خاطیره‌لری
دوکتور جئری
سیزین دده‌ز یوخدور؟!
محرم‌لیکده، آتام گئجه‌لری مسجیده گئدنده، یالوار-یاخارلا اتگیندن آسلاناراق منی‌ده یانیجا آپارماسینی ایسته‌یردیم. آتام،"مسجید اوغول- اوشاق یئری دئییل" دئسه‌ده آغلاما- سیزلامالاریم اوره‌گینی یومشالدیب منی ده اؤزو ایله آپاراردی. مسجیدیمیزین قوللوقچوسو، مشدی تاروئردی قاپی آغزیندا دایانار، تکجه بؤیوکلری ایله گلن اوشاقلاری ایچری بوراخاردی. ایچری‌یه اؤتورولمه‌ین اوشاقلار ایسه پئنجره‌لرین بارماقلیقلاریندان یاپیشاراق، زنجیر وورانلارا، سینه وورانلارا باخاردیلار. بیر گون اوشاقلار مشدی تاروئردی‌نین گؤزون ایراق گؤرونجه مسجیده دولموشدولار. موللا عاشورا احوالاتیندان دانیشیرکن اونلار بیر-بیری ایله شوخلوق ائدیب گولوشوردولر. سونوندا موللانین دؤزومو توکه‌نیب اوشاقلارین اوستونه چیمخیردی:
- سیزین دده‌ز یوخدور؟!
سونرا گؤزو ایله مسجیدین دؤرد بوجاغیندا مشدی تاروئردینی آختاراراق ائکلدی:
- مشدی! بوندان بئله دده-ننه‌سیزلری قویما گلسین مسجیده!...
موللا نه دئییر؟!
مسجیدیمیزین قوللوقچوسو، مشدی تاروئردی، آغزی پیس بیر کیشی ایدی. بیر گون، موللا موسلومون بالالاری احوالاتینی دانیشیرکن، قادینلار مسجیدین یاریم‌قاتیندا چیغیر-باغیر سالاراق سسینی بوغوردولار. بو دورومدان اؤفکه‌له‌نن مشدی تاروئردی آیاغا قالخیب قادینلارین اوستونه قیشقیردی:
- کؤپگین قیزلاری دینمه‌یین گؤرک، بو کؤپک اوغلو ـ الی ایله موللانی گؤسته‌ره‌رک- نه دئییر آخی!..
اوشاق ایدیم!
آنام دئییر:
- بالا اوشاقلیغیندا، آتانلا مسجیده گئتمک اوچون گونده زیرین- زیرین آغلایاردین ایندی نییه مسجیده گئتمیرسن؟!
دئییرم:
- آخی آنا، اوندا اوشاق ایدیم!
بنزه‌ر یازیلار:
Məhərrəmlik xatirələri
Dr. Jery
Sizin dədəz yoxdur?!
Məhərrəmlikdə, atam gecələri məscidə gedəndə, yalvar-yaxarla ətəyindən aslanaraq mənidə yanıca aparmasını istəyərdim. Atam,"Məscid oğul- uşaq yeri deyil" desədə ağlama-sızlamalarım ürəyini yumşaldıb məni də özü ilə aparardı. Məscidimizin qulluqçusu, Məşədi Tarverdi qapı ağzında dayanar, təkcə böyükləri ilə gələn uşaqları içəri buraxardı. İçəriyə ötürülməyən uşaqlar isə pəncərələrin barmaqlıqlarından yapışaraq, zəncir vuranlara, sinə vuranlara baxardılar. Bir gün uşaqlar Məşədi Tarverdinin gözün iraq görüncə məscidə dolmuşdular. Molla Aşura əhvalatından danışırkən onlar bir-biri ilə şuxluq edib gülüşürdülər. Sonunda mollanın dözümü tükənib uşaqların üstünə çımxırdı:
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
خبرین یوْخدۇر!
دوكتور جئری
اسكیلر، دؤولت قۇللۇقچۇلارێ ایشه آلێناندا، ائولرینده یئره بیر كۆپه قویلایێب دوْلاناجان رۆشوت آلێب پۇل آشێراردێلار. روایتلرده گلیب؛ خالق آشێرقان بیر قاضی‌نین الیندن حاكیمه شیكایت ائله‌ییرلر. قاضی گؤره‌ویندن اۇزاقلاشدێرێلێر. اوْ كۆپه‌سێنی یوْخلایاركن اؤز- اؤزونه دئییر:
- نه دؤزۆمسۆز خالق‌دیر بۇ خالق! منیم كۆپه‌م دوْلمۇشدۇ، آرتێق بۇندان بئله اوْنلارا ایشله‌یه‌جكدیم. ایندی مجبوردورلار یئنی قاضی‌نین كۆپه‌سینی اوّلدن دوْلدۇرسۇنلار!
*
اسكیلرده، دؤولت قوللوقچولاری كۆپه‌لری دوْلاناجان رۆشوت یئییب پۇل آشێرێردیلارسا؛ بو گۆنكۆ بعضی قۇللۇقچۇلارێن كۆپه‌لری‌نین دیبی یوْخدۇر سانكی؛ یئییب آشێرماقدان دوْیمۇرلار؛ عئینی بیزیم پروْفئسوْر نصرالدین كیمی.
جۇما آخشامی، اۇستاد دفترینین عمه‌سی‌نین اؤلۆمۆنۆن ایل دؤنۆمۆ ایدی. بیزی‌ده ناهارا چاغێرمێشدێ. هامێ دوْیۇب، یئمكدن ال چكسه‌ده پروْفئسوْر نصرالدین باشینێ آشاغێ سالێب الینه كئچه‌نی ایچری اؤتۆرمكده ایدی. موْللا فرضعلی سۆفره‌نین دۇعاسێنی اوْخۇیۇب اكیلمك ایسته‌‌ییردی آنجاق پروْفئسوْرون یئدیگینی آنلایێنجا یئرینده قێورێلێب آچێلێردێ. پروْفئسوْرۇن دوْیماسێ‌نێن اۇزۇنا چكدیگینی گؤرۆنجه یاواشجا بیله‌سینی دۆمسۆكله‌ییب دئدیم:
- أشی .. بیر آز اؤزونو ترپت؛ بلكه دوْیمۇشسان خبرین یوْخدور؟!...
Xəbərin yoxdur!
Yazan: Dr.Jery
Əskilər, dövlət qulluqçuları işə alınanda, evlərində yerə bir küpə quylayıb dolanacan rüşvət alıb pul aşırardılar. rəvaytlərdə gəlib; xalq aşırqan bir qazının əlindən hakimə şıkayət eləyirlər. qazı görəvindən uzaqlaşdırılır. o küpəsını yoxlayarkən öz- özünə deyir:
- nə dözümsüz xalqdır bu xalq! mənim küpəm dolmuşdu, artıq bundan belə onlara işələyəcəkədim. indi məcburdurlar yeni qazının küpəsini əvvəldən doldursunlar!
*
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
بۇ اۇشاق كیمدن‌دیر؟!
دوكتور جئری
شئیخیمیزین اۆچ اوْغلۇ واردێر؛ بیرینجیسی- بهرام، ناسادا اۇزای اۇزمانێ‌دیر. ایكینجیسی- پرهام، كمبریج‌ده پروفئسوْر‌دۇر. اۆچۆنجۆسۆ- شهرام، دارغاشاگیرد‌دیر؛ بیر آیاغێ پوْلیس ایداره‌سینده بیر آیاغێ ایسه دوْستاقدا‌دێر. "بهرام آدلێ بیر ایرانلێ ناسانی دوْلاندێرێر" وئرلیشی تئلئویزیوْندان یاییلاندا شهرامێن بوْینۇنا آفتافا آسێلێب كۆچه- بازاردا گزدیریلمكده ایدی. قزئتلر، كمبریج‌ده‌كی ایرانلی، پروفئسوْر پرهامین باشارێلارێنی باساندا، شهرام چاخێر ایچمك سۇچو ایله محكمه‌نین حیطینده قامچێ یئمكده ایدی.
شهرام پوْخ چێخارداندا، شئیخیمیز كۇف دئییب گؤیه چیخیر، گؤزۆنۆ یۇمۇب آغزێنی آچێر، دیلینه گله‌نی دئییردی:
- آ‌آآی سنین اكیب- دوْغانێ‌نێن آغزێنێ...
آآی سنین مۇشتۇلوغۇنۇ گتیره‌نین دده‌سی‌نین سۆمۆگۆنو...
آی.....
یامان-یوْوۇزلارین بؤیوك حیصه‌سی، شئیخیمیزین آروادێ‌نین پایێ‌ایدی:
- اوْغۇل دوْغان یئرده داش دوْغایدێن..تۆن‌به‌تۆنۆن قێزێ دئه گؤرۆم؛ بو گده‌نین تیكه‌سینی هانسێ كؤپگین قێزێندان یئمیسن... نییه بۇ یئتیم اوْ‌بیری اۇشاقلاریما چكمه‌ییب؟...غوربتده‌كی بالالاریم ایرانین، منیم باشیمی اوجالدان یئرده، بۇ یاراماز بوْیۇمو دیری-دیری یئره سوْخۇر..
یازێق آرواد جێنقێرێنی چێخارتمێر، بۆتۆن بو قاخێنجلارا، دانلاقلارا دؤزۆردۆ.
كئچن آی، شهرام بیری‌نین بۇرنۇنۇ سێندێریب اوْتۇز میلیوْن وئرمه‌لی اوْلدۇ. بللی‌دیر؛ دییه‌نی شئیخمیز وئره‌جك ایدی. بێچاق وۆرسایدێن قانێ چێخمازدێ شئیخیمیزین. قێزدی..قێزدی..برك قێزدی. حیرصینی سوْیوتماسایدێ پاتلایاجاق ایدی. آروادێ‌نێن اۆستۆنه یۇمۇلوب آتدێ سیلله- تپیگین آلتینا. بو كز تیكه سؤزۆندن اؤته‌یه گئتدی:
- ایتین قێزی دئ گؤرۆم بو كؤپك اوْغلو كیمدن‌دیر؟!
آروادین آغزی- بۇرنۇ بیر بیرینه قارێشدێ. آفتافا لۆلۆگو كیمی بۇرنۇندان قان آخێردێ. جانا دوْیدۇ. " وۇرما... وۇرما.. دئییم" دئدی آغلایا-آغلایا.
- تئز اوْل دئ..تئز اوْل دئ.. بو بیج كیمدن‌دیر؟!
آرواد هێچقێرا- هێچقێرا یانێتلادێ:
- شهرام اؤزبه‌اؤز اوْغلۇندۇر شئیخ!... بهرام ایله پرهام اؤزگه‌دن‌دیرلر!!..
***
Bu uşaq kimdəndir?!
Dr.Jery
Şeyximizin üç oğlu vardır; birincisi- Bəhram, NASA-da uzay uzmanıdır. ikincisi- Pərham, Kəmbric-də professordur. üçüncüsü- Şəhram, darğaşagirddir; bir ayağı polis idarəsində bir ayağı isə dostaqdadır. "Bəhram adlı bir Iranlı NASAnı dolandırır" verlişi televizyondan yayılanda Şəhramın boynuna aftafa asılıb küçə-bazarda gəzdirilməkədə idi. qəzetlər, Kəmbricdəki Iranlı, professor Pərhamın başarılarını basanda, Şəhram çaxır içmək suçu ilə məhkəmənin həyətində qamçı yeməkdə idi.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
اۇشاغا كیم آد قوْیمالێ‌دێر؟!
دوكتور جئری
- سردار..
- یوْخ.. امیرمحمدعلی..
- فرمان..فرمان قوْیۇن..
- افشینننن..
- یاشاررررر...
- ...
اۇستاد دفترینین نوه‌سی‌نین آد قوْیما تؤره‌نی ایدی. ائل-طایفا یێغێشێب اۇشاغا آد سئچمكده‌ایدی. هره بیر آد اؤنه‌ریب اؤزۆنو اۇشاغا آد قوْیماقدا حاقلێ سانێردێ. كیمسه ایسه كیمسه‌نین سؤزۆنۆ دینله‌مك ایسته‌میردی. یازێق اۇشاق نئچه ساعات ایدی های-كۆی ایچینده آدێنێ گؤزله‌ییردی.. ایش پێرتلاشاجاق ایدی. هر آغێزدان بیر هاوا چێخێردی. بوْش دارتێشمالارا سوْن وئرمك گره‌كیردی؛ آیاغا قالخدێم:
- آغالار!..خانێملار!.. بیر دقیقه ایجازه وئرین..
چێغێر-باغێر گئت‌گئده كسیلدی...
- آغالار!..خانێملار...ایسته‌ییرسینیز بیله‌سینیز كیم گره‌ك اۇشاغا آد قوْیسۇن؟!
اۇستاد دفتری یئرینده دیكلندی، قوْناقلار:
- یوْْوْوْخ!...- دئدیلر.
بارماغێملا اۇستاد دفترینی گؤسته‌ره‌رك- اۇستاد دفترینین گؤزلری‌نین ایچی گۆلدۆ- دئدیم:
- اۇستادێن دیوار بیر قوْنشۇسۇ!!
اۇستاد دفتری پرت اوْلدۇ:
- سنینده مێرتێ‌نێن باشێ یارێم دێر هااا!..-دئدی.
هامێ گۆلۆشدۆ...
- یوْخ..یوْخ... ظارافات ائله‌میرم اۇستاد، دۆز دئییرم...
سوْنرا اۆزۆمۆ قوْناقلارا تۇتۇب سوْرۇشدۇم:
- بیز تۆرك دئییلیك‌می؟
هامێ سس سسه وئره‌رك:
- نییه تۆركۆك..
- دیلیمیز تۆركۆ دئییل‌می؟
- نییه تۆركۆدۆر...
راحات بیر نفس چكیب سؤزۆمۆن آردینی تۇتدۇم:
- بیز تۆرك اوْلا-اوْلا..دیلیمیز تۆركۆ اوْلا-اوْلا.. دیوار بیر قوْنشۇمۇز فارسلار، او تایدا ایسه رۇسلار بیزه، دیلیمیزه آذری آدێ قویمایێبلارمێ؟!
كیمسه‌دن سس چێخمادێ آنجاق باش ایله اوْنایلایانلار اوْلدۇ.
- دۆزۆنۆ دئیین؛ بیز اؤزومۆزۆ هر یئرده قونشولاریمیزین قۇیدۇغۇ آدلا تانێتدێرمایێرێق‌مێ؟!
-....
- میللتیمیزه، قوْنشو میللتلر آد قوْیان یئرده، بللی‌دیر؛ اوشاغێمێزدا دیوار بیر قوْنشۇمۇز آد قویمالێ‌دێر... بئله دئییل‌می؟!..
یئنه كیمسه‌دن سس چێخمادێ. اۇستاد دفتری دالغێن-دالغێن اوْغلۇنۇ یانێنا چاغێرێب نمنه‌لر قۇلاغێنا پێچێلدادێ. اوْغلان جلد ائشیگه چێخێب آز سوْنرا گئری دؤندۆ:
- اۇشاغێن آدێ سئچیلدی!...
قوْناقلار بیرلیكده:
- آدێ نه اوْلدۇ؟!
- عجم
اۇستاد دفترینین دیوار بیر قوْنشۇسۇ كۆرد اولمالێ ایدی!...
Uşağa kim ad qoymalıdır?!
Dr.Jery
- Sərdar..
- yox.. Əmirməhəmədəli..
- Fərman..Fərman qoyun..
- Əfşinnnn..
- Yaşarrrrr...
- ...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
دیل‌سیز پایێز
دوکتور جئری
آلتمێش سککیز پایێز کئچیر مین اۆچ یۆز پیشه‌وری‌دن. اوْخۇل سیس ایچینده‌دیر... زنگ چالێنێر...
اؤیرتمن کیلاسا گیریر. صینیف باشێ الینی ماسایا تاپدایێر:
- قالخێن!
اؤیرتمن باشێ ایله ایشاره ائدیر. یئنه ماسا تاپدانێر:
- اوْتۇرۇن!
صینیف‌باشێ اۇجا- اۇجا اوْخۇیۇر:
- فارسی
- حاضێر..
- دینی
- حاضێر..
- ریاضی
- حاضێر..
- آنا دیلی
- ...
- آنا دیلی
- ...
اؤیرتمن باشێنێ قالدێرێر، گؤزلری چیسکینلی‌دیر:
- آنا دیلینی دفتردن پوْزۇن... بو ایل‌ده قویمادێلار مدرسه‌یه گلسین...
Dilsiz payız
Dr.Jery
Altmış səkkiz payız keçir min üç yüz Pişəvəridən. oxul sis içindədir... zəng çalınır...
Öyrətmən kilasa girir. Sinif başı əlini masaya tapdayır:
- qalxın!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
حیرصیم سوْیۇدۇ...
دوكتور جئری
قادێن ایچری گیرجك زیل سسینی آتدێ باشێنا:
- هانێ كؤپك اوْغلۇ آغایی رئیس؟!...
گؤزتچی اوْداجێغێندان باشێنی چێخارتدێ:
- خانێم نه چێغێر-باغێر سالمێسێز!... بۇرا ایداره‌دیر!... بۇیۇرۇن ائشیگه..بۇیۇرۇن ائشیگه...
قادێن گئری دؤندۆ. گؤزلرینی بره‌لتدی. اؤفكه ایله چلیگینی یئره تاپدایا-تاپدایا قێشقێردێ:
- سن هاردان چێخدێن كۆچۆك!... بیلمیرسن ایته داش آتاندا هاببێلدار!...
گؤزتچی خێپ كسدی. سس- كۆی‌یه ایشچیلر اوْتاقلاردان دێشارێ‌یا تؤكۆلۆشدۆلر:
- نوْلۇب...نوْلۇب؟!
قادێن ایشچیلره چؤندۆ:
- كؤپك اوْغلۇ آغایی رئیس هانسێزسێز؟..
ایشچیلرین بیری چكینه-چكینه:
- آغایی رئیس جلسه‌‌ده‌دی.. نه ایشیز وار؟.. بۇیۇرۇن من قۇللۇغۇزدایام..
قادێن چلیگینی توْولایاراق هده-قوْرخۇیا باشلادێ:
- دئیین؛ گیزلنمه‌سین چێخسێن ائشیگه... یوْخسا گلیب آغاجێ سوْخاجاغام بیله‌سینه!..
ایشچیلر گۆلۆشدۆلر. بۇ سؤز اۆركلرینجه ایدی سانكی.
آیرێ بیر ایشچی:
- دئمه‌دیز، آغایی رئیس‌نن نه ایشیز واردی؟!
قادێن چادێراسێ‌نێن اۇجو ایله آلنێنێن ترینی سیله-سیله دئییندی:
- وئردیكلری قێرخ بئش مین بئش یوز تۆمن رایانه‌دیر... یئتمیش مینلیك قبض قاپی چاتێندان سوْخۇرلار ایچری...
سوْنرا یئنه قاباردێ:
- آخێ دئین یوْخدۇ ..قوْرخاق ایتین اوْغلۇ.. بیر قوْجا آروادێن ایشلتدیگی ندی یئتمیش مین تۆمن قبض چێخارتمێسان بیله‌سینه؟!..
بیرینجی ایشچی:
- بلكه كوْنتوْر یازان یانلێش یازمێش، قبضینی وئر گؤرۆم ننه؟
قادێن قوْینۇندان بۇرمالانمێش بیر قبض چێخاردیێب ایشچی‌یه اۇزاداراق:
- گؤزۆننن گؤرن آز یازایدێ نییه به چوْخ یازیب؟!-دئدی.
ایشچی قبضی آچێنجا پێققێلدادێ. اوْ بیری ایشچیلرده قبضه باخجاق قاققاناق چكدیلر.
قادین قارێشدێردێ:
- چوْخ اۇجا سێچمێسێز بیرده باشێندان دیشلیرسیز. نییه گۆلۆرسۆز؟!
- ننه بو گاز قبضی‌دی!..
قادێن قوْندارما دیشلرینی شاققێلداتدێ:
- بَیَم من دئییرم ننه‌وین بوْنچاغێ‌دێ... گاز قبضی‌دی دا...
ایشچی گۆجله گۆلمه‌سینی ساخلادێ:
- ننه بۇراسێ برق ایداره‌سی‌دی.. گاز ایداره‌سی بیر خیابان آشاغێدادێ...
قادێن یوْشۇدۇ. قبضی آلێب گئتمك ایسته‌دیكده ایشچیلرین بیری ساتاشدێ:
- ننه.. ایندی گاز ایداره‌سینه گئدیرسیز؟!
قادێن الی ایله دیزینی اؤوكه‌له‌یه-اؤوكه‌له‌یه:
- یوْخ بالا...حیرصیم سوْیۇدۇ...
Hirsim soyudu...
Dr.Jery
Qadın içəri gircək zil səsini atdı başına:
- hanı köpək oğlu ağayi rəis?!...
gözətçi odacığından başını çıxartdı:
- xanım nə çığır-bağır salmısız!... bura idarədir!... buyurun eşiyə..buyurun eşiyə...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
+0 به‌ین
ائله آنانێن، بئله بالاسێ!
دوكتور جئری
یۇخارێ داناباش كندینده، آروادێ اؤلمۆش آسلان آغا ایكی اتجه بالاسێ- علی ایله ولی‌نی دیشینه آلێب بؤیۆدۆركن، آشاغێ داناباشدا، ایران خانێم اری‌نین بیریجیك یادیگارێ- آلتێ آیلێق پارسانێ باغرێنا باساراق آغێر گۆنلر گئچیرمكده ایدی. اۇغۇردان،بۇ ایكی طالئع‌داش بیر گۆن مینی‌بۇسدا شهره گئدنده بیر بیری ایله تانێشێر، بۇ تانێشلێق ائولنمه ایله سوْنۇجلانێر. آسلان آغا دۆگۆن قێیێلیركن ایران خانێمدان ایسته‌ییر؛ اۇشاقلار آراسیندا عدالت‌له داورانێب اۆچۆنه‌ده آنالێق ائله‌سین. ایران خانێمدا الینی گؤزۆنۆن اۆستۆنه قوْیۇب اۇشاقلارێن آراسێندا اینصافلا، عدالت‌له داوراناجاغێنا سؤز وئریر. گئرچكدن ده، ایران خانێم عدالتی بیر قادێن ایدی. دئمك اوْلار اری‌نین اۇشاقلارێنا، اؤز اۇشاغێندان آرتێقراق اؤزن گؤستریردی. اؤرنگین؛ اوْ گۆنده ایكی تندیر چؤره‌گی بیشیریب اری‌نین اۇشاقلارینا وئریر، اؤز اۇشاغێنا وئرمزدی! علی ایله ولی آنالێقلارێندان، نییه پارسایا چؤرهك وئرمه‌دیگینی سوْرۇشدۇقدا، "گۆل بالالارێم بۇنلارێ تكجه سیزه بیشیرمیشم" دئیردی. سوْنرا بیرآز دۆشۆنۆب آرتێراردێ:
- اوْلماسا سیزده چؤره‌گینیز یارێسێنی بؤلۆب قارداشێنێزا وئرین...
یئر-یئمیشه گلینجه، یئنه بۇ اوْلای یئنه‌له‌نردی، علی ایله ولی بۆتۆنۆ سئویملی آنالێقلارێندان آلاركن پارسا ایكی، یارێما یئتینَردی.
اۇشاقلار یئددی-سككیز یاشلارێنا دوْلۇنجا، ایران خانێم هره‌سینی بیر ایشه گؤره‌ولندیردی؛ علی قوْیۇنلارێ اوْتارمالێ، ولی چوْل ایشلرینه باخمالێ، پارسا ایسه ائوده قالێب قارداشلارێ‌نێن مشق‌لرینی، درس‌لرینی یازمالێ-اوْخۇمالێ ایدی!...
بئله‌لیكله اۇشاقلار بؤیۆیۆب اؤزلرینه گؤره بؤیۆك بیر آدام اوْلدۇلار؛ علی كندین چوبانێ، ولی كندین بیچینچیسی، پارسا ایسه باشقان اوْلدۇ؛ اؤلكه‌نین تئلئویزیوْن باشقانێ!...
***
ایللر گئچدی. بیر گۆن یوخارێدان، باشقان پارسایا بیر بۇیرۇق گلدی:
اؤلكه‌ده اوْلان، ائللرین دیل، تاریخ، كۆلتۆر، اۇیغارلێقلارینێ یایماق اۆچۆن اۇستانی تئلئویزیوْن كاناللارێ آچیلمالێ‌دیر بۇنۇنلا سیزدن ایسته‌نیلیر قیسا سۆره ایچینده بۇ گؤره‌وی یئرینه یئتیره‌سینیز....
باشقان پارسا بۇیرۇغو ایلَتمك اوچون ائللرین تمثیلچیلرینی یانێنا چاغێردێ.
فارسلاردان باشقا، هامێ گلمیشدی؛ تۆرك‌لر، تۆركمن‌لر، عرب‌لر، بختیارێ‌لار، لوْرلار، لك‌لر، كۆردلر، گیلك‌لر، مازنلی‌لر،تالێش‌لار، بلۇچ‌لار،سیستانلێ‌لار، تات‌لار ....
تمثیلچی‌لرین بیری، "فارس‌لارێ آرامێزدا گؤرمورم، اؤنلارین كاناللارێ اوْلمایاجاق‌مێ؟..." دئیه سوْرۇشدۇقدا، باشقان گۆلۆمسۆندۆ:
- یوْخ اوْلمایاجاق بو كاناللار یالنێز سیزین اۆچۆندۆر...
سوْنرا بیر شئیی آنێمسامێش كیمی ائكله‌دی:
- اوْلماسا سیز كاناللارێنیزێن یارێ واختێنێ فارس قارداشلارێنێزا وئرین!...
Elə ananın, belə balası!
Dr.Jery
Yuxarı danabaş kəndində, avadı ölmüş Aslan ağa iki ətcə balası- Əli ilə Vəlini dişinə alıb böyüdürkən, aşağı danabaşda, İran xanım ərinin biricik yadigarı, altı aylıq Parsanı bağrına basaraq ağır günlər keçirməkdə idi. uğurdan,bu iki taledaş bir gün minibusda şəhərə gedəndə bir biri ilə tanışır, bu tanışlıq evlənmə ilə sonuclanır.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
فاطما ننه آزادلێق ایسته‌ییر
دوكتور جئری
بئش- آلتێ گۆن ایدی فاطما ننه‌نین یۇخۇسۇ قاچمێشدێ. گئجه یارێسێنادك یئرینده اوْیان- بۇیانا دؤنۆب آزادلێغا فیكیرله‌شیر، فیكیرلشدیجه‌ده اؤزلمی آزادلێق آلماغا آرتێردێ.
یئتمیش یاشلێ فاطما ننه، قێزلارێنێ اره وئرندن سوْنرا یالقێز قالماسێن دئیه، الینی اؤزگه اوْغۇلۇنۇن قاباغێنا آچماسێن دئیه، اوْتاقلارێ‌نێن بیرینی كیرایه وئرمگه باشلامێشدێ. بو ایلكی كیراچێلارێ، ایلقار ایله تایماز آدلێ ایكی اؤیرنجی ایدی. اۆره‌گینه آزادلێق قوْرۇ سالان دا ائله بو گنجلر اوْلمۇشدۇ.
گنجلر گئجه‌لری، آزادلێغا گؤره دانێشێر، دارتێشێركن فاطما ننه اؤزۆ ایسته‌مه‌دن اوْ بیری اوْتاقدا ائشیدیب دۆشۆنجه‌یه دالێردێ؛ آزادلێق چؤرهك دئییل چؤره‌كدن واجیب‌دیر، آزادلێق وئرمه‌لی دئییل آلمالێ‌دێر، آزادلێق هامێ‌نێن حاققێ‌دێر، آزادلێغێ بۇ گۆن آلماساق صاباح گئج اوْلاجاق...
فاطما ننه بۇ گئجه سحره‌دك یاتا بیلمه‌دی. آرتێق، آزادلێق آلماغا قرارلێ ایدی. دۆنن سؤز سالماق اۆچۆن گنجلره، "گئجه بتر آزادلێقدان دانێشێردێنێز" دئمیشدی. اوْنلار گۆلۆشۆنجه سؤزۆنۆن آردێنێ تۇتمامێشدێ.
گۆن اوْرتا چاغێ قاپێلارێنێ تێققێلداتدی:
- بۇیۇر ایچری‌یه ننه..- سسی گلدی اوْتاقدان.
ایچری گئچیب قاپێ آغزێندا چؤمبلدی. اۆره‌گی دؤیۆنه- دؤیۆنه سؤزه باشلادێ:
- بالالارێم سیزدن بیر ایسته‌ییم وار!..
ایلقار ایله تایماز بیرگه:
- بۇیۇر ننه - دئدیلر.
- آزادلێق آلماغا گئدنده منی‌ده اؤزۆنۆزله آپاراسێز!...
گنجلر، بیر بیری‌نین اۆزۆنه باخدێلار. ایلقارێن بوغازێ تێخێلدێ، دانێشا بیلمه‌دی. تایمازێن گؤزلری دوْلمۇشدۇ :
- آمما ننه سن چوْخ قوجاسان!..- دئدی.
فاطما ننه سرتجه:
- آزادلێق بیر حاق‌دێرسا، من نییه واز گئچیم اوْندان؟..- دئدی.
دلی بیر جوْشغۇ گنجلرین اۆره‌گینه دوْلدۇ. یۇمۇرۇقلارێنی سێخدێلار. ائشیگه چێخێب باغێر- باغێر باغێرماق ایسته‌دیلر...
فاطما ننه سؤزلری‌نین آردێنێ تۇتدۇ:
- گئچن دفعه سهام عدالت وئرنده خبریم اوْلمادێ حاققیم یاندێ بالالارێم...
Ardında, yazını latin əlifbasında oxuya bilərsiniz
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر