+0 به‌ین
کیم دئییر ایش یوخدور؟!
دوکتور جئری
شئیخیمیز هر گون نامازدان سونرا، اوچ-دؤرد دقیقه گوندمده اولان قونولارا گؤره دانیشار، جاماعاتی موعیظه ائدر. دونن آخشام اوندان ریجا ائتدیم؛ بیرآز روشوتخورلوغو گؤره دانیشیب روشوتخورلاری قیناسین. شئیخیمیز قاشلارینی چاتاراق:
- اینشاالله بوحاقدا صاباح دانیشارام بوگون ایسته‌ییرم ایشسیزلیگه گؤره دانیشام...- دئدی.
من ایستگیمین اوستونده آیاق دیره‌ییب دئدیم:
- آغا! آخی بوگون ناماز قیلانلارین آراسیندا أیری بوروق ایداره‌سی‌نین رئیسی ده گؤرونور!
شئیخیمیز دوداقلارینی بوزدو:
- نه دخلی وار؟!...
باشیمی آشاغی سالیب:
- آغا! غئیبت اولماسین.. دئییرلر؛ رئیس خالقی باشدا دولاندیریر، روشوتسیز ایشی یولا سالمیر... سیز بو حاقدا قونوشسانیز بلکه اثر قویوب بو ایشدن ال چکه...- دئیه یانیت وئردیم.
شئیخیمیز ساققالینی تومارلایا-تومارلایا:
- اولماز.. صاباح دانیشیم؟...- دئدی.
- یوخ آغا! رئیس آیامدا- سایامدا بو مسجیده گلر.. ایندی یاخشی گیره‌وه دیر...
شئیخیمیز بیر آز دوشونجه‌یه دالدیقدان سونرا:
- اوغلوم!... رییا اولماسین... من عالیمی بی عمل دئییلم... دوزونو ایسته‌سن من اؤزوم بوگون روشوت یئمیشم بونا گؤره ائله‌یه بیلمه‌رم آیریلارینی روشوت یئمه‌مگه چاغیرام... رطب خورده کی کند منع رطب..- دئییب مینبره چیخدی:
- ائی جاماعات!.. بو گون جاوانلاریمیز ائولنمکدن، عایله قورماقدان بویون قاچیریرلار. سببینی سوروشاندا دا دئییرلر: آغا ایش یوخدور. بیز هانسی پول ایله ائوله‌نک؟...
ائی جاماعات! بیلین بونلار، یالان دانیشیرلار. ایش وار!..یاخشیسی دا وار! آنجاق تنبل‌لیک، عارسیزلیق، غئیرت‌سیزلیک قویمور بونلار ایش دالیسیجا گئدیب ایشله‌سینلر... کیم دئییر ایش یوخدور گلسین منیم دامداریمدا سحردن آخشاماجان ایشله‌سین، آخشامدا ییرمی مین تومن آلیب آپارسین عایله‌سینی دولاندیرسین!...
جاماعات بیر-بیری‌نین اوزونه باخیب میزیلدیشماغا باشلایینجا مینبرین قاباغیندا اوتورموش قلئیچی مورتوض برکدن قیشقیردی:
- تکبیر
- الله اکبر... الله اکبر...
kım deyyr iş yuxdur?!
Dr.Jery
Şeyximiz hər gün namazdan sonra, üç-dörd dəqiqə gündəmdə olan qonulara görə danışar, camaatı möizə edər. dünən axşam ondan rica etdim; biraz rüşvəxorluğa görə danışıb rüşvətxorları qınasın. Şeyximiz qaşlarını çataraq:
- İnşallah bu haqda sabah danışaram bu gün istəyirəm işsizliyə görə danışam...- dedi.
Mən istəyimin üstündə ayaq dirəyib dedim:
- Ağa! axı bu gün namaz qılanların arasında əyiriburuq idarəsinin rəisi də görünür!
Şeyximiz dodaqlarını buzdu:
- Nə dəxli var?!...
Başımı aşağı salıb:
- Ağa! qeybət olmasın.. deyirlər; rəis xalqı başda dolandırır, rüşvətsiz işi yola salmır... siz bu haqda qonuşsanız bəlkə əsər qoyub bu işdən əl çəkə...- deyə yanıt verdim.
Şeyximiz saqqalını tumarlaya-tumarlaya:
- Olmaz.. sabah danışım...- dedi.
- Yox ağa! rəis ayamda- sayamda bu məscidə gələr.. indi yaxşı girəvədir...
Şeyximiz biraz düşüncəyə daldıqdan sonra:
- Oğlum!... riya olmasın... mən alimi biəməl deyiləm... düzünü istəsən mən özüm bu gün rüşvət yemişəm buna görə eləyə bilmərəm ayrılarını rüşvət yeməməyə çağıram... rotob xorde key konəd mənı rotob..- deyib minbərə çıxdı:
- Ey camaat!.. bu gün cavanlarımız evlənməkdən, ailə qurmaqdan boyun qaçırırlar. səbəbini soruşanda da deyirlər: Ağa iş yoxdur. biz hansı pul ilə evlənək?...
Ey camaat! bilin bunlar, yalan danışırlar. iş var!..yaxşısı da var! ancaq tənbəllik, arsızlıq, qeyrətsizlik qoymur bunlar iş dalısıca gedib işləsınlər... kim deyir iş yoxdur gəlsin mənim damdarımda səhərdən axşamacan işləsin, axşamda yirmi min tümən alıb aparsın ailəsini dolandırsın!...
Camaat bir-birinin üzünə baxıb mızıldışmağa başlayınca minbərin qabağında oturmuş Qəleyçi murtuz bərkdən qışqırdı:
- Təkbir
- Allahü əkbər... Allahü əkbər...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
تزه‌دن بسمه‌الله
دوکتور جئری
بیلمیرم گون هایاندان چیخمیشدی قلئیچی مورتوض، منله کئفلی ایسکندری ناهارا قوناق چاغیردی. سوفره آچیلینجا بیز تحریملری گؤتورموشلر کیمی یئمکلرین جانینا دوشوب ایچری اؤتورمگه باشلادیق. آرادا، گؤز‌آلتی قلئیچی مورتوضا باخدیم؛ رنگ-روفو آغاپپاق اولموشدو؛ گؤزونو قاباغیندا مالینی چاپاویل ائدیردیلر سانکی. کئفلی ایسکندره دؤندوم؛ ایکی انگی ایشله‌مکده ایدی آغزینداکی‌لاری اوتار- اوتماز کلله قوچو تیکه‌لری بارماغی ایله ایچری باسیردی. من قاشیق ایله یئمکدن یورولدوغوما گؤره سوپ کاساسینی گؤتوروب باشیما چکدیم. بیری بیزی دایاندیرمالی‌ایدی!..
قئلیچی مورتوض یئمکدن ال چکیب یاسدیغا سؤیکندی. اللرینی گؤیه قالدیریب تانرییا شوکور ائتدیکدن سونرا:
- آخخخ... چوخ یئمکدن لاپ "بابک زنجانی"یه دؤنوشدوم!!...-دئدی.
کئفلی ایسکندر تویوغون بودونو دیشینه چکه-چکه:
- مورتوض بیگ! من هله "شهرام جزایری" ده اولمامیشام!- دئیه تپکی گؤستردی.
بیز سوفره قوروتماغی سوردورونجه قئلیچی مورتوض ایگنه اوستونده اوتورموش کیمی:
- آدام سیزه باخاندا لاپ ایشتاهاسی آچیلر...- دئییب سوفره‌نین باشینا چکیلدی:
- تزه دن بسمه‌الله!...
Təzədən bismillah
Dr.Jery
Bilmirəm gün hayandan çıxmışdı Qəleyçi murtuz, mənlə kefli İskəndəri nahara qonaq çağırdı. Süfrə açılınca biz təhrimləri götürmüşlər kimi yeməklərin canına düşüb içəri ötürməyə başladıq. Arada, gözalti Qəleyçi murtuza baxdım; rəng-rufu ağappaq olmuşdu; gözünü qabağında malını çapavıl edirdilər sanki. Kefli İskəndərə döndüm; iki əngi işləməkdə idi ağzındakıları utar- utmaz kəllə qoçu tikələri barmağı ilə içəri basırdı. Mən qaşıq ilə yeməkdən yorulduğuma görə sup kasasını götürüb başıma çəkdim. Biri bizi dayandırmalıaydı!..
Qelyçi murtuz yeməkdən əl çəkib yasdığa söykədi. Əllərini göyə qaldırıb tanrıya şükür etdikdən sonra:
- axxx... çox yeməkdən lap "Babək zəncani"yə dönüşdüm!!...-dedi.
Kefli İskəndər toyuğun budunu dişinə çəkə-çəkə:
- Murtuz bəy! mən hələ "Şəhram cəzayeri" də olmamışam!- deyə təpki göstərdi.
Biz süfrənı qurutmağı sürdürüncə Qəleyçi murtuz iynə üstündə oturmuş kimi:
- Adam sizə baxanda lap iştahası açılər...- Deyib süfrənin başına çəkildi:
- Təzədən bismillah!...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
هئچ نیفرینین یئری دیر؟!
دوکتور جئری
شئیخیمیز آغ مندیلینی اوزونه باساراق هؤنکور- هؤنکور آغلادی. بورونون چکیشی نئچه کره بلندگودا یانقیلاندی:
- نیفرین اولسون سنه ائی آل سعود..
جاماعات سس سسه وئره‌رک قیشقیردی:
- نیفرین!
شئیخیمیز ایچینی چکدی:
- نیفرین اولسون سنه ائی آل سعود.. نئجه قییدین او بؤیوکلوکلده عالیمی، شئیخلرین شئیخینی اؤلدوره‌سن؟!...
جاماعات یئنه قیشقیردی:
- نیفرین!
- ائی قان تؤکن آل سعود، شئیخین گوناهی اولموش اولسایدی دا، نییه آجیماسیزجاسینا بوینونو ووردون؟... ائله‌یه بیلمزدین ائوینده دوستاق ائده‌سن؟! ائله‌یه بیلمزدین برقینی، سویونو، گازینی، تئلفونونو کسه‌سن، ائوی‌نین قاباغینادا بیر گؤزتچی قویاسان باییرا چیخماسین، اؤز اجلی ایله اؤلسون؟!....
- نیفرین!
قهر شئخیمیزین بوغازینی توتدو:
- ائی آللاهدان خبرسیز آل سعود!.. ایندیکی شئیخی اؤلدوروبسن... نییه جنازه‌سینی تحویل وئرمیرسن؟...
مینبرین قاباغیندا اوتورموش قلئیچی مورتوض دوشونجه‌یه دالدی:
- کئشکه شئیخین جنازه‌سینی بیزه تحویل وئره‌لر!... اوندا بیزیمده ایمامزادامیز اولار.... اوندا مجبور اولماریق محرملیکده یوخاری ترس‌آوانین ایمامزاداسینا گئده‌ک..آلچاق یوخاریلار ایله اوز- اوزه، گؤز- گؤزه گلک... دیلسیز، آغیزسیز پوللاری اونلارین جیبنه تؤکک... آخخخ.. بیزیمده ایمامزادامیز اولسایدی نه اولاردی؟!... آللاه لعنت ائله‌سین آل سعودا؛ گؤرهسن شئیخین جنازه‌سی‌نین هاردا قویلاییب؟!..
آل سعودون آدی قلئیچی مورتوضون خیالینا گیرینجه بیردن آیاغا قالخیب اوجا سسله قیشقیردی:
- نیفرین!
جاماعات بیر بیری‌نین اوزونه باخدی. کیمیلری‌نین دوداغی قاچدی. قلئیچی مورتوض شیرین خیاللارا دالاندان یاریم ساعات اولاردی شئیخیمیز سئچکیلره گؤره دانیشیردی. شئیخیمیز أیری- أیری قلئیچی مورتوضا باخیب دئیندی:
- هئچ نیفرینین یئری دیر؟!
Heç nifrinin yeridir?!
Dr.Jery
Şeyximiz ağ məndilini üzünə basaraq hönkür- hönkür ağladı. burunun çəkişi neçə kərə büləndquda yanqılandı:
- Nifrin olsun sənə ey Ale-səud..
Camaat səs səsə verərək qışqırdı:
- Nifrin!
Şeyximiz içini çəkdi:
- Nifrin olsun sənə ey Ale-səud… necə qıydın o böyüklükdə alimi, şeyxlərin şeyxini öldürəsən?!...
Camaat yenə qışqırdı:
- Nifrin!
- Ey qantökən Ale-səud, şeyxin günahı olmuş olsaydı da, niyə acımasızcasına boynunu vurdun?... eləyə bilməzdin evində dustaq edəsən?! eləyə bilməzdin bərqini, suyunu, qazını, telfonunu kəsəsən, evinin qabağınada bir gözətçi qoyasan bayıra çıxmasın, öz əcəli ilə ölsün?!....
- Nifrin!
Qəhr şeximizin buğazını tutdu:
- Ey Allahdan xəbərsiz Ale-səud!.. indiki şeyxi öldürübsən... niyə cənazəsini təhvil vermirsən?...
Minbərin qabağında oturmuş Qəleyçi murtuz düşüncəyə daldı:
- Keşkə şeyxin cənazəsini bizə təhvil verələr!... onda bizimdə imamzadamız olar.... onda məcbur olmarıq məhərrəmlikdə yuxarı Tərsavanın imamzadasına gedək..alçaq yuxarılar ilə üz- üzə, göz- gözə gələk... dilsiz, ağızsız pulları onların cibinə tökək... axxx.. bizimdə imamzadamız olsaydı nə olardı?!... Allah lənət eləsin Ale-səuda; görəsən şeyxin cənazəsinin harda quylayıb?!..
Ale-səudun adı Qəleyçi murtuzun xəyalına girincə birdən ayağa qalxıb uca səslə qışqırdı:
- Nifrin!
Camaat bir birinin üzünə baxdı. Kimilərinin dodağı qaçdı. Qəleyçi murtuz şirin xəyallara dalandan yarım saat olardı şeximiz seçkilərə görə danışırdı. Şeyximiz əyri- əyri Qəleyçi murtuza baxıb deyindi:
- Heç nifrinin yeridir?!
بؤلوم: آجی گولوش‌لر
+0 به‌ین
ایسلام الدن گئتدی!
دوکتور جئری
شئیخیمیز مسجیدده باغیر- باغیر باغیریردی:
- آی‌‌‌ی‌ی.. موسلمانلار! دین الدن گئتدی.. ایمان الدن گئتدی.. ایسلام الدن گئتدی...
جاماعات تدیرگین- تدیرگین بیر بیری‌نین اوزونه باخیب دئییشدیلر:
- نولوب؟!..نولوب؟!...
شئیخیمیز ایکی الینی باشینا تاپدادی:
- نه اولاجاق .. قیز- گلینلرینیز بولوز-شالوارلا کوچه- بازاردا دولانیرلار!
هامی سوسوب باشینی آشاغی سالدی.
مینبرین دیبیندن قلئیچی مورتوض سسلندی:
- آغا!.. سنین قیزیندا بولوز-شالوارلا گزیر!!
شئیخیمیز یوموشاندی:
- آدامین آللاهی وار، منیم قیزیما یاراشیر آخی‌ی‌ی...
İslam əldən getdi!
Dr.Jery
Şeyximiz məsciddə bağır- bağır bağırırdı:
- Ayyy.. müsəlmanlar! din əldən getdi.. iman əldən getdi.. islam əldən getdi...
Camaat tədirgin- tədirgin bir birinin üzünə baxıb deyişdilər:
- Nolub?!..nolub?!...
Şeyximiz iki əlini başına tapdadı:
- Nə olacaq .. qız- gəlinləriniz buluz-şalvarla küçə- bazarda dolanırlar!
Hamı susub başını aşağı saldı.
Minbərin dibindən Qəleyçi murtuz səsləndi:
- Ağa!.. sənin qızında buluz-şalvarla gəzir!!
Şeyximiz yumuşandı:
- Adamın Allahı var, mənim qızıma yaraşır axııı...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
هانی منیم بیر عابباسیم؟!
دوکتور جئری
- اده.. هامبال.. هامبال..
سسله‌ین حاجی بدل ایدی. "من.. من" دئیه- دئیه حاجی‌نین دوکانی‌نین قاباغینا قوشدوق. بیر کامیون یاغ گلمیشدی. بوشالتمالی ایدیک. کؤهنه هامبال مشه امامعلی، حاجی بدل ایله بیرآز چنه‌لشدیکدن سونرا قیمتی کسدی: اوشاقلار ایکی تومن، بؤیوکلر بئش تومن. بیز اون یئددی کیلولوق یاغلاری زور- گوج ایله گؤتوروب بؤیوکلری سیرتیا یوکله‌ییب اونلاردا زیققانا-زیققانا دوکانی‌نین زئرزمیسینه داشییردیلار. ایشین اورتالاریندا مشه امامعلی دئدی:
- اوشاقلار! بیرآز ال ترپه‌تین.. بایاق ائشیتدیم حاجی نقدعلی‌یه بیر ماشین دوگو گله‌جک.. تله‌سین اورانی دا الدن وئرمه‌یک!..
بیر- بیریمیزین اوزونه باخدیق. سئوینجدن قاناد چیخارداجاق ایدیک. ائله‌بیل سینئما پولوموزدا چیخمیشدی. بیز نئچه یولداش ایدیک. مدرسه‌نین دفتر- کیتاب، میداد-قلم، پار- پالتار پولونو چیخارتماق اوچون یایلاری بیرگه چالیشاردیق. جومعه گونلری ده سینئمایا گئدردیک. ان چوخ سئودیگیمیز فیلملرده، نورمن ویزدوم ایله بروسلی‌نین فیلملری ایدی.
قان تر ایچینده ایشی هرزامانکیدان تئزراق بیتیردیک. حاجی بدلی چاغیردیق. حاجی بیر بوش کامیونا، بیر بیزه باخدی. سونرا الینی جیببنه سوخوب بیر اوووج پول چیخارتدی. بؤیوکلره ایکی تومن، بیزه ایسه هره‌میزه بیر تومن وئردی. ماتدیم- ماتدیم بیربیریمیزین اؤزونه باخدیق. سونوندا مشه امامعلی دیله گلدی:
- حاجی بئله دانیشمامیشدیق..آز وئرمیسن...
حاجی بدل گولومسه‌یه‌رک:
- نمنه ائله‌میسیز.. بیر ساعات ایشه ائله بو پولدا چوخدور -دئدی.
مشه امامعلی دیللندی:
- حاجی! بیز سؤز دانیشمیشیق.. حاققیمیزی وئر یوخسا...
حاجی بدل قیزغین- قیزغین:
- یوخسا نمنه؟!.. تئز جهنم اولون بورادان، یوخسا هر نه گؤرموسوز اؤز گؤزوزدن گؤرموسوز!..- دئییب دوکانا گیردی.
مشه امامعلی پؤرتولدو:
- اولماسا گئده‌ک شهربانی‌یا شیکایت ائله‌یک- دئدی.
علی قره آدلی هامبال دئدی:
- یوخ! شهربانی‌یا شیکایت ائله‌مه‌یک، گئده‌ک کومیته‌یه شیکایت ائله‌یک.. کومیته‌ده‌کیلر اینقلابچی‌دیرلار.. یوخسوللارین، موستضعفلرین طرفداری‌دیرلار...
بؤیوکلر علی قره‌نین سؤزلرینی دوغرولاردیلار. بیز دینمه‌دیک. بیر ساعات سونرا بیر کومیته‌چی قارداش حاجی بدلین دوکانینا ایدی. بیز ایسه دؤزومسوزلوکله حاجی بدلین قولونا قاندال ووروب ائشیگه چیخارداجاغینی گؤزله‌ییردیک. سونوندا کومیته‌چی قارداش اؤزو ائشیگه چیخیب:
- من حاجی ایله دانیشدیم. قرار اولدو؛ بؤیوکلرده ییرمی بئش قیران، کیچیکلرده اون ایکی قیران وئرسین. بیر- بیر دوکانا کئچیب حاققیزی آلین- دئدی.
مشه امامعلی قیشقیردی:
- اولماز.. بیز حاققیمیزین هامیسینی ایسته‌ییریک!
بیزده سس-سسه وئردیک:
- دوز دئییر..دوز دئییر..
کومیته‌چی قارداش:
- ائله بیل سیز ایغتیشاق چیخارتماق ایسته‌ییرسیز- دئییب تئل‌سیزی (بی‌سیمی) قولاغینا یاخینلاشدیرینجا بیز داغیلیشدیق.
دوگو ماشینی حاجی نقدعلی‌نین دوکانی‌نین قاباغینا ساخلامیشدی آنجاق بیزیم ال- قولوموز سوستلاشیب، اورگیمیز اوشویوب ایشله‌مک ایسته‌میردیک. مشه امامعلی دئدی:
- کئشکه کومیته یئرینه گئدیب شهربانی‌یا شیکایت ائله‌یردیک!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
اوستونه چیخمامیشام!
دوکتور جئری
دونن سویوق-سازاقدان تئیمور آغانین قهوه‌خاناسینا قیسیلمیشدیم. دئمک اولار؛ تئیمور آغا شهرده هامینی تانییر جیک- یؤکونه تانیشدیر. بو اوزدن بیله‌سیندن سوروشدوم:
- تئیمور آغا!.. محرمعلی داناباش‌زاده‌نی تانیییرسان؟!
- دیلغیر ماحمودون اوغلونو دئییرسن؟!
- هه.. اؤزودور..
- نئجه به‌یم؟!...سندن بورج-مورج آلیب؟...
- یوووخ.. مجلیس سئچکیلرینه آدای اولوب، ایسته‌ییرم بیلم نئجه آدامدیر، یاخشیدیر؟!..پیسدیر؟!..
تئیمور آغا بیر آز دوشونجه‌یه دالدیقدان سونرا دئدی:
- واللاه هله اوستونه چیخمامیشام!
بو یانیتدان پرت اولدوم:
- تئیمور آغا پیسدیر...عاییبدیر... بو نه سؤزدور دئییرسن؟!!..
تئیمور آغا ائله قاققاناق چکدی بوتون قهوه‌خاناداکی موشتریلر بیزه دؤندولر. سونرا گوله- گوله:
- نییه پیس اولسون اوغلوم!.. بودا آداملاری تانیماق اوچون بیر یولدوردا.. سن گره‌ک بیله‌سن کیمه سس وئریرسن!!...- دئییب آرتیردی:
- ییرمی، ییرمی بئش ایل بوندان قاباق...اوندا هله قهوه‌خانانی آچمامیشدیم؛ فهله‌لیک ائدیردیم.. بیر گون ناشتاولیق یئینده، آللاه رحمت ائله‌سین بیر میرت‌باز بنّامیز وار ایدی، بیزدن سوروشدو: ایندییه‌دک کیم دده-ننه‌سی‌نین اوستونه چیخیب، الینی قووزاسین؟ یئددی- سککیز نفر ایدیک هامیمیز الیمیزی قووزادیق! آنجاق علی قره آدلی بیر یولداشیمیز وار ایدی او ایکی الینی قووزادی. بنا چاشقین- چاشقین علی قره‌یه دؤندو : قره سن نییه ایکی الینی قووزامیسان؟! علی قره هیرنایا- هیرنایا دئدی: آخی من قایناتا- قاینانامین اوستونه‌ده چیخمیشام!
Üstünə çıxmamışam!
Dr.Jery
Dünən soyuq-sazaqdan Teymur ağanın qəhvəxanasına qısılmışdım. demək olar; Teymur ağa şəhərdə hamını tanır, cik- bökünə tanışdır. Bu üzdən biləsindən soruşdum:
- Teymur ağa!.. Məhərrməli danabaşzadəni tanıyırsan?!
- Dılğır Mahmudun oğlunu deyirsən?!
- Hə.. özüdür..
- Necə bəyəm?!...Səndən borc-morc alıb?...
- Yooox.. məclis seçkilərinə aday olub, istəyirəm bilim necə adamdır, yaxşıdır?!..pisdir?!..
Teymur ağa bir az düşüncəyə daldıqdan sonra dedi:
- Vallah hələ üstünə çıxmamışam!
Bu yanıtdan pərt oldum:
- Teymur ağa pisdir… ayıbdır.. bu nə sözdür deyirsən!!..
Teymur ağa elə qaqqanaq çəkədi bütün qəhvəxanadaki müştərilər bizə döndülər. Sonra gülə- gülə:
- Niyə pis olsun oğlum!.. buda adamları tanımaq üçün bir yoldurda.. sən gərək biləsən kimə səs verirsən!!...- deyib artırdı:
- Yirmi, yirmi beş il bundan qabaq...onda hələ qəhvəxananı açmamışdım; fəhləlik edirdim.. bir gün naştavlıq yeyəndə, Allah rəhmət eləsin bir mırtbaz bənnamız var idi, bizdən soruşdu: indiyədək kim dədə-nənəsinin üstünə çıxıb əlini qovzasın? yeddi- səkkiz nəfər idik hamımız əlimizi qovzadıq! ancaq Əli qərə adlı bir yoldaşımız var idi o iki əlini qovzadı. Bənna çaşqın- çaşqın Əli qərəyə döndü : Qərə sən niyə iki əlini qovzamısan?! Əli qərə hırnaya- hırnaya dedi: Axı mən qaynata- qaynanamın üstünədə çıxmışam!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
سیز پول ایتیرمه‌ییب‌سینیز؟!
دوکتور جئری
گون اورتا چاغی ائوه قاییتدیقدا، نه ائو سیل-سوپور اولموشدو نه ده مطبخدن بیشمیش ایگی گلیردی. گازین اوستونده‌کی بوش قابلامانی یوخلایاندا حیات یولداشیم دیله گلدی:
- بو گون خدیجه خانیم قویمادی ایش-گوجومه یئتیشیم.
- گئنه قایناناسینی پیسله‌مگه گلمیشدی؟!
- یوووخ... سحر چؤرک آلماغا گئدنده کوچه‌دن بیر میقدار پول تاپدیم . قاپی - قونشویا تاپشیردیم کیمین پولو ایتیبسه گلسین نیشانینی وئرسین آلسین. ائو ایشلرینه تزه باشلامیشدیم قاپی چالیندی. خدیجه خانیم ایدی. کئف- احوالدان سونرا دئدی:
- سحر یومورتا آلماق اوچون باققالا گئدنده بئش مین تومن پول ایتیریب.
دئدیم:
- خدیجه خانیم من تاپان پول بئش مین تومن دئییل.
یاریم ساعات سونرا گئنه خدیجه خانیم قاپینی چالدی:
- بایاق بیزیم جلال دئییردی کوچه‌ده اوینایاندا آلتی مین تومن پول سالیب ایتیریب.
دئدیم:- خدیجه خانیم ! تاپدیغیم پول آلتی مین دئییل!
بیر ساعات سونرا گئنه خدیجه خانیم گلدی:- قیزیم یئددی مین تومن کیفیندن سالیب!
دئدیم: - یئددی مین ده دئییل!!
بیر ساعات اون دقیقه اولمامیش گئنه خدیجه خانیم تاپیلدی:- أریم دئییر سککیز مین پولو دوشوب جیبیندن.
دئدیم:- سککیز مین ده دئییل..
...
نه باشین آغریدیم سحر ساعات سککیزدن ایندی‌یه‌جن- دیوارداکی ساعاتا باخدی؛ بیر یاریم ایدی- خدیجه خانیم گلیب بیر- بیر بوتون ائل- طایفاسی‌نین بو کوچه‌دن گئچدیگینی،گئچرکن ده پول ایتیردیگینی ایدیعا ائدیب.
سؤزلر بورایا یئتینجه یئنه قاپی چالیندی. خدیجه خانیم ایدی!
حیات یولداشیم اؤفکه‌لندی:
- خدیجه خانیم بو کز هانسی قوهوموز بو کوچه ده پول ایتیریب؟!
- باجی نییه به حیرصله‌نیرسن؟.. دئییرم پولون یییه‌سی تاپیلماسا اونو وئر بیر موستحق آدام وار اونا وئریم!..
حیات یولداشیم قیزغین- قیزغین:
- باش اوسته!- دئییب قاپینی چیرپدی.
باشیمی توولایاراق:
- آللاه! نه آداملار تاپیلیر بو دونیادا؟!- دئدیم.
- ...
یوموشاق- یوموشاق میزیلدادیم:
- دئییرم؛ عزیزیم! او پول ائله منیمکی‌دیر!.. سحر ایشه گئدنده جیبیمدن مندیلیمی چیخارتدیم بورنومو سیلیم حتما اوندا حبیمدن دوشوب.
حیات یولداشیم گؤزلرینی برلده- برلده:
- سنینکی دیرسه، نئچه دیر؟!- دئیه سوروشدو.
- اؤزون بیلیرسن من جیبیمین پولونون ساییسینی بیلمه‌رم.. نئچه اولسا ائله منیم دیر؛ وئر گلسین- دئدیم.
حیات یولداشیم کوف دئییب گؤیه چیخدی:
- أشی نییه یالان دانیشیرسان.. سحر چؤرکچی‌یه گئدنده جیبلرینی آختاردیم هئچ پول وار ایدی سالیب ایتیره‌سن؟.. چؤرگی ده نیسیه آلمیشام...
Siz pul itirməyibsiniz?!
Dr.Jery
Günorta çağı evə qayıtdıqda, nə ev sil-süpür olmuşdu nə də mətbəxdən bişmiş iyi gəlirdi. Qazın üstündəki boş qablamanı yoxlayanda həyat yoldaşım dilə gəldi:
- Bu gün Xədicə xanım qoymadı iş-gücümə yetişim.
- Genə qaynanasını pisləməyə gəlmişdi?!
- Yoox... səhər çörək almağa gedəndə küçədən bir miqdar pul tapdım. Qapı - qonşuya tapşırdım kimin pulu itibsə gəlsin nişanını versin alsın. Ev işlərinə təzə başlamışdım qapı çalındı. Xədicə xanım idi. Kef- əhvaldan sonra dedi:
- Səhər yumurta almaq üçün baqqala gedəndə beş min tümən pul itirib.
Dedim:
- Xədicə xanım mən tapan pul beş min tümən deyil.
Yarım saat sonra genə Xədicə xanım qapını çaldı:
- Bayaq bizim cəlal deyirdi küçədə oynayanda altı min tümən pul salıb itırib.
Dedim:- Xədicə xanım ! tapdığım pul altı min deyil!
Bir saat sonra genə Xədicə xanım gəldi:- Qızım yeddi min tümən kifindən salıb!
Dedim: - yeddi min də deyil!!
Bir saat on dəqiqə olmamış genə Xədicə xanım tapıldı:- Ərım deyir səkkiz min pulu düşüb cibindən.
Dedim:- səkkiz min də deyil..
...
Nə başın ağrıdım səhər saat səkkizdən indiyəcən- divardaki saata baxdı; bir yarım idi- Xədicə xanım gəlib bir- bir bütün el- tayfasının bu küçədən geçdiyini,geçərkən də pul itirdiyini iddia edib.
Sözlər buraya yetincə yenə qapı çalındı. Xədicə xanım idi!
Həyat yoldaşım öfkələndi:
- Xədicə xanım bu kəz hansı qohumuz bu küçə də pul itirib?!
- Bacı niyə bə hirslənirsən?.. deyirəm pulun yiyəsi tapılmasa onu ver bir müstəhəqq adam var, ona verim!..
Həyat yoldaşım qızğın-qızğın:
- Baş üstə!- deyib qapını çırpdı.
Başımı tovlayaraq:
- Allah! nə adamlar tapılır bu dünyada?!- dedim.
- ...
Yumuşaq- yumuşaq mızıldadım:
- Deyirəm; əzizim! o pul elə mənimkidir!.. səhər işə gedəndə cibimdən məndilimi çıxartdım burnumu silim hətmən onda cibimdən düşüb.
Həyat yoldaşım gözlərini bərəldə- bərəldə:
- Səninkidirsə, neçədir?!- deyə soruşdu.
- Özün bilirsən mən cibimin pulunun sayısını bilmərəm.. Neçə olsa elə mənimdir; ver gəlsin- dedim.
Həyat yoldaşım kuf deyib göyə çıxdı:
- Əşi niyə yalan danışırsan.. səhər çörəkçiyə gedəndə ciblərini axtardım heç pul var idi salıb itirəsən?.. Çörəyi də nisyə almışam...
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
سککیز کئچی، دوققوز تکه
دوکتور جئری
قاپی گوپ- گوپ دؤیولوردو. آچینجا قلئیچی مورتوضلا بورون-بورونا گلدیم. تؤوشویه- تؤوشویه:
- هارالارداسان به دوکتور ؟!...حاققینی یئدیلر! - دئدی.
چاشیردیم:
- هانسی حاق؟!... منیم حاققیم یوخدور کی؟!
قلئیچی مورتوض قیزدی:
- حاققینی یئییب‌لرده، حاققین یوخدور دا!!..
- هله دئ گؤروم نه اولوب؟..
قولومدان یاپیشیب دالیسجا چکه- چکه دئدی:
- گل یولدا دئیه‌رم..گئج اولار..
- یوخ! دئمه‌سن گلمه‌رم- دئدیم.
اؤفکه‌لی - اؤفکه‌لی:
- اوستاد دفتری، پروفسور نصرالدین، کئفلی ایسکندر، اوستاد فرهیخته، کل اوغلان... آد یازدیریبلار بیر سن قالیبسان!..-دئیه دیللندی.
- هارا؟.. نه‌یه آد یازدیریبلار؟...
- سنده لاپ باغدا دئییلسن دوکتور!.. مجلیس سئچکیلرینه آدای اولوبلار...بَه‌یم خبرین یوخدور.. اوچ- دؤرد آی سونرا سئچیم اولاجاق؟!
چاشقین- چاشقین:
- پاهووو.... داها کیملر یازیلیب؟- دئیه سوروشدوم:
- چوخ آدام یازیلیب، دئییلنلره گؤره، دوققوز مین دوققوز یوز دوخسان دوققوز نفر آد یازدیریب.. دالی قالانی سنسن!
باشیمی توولادیم:
- نییه یاواش دئییرسن.. دئنن سککیز کئچی‌دیر دوققوز تکه دا!
Səkkiz keçi, doqquz təkə
Dr.Jery
Qapı güp-qüp döyülürdü. Açınca Qəleyçı Murtuzla burun buruna gəldim. Tövşüyə- tövşüyə:
- Haralardasan bə doktor?! haqqını yedilər!
Çaşırdım:
- Hansı haqq!?.. mənim haqqım yoxdur ki!..
Qəleyçi murtuz qızdı:
- Haqqını yeyiblərdə, haqqın yoxdur da!!..
- Hələ de görüm nə olub?..
Qolumdan yapışıb dalısca çəkə-çəkə dedi:
- Gəl yolda deyərəm..gec olar..
- Yox! deməsən gəlmərəm- dedim.
Öfkəli - öfkəli:
- Ustad dəftəri, professor Nəsraddin, Kefli İskəndər, Ustad Fərhixtə, Kəloğlan... ad yazdırıblar bir sən qalıbsan!..- dilləndi.
- Hara?.. nəyə ad yazdırıblar?...
- Səndə lap bağda deyilsən doktor!.. məclis seçkilrəinə aday olublar...bəym xəbərin yoxdur.. üç- dörd ay sonra seçim olacaq?!
çaşqın- çaşqın:
- pahooo.... daha kimlər yazılıb?- deyə soruşdum:
- Çox adam yazılıb, deyilənlərə görə, doqquz min doqquz yüz doxsan doqquz nəfər ad yazdırıb.. dalı qalanı sənsən!
Başımı tovladım:
- Niyə yavaş deyirsən.. Denən səkkiz keçidir doqquz təkə da!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
دعوا کاغیذی
دوکتور جئری
ائوه قاییداندا، کوچه‌ده عیسا خانلا قارشیلاشدیم:
- عیسا خان هارالارداسان؟.. یوخسان؟..
قیرخیق باشینی قاشییا- قاشییا:
- ایچریده ایدیم- دئدی.
عیسا خان آشاغی داناباشلی‌دیر. آشاغی داناباشلیلار، بؤیوکلو- کیچیک دعواکاردیرلار. آیدا اوچ-دؤرد یول ساواشیب- دالاشماسالار گونلری گئچمز. دئییرلر؛ بیر آشاغی داناباشلی بیر گون بیر یوز‌مین‌لیک تراوئل تاپیب اویان- بویانینا باخاندان سونرا یئره آتیر. خالق شاشیریب، "پولو نییه یئره آتدین؟" دئیه سوروشدوقدا، اؤفکه‌لی- اؤفکه‌لی دونقولدانیر: " ائله ساندیم دعوا کاغیذی‌دیر!"
عیسا خانین بو کز نییه دوستاغا دوشدوگونو ماراقلاندیم. اؤزو دیله گلدی:
- قیرخ گون بوندان قاباق داناباش کندینه گئتمیشدیم. داناباشدا نه‌گؤرسم یاخشیدیر؟.. خرمنلیکده یئددی-سککیز نفر بیر کیشینین جانینا دوشوب دؤیوردولر. اون- اون‌بئش نفرده اللرینده موبایل قیراقدان فیلم چکیردیلر. قان گؤزومون قاباغینی توتدو...
سؤزونون اورتاسینا آتداندیم:
- حتما یازیق کیشینین یاردیمینا قوشدون؟!..
گؤزلرینی سوزدوردو:
- یوووخ... سیلله- تپیک‌له، الیمه گئچن داش- کرپیچ‌له کیشینی تاپداماغا باشلادیم! پولیس گلمه‌سه‌ایدی اؤلدوره‌جگ ایدیم بیله‌سینی.
- ...
ییرمی دؤرد ساعات توتوقلو قالاندان سونرا محکمه‌یه وئردیلر. قاضی سوردوشدو:" بو کیشینی تانییردین؟". دئدیم: "یوخ!". دئدی: "سنینله دوشمن‌لیگی وار ایدی؟!". دئدیم: "یوخ!". دئدی: بئله‌ایسه، ندن بیله‌سینی دؤیدون؟!". دئدیم: "بیرینجیسی بیر آی ایدی ساواشمامیشدیم جانیم گیجیشیردی آغایی قاضی!.. ایکنجیسی ده هامی ووروردو، منده ووردوم. گوناهی اولماسایدی یئددی- سککیز نفر بیله‌سنی دؤیمزدیلر کی؟!". بو سؤزلریمدن قاضی قیزیب منی ایچری اؤتوردو...
دونن کیشی گلیب ریضاییت وئریب زینداندان آزاد اولدوم . دوغرودان یاخشی بیر کیشی ایدی؛ دئییردی؛ او گون داناباش کندینده فیلم اویناییردیلار.
Dava kağızı
Dr.Jery
Evə qayıdanda, küçədə İsa xanla qarşılaşdım:
- İsa xan haralardasan?.. Yoxsan?..
Qırxıq başını qaşıya- qaşıya:
- İçəridə idim- dedi.
İsa xan aşağı danabaşlıdır. Aşağı danabaşlılar, böyüklü- kiçik davakardırlar. Ayda üç-dörd yol savaşıb- dalaşmasalar günləri geçməz. deyirlər; bir aşağı danabaşlı bir gün bir yüz minlik travel tapıb oyan- buyanına baxandan sonra yerə atır. Xalq şaşırıb, "pulu niyə yerə atdın?" deyə soruşduqda, öfkəli- öfkəli donquldanır: " Elə sandım dava kağızıdır!"
İsa xanın bu kəz niyə dustağa düşdüyünü maraqlandım. özü dilə gəldi:
- Qırx gün bundan qabaq danabaş kəndinə getmişdim. danabaşda nə görsəm yaxşıdır?.. xərmənlikdə yeddi-səkkiz nəfər bir kişinin canına düşüb döyürdülər. on- onbeş nəfərdə əllərində mobayl qıraqdan fılm çəkirdilər. Qan gözümün qabağını tutdu...
Sözünün ortasına atdandım:
- hətmən yazıq kişinin yardımına qoşdun?!..
Gözlərini süzdürdü:
- yooox... sillə- təpiklə, əlimə geçən daş- kərpiçlə kişinı tapdamağa başladım! Polis gəlməsəydi öldürəcək idim biləsini.
- ...
Yirmi dörd saat tutuqlu qalandan sonra məhkəməyə verdilər. Qazi soruşdu:" bu kişini tanıırdın?". dedim: "Yox!". dedi: "Səninlə düşmənliyi var idi?!". dedim: "Yox!". dedi: belə isə, nədən biləsini döydün?!". dedim: "birincisi bir ay idi savaşmamışdım canım gicişirdi ağayi qazi!.. ikincisi də hamı vururdu, məndə vurdum. günahı olmasaydı yeddi- səkkiz nəfər biləsni döyməzdilər ki?!". Bu sözlərimdən qazi qızıb mən içəri ötürdü…
Dünən kişi gəlib rizayət verib zindandan azad oldum . Doğrudan yaxşı bir kişi idi. deyirdi; o gün danabaş kəndində fılm oynayırdılar.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
ایتین یئددی جانی وار شووینیستلرین سککیز
دوکتور جئری
اوستاد دفتری تورک میلّتینه ائدیلن تحقیرلری قینایاراق دئدی:
- گؤرهسن اؤلکه‌ده فارس شوونیزمین تمل داشینی قویان فروغی‌لر، کسروی‌لر، شیخ‌الاسلامی‌لر، افشارلار... ایندی جهنّمده نه قایییرلار؟!
- اونلار جهنّمده دئییللر کی؟!- دئدیم.
چاشیردی:
- جهنّمده دئییللر؟!... اولمایا گؤردوکلری یاخشی ایشلردن یانا جنّتده دیرلر؟!
- یوووخ!..جنّتده ده دئییللر!
- آآآهاا.. آنلادیم برزخده دیرلر..
باشیمی توْولادیم:
- یوخ.. اورادا دا دئییللر..
اوستاد آرتیق قاریشدیرماقدا ایدی:
- دئیه بیلرسن بو درینه باتمیشلار ایندی هارادادیرلار؟!
- ایراندا، شووینیستلر اؤلونجه، تئز اونلاری "بازیافت" ائله‌ییب تزه شووینیست دوزلدیرلر. دؤرد دؤوره‌نه بیر باخ!...
İtin yeddi can var şovinsistlərin səkkiz
Dr.Jery
Ustad Dəftəri Türk millətinə olan təhqirləri qınayaraq dedi:
- Görəsən ölkədə Fars şovinizminin təməl daşını qoyan Furuğilər, Kəsrəvilər, Şeyxolislamilər, Əfşarlar... indi cəhənnəmdə nə qayırırlar?!
- Onlar cəhənnəmdə deyillər ki! - dedim.
Çaşırdı:
- Cəhənnəmdə deyilər?!.. Olmaya gördükləri yaxşı işlərdən yana cənnətdədirlər?!
- Yooox.. cənnətdə də deyillər!
- Aaahaa...anladım bərzəxdədirlər...
Başımı tovladım:
-Yox, orada da dəyillər..
Ustad artıq qarışdırmada idi:
- Deyə bilərsən bu dərinə batmışlar indi hardadırlar?!
- İranda, şovinistlər ölüncə, tez onları "BAZYAFT" eləyib təzə şovinist düzəldirlər, dörd dövrənə bir bax!
BAZYAFT: yenindən dönüşdürmə
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
اوچ باتمان ایکی یوز اللی پونزا معذرت
دوکتور جئری
- آغا من معذرت ایسته‌ییرم...
- معذرتیمیزی قبول ائله...
- معذرت..معذرت...
- کیچیکدن خطا، بؤیوکدن عطا.. سیز باغیشلایین...
...
معذرت-معذرت سسینه ائشیگه چیخدیم. کوچه‌ده اون- اون بئش باهالی ماشین ساخلامیشدی. مشدی تاروئردی‌نین قاپیسی قالابالیق ایدی. اؤز-اؤزومه دئدیم:
- اولمایا، صدا-سیما طرفیندن گلیب فیتیله برنامه‌سینه گؤره بیزدن عؤذور دیله‌یه‌لر؟!
- عؤذور دیله‌مه‌یه گلیب‌لرسه، نییه به مشدی تاروئردی‌نین قاپیسینا ییغیشیبلار؟!
- بللی‌دیر؛ مشدی تاروئردی کوچه‌نین آغ ساققالی‌دیر!!..
ییغینجاغا یاخیشلاشدیم. مشدی تاروئردی قاپی‌نین آستاناسیندا قولتوق آغاجی ایله دایانمیشدی، ساغ قیچی گؤیده قالمیشدی. توپلاشانلار اللرینی دوشلرینه قویوب سایغی ایله عؤذور دیله‌مکده‌ایدیلر.
- آغا بیز معذرت ایسته‌ییریک ایش‌دیر اولوب...
- معذرت..معذرت..معذرت...
گؤز گزدیردیم؛ آرالاریندا تحمیلی دوستوم، فارس دیلی و ادبیاتی اوستاسی، اوستاد فرهیخته‌نی سئچدیم. بیله‌سینه یاخینلاشیب:
- خوش گؤردوک اوستاد!- دئدیم.
- اووه.. بیزده سنی خوش گؤردوک دوکتور!.. نه وار، نه یوخ؟!..
- خبرلر سیزده... نه یاخشی بورالاردان؟- دئیه سورشدوم.
اوستاد فرهیخته قاشی ایله مشدی تاروئردینی گؤسته‌ره‌رک دئدی:
- رئیسیمیزین اوغلو، ماشینلا قونشوزا چارپیب قاچییب. ائله بیل نؤمره‌سینی گؤتوروب پولیسه وئریب‌لر. ایندی گلمیشیک رضایتینی آلیب ماشینی توقیفدن چیخارداق...
- بیله‌سینه خسارت وئره‌جک‌سیز؟ آخی یازیق کیشی دوققوز باشلیق کیفلتینی آرابا اوستونونده یئرآلما- سوغان ساتماقلا گئچیندیر..نئچه آی ایشیندن قالاجاق..
بیج-بیج گولدو:
- خسارت-مسارت وئره بیلمه‌ریک آنجاق نه قدر ایسته‌سه معذرت‌خواهلیق ائله‌یه‌‌ریک!
- ریضایت وئرمه‌سه، اوندا نئجه اولاجاق؟!
- هئچ!.. سن بیلیرسن رئیسیمیزین کوره‌کنی هانسی ایداره‌نین رئیسی‌دیر؟
دوداغیمی بوزوشدوروب، "یوخ" دئدیکده اگیلیب قولاغیما پیچیلدادی. سئیرک توکلریم باشیمدا بیز-بیز اولدو.
- ریضایت وئرمه‌سه سول قیچی‌دا ساغ قیچینا تای اولاجاق!
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
زاپاس عایله
دوکتور جئری
قلئیچی مورتوضلا واجیب بیر ایشم وار ایدی. قاپالی بیر ماشین توتوب ترس‌آوا کندینه یوللاندیم. قاپیلارینی چالدیقدا اؤزو ائشیگه چیخدی. گولش-قاباقلا منی قارشیلاییب ایچری‌یه بویور ائتدی. خالاسی اری کئفلی ایسکندر ده قوناغی ایدی. نفس دریب چایلاشدیقدان سونرا گؤزومون قیراغی ایله کئفلی ایسکندر باخاراق اوزومو قلئیچی مورتوضا توتوب دئدیم:
- مورتوض بیگ! ایسکندرده اؤزوموزونکودور؛ سندن بیر شئی ایسته‌یه‌جگم یوخ دئمه‌یه‌سن!
قلئیچی مورتوضون دوداغی قاچدی:
- اولمایا بؤیوک خالاما ائلچی گلیبسن؟!!... اولسون.. اولسون سؤزوم یوخدور!
قیزاریب بوزاردیم دیلیم توتار- توماز :
- یوووخ!.. خالانا گؤره گلمه‌میشم...- دئدیم.
سؤزومو آغزیمدا قویدو:
- آهااا بیلدیم.. اورتانجی عمه‌مه گؤره گلیبسن!..
آلنیمدان تر شیر-شیر آخماغا باشلادی:
- یووو...
- دایی قیزیم گول‌نیسایا گؤره...
- یووو..
- عمیم نوه‌سی قیزبسه گؤره..
- یوو...
- کاتدانین بؤیوک قیزی ایسته‌رمه گؤره..
- یوو...
- شئیخ آغانین باجیسینا گؤره...
- یوخ...یوخ...یوخ!
اؤفکه‌لندیم:
- هئچ دیل آغیزا قویورسان من دئییم نه‌یه گلمیشم ؟!.. ویر- ویر ساییرسان..
سوسدو؛ باشینی آشاغی سالدی:
- باغیشلا دوکتور! بیزیم کنده هر بیر غریبه گلیر ائله سانیریق ائلچیلیگه گلیب!!
دوداغیمی بوزدوم:
- نه اوچون؟!!
- بیزیم ماحالدا کیشی‌لرین نسلی کسیلیب مونقریض اولماقدادیر!..
شاشیردیم:
- نئجه...نئجه؟!!
قلئیچی مورتوض اوزونتو ایله :
- کندیمیزین بوتون گنجلری فهله‌لیک، هامبالیق اوچون تئهرانا کؤچوب اوردا قالیب اوردا ائوله‌نیرلر-دئدی- بو اوزدن ماحالیمزین قیزلاری ائوده قالیب قارتالیرلار!.. بیزده اوزاقدان هر گلنی ائلچی سانیریق..
قایغی ایله الیمی چیگنیه قویوب دئدیم:
- مورتوض بیگ سن اؤزون بیلیرسن من ائولی‌یم؛ آرواد- اوشاغیم وار!
آجی- آجی گولدو:
- واللاه بیزیم ائلچیلریمیزین هامیسی ائله دول، ایکینجی آرواد آلماق ایسته‌ین کیشیلردیر!...
سوسدوغومو گؤرونجه سؤزو دگیشدیردی:
- دئمه‌دین منیمله نه ایشین وار ایدی؟!
یانیتیندا باشیمی توولایاراق دئدیم:
- او قدر بیلمه‌می سورغو- سوالا توتدو یادیمدان چیخدی نه اوچون گلمیشم!
کئفلی ایسکندر یئرینده دیکله‌نه‌رک:
- دئییرم ایندیکی گلیبسن، گل مورتوض بیگین بؤیوک خالاسینی آلدا منیمله باجاناق اولاق! - دئییب قلئیچی مورتوضون قولاغینا پیچیلدادی: گئنه هئچ زاددان یاخشیدیر؛ ائله دئییل!
ترس- ترس بیله‌سینه باخدیم. دوختونو پوزمادان آرتیردی:
- نییه به بوْز- بوْز باخیرسان! مگر سن ایسته‌میرسن آمریکا - اسرائیل ایله موباریزه ائله‌یه‌سن؟!
کئفلی‌نین بو سؤزلریندن آز قالا بوُینوز چیخارداجاقدیم:
- ایکینجی آرواد آلماغین نه دخلی واردیر آمریکا - اسرائیل ایله موباریزه‌یه؟!
کیچیمسه‌ییجی باخیشلاریلار منی سوزدو:
- مگر ائشیتمه‌ییبسن؛ آمریکا ایله اسرائیل سییاسی، ایقتیصادی، نیظامی ساحه‌لرده مملکندیمیزی آلت ائتمگی باجارمایینجا بو کز بؤحران یارتماق اوچون چئشیدلی یوللارلا عایله اوجاقلارینی داغیتماغی دوشونمکده‌دیرلر؟!
آلایجی بیر بیچیمده:
- ایکینجی آرواد آلساق دوشمنلرین بو قورغوسونون قاباغینی آلاجاغیق اولمایا؟!!-دئیه سوروشدوم.
- ائله‌دیر؛ آزغین دوشمنلر عایله اوجاغیمیزین بیرینی داغیتسالار هئچ اولماسا بیر زاپاسی یئرینده اولاجاق! سایسیز- حئسابسیز سانتریفیوژلاریمیز کیمی!!
من قاچما یولونو آختاریرکن قلئیچی مورتوض کئفلی ایسکندره دؤنوب دئدی:
- دئییرم؛ شئیخ آغایا بیر زنگ ووروم گلسین صیغه‌نی اوخوسون! سن دئییرسن؟!
Zapas ailə
Dr.Jery
Qəleyçi Murtuzla vacib bir işim var idi. Qapalı bir maşın tutub Tərsava kəndinə yollandım. qapılarını çaldıqda özü eşiyə çixdi. Güləş-qabaqla məni qarşılayıb içəriyə buyur etdi. xalası əri Kefli İskəndər də qonağı idi. Nəfəs dərib çaylaşdıqdan sonra gözümün qırağı ilə kefli İskəndər baxaraq üzümu Qəleyçi Murtuza tutub dedim:
- Murtuz bəy! İskəndərdə özümüzünküdür; səndən bir şey istəyəcəyəm yox deməyəsən!
Qəleyçi Murtuzun dodağı qaçdı:
- Olmaya böyük xalama elçi gəlibsən?!!... Olsun.. olsun sözüm yoxdur!
Qızarıb buzardım dilim tutar- tumaz:
- Yooox!.. xalana görə gəlməmişəm...- dedim.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
نفت پولو
دوکتورجئری
قاپینی دؤین، قونشوموز مشدی سولطانعلی ایدی. ائشیگه چیخاجاق یئنه بیر کاغیذی الیمه وئریب سوروشدو:
- باشینا دؤنوم بالا!... باخ گؤر بو نفت پولودور؟!
مشدی سولطانعلی، ساده بیر کیشی‌دیر؛ یئتمیش‌بئش یاشی وار؛ دئدیگینه گؤره او نفت پولونا گؤره اینقیلاف ائله‌ییب. ایندی اوتوز نئچه ایلدیر گؤزونو قاپییا تیکیب بوگون-صاباحدیر نفت پولونو گتیریب قاپیدان بیله‌سینه تحویل وئره‌لر. ها بیله‌سینه دئییرم،"آی مشه سولطانعلی عمی! آلدیغین بو یارانه‌لر ائله نفت پولودور!" بئینینه باتمیر کی باتمیر، دئییر: "یوخ بالا سن بیلمزسن! بو رایانه‌دیر.. سو- برق پولودور... نفت پولو دئییل، من نفت پولونو تانییرام!...".
کاغیذا باخدیم؛ گاز ایخطار کاغیذی ایدی:
-مشه سولطانعلی عمی، ائوده اولمامیشسیز، بونو گاز ایداره‌سی طرفیندن آتیبلار...
سؤزومو کسدی:
- یعنی نفت پولونو گئدیب گاز ایداره‌سیندن آلاجاغیق؟!
- یوخ!.. گاز کونتورونون سایینی یازیب آپاراجاقسیز گاز ایداره‌سینه قبض آلاسیز...
- نفت پولونون قبضینی؟!
- یوخ! قبض آلاسیز آپاراسیز بانکا...
- قبضی آپاراق بانکا نفت پولونو اورادان آلاق؟!
- یوخ! آپاراسیز گازین پولونو بانکا تؤکه‌سیز...
مشدی سولطانعلی‌نین قاش-قاباغی ساللاندی.
ساتاشدیم:
- قاش- قاباغینی بئله ساللاما مشدی موشتولوغومو وئر!
دوداغی قاچدی:
- نه اولوب اولمایا نفت پولونو وئره‌جک‌لر؟!..
- یوخ گازین قیمتی گئنه باهالاشیب ایکی قات اؤده‌یه‌جه‌ییک!!
پرت اولدو:
- سنین ده میرتینین باشی یاریم‌دیر!!
سؤزو دگیشدیردیم:
- مشدی سن هئچ بیلیرسن گاز نئجه دوزه‌لیر؟!..
چیگنینی آتدی:
- من نه بیلیم یئردن چیخیر.. اؤز-اؤزونه دوزه‌لیر دا!!..
بیلگینجه‌سینه قاشلاریمی یوخاری قالدیریب باشیمی توْولادیم:
- یوخ مشدی گاز اؤز-اؤزونه دوزلمیر... آدی اوستونده اولدوغو کیمی، گاز نفتین اوستوراغی‌دیر!!
مشدی سولطانعلی چاشقین-چاشقین الینی الینه چالدی:
- پاااه آتانی...دئمک نفت پولو وئرمکدن نفتین اوستوراغی‌نین پولونودا بیزدن آلیرلار؟!!..
باشیملا دوغرولادیم.
Neft pulu
Dr.Jery
Qapını döyən, qonşumuz məşədi Sultanəli idi. Eşiyə çıxcaq yenə bir kağızı əlimə verib soruşdu:
- Başına dönüm bala!... bax gör bu neft puludur?!
Məşədi Sultanəli sadə bir kişidir.Yetmişbeş yaşı var. Dediyinə görə o neft puluna görə inqilaf eləyib. İndi otuz neçə ildir gözünü qapıya tikib bugün - sabahdır neft pulunu gətirib qapıdan biləsinə təhvil verələr. Ha biləsinə deyirəm,"Ay məşə Sultanəli əmi! aldığın bu yaranələr elə neft puludur!" beyninə batmır ki batmır, deyir: "Yox bala sən bilməzsən! bu rayanədir.. su- bərq puludur... neft pulu deyil, mən neft pulunu tanıyıram!...".
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
دونیانین ان قیسسا حئکایه‌سی
دوکتور جئری
نئچه ایل بوندان قاباق، فولکلور توپلاماق اوچون همدانین اوجقار کندلری‌نین بیرینه گئتمیشدیک. سَکسن-دوخسان یاشلاریندا اولان، چوخلو ناغیل- حئکایه بیلن، یالقیز بیر قوجانین ائوینی بیزه گؤستردیلر. گؤروشونه گئتدیک. تورکجه قونوشدوغوموز گؤرونجه سئوینجدن گؤزلری یاشاردی. بوینوموزا ساریلدی،"شیرین دیلیزه قوربان اولوم"دئدی. اوتوردوق، تیتره‌ک الی ایله هره‌میزه بیر چای سوزدو. حئکایه دئمه‌سینی ایسته‌یینجه دونیانین ان قیسسا حئکایه‌سینی بیزه سؤیله‌دی:
"آنادیلی ایله مدرسه"نین حئکایه‌سی
بیری وار ایدی بیری یوخ ایدی. بو گون ایکیسی‌ده یوخدی.
Dünyanın ən qıssa hekayəsi
Neçə il bundan qabaq, folklor toplamaq üçün Həmədanın ucqar kəndlərinin birinə getmişdik. Səksən-doxsan yaşlarında olan, Çoxlu nağıl-hekayə bilən, yalqız bir qocanın evini bizə göstərdilər. Görüşünə getdik. Türkcə qonuşduğumuzu görüncə sevincdən gözləri yaşardı, boynumuza sarıldı, "şirn dilizə qurban olum" dedi. Oturduq, titrək əli ilə hərmizə bir çay süzdü. Nağıl deməsin istəyincə, dünyanın ən qıssa hekayəsini bizə söylədi:
" Anadili ilə mədrəsə"-nin hekayəsi
Biri var idi, biri yox idi. Bu gün ikisidə yox di.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر
+0 به‌ین
کیملیک بلگه‌سی
دوکتور جئری
قاپینی تیققیلدادیب ایچری کئچدی. اوتاقدا ایکی کیشی اگلشمیشدی. بؤیوک میزه یاخینلاشدی:
- سالام جناب رئیس!
بؤیوک میزین یییه‌سی باشینی قالدیردی:
- بویورون!
- جناب رئیس کیملیک بلگه‌می ایتیرمیشم...
- نئچه واخت دیر؟!
- چوخدان دیر.
-...
- اولورسا بیر یئنیسینی آلماق ایسته‌ییرم.
باشقان یاردیمچیسینا دؤندو. یاردیمچی کیچیک میزی‌نین اوستونده‌کی بلگه‌لیکدن بیر فورم چیخاردیب باشقانا اوزاتدی.
باشقان قلمی گؤتوردو:
- آدین؟
- آدیم؟...
- هه.. آدین؟!..
-...
یاردیمچی گولومسوندو.
- آدیم... قونشولار منه کوروش دئیرلر!
- دده‌ن آدی؟..
- دده‌مین آدی؟!
یاردیمچی الینی آغزینا باسماسایدی پیققیلدایاجاقدی.
- قونشوموزون دده‌سی‌نین آدی روستم‌دیر منیمکی...
بارماغینی گیجگاهینا قویوب گؤزونو تاوانا زیلله‌دی.
سوْی آدین؟!
گؤزلر تاواندا ایدی.
- ائویز هارادادیر؟
گؤزلری تاواندان آخدی:
- فیردوسی بولواری، حافیظ خیابانی، سعدی کوچه‌سی،ائو نومره‌سی...
یئنه گؤزلرینی تاوانا زیلله‌دی. یاردیمچی هیر-هیر هیرنادی.
باشقان یازماغا باشلادی. یازدیقجادا اوجادان اوخویوردو:
آد: کوروش
سوْی آد: آریانژاد
دده آدی: روستم
ننه آدی: تهمینه
تهمینه‌نی یازینجا باشقانین اؤزونونده دوداغی قاچدی.
باشقان فورمو ایمضالاییب یاردیمچی‌یا اوزاتدی. یاردیمچی فورمونون بیلگی‌لرینی بوش کیملیک بلگه‌سینه کئچدیکدن سونرا مؤهورله‌ییب کوروشا اوزاداراق:
- موبارکین اولسون- دئدی.
کوروش سئوینه- سئوینه باشقانا دؤندو:
- جناب رئیس سیزجه ایندی آرواد- اوشاغیم منی ائوه بوراخاجاقلار؟!
باشقان یاردیمچی‌یا باخدی؛ ایکیسی ده گولدولر.
Kimlik bəlgəsi
Dr.Jery
Qapını tıqqıldadıb içəri keçdi. Otaqda iki kişi əyləşmişdi. Böyük mizə yaxınlaşdı:
- Salam cənab rəis!
Böyük mizin yiyəsi başını qaldırdı:
- Buyurun!
- Cənab rəis kimlik bəlgəmi itirmişəm...
- Neçə vaxtdir?!
- Çoxdandır.
-...
- Olursa bir yenisini almaq istəyirəm.
Başqan yardımçısına döndü. yardımçı kiçik mizinin üstündəki bəlgəlikdən bir form çıxardıb başqana uzatdı.
Başqan qələmi götürdü:
- Adın?
- Adım?...
- Hə.. adın?!..
-...
Yardımçı gülümsündü.
- Adım... qonşular mənə Kuruş deyərlər!
- Dədən adı?..
- Dədəmin adı?!
Yardımçı əlini ağzına basmasaydı pıqqıldayacaqdı.
- Qunşumuzun dədəsinin adı rüstəmdir məniməki...
Barmağını gicgahına qoyub gözünü tavana zillədi.
- Soyadın?!
Gözlər tavanda idi.
- Eviz haradadır?
Gözləri tavandan axdı:
- Firdovsi buluarı, Hafiz xiyabanı, Sədi küçəsi,ev nömrəsi...
Yenə gözlərini tavana zillədi. yardımçı hır-hır hırnadı.
Başqan yazmağa başladı. yazdıqcada ucadan oxuyurdu:
Ad: Kuruş
Soyad: Aryanejad
Dədə adı: Rüstəm
Nənə adı: Təhminə
Təhminəni yazınca başqanın özünündə dodağı qaçdı.
Başqan formu imzalayıb yardımçıya uzatdı. Yardımçı formunun bilgilərini boş kimlik bəlgəsinə keçdikdən sonra möhürləyib Kuruşa uzadaraq:
- Mübarəkin olsun- dedi.
Kuruş sevinə- sevinə başqana döndü:
- Cənab rəis sizcə indi arvad- uşağım məni evə buraxacaqlar?!
Başqan yardımçıya baxdı; ikisi də güldülər.
بؤلوم: حیكایه و گولمه‌جه‌لر